Katalog

8 Istanbul'a birbuçuk saat uzaklıktaki Mahmudiye, son yıllarda başgösteren villa saldırısına karşın, Sapanca gölü kıyısında, taze yumurtasıyla, ahşap çitleriyle bir ıtır, fesleğen ve nane diyarı... CUMHl'RlYhTDERCİ Çardaklı köy: Mahmudiye . . . YAZI VE FOTOĞRAFLAR: iMRENTÜBCll, ızım yapnıa balık vardır. Ürkütürsün..." Söz, şırıldayan dercyi geçerek, bir kara sel viyeçarpıyor. Bu bir köylünün, dere suyunudal parçasıyla karıstıran kızına yaptığı uyarı. Köylü,öteki komsuları gibi hayvanlara, doğal hayata çok değer veriyor. Burası, Istanbul'dan bir buçuk saat uzaklıktaki, Sapanca'ya bağlı Mahmudiye köyü. Mahmudiye cleyeşilin tüm tonları arasında kıyasıya birmüeadele var. Vadileri acı yeşil.bahçeleriisefıslıkyeşili.Tirşemaviside cksikdeğil. Dereboyları yosun yesili. Sapancalzmit karayolıında bir durak... Durağıneşiğindeye.şilibölen bir dere. Dere boyuneadeli uzunkavaklar... Kaışıda,kapısınabirdondurmadolabıkondurulmuş"si nekli bakkal". Çocukluğumuzun leblebi tozları,gençliğiınizinlüksüyabancısigaralarla aynı rafları paylaşıyor. İİ K Mahmudiye Köyü! Bizi, ilk önce yesjiIî korunmuş bahccler içindeki villalarkarşılıyor. "Doğanm içinde neişleri var?"diyebağırmakgeliyorinsanın içinden. Karşıdatümotantikliğınikoruyan, eski köy evini görünce biraz rahatlıyoruz. Villalarköy mimarisinc uyutn saglamak için, betonaina(,ahşapçitlertakmmı:;lar. Ortaya^lı bir köylü, sıcak bir selamlayaklaşıyor. Buçatlamışyüzlü.sıcakadamınadı, Bayranı Ergen. (iezimiz boyunca, gönüllü rehberlik yapacak. Hlazığlı. h^i Mahmudıye'nin yerlisi. "Bu köy, 1893'te kurulmuş. Arkadasım daha iyi anlalır" diyor. A/ önee gördüğümü/ köy evine yollanıyoruz. llvm tahtakapısınıgüllersüslüyor. Ilerçesıtağaç varbahçesinde. C'eviz, ıhlaınur.erik, ineir, kiraz, çmar..."()oohos.geldiniz!"diyeçardak altınadavetediyorcvsahibi,Karadenizli Kemal Karaoğlu. (,'ardak, Mahmudiye cieki her evinayrılmazparçası. Hemenoğluna.seslenerek tavşan kanı çayları ısmarhyor. "Köytimüz, 1893'tekurulmuştur. Yüzhane Gürcü, Hasan Fehmi Paşa önderliğinde muhacirolarak gelmiijler. Istanbul'da Sarıyer'i beğenmeyip.burayı kurmuşlar. Ani birhareketle arkasınadönerek scsleniyor: "Oglum, kiraz topla nıisaf irlerimize." Sulu, Napolyon kırazları getırilenler. "Doğına biiyiinıe buralıyım. Köyümüz çokgü/eldır. Nareııciye veüzümündışında lıermcyveyeti!>ir." Yere zaman zaman pat pat olgunlaşmış dutlar, kirazlardüijüyor. Agaçlarıııeyvelerin agırlığıyla dallarmı sarkıtmı^lar. Kokuları birbirine karı^ıyor. Kiraz, erik kokusu, ıhlaınur, dcthc.cevizkokusu... Su,yolbulabildiğiheryerdenakıyorbura da. Henıen her eviıı kuyusu var. Buz gıbı nıemba suyu çıkıyor. Köylüler, Istanbul'da bırtok sıı istasyonıma. Mahmudiye Memba Suyu'nungötüıüldüğüiHİsöylüyorlar. "Bizim ve civar köylerın suları, Sapıtnca (îölü'nübesliyor. AmaKınalıSakaryaOloyolu yapıldıktan sonra, gölün yiizde otıızu kirlendi. Otoyolun hanı malzemesi de buradanvcDclı Dere'mizdençekildi. Dereyatagını öyle bozdulaı ki yüz, iki yüzınetreindirdiler. Yatağını da yapmadan gittiler." Karaoğlu, öfkcylesigarasından bir nefesalıyor. Deli Dere, köyün Kırkpınar Köyü'yle sımrlarını cizen, köylülerin gözlefi gibi sevdikleri akarsuları. Birdegöletleri varmıijki görülmeye