Katalog

25MAY1S 1007. SAYI 58.1 Yanli!) diyoruııı çiiııkü ben insan hayatının herşcydcn daha kıymetli olduğunu düşünüyorum. Ama yaşanan s. ey ler ve düşünme yolu olarak baktığımızda kesinlikle birzayiat değildi veyaşanmasıgerekcnbirdönemdi. Zay iat diyorsak, düşünmeyi unııtan insanlarla daha çok verdiğimizidüşünüyorumaçıkçası... Yine tiyatro. Si/in için anlamı ne, ne yapmak istiyorsunuz tiyatroyla? Bir inat bcnim için. Sinema, teknoloj i, bilgisayar, virtual reality... Bütün bunlarkurgusal şeylermiş gibi geliyor ama adam yaptı işte, virtual reality ile ameliyat etti. Bilginin kaynağının artık görülmez hale gelmesi, canlı olan şeylerden çok en soyut şeylerle ilgilenilmesi, bununartıkhayatınaynlmazbir parçası olması, hatta dostluklann internet seviyesinde devam etmesi vc diinyadaki sistemin bunu giderek daha çok kışkırtması, yani insana ait olan şeyden mümkün olduğunca uzaklaştırması tiyatroyu gerçekten bir inat haline~getiriyor. Çünkü hcrşeye rağmen, tiyatro insan eliyleyapılıyor. Bilgisayarlayapamayacağınızbirşey. İlkel birşey ama o ilkelliğin içindc insan var. Sistem insana ait olan herşeyi kurutmaya çalısırken "canlı" da direnmek... Şimdiki zamanın sanatı olan tek şey tiyatro ve ben tiyatro yapmayı direniş noktası olarak görüyorum. Tarih içinde irrasyonel bir çaba. Bunun imkansız olduğunu, tarih içinde tükencceğini de biliyorum ama bu bir intihar oyunu zaten. Vc ben, bu intihar oyununuoynadığımı açıkça ifadc ederek sahnedeyim. Etraftaki bütün şaşaaya, teknolojiye ve düşünmeyc hiç gerek bırakmayacak kadar hayatımızıkolaylaştıranolağanüstüsistemlere rağmen tiyatro yapmaya çahşıyorum... Burada bir intihar var da öbiir tarafta ne bekliyor insanı? Onun yokoluş olduğuna inanıyorum. Orada yoklar ama insanlar bunu kabul etmekte haklılar, çünkü hayatinanılmazkolaylaşıyor. Kolay y aşamay ı tercih etseydim zaten başka şeyleryapardım... Sinema nasıl bir tercih? Sinema benim için oyunculukla sınırlı. Çünkü tiyatro kadar iyi bilmiyorum sinemayı.Tiyatrodaherş.eyiniyapabilirim,elimden gelir, pratik olarak da gerçekleştirebilirim. Bu yüzden de tiyatroyu düşünmeyi çok kolay beceriyorum ama sinemada beccrim sadcccoyunculuktageçerli. Bir öncelik söz knnu.su o /aman... Sinemada oynudığım sürcce inanılma/ zevk alıyorum ama ondan sonra iş benim elimden çıkıyor. Oysa tiyatronun her dakikası avucumun içinde ve o ınadı daha çok taşıyormuş gibi geliyor bana. Ama sinemanın çok öncmli bir sanat dalı olduğuna, onun üzerinde de başka türlü düşünülmesi gerektiğine inanıyorum. Düşünenler var nıı? Evet, bazı yönetmenler düşünüyor. Son filmde ben o keyfi aldığımı söylemeliyim. Sinemada daipü/crinde yürümeyidenemek mümkün mü? Sinema bir gcçmıs,/aman sanatı.Yapılıp bittikten sonra, değişmeyen bir iş olarak karşılaşıyor seyircisiyle. Bu ncdenle pratikte bunu uygulamak mümkün degil, ama düşünsel olarak bütün dünyada bunu yapan çok insan var. De Sica 50 yıl sonra bile insana yakın dururkcn, bizde sinema neden hayatın dış,ında... Bunu söy lcmck pek mümkün değil. Bizde de insanlar gerçekten eninanılmazşartlarda iş yapmaya çalışıyorlar. liclki burada sadece sinemayımahkumetmekçokyanlış. İnsana yakın olan dediğimiz şey, o kadar evrensel ki... DeSicafilmiseyrcdiyoru/vehâlâina namıyoruz, hâlâ olağanüstü geliyor. Fakat Türkiye'nin hayata nasıl baktığından, seyircinin nasıl bir düşünceyle hareket ettiğinden yola çıkmak lazım. Çünkü sonuçta, sinema çok pahalı bir sanat r\r»ıın dalı ve yaşamak için kcndisini satmak zorunda. Doğal • • i • • , »• olarak seyirciye göre olmak 1Ç1H D1F i n a t , D l f zorunda kalıyor. insanlar , . . inatlabaşkaşeylertasarladık C l i r e n i Ş larıhalde, sonderecetalihsiz bir şekilde başka şeyler de çekmek zorunda kalıyorlar. Bunun nedeni... Türkiye'de sinemayı med yaygınlaşsa ve çok satsa sadece memnun olurum, bu utanılacak birşey