Katalog

28EYLÜL 1997 SAYI 601 15 büyük nedeni, Fahrünnissa'nın sürekli aldatıldığını bilmeleriydi... sun" Füreya demişti "Senin eserlerinc seramik dememek lazım. Çok daha başka özgünlükte,bambaşkaşeylerbunlar.." Hahkarnas Balıkçısı Cevat Şakir Kabaağaçlı'ya ise bambaşka bağlarla bağlıydı. Öy le ki Cevat Şakir'in babasını vurup öldürmcsinden sonra Ne Hakiye, ne Ayşe ne de Suat onu afTetmedilcr. Cevat Şakir' in bu olay nedeniyle 14 y ıl hapis yatması daha sonra bir makale nedeniyle Bodrum'a sürgün göndenlmesiyürcklerindekiöflceyidindiremedi. lsmet Hanım ölümdöşeğindeyatarkenapar topar Bodrum'dan gclen Cevat Şakir'i 24 yıl görmemelerine rağmen "Keşkc hiç dönmeseydi, altüst olduk" serzenişlerine bir tek hahrünnissa karşı çıkmıştı. Aliye ise ablasınıntarafını tutmuştu. Şirın'le Nejad'ıneğitimlerine ise çokbüy ük önem vermişti Zeid. Otoriter bir anney dı ama meslek seçimlerinde de saygılı ve toleranslıydı. Şirin Devrim ünlübirtiyatroaktristi, Nejad Devrim isebaşarılı veünlüressamolmuştu.üğluylailerikiyaşlarındahiç anlaşamadılar. Füreya'ya "Sanatsal yönden anlaşamadıiar" diye kısaca açıklamıştı. Zeid sıze göre nasıl bir insandı dediğimde "bu öyle bir soru kı günlercc, saatlerce konuşmamız lazım. Ki benım sıhhatim böyle bir söyleşiyemüsaitdeğilamaşunusöyleyebilirim genel anlamda; ne istediğini bilen ve karakteri icabı sonuna kadar gidebilen bir yapısı vardı. lstedığını yapar ve yaptınrdı. örneğin benimyapamadığımıyapmıştır Nissa. Ben evlilikle sanatı bir arada sürdüremedim. KJlıçAli'yleevliliğimbuyüzdenbıttıdiyebılirim. Halbuki o sefircliği de, prensesliği de, iyi bir eş olmayı da sanatının beraberinde götürmesinibilmiştir." FahrelnissaZeid mTOyılındaParis'tcbir kalbkrizineticesikaybettiEmirZeıd'i Sonra oğlu Raad'ın evine yakın bir villa tutarak Amnıan'ayerleşti. O gün 86'ncı yaş gününü kutlayacaktı dostlarıyla. Gelmelerine henüz vardı. Şırin Devrim giyinmek için küçük odaya geçmışti. Devrım'in yandaki odadan onu duyduğundanhabersizdi. Yapmışolduğu EîmirZeid'inportresinin önünde durmuş onunlakonuşuyordu "Zeid sevgilim"diyordu. "Bütün bunlann olmasını sen sağladın. Şu an burada benimle berabcrsin, ben de çok mutluyum. Teşekkür ederim Zeid, teşckkür ederim.." Sonra odadan dışarı çıktı. Hizmctkârlar pastay ı taşıyorlardı masaya. Pasta rakct ijcklindeydi. Şirin Devrim şaşırdı "anne, nereden aklına geldi pastayı raket şeklinde yaptırmak?"diye sordu. "Tabii tenis raketi olacak" dedi gülerek "Zeid ilc ilk kcz tenis oynarkenflörtettik".. Bir süre daha bekleyecekti Emir Zeıd'le buluşmak için... 5 Eylül 199 l'de Ürdün Kralı Hüseyin onun cenazcsini devlet töreniyle kaldırdığında Kraliyet Mezarlığı 'nda Emir Zeid tam be, y ıldır onu beklemekteydi.. . ^ Zoidloevlillk... lzzet Melih'ten aynlıpZeid'leevlendiğinde adıru da Arapça'ya uyarlayacaktı. Bundan sonra herkcs onu Fahr el nissa Zeid olaraktanıyacaktı.Şirin'le Nejat isebabalarıylakalmıştı.Zeidevlilikyaşamlanboyunca onun sanalını destekleyen sevgi vc saygı doIu bir koca olacaktı. Onu bir çocuk gibi şımartacak, söy lediği hcr şey, istcdiği her şey gerçekleşecekti. Hastalığında, ki bunlann çoğusinirscldi.aylarcayataktançıkmasabile hep hoşgörüylc karşılanacaktı. Zeid'le Bağdat'takaldıklan sırada37yaşındaydı. Ve sağlık sorunlannın ardı arkası kesilmiyordu. Nefes darlığı, göğüs ağrılan, sık sık bayılmakve depresyondu şikâyetleri. Şirin Devrim Şakir Paşa AilesiHarikaÇılgınlaradlı kitabındabuhastalıknöbetlerinişöylcanlatıyor: "Kaç kez onu yatağında nefes almak için çırpınırken görmüşümdür. Yüzü bembeyaz olmuş, inler, sanki ölümün eşiğindedır. O 7aman odama koşar kendimi yatağa atar, ağlamay