Katalog

11 KASIM 2001. SAYI 816 Evet, o küfiirleri de öğrenmiştim. Polisin opcrasyon diizenlemesini,çatışmayı, polisin çatışma bitme$ine rağmen, yargısız infaza yönclmesini, oldukça cesur bir dille sunmuşsunuz... Busahnedeönemliolanşu: Yargıçdevletin polisine saygılı ancak kendi evinde yüzüne silah dayanıyor. Ilk tepkisi burada oluşuyor. Bunu affedebilir belki. "Açın polis" uyarısına rağmen kapının açılmaması ve karşılıklı çatışma olmast da yargıç açısından anlaşılabilirbir şey, ancak tüm bunlar çocuğu evinde saklaması için yeterli sebep oluşturmaz. O sebebi oluşturan sahne, sonunda tanık olduğu yargısız infaz anıdır, orada yargı anlayışı yerle biredilmektedir. Öykü devlet terörünü ve karşı terörü dışlayarak başlıyor ve o şekilde de yoluna devam ediyor. Polisi kötü göstermekle suçlandınız, bu tepkileri göze almış mıydmız? Evet. Sizce kol kırılsa da yen içindc kalmalı türü komplekslcrin altında yatan ne? Belki, Osmanlı tmparatorluğu gibi geçmişimizin, çok köklü bir devlet anlayışımızın olması ve kulluktan bireyliğe geçemememiz... Başka bir açıklaması da yok gibi geliyor bana. Biz, belki, Cumhuriyetin kurulduğu yıllardan bu yana, demokrasiyi tam olarak yaşayamadık. Hep bir yerlerden eksiklerimiz var ve bir türlü kapatamıyoruz... Bu tür tutumlarda, bunun da bir etkisi var. Bu tür tartış maların içinde kalmak, yaratıcılığa, üretime de kct vurmuyor mu, ya da zaten istenilen bu mu? Üretilenler "herşeye rağmen" üretilenlerdir. Sanatın ve sanatçının gereksiz görüldüğü, biraz ileri gidenin başında "Demoklesin kılıcf'nın sallandığı bir ülkede üretilenler "her şeye rağmen" üretilenlerdir. Sanat bu topraklarda yaşanan şiddeti, acıyı yeterince görebiliyor mu? Hayır. Neden? Düşünmeyi becerebilen insanlar yetiştirilmediği için. Sanat, birebir düşünme ve eleştiri ile ilgili biralan. Düşünmeyi veeleştirmeyi bilmeyen insanlann doğru, güzel ürünler verebileceklerini düşünmüyorum. Polisin kadının kafasına kurşun sıktığı, yani yargısız infaz yaptığı sahne... Yanlış bir şey yapıyorum, haddimi aşıyorum, diyedüşündünüzmü? Yok,çoktedirginlikyaşamadrm. Kafamda çözmüştüm, yazarken beyninizde çözmüşsenizondansonrasıproblemdeğil. Filmi seyirci ile sey rettiniz mi? Galada seyrettim. Seyirciler zaman zaman güldüler, ama en çok da ağladılar, siz ne yaptınız? Açıkça itiraf etmek gerekirse, Yunanistan'da filmin ilk kopyasını seyrederken, artık, filme tahammül edemiyordum. O kadar yabancılaşmıştım. Bir süre ara vermem yani filmi hiç görmemem gerekiyordu. Ama yazarken gülmüştüm, çekerken de kıkır kıkır güldüğüm yerler vardı. Özellikle, Şükran Bey'in gece yansı, çocuğu salıncakta salladığı sahnenin çekiminde çok eğlenmiştim. Galada seyrederken bazı yerlerde güldüm. Ağlamadınızmı? Ağlamadım. Senaryoyu yazarken... Ağladım. Montaj sırasında, müzikleri döşerken çok ağladım. Her seyredişte ağlıyordum. Bir ara, çok duygusal davranıyorum, aslında ağlanacak bir şey yok, diye kendimden şüphe duymaya başladım. Bir süre sonra filmi objektif olarak değerlendiremez hale geldim. Ağlıyorum.gülüyorum bunlar gerçek şeyler değil diye, şüpheleniyordum... Sinema dilinizin politik kaygınızın altında ezildiğini, kendi sesinizi aksettire llandan İpekçi, Altııı Portakalı ile... mediğinizi düşüniiyor musunuz? Yola çıkarken yaptığım filmin politik bir film olduğunun farkındaydım." Babam Askerde " de öyleydi, ama bunu ne kadar estetik yapabilirsem, ne kadar yalın anlatabilirsem o kadar başanlı olabileceğimin de farkındaydım. Filme baktığınızda ilköncesöylediği cümle dikkati çekiyor, ama ben iki filmde de özellikle klasik bir anlatımbaşarmaya çalıştım. Klasik bir sinema anlatımını yapabiliyor muyum yapamıyor muyum, bu benim için çok önemliydi. Senaryo, reji ve yapım... Üçünü de siz sırtlanıyorsunuz. Neden? Senaryo ile yönetim mutlaka bana ait olmalı, yapımcılık konusunda bir iddiam yok. Ama çok zorunlu kalırsam üçüncü filmin yapımcılığını da üstlenirim. Bir tercihten çok zorunluluktan söz edergibisiniz... Babam Askerde'de hem yapımcı, hem yönetmen, hem senaristtim. Proje Kültür