değildir. Bütün dünyada böyledir, sinemanın bir yaygın olan tarafı vardır, bir de sanatsal sinema... Yaygın sinemaya çalışıp da sanatsal sinemadan söz edenlere göz mü yumacağız? Bu ilişkinin çok dürüstlükle ve hazımla kabul edilmesi gerekiyor. Rambo'yu çekmek de sinema yapmak. Bu kötüdürdenilmez, başkadır. Eğer bu başkalık fikri kabul edilebilirse bizde de insanlar yaya yaklaştırmışız biz, bir Şey İSe İÇteillİk daha özgür anlatımlarakavusanat olarak kabul etmek çok şacaklar... zorlaşmış.SondönemdehaCünll Bütün bunlara rağmen yata bir bakalım, çoğu insan sinemayı mazur gösteremeolduğundanfarklıgörünmeyizherhalde... ye çahşıyor. Ne kadar çok Amerikalıyız, ne kadar çok O V U I I C U İD Türkiye'de kimseyi bu anAvrupahyız,ne kadar çok şe• ' ' " lamada mazur gösteremey iz. Ama sinema hep tek başına hirliyiz... Sinema adına söy cambclZl Cİbİ alındı ve hep tek başına eleştilemiyorum, hayat yapıyor & rildi. Bunun yanlış olduğunu bunu. Onunsineması yaygın düşünüyorum. Nasıl birkülbir şekilde çıkıyorsa da çıkar. türün içinde yaşıyoruz, kimAma bunun içinde çok özel n 1 j , u : i m p i : Un ler film çekiyor, kimler seyreörnekler var ve bütün dünya a l d D U I I l C l l , DU diyor, kimler roman yazıyor, da da bu böy le. özel örnekler kimler okuyor? Bu kaderi siaz sayıda ve seyircisi de az. nema kendisine çizmedi. özel örneklerden vazgeçBence bu kader çok daha önce Türkiye'ye tik, bu hayatın yaygın siheması da yok orbiçilmiş birşey... talıkta... Sinema bu kaderi değiştirmek için Türkiye'de bu katcgoriler arasında inanı Iadım atamaz mıydı? mazbirsınıffarkı varmışgibi davranılıyor. Bunun için şansı en az sanat dalı sinema. Halbuki böyle birşey yok. Sinemanın bu yaÇünkü yapılan işler içinde en pahalısı ve nı öbüryanınıbesler. Prodüktörler yaygın sinemadan para kazanırlar, on y ılda bir kere de açıkçası en az yatınm yapılanı. Bizde teknik yok mu? Hayır. var. Kullanmay ı bilen adam bir başka filme yatınm yaparlar. Ben açıkçavar mı? Çok az. Bu insani bir sorumluluk** sı Türkiye'de "iş" filmi denilecek filmler Şahika Tekand. Sahne üzerinde öncelik verdiği yaşamayı goze bir risk olsa da. ölümle yaşam arasındaki yol hem çok uzun hem de çok kısa. Bu yürüyüşte insan olmanın sırnnı bilcnler ne yazık ki çok az. Bu yüzden aramızdan ayrılsalar da ölmüyorlar. Ama biz onlan çok özlüyoruz. Devletle başı derde girenleri asla ve asla duymazdan, görmezden gelmeyen, köşesini ve yüreğini her zaman onlann hizmetine açık tutan Mustafa Ektnekçi'yi uğurladığımız için çok üzgünüz. Doğma büyüme bir ağabey gibi, herkesin derdini kendi derdi olarak bilen Ekmekçi'yi hep özleyeceğiz. DERGIDEN Merhaba, Bu haftaki dergimizde Şahika Tekand'la yapılmış bir söyleşi var. Seçkin filmlerde ilginç rollerlc karşımıza çıkan, aynı zamanda da tiyatro çalışmalarma hiç ara vermeyen bir sanatçı Şahika Tekand. Darmadağın cdilmiş '78 kuşağmm geçmişini karalatnayan tcmsilcilerinden. Yaşamaya dair sorularımızı yanıtlıyor. Gazetelerımiz tek mcrkezli yayın organlarına dönüşürken, marjinal kesimlerde yayıncılık arayışlan çoğahyor. Size zaman zaman bu yayınlan tanıtıyoruz. Son günlcrdc ilginç bir dergi daha katıldı bu kervana. Adı (îacı. Seks işçileri dertlerini anlatmak için kulemi almışlur ellerine. Bir de ricalan var: Liitfen bizi önyargüarmızı bir kenara bırakıp okuyun diyorlar. Önümüzdekı hafta yeni bir Dergi de huluşmuk üzere. tpek Çahşlar CUMHURİYET DERGİ İMTİYAZSAHİBİ BERİNNADİBBASANVEYAYAN YENİ GÜNHABERAJANSIBASINVE YAYINCILIK A.Ş.BGENEL YAYIN YÖNETMENhORHANERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRU: HİKMET ÇETİNKAYA •YAZIİŞLERİMUDURLERİ DİNÇTAYANÇ (SORUMLU), İBRAHİM YILDIZ • YAYIN YöNETMENİ İPEK ÇALIŞLAR • GÖRSEL YÖNETMENAYNURÇOLAK • REKU\M MEDYA C "Tiyatro içten gelinerek oynanacak bir sanat değil, akılla tasarlanan bir şey... KAPAK FOTOĞRAFI. ER2ADE ERTEM