Katalog

CUMIIURİYtl'DERGİ panyalçSavaşı'nınsıkıntısıaılcninivınesı/dı, aıncalanndan birisi de sava!>a katılacak kadarilcn gitti... Hrnesloscki/yaşındaydı. Doktorların astımı icin önerdikleri Alta Gracia'da iki crkek iki dc kız kardeşi doğdu Ernesto'nın, ailesinin scsleniijiyle "Tcte"nin. Babasmııısonıalananiattiğınagörc, sakın, sabırlı ve sogukkanlı bir (.ocııktu ve daha altı yaşında "eleba^ı"ydı. Okul arkaj daşlanna görc ısc dikbaşlı, suskun ve iı;ine dönüktü. Hastalığının yasaklarını tanimıj yordu,.sporyapıyordu,haltacnscrtoyunsaj yılan"rugby"oynuyoıdu. Fulboldagündelikçi çocııklarınm hderiydi ve/enginkaplı* camüşterilerıninçocuklarınırakip olarak se(;iyoıdu. Kazanan. limesto'nun"ProletertakımT'ydı. Biı delakabı vardı"domu/". Arkadaşlan yemek yerken doımı/ gibi sesler ı;ı kardiğınısöylüyorlardı.OkuyordudaJule; Verne, l'mılıoSalgari,.lack l.ondon, Freud Lorca, Baudelaire.Neruda... Okuduklaıı.Maıks, Leııın, Iroçkı, Mao Stalin, Simon Bolivar ve diğeılerine uzanar yolun ilk basamaklarıydı. On be^ yaşındayr dı. Dostu AlbertoGranados, biroğreneigösr terisinde tııtuklandı. Ondan ıstenen halkı Allbcrto'nunnedcntutuklandıgıkonusundaaydınlatmaktı."Kendinipolistaral'ındanycrı serdirtmek ıçin sokağa inıııek mi" diye ı;ıki!j tı "Ben ancak bınsı elıme bir tahanca sıkısjtınrsakatılırım..." l*J46'daHuenos AıresÜniversitesi Tıp Fakültesi'ne yazıldı. Ailenif ekonomık duruınu ortadaydı, buyüzden giderlerini kendısı karvlamak /.orundaydı. Ça lı^mayayolişçiliğiylebaşladi.ıriLihabırlikle büro hizmetliliği ve gece bekçıhğiyle sürdürdü. Üniversiteninsonydlarındasosyalis vekomünistögreneilerinyönettiğibirörgü olan HJBA'yakatıldı. Birdesevgilisi vardı Mariadel Carmcn Kerreyra. KısacaChichi na. Cordoba'nın en zengin ailelerınden birininkızıydı.Ferreyra'lannmalikanesineşimdi üzerinde eama^ır ipiy le tutturulmuş buru şukbirpantolon, ütüsüzbirgümlek,rengin kimsenin kestiremediği birceket, parçalan mışayakkabı vedağınıksaçlarıyla"ba!jka' biradaıngiripçıkıyordu.Üstelıkpervasii'di C'hichina'nın ailesinin evliliğionaylamadi ğı ilişkilerı dokuz yıl sürdü. Ama ilişkiyi bı tiren bu onaylanmama değildi. Chichina başkaldırısını sevdiği adamın, uzun yolcu luklarındandönüşteyanındagetirdiği"Yen insan"auzaktı... İnsana bütün yolculuklar... Kesintisiz gerilla Che •• 1. Sayfanın devamı olarak kalmali, ycrlcrinc yani kitap aralarına dönmclıydi. Son zamanların va/geeilmez oyuncaklarından biıi atma binip giderkcn şöylededioysa: "...Kcndilcrini kurtarmak istcycn tıim insanlariçinçikaryolun.devrimcimücadele olduğuna inanıyorum vc ınançlarımada sonuna dck bağlı kalırım.bilirsiniz. Bana serüvcnci diyenleıolacak. IJstclik öylcyim de. Ama bir fark var arada. Ben, inancı uğruna kelleyikoltıığaalanbirserüvenciyim.Belki buseferkelledegidecek. ... Bundanböyle,birsanatçıustalığıylacilaladığım ıradem bcni ayakla