Katalog

Tina 'nın yambuşmdu öldıirülen sevgilisi Antonia Mella. (T.M.) ardındun çekilmiş hirfotoğraf. (1929) Aşk cinayeti davusının Mellu cinuyetinin Ütejio (uzıııı hoylu olan) ve f'inu ile buğlantısı da sorgulanmujtı! Nevv Yoık Brooklyn'dengeldığıni söylüyordu. Ingili/ccyiçokgaripbiraksanlakonuşuyordu. Bu hastancdcncdençalıştığını soran bır hcnrjircyc "komüııistim de undan" demiijti. HemyreMaria/IinaModotti'denba:}kasıdeğildi. Cîörevı "IÎJÇI lla.stanesini"yenidcn örgütlemekti. Kumandan ('arlos isc Vidnlf ninLakcndisiydi.Tina'nin Ispanyol Iç Savasj'ndaaldığıgöıevleı çokciddiydi. Ispanyol Komünıst Parlısı öııdcı i La Passionara'nın odasınaherzamangircbilcnikiki^idcnbiri hcrzaman'l'ınaoldıı. Aynı /amanda Bcşıncı Taburun kadııı böliimünün sılahlı eğıtım görmüi} bır üyesiydi. Bcjinci Tabur fasjst Franco'nun askcrlcrım durdurmak için Vidali'ninmilislcrdenoluijturduğubira.skerigüçtü. Tamüçyılını vcrdi Tina Ispanyol IçSavaşı'na. Anncsininölümhabcrınıdeoradaaldı. 1937 yilında Malaga limanmda kadın tabııru pusııyadüşürüldüğündeTina'yı ve arkadaşlarını ölümden kurtaranlann başında ise daha sonra Çin'deçıplak ayaklı doktor olarak ün yapacak Norman Bcthunc vardı. Tina Ispanyol IçSavaşı'ndaoynadığırolühepmütevazıbiçımdegcçiştinni^ti. Amadahasonraortayaçıktığı kadarıylalspanya'daki Kızıl YardımTeşkilatı'nınbaşıydıo. Koyurcnkli kibar giysilcri tercih edcn giizel bir kadın olarak kalacaktı herkesin aklında. Sava1} yitirılmck üzcreykcn aynlması istcndı Ispanya'dan Dağları a^uıak geıjtiği Kransacla.onuMiıırda Vıdalibeklıyotdu. Tina çok üzgündü. Vidali ise şöylc diyccckti Tina'ya: Ru sadcce kaybedilmiş tek bir sava^. Dalıa ka/anacak çok /afcrlcr vaı öııiiınüzde!" Onu enfazla sevdiği adamın yanıbaşında öldürülmesiyıkmıştı, bir de Ispanya Iç Savaşı 'ndaki yenilgi. Alexandre KoUontai, Clara Zetkin, Sergei Eisenstein, La Passionara, Pablo Nerııda, Orozco, Diego Rivera ve Frida Kahln ile biriikte oldu. öldıiriıldüğü sokağın bir kaç metre ötcsinde bırdostlarmınevinetajjmdılar. BusokakTına'yaçok acı veriyordu. Sıkı parti disiplinı ve Vidali ile uzunbirlikteliğiTina'nıngeçmişindenutanmasınayol açıyordu. Vidali'yietkileyecek bir skandaldandeligibi korkuyordu Vidali birkercsın Queen Mary ile ABD'ye Tina, 26 y 1 sonra gcın; bir kızken goçmcn 1 olarak gıttiği Amcrıkayolundaydıyeniden. Bıı kez ta:?ıdığı kinıl ıkte ('armen Ruı/. Sanche/ yazılıydı. Ancak Anıerikalı görevlılcr Tina'nın transit vizcsini kabul ctmediler. Ona Mcksika'yadevametmcsini söylcdilcr. Tina da, Vidali dcStalin'inscrtlcşcnrcjımi nedeniylcMoskova'yadönmckistememi!}lcrdi.Tina Modottı sınır dışı edilis.ıninanısıylakorkakorkagitti Mcksika'ya. Mcxıco City çok cicğı^misjti. Amerikan ve Sovyet ajanlarının cirit attığı, gamalı haç ro/etlerinin satıldığı dev NAZİ bayraklarının ana cddelcrdc sallandıgı bir kcntte buldıı kendısini. dedostlarıııa Tina'nın üstsınıttan bır orospu olduğunusöyleyeeekkadarilerigıtmıs.tı. Tina da "ondan nefrct ediyorum aına ölcnc dek arkasındangideeeğimibiliyoruııı"diyordu. Sağlığıbozulmuştu. Kalpsorunları vardı, ayaklariijişiyordu.