a başlar ve "Tanrım ne olur annemi iyileştir, onun ölmesine izin vcrme" diye duaederdim." Fırçaları ve tuvaliyle ba$ buşa... Fahrünnissa'yı cn fazlayıkan vc ilerideki yıllarda "böyle bir acıyı ne daha önce, ne de sonra yaşamadım" diyeceği olaysa Faruk' u ıkıbuçuk yaşındaykenkaybetmesiydi. Faruk 12 yaşındaki Remide'dcn kızıl hastahğını kapmışveyaşamınıyitirmişti.Sinirkrizleriy lc geçen bir dönem başlamıştı. Krizlerıni bir tek resim dindiriyordu. Acıyı olumlayan tek şey rcsimdi artıkhayatında. Tek ilaç, tek teselli, tek sevgili dost.. Faruk'un arkasından Şirın'le, Nejat dünyaya gcldi. tzzet Melih'se gene huyundan vazgcçmemişti.Çapkınlıklaryinesürüyordu. Yine davetlerin aranılan iki ismiydiler. Böyle bir evliliğiniçindetanıdıHmirZeid'i,YunanelçisinineşiMadamPolychroniadis'inevinde. IlkbaştaetkilenmemiştiZeid'den...Zeidisc daha ünceden görmüştü Fahrünnissa'yı.. (jarıp bir rastlantı, Park Otel'in karşısında Hayın Apartmanı'nınatölyehalinegetirmiş, önünde şövalesi izlendiğinin farkındaolmadan resim yapıyordu. Zeid ise lrak'ın yeni Türkiycelçisiydi vebitişiğindekı apartmanın en üst katını kiralamıştı... Yemekte tanıştırıldıktan sonra hcp uzaktan izler olacaktı Fahrünnissa'yı. Sonra odailgiduyacaktıbu derin bakışlı adama. "Tenisoynarmısınız?" diye soracaktı Zeid'e bir gün. O oyunla başlayacaktı her şey. Sonra gizli buluşmalar... Fahrünnissa'nın bütün arkadaşları bubuluşmalara yardım edecekti. Bunun belkı de en tris Ciert'inpurtresi, 1965 I lastal ığını tcşhis etmek üzere gelen doktorlar ise tedavi konusunda ay nı kanıy ı paylaşıyorlardı: Seyahatve resim... Buseyahatlere tek başına gidecekti Fahr cl nissa Zeid. IlkseyahatindeParis'egidecekveRit7 Otel'e yerleşecekti altı bavul ve ikı şapka kutusuyla.. Sonra bunu Budapeşte seyahatı izleyecekti. Budapeştc'detuttuğudaireyi bırakıpSiestaSanatoryumu'na yatacak ve dayanılmaz depresyonlanna, Paris seyahatindeyken bir süre yattığı hastanedeki doktorlardan aldığı yanıtı alacaktı "Maalesef sizin için yapabileceğimiz bir şey yok.." Yapılacak bir şey vardı artık, birkutu Phanadorm uyku ilacı içip sonsuz uykuya dalmak.. Vasiyct mektubunu yazıp başucuna koymuştu bile. Doktorlar son anda yetiştiler ve kurtardılar. Bu olaydan sonra Budapeşte'den bir sürü resimlc Istanbul'a döndü. Tüm kardeşleri ve çocukları Şakir Paşa Apartmanı'nda kahyorlardı. O kalabalık yaşama artık o kadar uzaktı ki ruh haliolarak Zeid'e yalvaracaktı "Aman beni okaçüğımyeregeri götürme. Bırak bir otelde aile sorumluluğundan, bireylerinden uzak kendime geleyim." Zeid her zamanki gibi anlayışgösterecekti kansına ve Tokathyan Oteli'ne yerleşecekti uzun bir süre.. Buhastahk dönemlerinin dışındaailesine çoksıkı bağlarla bağlı olduğunu hep gösterecekti hayatı boyunca. Aliye Berger'in yiımi yılı aşkın evlilik bağı olmadan sürdürdüğü büyük aşkı Macar Viyolonist Charles Bergcr'i altı aylıkevliykenkaybetmesi nedeniyle gcçirdiği bunahmdan kurtarmak için ne lazımsa yapmış, Londra'daki evinde uzunca süre misafir etmiş daha da önemlisi gravür çalışmalanna başlamasınaonedenolmuştu. Füreya tsviçre'de veremhastalığı nedeniyle sanatoryumda yatarken aynı teklifi ona yapmıştı "Resim yap lütfcn. Boyalarını göndereyim mi?" Füreya ile söyleşimde bu konu açıldığında nedcn resim yapmadığını sordum"Zeid'inbu tcklifine hayır demiştim. Çünkü bıliyordum ki onun tesirindekalacaktım. Bu yüzden resim y apmayı sc^nedim." Füreya sanatoryumda seramikle uğraştığinda ona Londra'darîidl götürmüş, desteklcmişti. Sonunda Füreya büyülebirüneeriştiğinde"Biliyormu Birkutu ilaçla bu dünyadan ayrılmak istediğigünler nldu. Ama resim onu yuşattu Atölyesinde...