Katalog

14 ( l MIIUKİM I IHR(.I Eurovision üçüncülüğünden daha öndc dereceler almış Türkiye klasik müzikte. Ama ne duyan var ne de duyuran. Almanya'da yaşayan fagot sanatçısı Selim Aykal ve ÎDSO şeflerinden Orhan Şallıel mesleklerindc karşılaştıkları engclleri anlattılar. Müzisyenlik zor zenaat... ASLIONAI T uı kıyc 'dc muzık le ugı asmak /or zenaat Hclcdalınızklasik muzıksedahabırcngcllıkosmakzorundasınız Bırzamanlar Idıl Bıret vc Suna Kan ıçinMeüıs'lenozelolarakçıkarılanydsdgıbıdcstekleryokartık Ozelkuruluşlanntei>vıkı deolmazsa ki^ıscl çabalaryurtdışında egıtım ıçın yetcrsı/ kalıyor Ancak bu olanaksi7İıklarıçındebıle uluslararası du7cvde ba^aııydula^ansdnatçılanını/vaı Onlardan bırı fagot sanatçısı Selım Aykal Sclım Aykal, s,uanda Almanya, Detmold Muzık Akademısı'ndeyukseklısansoğrencısı Nısan ayından bu yana Almanya'nın bcş buy uk orkestrasından bırı olan Bambcrg Senfonı Orkcstrası'ndabas tagotçu AKM'degcçcnay bırkonscr veren Sclım Aykal vc konserı yonctcn Islanbul Dcvlct Scnfnnı ()rkcstrası şeflerinden ()rhan Şallıcl'ı bır aradd buluyoru/ Aykal ılc Şallıd konscrvatuvargunlcrındcnbcrı aıkadaslar ve bu konscrdc bulu^maktan çok mcmııunlar Fagota 1979'dabaslamışSelım Aykal Bılkent'tcnmczunıvctı 19X9 I W dcdcyuk sek lısdns ıçın Almanya'ya gıdıyor OIKC kcndı ımkânlarıyla sonra Eezacıbaşı Vakfrnınkatkı bursuylaoğrcnımmı sıırduruyor Burs dcdınız nıı oldukca buyuk bır ıın.blag so? konusu Ama katkı buısu adından anla^ılatağı gıbı ııtak bır mıktar Fagotu, hep orkcstraya C)lık goı evınde goruruz Selım Aykal'ıntertıhınedcn fagot' "Tercıhımız pck soz konusu olmadı Bı /ımkonservatuvarlardakısııuvlaıddikıncı deıneyeguiyorsunu/ Okulogıetmenlerıntlcn olıı^aıı |un sızıyanınaçağırıvoı Vııcu dd dudaklara.paımaklarabakılıyoı Hangı enstnımanıçalıpçalamayatağınızıonlarkalaılastırıyor /atcnteruhımçellovenefcslı sa/dı Boylcte fagota basjadık " Aykal, fagolııscçtıgı ıçınmcmnun,dığcr enstrumanlaıda aklı kalmamış Şcl Orhan Şallıel soze gırcrek, "Benım kalmış kı, şef oldum"dıvorgulcrck Sclım Aykal, Almanya'da, Orhan Şallıel dcKottcıdam'da muzık cgıtımıgorduklerınden Turkıyc ılc Almanya'nın mu/ık cğıtımlerı arasındakı farklaradeğınıyorlar Sclım Aykal'agorcmu/ıkalavıdanaradaucurumlaı var "Fagot, obua gıbı netcsh sazlaı ı vc koı noyuteknıka^ıdancnıyı Almanya'daogrcnebılırsınız " dıyor Selım Aykal "Ama asıl onemlısı mıı/ıkal a<,ıdan Almanyada çok daha lyı ımi7ikoğrcnebılıyorsunuz Bırçok orkcstıanınyanı sıra,konscrdınlcme değı^ık cscrlcrı (.almaolanağı var Turkıyc'dekı kutuphanclcıımı/dcokadarfa/lanotayok, ınalı ımkansızlıklardan dolayı rcpeıtuvar cdınmek7or" Orhan Şallıel ıse ortamdan kaynaklanan "stıl" farkının onemını vurguluyoı 'Bır Avrupalı.Sıvasbağlamastılım Avrupa'danekadarıyıoğrcnırseoğrcnsınstılyonunden cksık kalır Ama Sıvas a gelıp bır A^ık Veysel'ın nahil mızrap salladığını yerınde gorcbılırsc daha ıyıanlaı," dıyor Bcjicndıgı sanatçılarsorulduğunda Mılan Turkovıc, C hrıstoph Fıschenbaoh vc Sınopolı ısımlcrını vcrıyoı Sclım Aykal dclceekteberaberı,alış.maprojelenıscş.