değcr. "Sizi oraya da götüreceğim" diyor Bayram Krgen. Karaoğlu beynimiziokumuş gibi, "Ha bir de arsa meselesi var" diyor. "Köyde hemen hiçarsakalmadı. Halk villa yapımınasevindi belki. Çünkü para kazandılar. Ama daha sonra arsalarını değerlerinden daha düşüğe sattıklarını anladılar. Birdönüm arsayı alan müteahhit,birtaneevyaparak,imariznialıyorvekaçak üçdört villa daha yapıyor." Mahmudiye'de, yerli halk ve daha çok Adapazarı, lzmit, lstanbulclan gelen tatilci aileleriyleyeni bir nüfus var. Tatil için gelenlerindetemelliyerleşmesiyle, farklıkültürler birleşmiş. Tahta sedirlerde oturup laflayan yaşlı köy kadınları ile yanlarından son model cipiyle geçen genç, bu f'arklılığı çok iyi anlatıyor. Büyükşehirdedönüpkonuşmayacak,bclkilrafiktegırtlakgırtlağagelecek insanlar.birbirlerineiyigünlerdiliyorburada. I lem de hiç tanı^ınadan. Yerli halkın sıcaklığı, misafirlere, sonradan yerle^mi^ insanlaradageçmi^. Köyde zaman iş,te... Ku^seslensu^ınltılarına eslik ederken, lavuklar"Burada biz de varız"dercesinegıdaklıyor. Köydebüyükba!j hay van çok az. Ama a^agı y ukarı her yerli evdebirkümes var. (,'oeuklarsabahları favuklara yem veriyorlar. Odülleri ise taze yumurta. Böğürtlençalıları içinde kalnııs bir çiçeğin nadidemavisineulaşmayaçalı^ırkendikkal, elinizedikenbatabiliı!(,'ansıngıı1ılan'.'l3unlarsa, Ayşeyada Fatmabacınınsarı kızları. Yol başinda bekleyen sahiplerinin seslerine gidiyorlar. Yollarınıkendilcribulup.sizıhiç rahatsız etmezler. "Ne ağaçlardaki erikleri yerler, nedebahçclerdekisebzelerı. livlerıne dönebilmeleri içinaradabirtanıdık sos vermenizyeterli"diyorköyünikiyıllıkmuhtarı YaşarŞahinoğlu.Çaylariçilirkenanlatmaya devamediyor. "Köyümüz 150 hanc, 350 seçmenden oluşur. Köyün üst mahallesininyüzde7()'i yabancı. I967'"debirdcpremoldu.livleriyıkılanlar, a^ağıya, memba suyu civarına çekildiler. Eskilerdenyalnızea, 1015 hanekaldı." I978'denbuyanayenievler,villalaryapılmaya baijlanmıs. Yerleşenlerarasında ünlü kisjlcr dc var. Halit Ret'iğ, Can Gürzap ve Türkcrlnanoğluonlardanbirkaçı. "lîskidenhalk,gelirinimeyvecilik vememuriyettensaglardı. Amayakla;>ık lOsenediremlakçılıkrevaçta. I967'de, KöyüGüzellestirmeDerneği'nikurduk. Böylelikle,yabancıları kontrol edebiliyorduk. Şimdi villa yapımıaldıbaşınıgidiyor. Ama yinede villa sahiplerinden rahatsız olmuyoruz. Onlarla aramızdaçokgüzelbirdiyalogvar." Herkesaynısorununüzerineparmakbasıyor. "Köyde toprak satışı çok hızlı ilerliyor." Birdönüm toprak, 3 milyardanalıcıbuluyor, birdönümlükalana45binadikmeyeçalışan müteahhitler de varmış. Bu durumdan hem yerli halk hem de villa sahipleri rahatsızmış. çısı.Burayaailesininyanınadinlenmeyegelmiş. "BizIstanbul'danburayahuzuralmaya geliyoruz. Ama birdönüm toprağa 45 villa dikmck yeşili katletmektir. Burası çok güzel, dingin. Buradaki evde bütün ai lenıiz toplanacak. Buradatorunlardoğup, torunlarbüyüyecek. Buanlayışlayeıiestik köye. Yoksa,taş binalarlasakışıkbiçimdeoturmak istesek, Istanbul'da kalırdık." Köyün üst kısınındaki ıkinci bakkaldayız. Burası, diğerinden biraz daha büyük. Bahçe Mürşit Ağa Bag, IstanbuTcia tiyatrosanat Mahmudiye Köyü 'nün ba$ı müteuhhitlerle fenu hulde dertte. Köy evleri luılıi yerli yerinde ama durmadan villalur ekleniyor köye.