Çokparasızlıkçekiyorlardı. Tina hep Amerika'ya gitmek ıstiyor "Meksika beniöldürüyor"diyordu. Meksika Komünist Partisi'ne yeniden üye olmamıştı. Troçkı öldürüldü ve komünistleryeniden sıkı takip altına ahndı. Tina, vaktini parti için kullanıyor, çevirılcryapıyor.göemen sorunlarıylailgileniyordu. Ailesinevedostlannayazdığımektuplariseklasörlerdolduracak kadarkabarıktı. Heryıl Ocağın altısında Üç Krallar Festivalidüzenlenirdi. Bir gruparkadaşıyla biriikte çocuklar için bir kaç gece üst üste küçük bebeklcr ve seker torbalan diktiler. O giin de bir dost evindc buluştular. Yine hayal kuruyorlardı. Amerikasavaşagirdiğinegörefaşizm ycnilgiye uğratılacak, insanlarözgür birdünyayakavuijaeaktı.Şostakoviç'inyeni bestesinden sözettiler. Vidali aralarmdan bir toplantıiçinayrılmıştı. Tina iyiolmadığını birkaçkez tekrarladı amakimseöncmsemedi. (Jidiyorum,deyineeonutaksiyebindırdiler. Taksişötorüneadrcs olarakevininsokağını değil bir hastancnin adını verdi. Iki üç dakika sonra da arka koltuğun üstüne y ığılıp kaldı. Gittikleri hastancdc acil servis yoktu. Taksi ^öforü onu Juarez I lastancsine gotürdü. 13 yıl önce Mclla'mn öldüğü hastaneydi burası. Tina'nın kalbi hastaneye kavuşmadan durmuştu. Öliiın haberi üzerine gelen eski dostları bır an donup kaldılar. Tina tam da Mella'nınyıllarönccyatınldığıtaşınüstündekıpırdamadanyatıyordu. PolisTina'nıngerçek kimlığini kısasüredekesjfetti. Çantasınınıçındcn bır de küçük bır fotoğraf eıkmıştı. 13 yıl önce öldürülcn scvgilısi Antonia Mella'nın fotoğrafı Vidali'nin korktuğu ba^ına gelnıi^ti. Cîa/etelcr Mella'nın sevgılısı ItalyanSanatçıTinaModotti'nin esrarengızölüınünühaberverirken yeni sevgilisi fanatik Sovyet ajanı Vidali'den desözediyorlar, Tina'nın zehirlcnmisolabilcceğinden deııı vuruyorlardı. Otopsi yapıldı. Ogiinün tıpbilgileri kalpkri/inden başka bir sonuca ukiijamadı. Dostları tarafından Dolores mezarlığında topraga verilen Tina'nın tabutuna orak çekiçlı bayıak sarıldı. Me/artai}inada Pablo Nenıda'nınoıuın için ya/dıgışiiryazıldı: "Zarifisminı, arı.gölge,ate!},kar,sessizlikve köpükben/crı kırılganyaijamını.çeliktenbcdcnıyleçoğaltmasını" söylüyoıdu PabloNerudaTina'ya. Tınaöliimündcn u/un yıllar yıl sonraŞilıli^airNeruda'nıntavsiyesineuydu. l'otoğrallarıyla, yaşamıyla. durmadan "çoğalıyor".^ Yeniden Meksika... Vidali ile ayrıayrıgitmişlerdiMeksika'ya. Çoğu arkadaşları müeadelenin dışına ıtılmiş, Diego vc F'rida gibi kimi dostları da Troeki'nin yanında saf tutrouştu. Tina ve Vidali sahtekimliklerleyarıgı/liya!}iyorlardı. Gelişlerindenbirkaçhafta sonra Mella'nın Meksika beni öldürecek diye yukınıyordu sevdiklerine. 46 yaşmduydı öldüğünde.