Katalog

I2OCAK. I W SAYI 564 rıncc,hcmcnbıroloclcktrikçisininyanında çalışmayabaşladım. Orada jrubamn ııcolduğunııöğrendim. Sonıcehliyctımıaldımvc minıbüsün sağ kapısında çalışmaya başladım. Yanı muavınlık yaptını. 1985 yılında sol kapıya gcçtim. () gündür bugündür minibüs şoförlüğüyapıyorum." Yılma/'m ailesi, gelcceği olmayan bir iş oldıığııiçin,oğullarınınşoförolmasınıistcmcmışlcr. Anıa Yılma/'amesleğibaşlarda çok ca/ipgcliyormuş. "Düşünün ki yapacak doğrudürüstbirişini/yok. Birişbuluyorsunuz vc para ka/anmaya ba.şlıyorsunuz..." (icçipgıdcnyıllar, mcslcğinincazibcsini dc bcrabcrindc götürnıüs. Artık Yılmaz mcslcğini sevmiyor. Yaşı 29 olmasına rağmcn saçı aklarladolu. Bezginbakışlarlasigarasınınefeslerkenanlatmaya dcvam ediyor. "Miııibüsşoioıüysenı/hcrşcydcnönce2. sınıfinsansıni7. Insanlarsi/e'şoförparçası' olarak bakıyorlar. Çoğıı zamaıı kcndimi toplumdandışlanmış olarak görüyorum. "Normal ınsanlardan daha çok sınırliyım. Akşama kadar trafıklc strcs yasıyorum, insanlaıiaolaııilişkilcıimdcslrcs yasıyorum. Hcıgünbuarabaya'yetmışıkıbuçukmıllct biniyorvehepsıneayrı ayrı lafanlatıyorum. Bozuk para dcrdi,polislcay rıdcrt bir de üstüneüstlükpatronderdi." BostancıDudullu hattında çalışan Gürhan Yılma7, minıbüsün sahibi değil, şoför olarak çalışıyor. Haftada 5 gün çalıstığını, günde ortalama 270 km. yol katettiğini anlatıyor: "Hergünsabahsaat5.30'dakalkıyorunı. Fvim Fikirtcpc'dc. Kahvaltı ctmedcnevden çıkıyoıum. Durağınıa gelıyorum, başiıyorunıçalısmaya. 07. Wdayolcularçoğahyor. O9.()()'a kadar hiç duımadan gidip gcliyoı um. Biı gün akşam saat 20.00'yc, hır gün 24.00'e kadar çalışıyorum." olurdu. Sosyal sigortalardan yararlanmahakkımolurdu.Cicçcnlcrdc, çocıığumııdoktoragötürdüm,sadccc 2 mılyon 500 bın nuıaycnc parası vcrdim.4milyondailacları luttu. Insanınsıgortasıolnıayıncabununaltından kalknıak çok güç oluyor. Sıgortası olaıı biri, bunıın ıçin cnçok I milyonödcrdi." Minibü.sçülcrin çapkınlığına da dcğiniyor... "Türkıyc'dc, /amparalık yapıııayan crkck cok a/. Bizim, arabada, bayanlaravokbaktığımızısöylüyorlar. Yolcuların para vcrip vemıedığıni anlamak ıçin, diki7 aynasından baktığımi7 oluyor, bayanlarhcmcn kcndı ü/crlermc alıyorlar. Ayrıca bunıın aksidüijünülscbilc, minibüs sjoforü dc bir insandıroda sevebilir. Bcnimdeyolcularımdansevdiğım, sonraarkadaşolduğıımın.sanlaroldu." Bıı konunıın hcr zaman «jnfiirlcı ıçin sorunyarattıgını söylüyoı, "Karım," ba/cn'Kimbiliraksama kadar arabada nclcryapıyorsun'.''dıyor() zaman kcııdimi çok küçük görüyo Istanbul rum. Karım bile böylc düsünürsc başkaları nelerdüijiinür..." Yılmaz,çckirdcktcnyetİ!jmcbirminibüsçü. Bu isc ba.sladığından bu yana basından çok ilginç olaylar gcçmis. "Bir gün, aksam saat 18.00'da bincn bir yolcu, tam bcnım arkamaoturdu. Orada uyumuş, hiç farkctmcdim. Ak^aın Ü7cri olduğıı için trafik çok sıkışıktı, durakta hiç bcklcmcdcn çalısıyordum. Nıhayctsaat 12.0()oldu, isıbıraktım. I.vcgidcrkcn arkadaıı scslcı gclmeye başladı, çok korktum. Ncıcdcysckapıyıaçıpdışarıatlayacaktım. Arkama döndüm kı adam bıryandangözlcrını ovalıyor, bıryandanda 'Ncıcdcyı/'1' diyc soruyor." Mmıbüsçülcrin.gclcccğcçok umııtlabakanbiı ba^kanlaıı var. Islanbul Mınıbüsçülcr vc l,snat'Odası Baskanı Alı Kcmal Aktürk, "Bcnınanıyorıımkı,bıındanbırkat;yılsonıa ınsanların, mınıbüsçulcrc bakısı çok dcğischalkla ılışkılcr, sağlık vc trafik olmak üzcrc birçok konuda dcrs vcriliyor. Eğitimin toplamı 50 saat. Istanburun5ayrıbölgcsindcyapılan eğitim9aydırsürüyor. Tümşotorlcr bıı cğitimden gcçmck zorunda. "Şofor50yaşındadaolsabucğitimialacak"diyc konusuyor Aklürk. f>oförlcrin, çalı.ştıklaıı güzcrgâh ü/crindcki, lıastanc, okul, karakol vclümkaıiHikurumkuruluslarının ycrini bilnıclcride eğitimin bir parçası. Ali Kcmal Aktürk başkanlığında 6ay öncc bir vakıfkurulmu.ş. Istanbul Minibüs Esnafı vcŞolorlcr Vakfı. "Bu vakıf soförlerc, eğitim ve sağlık koiHisundayardımdabulunmak için kuruldu Bızım .şotorümü/ün en büyük cksığı sosyal sigortalarhakkınınolmayı^ı. Vakıtlabucksığı kapatmayaçalısıyoruz." Kaynağı minibüs duraklarından alınan ücıctin bclli bir bölüınüyle karşılanan vakı f, bugünc kadar, ölcn 3 minibüs soförünün cşınc dc maas. bağlamıs. Aktürk, Istanbul dısından gclctı Minibüs EsnafOdası Başkant Ali Kemal Aktürk. ınsanların hcmcn minibüs soföıiüğü yapmalarına da kar^ı. Bu konuda bir kural cek" diyor. Minibüs şoförlüğü Aktürk'ün konmus. Istanbul dısından gclen insanlar, 2 babamcsleği. Aktürkminibüsçülüğü A'dan, yıl lstanbul'da ikamet etmediği sürece miniZ'yebılcn, kcndi dcyimiylc 'Bu isin üniverbüs şoförii olamıyorlar. sitcsini bıtircn' birinsan. Minibüslerleolan ahbaplığı, 7 yaslndabaslami!j. 1966'da ise Sıksıkkonserlerdüzcnlcncrck,yazaylaminibüs soförlüğünc ilk adımı atmış, o gün rında minibüs şoforlcrinin c^lcriy le birlikte bugündür, Istanbul'unayrılma7birparçası tatilc gitmclcrinc olanak yaratılarak ki gelıaline gelcn minibüs dünyasının içiııdc. çcn yıl 400 minibüs şoförii, eslcriyle birlikte "Bundan gü/cl bir ısolabilirm i.aksama kaBodrum'agitmış soförlcrın toplıınia ayak dar ınsanlarla iç içcsiniz. Egcr insanları seviuydurmaları amaçlanıyor. yorsanız, minibüsçülüğü scvmcmeni7 için Onlar, Istanbul trafığınınyarama/çocuklıiçbiı ııcdcnyok"diyckonusuyor. ları. llcpsidclıkanlı,öfkcli vcsabırsız. KızKüçük birö/clcştırı yapmadan cdcmiyor. dıkçabasarlarga/a.arabcskinscsinibirpar"Bcnbunuhcpsöylüyorum, minibü.sçülcrin çadahaacarlaı.OnlarıbirtekOıhanabilcrı, yü/dc 50'sı cğıtımsı/dıı. Anıa in.sanın cğiFcrdi babaları anlar Koca Bızans'ın, <)stımsı/ olması cğıtilcmcycccği anlamına gclmanlı'nın Istanbul'undamantargıbı lürcmiş mcz." varoşlarına habırc yolcu tasırlar. Onlar, acılı Istanbul'un minibüs soförlcııdıı, IstanŞoloılcıi cğitmck amacıyla, bir cğıtım bul'unpckscvilmczlcri...^ pmgramı başlatılmıs. Bu programda basta Geçerabicim! Minıbüslcrdcçıkantartışmaların, şoför vc yolcularaıasıııdaki iletişimsı/liktenkaynaklandığına inanıyor "Ba/cn, yaşadığmıı/ strcstcndolayıbı/smırlıolahıhyoru/.Oıncği, adaııı, kapıya gclip'Kay ışdağı'ndangcçcı ıııi?" diycsoruyor. 'Geçerabicim' diyorum Tekrarsorııyor,tckrar'gcçcr' dıyorum. l.mınolamayıp,donüpyoleulara soruyor. Trafik sıkışık, minibüs dolıı, arkadaıı kornaya basıyorlar, o hâlâ 'geçer mı?' dıyc soruyor () /anıan halıylcsınırlcnıyorunı. "Ba/cn dc, yolcular çok sinııli oluyor. Adaııı kaıısıyla ya da patronuyla kavgaetmiştirgelıpsinirinı bi/dcnalmayaçalışır. Ivdcçocugunııa/arlayama/, gclıp bı/c kafa tular." BostancıDudullu hattındaki minibüsçüleıin keııdi kuralları var: ?joförc yaptığı heryanlış ıçin bırçarpı atılıyor. Bu yanlışlar, yolcıılarla lartışmak, kı/ arkadaşını minıbüslc gc/dirmek gibi şeyler. Çarpılaıı üçeyükseliısc.aıaba 1 gün tıafikten uzaklaştırılıyor Yılma/,yenı minibüs şotorlerıncpck lyı gö/lc bakmıyor. "Ycni yetmc dediğınıı/, şolorlüğc ycni başlayanlaı minibüsçülüğübitiıdi. 1ski ilişkıleıkalmadı. liskiden yolcular arabaya bınıncebi7e 'beyefendr dıye hıtap ederdı labı bı/de " Argokonıışnıanınmınıbusşoförlennc o/gü ohııadığını söylüyoı. "I lanmılardabıraıayagelinceargokonuşuyoılaı. Bcncebu. ınsanların tahsıl scviyesinindüşükolıışundankaynaklanıyor." I ğıtımmedcvamcdcmcyışi,onucıı çok u/en konulaıdan biı i. "Tahsıl.seviycmyüksekolsaydı.çok başkabırıştc çalışıyorolurdum Idealım, ıdarccı olmaktı. I lcp hır şırkettc müdur ya da yöncticı olmayı hayal cttim." Bumeslcği hayal cdcrkcn.amacı çok para ka/anmak da dcğil. "O zamaıı, ay sonundaelimegeçeeek parayı bılirdım. Nct bir aylığım, kıırulu bir dü/cnım tski günlerde müştcri, minibüs soförüne "beyefendi" diye hitap edermis. Tabii soför de müsterilerine...