Katalog

12 Köyleri basıldı, onlara ceza olarak tecavüz kamplan kuruldu. Şintdi, yaralannm sanlması icin çalışılıyor ve geçmiş savaşların gözardı edilen gerçeği tecavüz onlarla birlikte gündeme getiriliyor. CUMHURİYE.rDERt;! Isveçli gazetcci Eva Ekselius, Bosna ve Hırvatistan'da kadınların trajedisini kurbanların ağzından dinledi. Sıcak savaş bitmişti, ama geriye istenmeyen hamilelikler, bir daha filizlenmeyecek dölyatakları, hunharca iğdiş edilmiş cinsel organlar, asla örtülemeyecek ruhsal yıkımlar ve artık geri gelmeyccek sevgililer, eşler, çocuklar kalmıştı. Dagens Nyheter gazetesinde dizi olarak yayımlanan izlenimlerin kadınlarla ilgili bölümünü sunuyoruz. Askeri operasyonun yeni adı; Tecavüz . . . kinciDünyaSavaşı'ndansonrakurulan NiirnbergMahkemesi'nde,belgelencrckortayakonulanırzageçmeve cinsel i!,kenceolaylarıgözaıdıedildi. Duruşmanın odak noktasını, "bireysel barbarlıklar ve ahlaksızlıklar"ın olus,turması istcnmemisii. Önemlı olan "Nazilerin büyük planları"ydı. Böylelikle birkezdahaözellikle kadınların hedefolduğuonur kırıcı suçlar susarakycçistiriliyordu. Yııgoslavya'daya^ananırzageçmeolayları tarihte ilk kezgöriilmüsdeğil. Dahahaçlı sefcrlerı zamanındadin adına insanlann ırzınagcçildi; Amerika"kci)fcdîldiğinde"ycrli kadınlaraynıakıbeteuğradılar. I. DünyaSavaş.ısırasında Almanlarırzageçmeeylemini tcrörsilahıolarakkullandılar; II. DünyaSavaş.ı'ndada Rusordusııaym sılaha ba.şv urclu. Victnam'da, Naziler'in soykmm kamplarında ve Doğu Avrup.ıcla Yaluıdıler'in siirck avına tutukıs,u sırasında cinsel aşağılama, onur kırma"doğal" bir içerikti. Cinsel ayığılanına,dü>ınanıcannoktasındanyaralayan birbıcaklı. ,® Bu ncdenle Haag'da savaş suclularına kar!>ıba.şlatılanyargılama,tarihselbakımdanbir dönemeç olu^tıırabilir. Tarihte ilk kez sivil halka karşı einsel tecavüzü sistcmli olarak kullananlarsuçlıısandalyesineoturtulacaklareğeryetcrlipolitikistekvarsahiçkuşkusuz. Belge kıtlığı söz konusu değil. Özellikle Miislüman kadınlara karşı sistemli olarak cinsel tecavüz uygulandığının diinyakamuoyunaduyurulmasıbirazzamanaldığı halde. Ne var kı, henüz \992 Ağustos'unda Anıerıkalı gazeteci Roy (iııtman daha sonra PulitzerOdülü'nü kazandı Sava Nehri kıyısında Brezovo Poljeadlı köyde yaşayan ve baijlanndan gecenleri anlatma cesaretini gösteren 20 kadının öykiisünii kamuoyuna yansıttı. Kadınların iladelerı, ırza geçnıe olaylarının,savac}inherhangibir"yanctki.si" olmadığını, sava.1} tıa|edisınin bir gereği oldugıınuilijactti.Ortadabelirlibirmodel vardı. BosnaHersek'lekı araştırmalarım sırasında, bıımodelm hepaynı tanımınıdefalanea iîjittını. linacımasızve sistemli uygulanıs şekli, hepaynıydı. Cinsel terörün, sadistçe ııygulanan bırtarıkattörenı şeklindeyapılması, olayın en korkunc yönüydü. SırplarBerzovoPoljeköyünüelegeeirince, kadınlarve çocuklar, erkeklerdenayrı yere götürüldülcr. Genç kadınlar, yasjlılardan ayırıldılar. 40 kadının düzcnli bir şekildeırzına geçildi. Saldırganlarm azımsanmayacak bir bölümü, aynı köyden ya da kom^u köyden tanıdıkları delikanlılar, adamlardı. Biri,"Bizeböyleemredildi"dedi;öteki, kadının yaptna demesı üzerine ıkına sıkına, "Yapınam gerek" yanıtını verdi. limre ııyınazsa, kendi yaşamının tehlikeye girmesinden korkuyordu. Zvornik yakınlarındakı Müslüman köyü Liplje'de bütün kadınların ırzına geçildi. Bazıları askeri birbordelegötürüldüler ve her gece üç, dört ya da daha çok sayıda erkek tarafıınlan teeav ii/e uğradılar. Brezovo Pol|elı kadınlar, dünyaya ba^larından gecenleri anlatma cesaretini gösterdiler. "Dünyaduysun"ıstiyoruz"dediler. Coğıı, daha önce cinsel deneyimi olmami!>, 1X30 ya;; arasındaki aile kızlarıydı. Bu nedenle.