Bakanlığı 'ndan destek almıştı, ama filmin üçte bırini karşılıyordu. Daha filme başlarken paranın yetmeyeceğini biliyordum ve film laboratuvarda yanm kaldı. O sırada 24 Nisan paketi açıklandı, dolar yükseldi. Beş ay hiçbir şey yapamadan, öyle bekledim. Bu arada çalmadığım kapı kalmadı, borç buldum ve o borçlarla filmi tamamladım. Bu kez vizyona giremedi. özel ilişkilerle Alkazar Sineması'ndabirhafta gösterime sokabildik. O bir hafta 19 kişi seyretti, bazı seanslar iptal edildı. Ben de yollara düştüm, biryıl içinde 45 yerde gösterim yaptım, on bin kişinin filmi seyretmesini sağladım .. Sinemacılarla, seyircilerle böylesine yüz yiize bir ilişki kurmak yorucu ama bir o kadar da eğlendirici olmalı... Evet, o süreçte çok trajikomik olaylar yaşadım. Gittiğim istisnasız heryerde,herkesin Türk sınemasının nasıl kurtulacağına da ir bir fikri vardı. Herkes bana Türk sinemasının nasıl kurtulacağına dair dersler veriyordu. Bunun içinde salonun sahibi de vardı, makinistde.makinistinoğluda... Zorbirsüreçti, yapabileceğimiz bir şey yoktu, ama o sürecin belgeselini çekmediğim için şu an çokpişmanım. Gerçekten filmin çok önüne geçebilecek birbelgesel olurdu. Bağımsızsincmamnilkörneklerinden biri olarak tanıtıldınız... Sinema bir sektöre dönüşmemişken bağımsız sinemadan söz etmek mümkün mü? Bağımsız sinema çok gerekli mi diye düşünmüyordeğilim. Ben sinema yapmak üzere yola çıktım, ama seçtiğiniz konu ticari bir öykübanndırmıyorsa, seçtiğiniz oyuncular star değilse, küçücük bir oyuncu ile çalışmak mesela, ticari dayatmalara karşı koymaktır, çünkü onun hiçbirticari çekiciliği yoktur. Çocuk oyuncu pazar oluşturamaz mı? Oluşturabilir. Çocukoyuncularlaçalışmanındaticariolmapotansiyeli vardır amaaynı zamanda bir risktir de... " Babam Askerde"de üç çocuk vardı ve hiçbir ticari başan gösteremedi. Bağımsız sinema iddiasına dönersek... Bağımsız sinemacı olmak, Amerika 'da bir anlam kazanabilir... Ben çok da kafama takmıyorum; bağımsız sinema, bağımlı sinema... önemli olan sinema yapmak. Sinema fikri nasıl, ne zaman oluştu? Çok küçük yaşlarda oluşmadı doğrusu. Çocukluğumdan itibaren resmim çok güzeldi, ama Anadolu'da dolaştığımız için kendimi yetiştiremedim. Daha sonra Gazi Üni. Basın Yayın Yüksek Okulu'na girdiğimde de kafamda sinemacı olmak gibi bir şey yok» tu. En fazla televizyoncu ya da gazeteci olabilirdim. Okulu 12 Eylül sürecinden sonra, Handan'la karşı karşıya kaldığımda çocuk bakan, yemekpişiren, çamaşıryıkayan birev kadını ile karşılaştım. Yenıden okula döndüm, bitirdim ve televizyonlarda çalışmaya başladım. Sinema kafamda şekillenmeye başladığında, yaşım da 30'u bulmuştu... llkfilminizi Anadolu'ya kızkardeşinizle taşımışsınız, şirketi babanızla kurmuşsunuz... Eğer bir başarıdan söz edeceksek, bunda benim inatçı bir karakterde olmamın, yapmak istediğim şeyi sonuna kadar görürebilmemin etkisi var... Bir de şanslıy ım; arkamda ailem var. Geri dönüp baktığımda, yaşanturun her önemli devresinde mutlaka aılemin devrede olduğunu görüyorum. Babamın sen sosyal konulara ilgilisin, bak bu okula gir, deyip Gazi Üniversitesi'ne götürmesi; ilk filmimde yapımcılar tarafından reddedildiğim zaman gel sana bir şirket kuralım, bu işi sen de yaparsın demesi, film vizyona giremey ip de bir sürü borç birikmesi... Onlar hep arkamdaydı benim... Ama bütün bunlann dışında şansa da inanıyorum, belki doğru yerde, doğru zamanda, doğru insanlara rastladun... Hayati kavramakta, nekadarduyguya, ne kadar sezgiyc, ne kadar mantığaönceliktanıyorsunuz? Nasıl bir matcmatik kuruyorsunuz? Bende mantık, biraz daha ağır basıyor diye düşünüyorum. Bu kederli yiizü ne veriyor? Vallahi bilmiyorum belki Türkiye'de yaşadığım için kederli olmuşumdur. Atina'da kaldığımda bir an önce Türkiye'ye gitsem diye özlem duymaya başlamıştım ama tabii çok fazla sorunla ve mutsuz insanlarla bir arada yaşıyorsunuz... Belki kişisel olarak da mutsuzluklar yaşamışımdır, onun da etkisi vardır. ^ [email protected] Biiyük Adam Küçük A$k 'm iki başrol oyuncusu, Şükran Giingör ve Dilan Erçetin...