ımdılık bclıısı/ (, unkutamprofcsyonelmıi7isycnluı koıiseı programlarını ıkı yıllık duzenlıyor SolıstlıkLalışmalarınagırmedenoncebıraztccrubegcrekıyor Ozellıklcdc orkestra tccıubesı tiır surc sonıa çevrc cdınılıyor Soııı a bu solo konserler kcndı lıgınden gel ıyor Bıra/da menajerlcr sayesındc Avıupa'da klasik muzık alanında çalı^an menaıcrlerın sayısı oldukça lazla Buınııı ıı,ınoğrcnımbılegoruyorlar Oıhan Şallıel orncklıyor "Avrupa'da gonullu ınsanlar, amatoı kurulmu'}orkcstralarıııorgani7asyonlannıyapıyor 'Senınogrcnımın vaı.nıycyapıyorsun bukadarışı ''dıycsorduğunuzda'CjcleLekteRottcrdaml ılarmonıOrkestrası'nınmcnd|erıolabılırım' dıyeyanıtlıyor Oncegonullu stajgoruyoı lar" Bu menajerlcrın ooğunun zaten muzığın ıçınden çıktığını, tcknık nedcnlcı dcn dolayı bu alana yoncldıklerını ya da cles.üı men olduklarını anlatıyoılaı Avrupa ılc Turkıye arasındakı ele^tırmcnlıktarzıarasındadaglaı kadarfark bulunduğunudus,unuyorlar "Avrupa'dakı muzık elcijtırıncnlıgı çok tarklı Turkıyc'dekı eles.tırmenlerı bıı kcnarabırakıyorum Turkıye'decleîjtırmenyok lsım vermeyeyım ama konscıe gıtmedcn elcijtırıyazanvardı Ustelikkonscrınsolıstı vc "jcfı dedeğıs,mıştı Bukonudahıç konuijmamak daha 1yı Maaleset bunu yapanlar var"dıycrektepkısınıdılegctırıyoı Aykal Eleştirilerinağırhğı Orhan Şallıel onemlı bır noktaya dıkkat (.ckıyoı ""Avrupa dayaptığımızhcı konserdcnsonıabakalımele^tırmcıılcı yazıyordıycbır^cyleroğıcnmek ıçıntakıpedıyoıum Yanı ıyı ya da kotıı yazmışlar dcmL/sınız Cıcrçckten bılırsınız kı o ınsan hele bır de bazıısımlervardırkıMzesızıngormediğınızaçıdan bırdcrs vcrebıhr Ele^tıı ı okumak zevklıdırkısacası Amaburadabırbakıyorsunuz o, onu tanıyor, bırı oburunun amcasınıtanıyoı,yanıahbapçavıi!)ilıi)kılcnanlayacağını/ "Turkıycdekı bakı^ aı,ısı tarklı I urkıye'dc orkestra d/ Istanbul'dakı ınsanın tek altcınatıf ı Istanbul Dcvlet Senfonı Orkcstrası ya da Opera Orkcstrası Ama Almanya'da oyle değıl Almanya'da 1 SO'dcn fazlaorkcstra 2200 dcn lazla daodaorkestrası var Artıkaradakı tarkısızanlavın" Selım Aykal gıbı fagotu tercıh cdenbırsan.ıtçı rLpertuvaı avısından /oıluk(,ekıyor (, unkufagutn,ınyazılmış eserler çok tarklı vc d/ Mo/art'ın ve NVebcr'ın konçcrtolaı ı ılc mmanlıkbcstetılcıınescrlcnçdlınabılıyor I agot, çcllo, pıyano ya d.ı keman gıbı populcr bır cnstruman degı 1 Bu y uzdcn her<>c lle yadahcrsolıst lcçdlınmıyor Dogal olarak ıyı scderde kcndı ıcklamlarını yapmak n,ın populcı enstrumanları tercıh edıyoı "Zatcn konscrvatuvara gırcn oğrcnu de 'Bcn ılk once kcman ya da pıyano çalaLağım'dıyegırıyor" dıyor Şallıel Aslındaçokdoğrudegıl bu Selım'ın yaptığı gıbı fagotta da çok fazla ılerleyıp parlayabılırler Kemanda ya da pıyanoda çok ınsan vaı vedaha7or,dahaçokseyırcıgclıyor Buparasalbıri1)" Selım Aykal, orkestra şcfı ıle solo sanatçıldrın etkıleşımıne değınıyor ve durumun sefler açısından daha zoroldugunuduşunuyor "(.unkıı solıst, cscnnı çalışıyor Yava^lama, hi7İanma, gcç gırıııe, tempogıbı konulardakı muzıkal dıi1 şunı.elerınıeseru7crındeuyguluyor Şel ısc bunları bılmıyor Şet ıle sanatçıaiKakıkıiKiprovadabırbırlerınıanlayabılıyoılar" Bırbaşkakonuda İDSO'nunher| kesçe bılınen handıkaplaı ı Konser oiKesıpıovalarkuçuksalondayapı Selım \ykal Almaııya'du lıemyuk\ı>k lı\an\ o^rcıııı^ı heııı dc llamheıçSvnfom (hke\iıa\ındu baş fu^ot^ıı.