tutacak, gevsekbaeaklarımadirenç,tükcnmisciğerlcrimesolııkolacak.Bildiğimyoldayürümeyc devamedeceğim..." O, Ernesto Che üuevara'ydı vc oyuncak olamayacak kadar "insan"dı. Kendilcrınc oyuncak seçenler, bunugörmekistemeselcr de öyleydi. Onu bilmcktcnse, hangi sat'ta olursaolsun,onunlaoynamakdahaaztehlikeliydi... Otuz yıl sonra yeniden... Çarşambagünü,yaniKKkim l997Guevara'nınöldürülüijününotuzuncuyıldönümü. O gün, cesedi, devrimine tanıklık etmeklc kalmayıp, bir gerilla olarak savaştığı Kiiba'daanıtmezaragömülecek. Dünyanın,geliş.miş.,gelişmekteolan,azgelişmiş.ülkelerinden insana ve dcvrime inanan binlercc kişj, "Comandante Chc"y i selamlayacak, vitrin sahibine ve sey ircisine inat. Ve Guevara, bir şapka, bir rozet, bir afiş, birfotoğYafalbümü,birrnüzik,biı Tilnı,bilmem kaç kilometrelik turistik patikaya ismi ni verenolmaktançıkıpetekemiğebürünecek. Vebirileriçıkıpsoracak,kimdi?Neden hâlâ dünyada birileri ondan böy lesine korkuyor? Hersey Arjantin'de, 14 Haziran 1928'dc, birerken doğumlabaşjadı. Servetlerini yitirmiş,parakazanmakla,aristokratgclcneklerinisürdürmekarahindabocalayanİTnesto Guevara Lynch'la, yine bir aristokrat olan Celia de la Serna'nın ilk çocukları Ernesto işte bu tarihte doğdu. Soğuk ve fırtinalı bir günde oğluy la birlikte yiizmeye gitti Celia. Bu günden geriye iki yaşındaki Ernesto'ya ya>amıboyuncayakasını bırakmayacak astım, Celia'ya ise suçluluk duygusu kaldı. Aristokrat ama bir o kadar da ilerici ve geniş görüşlü bir ai leydi ler. Dinleilgilenmiyorlardı, adalet inançları sağlamdı, parayla ve onu sağlamayollarıylabaşlarıhoşdcğildi vefa!ji?mdcn nefret ediyorlardı. Bu yiizden Is ilk yolculuğuna, bisikletle Arjantin'in ku zey bölgclerine, Boli vya smırına doğru çık tı. Biryandandaöğreniminisürdürüyor, gi derlerini karşılamak içın bu ke/ hasta bakıcı lık yapıyorya da pratisyen olarak çalışıyor du. Ama tıp fakültesinden, sınavlardan vı hastanelerden sıkılmı^tı artık. 1951 'in so nunda arkadas. ı doktor Alberto Granados'l; yeniden yola koyuldu. Yolculuk araeı bu kc motosiklettı,podcrosa... Yanlarmdabire^ likçi daha vardı, Guevara'nın günlüğü. Bı günlük,ölümünden sonraCijiAleıda Marcl del.a Torretaral'mdanyayınaha/ırlanacak tı. Yolculuk, Andlar'ın uzuntılarında öncı Arjantın topraklarında sonra, Şili, Peru, Bre zilya, Kolombıya, Venezuella ve Caraca: boyunca sürdü. Ciittiklcri yerdc çoğu ke. "lcpra u/nıanları" olarak karşılandılar. Yı karakollarda,yakışlalarda,yakonsoloslıık lardayadahastanelerdeağırlandılar...Kım kezdehalktanbirilerik#pılarınıaçtıonlara Motobikletın sık sık bozulması yii/ünden bazen kamyonla.bazen kaçak bindiklerı ge miy le ama coğu ke/. y ayan sürdürdüler yol culuklarını. Kaçamaklar, futbol maçları.çay doktorluk,lnka veMayakültürleri... Gittik leri heryer, sıyaseti,ekonomisi ve insanla rıylaaynırengısunuyordu: Yoksulluk.Şaş kınlıklarda yok değildi, (iuevara günccsim yazdı: