Katalog

t'DMHURİYr.TDERCİ masıyla kendini gösteriyor. Dîyabctin iki tipi var. (,'oeııklardagörülen diyabet, Tıp I diyabet olarakbiliniyoı. Butürdiyabettepaııkreaslakı ınsülinüretenlıüereleıiıarapoluyuı ve eocuklar ya.'janı boyıı insülin yetersizliğine ınahkunı olııyor. Bu nedenle, çocuklardagörülen diyabet, ınsülinebağımlı diyabetolarak da isımlendinlıyor. İnsülin kan ^ekerini düzeııleycııenöneııılıhorınon. insülınolmayıncabesinlerlealınanşekeılıüerelennıçine girenıiyor, dolayısıylaenerjıkaynağıolarak dakullanılamıyor. Budurumsonucundabiı taraftan hüereler aç kalırken, diger taraftar kullanılanıayaiüîekerkandabınknıeyeba^lıyor. Kandabiriken ^ekerbelli bir yüksek liğe ulaşınca. böbreklerden tasarak idraıia atılmayabai)lıyor. (îirıu'Laplu 'da kurulan "Diyabetle (iüzi'l Yaşam Yuz Kampı "na katılan çocuklar ve gençler havuzun tadını çıkurıyorlur... Arkadaşım Diyabet Bütün bu olaylar ^eker hastalıgının herkesçebilınen bulgularınayol aeıyor: ldraı lıı !>ekcr kaybına bağlı su kaybı ve buna bağlı olarakçok idraryapma;sukaybmı lelaf'i etmek leinçok su içnıe ve lıüerelerın ae kalmasınabağlıbilkinliklıissi. Dıyabetbiıkezortayaçıkınealıayatboyıısürenbırhastalık.Çocuklardaki diyabet heıya^ta görülmekle birlikte en sık 1012 yaslarında ortaya eıkıyor Sanı Idıgınınaksine diyabet eocııklıık çagındagörülenkronıklıastalıklannbasıiKİageliyor. Diyabet görülınesıklıgı ülkelerarasınd; önemli larklılıklargöslerıyorve.sogukülkelerde sıklığı artıyor. Avrupa ülkelerıııde 15 yaşultmdakı yü/bıneoeuktan heryılortalama 1015"ı diyabeleyakalaıııyur. Finlandiy; gibi ülkelerde bu sıklık yü/ biıı coeukta 42 'yt kadarçıkabiliyor. Kan şekerini ölçmek... llcpsinin bir tek isteği var, "Hep çocıık kalmak..." Bu belki de ya^amları boyunca birlikte yaşayacakları diyubetten korunma düşii. ŞÜKRÜ HATUIN Ş""**" olga Demirta.ş. kumpın "haşarı" çocuklargrubundandı. U/.uıı mccboyu, gözleıinin önüııc tlü.'jen saçları vebaşınabağladığı renklıbezlernedeniylearkadaşlarıonu VaııDamme'abenzettiler. Tolgaşimdi 17yaşmda. Bundandörtyılönee oyılınşekerbayramınayakıngünlerde vüeudundabazıdeğişiklıklerl'arketmeyebaşladı. (,'oksuiçıyor, çok ıdraraçıkıyor, birtürlüağız kurulugundan kurtulamıyor ve kcndıııı bitkinhissedıyordu.Öneebiitünbunlarabiranlam veremedi; anne ve babasının öncrisiy lc doktora gitti. Oturdııkları seıntteki haslanede kan şekerı yüksek bulıındu. Tolga'nın lıayatında urtık yeni bırdöneın başhyordu: "Aslındakendimınorınalhıssediyordunı. anıa kctonum çok yüksek bulıındu. Benı henıen(r'apa(,'ocuk Klinigi'nesevkettiler. HastaneyeyattısJııııgünühiçunulmuyorunı.çünkii o gün îjeker Uayramı'nın ılk günüydii. r)oktorlarba$ımutüplundi:bırısıparmağıniı delerken. diğeri serum takıyordu ve ben ı;ok .>a:>ırmi!,lını. İlk günlerde artık hi(,bır Şckcr Bayranıı'ndadiğcrçocuklargibıö/gürce^ckeryıyemeyeceğımı bılıyordum. Bayıam bıtinccdoktorlar diyabet hastalığına yakalaııdıgımı söyleyip, hastaltğım konusıında bılgı verdilcr. Diyabet olduğunnı öğrenınce çevreındeki hcrkes gibi ben de bu yaşta şeker husta.sıolunurmudiycdüşündüm. Hastalığınıı öğreııinee ijok olmadını, normal karijiladıııı veherkesınbaşınagelebileceğinidüijündiim." I'olgadörtyıllıkdiyabetli.hastaneyeyatışınınıkıııeı güniinden ilıbaıeııkendi iğnesini kendısi yapnıaya ba^lanıi!}. Artık çok deneyımli vekendibakınıımtaıııanıenkendisiüstiinealıııı^. I lckimlerıni çok scviyor, bu sevgı nedenıyle doktor olmaya karar vernıi^. I'olga'nın lıepinıi/e söyleyeceği çok scy var. ()na daha soııra da kulak vereeeğiz. Diyabet, lıalkarasında bilınen ismiyle ^ekerhastalığı, kan şekerininsürekli yüksek ol Son yıllarda gıderek artan araştırnıalar; rağmen dıyabetın henii/ kesııı neıleııı bılm nıiyor. Bunıııılabırlıktehubastalıgageııetıl' biryatkınlıgın sö/ konusu olduğunu. slres infeksiyongibı tetik eekıcı birolayla hastalık süreeininba^ladığınıbiliyoruz. llastalıksiireci ba^layınea viieut, ınsülin üreten keıul hüerelerıni düşman olarak görmeye ba^lıyoı vconlarıtahripediyor. Soııuetavücut iı;ınel /em olan insülin yetersı/ kalınea hastalık bulguları ortaya eıkıyor. Çoeuklukeağıdiyabetinintedavisi vücu tarafmdan yapılamayan insülin hormonunur düjarıdan verilnıesinedayanıyor. Dıyabetl çoeuklar. en a/gündeıkike/insülin enjeksı yonu.beslenmeplanlanıası vedü/enlı fı/ık sel aktıvıte ileya^amlarını süıdürüyor. Dıya bettedavisindeesasamaç kan şekerini noı mal veya normale yakın tutmak. Ancak bı şcki lde diyabete bağlı u/undöncmdcortayı çıkan gö/.böbrek ve sinııien tutan lıasarlar dankorunabiliniyor. Buaıııaeaulaşabilnıel için ısedıyabetlı cocuklannö/enlı bırşekıl de ızlenıııesi, kan şekerlennın günde 34 ke. takıbı vekendidıyabelbakıınlannısağlaya eak becerileri ka/anmaları gerekiyor. (,'oeuklar ya kendıleı iııi bilıııcdikleri kü çük yasjarda ya da ergeııl ık döııemi bas, langı eındadiyabetletanışıyorlar. I lerikıdurunıd daöııleıındebüyümek ıeııı uzıın bırsürebu lunuyor ve bu süreyı diyabetle birlıkteyası yorlar. Aslındadıyabetle birlikte büyüyorlaı Diyabet onlarınbüyümelerinı,biiyiinıededı yabetlerini etkiliyor. Konustıığunıuzbütüı çoeuklar buzorlusüreeidiyabetlcriylearka daş olarak. zamaıı zaman onu unutarak aştık larınısöylüyorlar. Bazılarıdiyabetinianlatır ken "Sevgi li arkadaşım" hitabıy la meklupla yazıyor, bazıları ise diyabeti •'..benı hıç ter kctmcyenen yakın dostum"diyeniteliyor. Bunlardun biri de kampa Kuzey Kıbrıs'taı katılan Barış J>efikoglu. Bari!j,25yaşında. LefkoşaŞehirTiyatro su'ndaoyuneu olarak çalışıyorve 4 yaşmd iken diyabet olnııış: Kıbrıs'tailk kezkendi siylebirlıkte4yaşındaki bırçoeuğadiyabı. tanısının kondugunu söylüyor. Uzunea bi sürekeııdısinebabası bakmış. Kendisine ıl ünsilin enıeksıyonunu S yaşında iken yapnıı ve ondaıı soııra yavaş yavaş kendi bakımıı kendisı y üklennıeye ba.şlamış: "Dedenıde diyabeti lolduğu için babamı diyabet bilınei gelışınışti, bu nedenle erke