Katalog

18 ( UMIIl RİYI I I)KK(;t Bir zamanlar Güneydoğıf nun Paris'i olduğuna, yaklaşık yetmiş yıl önce sanayileşmede üçüncü sırayı aldığına inanmak ne kadar zor... Bu kentin, Diyarbakır'ın çocukları hâlâ ishalden ölüyor ya da tifodan. Karpuz fotoğrafı çekmek, "Çok şüpheli şahıs" yapabiliyor insanı. Dayak yemelerine, yok olmalarına, faili meçhullerine hâlâ seyirciyiz oysa... Liman şehrinin sürgünleri... YAZI VE FOTOĞRAFLAR: KMEL ERATLI artı seslcrini duyamadığımz ama yincde bir liman olmayı basjarmış sayılı^chirlcrdcnbiridirDiyarbakır. üır liman şehrinin zenginliğinın, rehavelinın, kozmopolitliğ inin ve geîıp geçiciliğmınızlermitayr. Şiddeti.aşırılığıve aykmlığı ilcyaralıyüreklerimizikavrayan, yenılikleriarşivindederlcycntitizbirevsahibidir. Üstelik,sızimisafirodasınınötesine geçirnıcycpckdcheveslideğildir. Şehırleri kuşbakışı yorumlamak hem keyifli hem de pratik. Oysa, bir bütün olarak algıladığınızi sandığınız an, kurulması olası bağı da koparıveriyorsunuz. Bu bağı daha yolun başında koparmi!> olduğumu farkediyorum. Yedikapısınınbırindenbilegiremediğimi ve doğal olarak, terketme şansımın da olmadığını... Diyarbakır'a ilk yolculuğıımun nedenı mcraktı. Ikincisi isc,mcrakıngidcrckartniası vcdoyurulamamışlığı. Yincsonuca ula^amıyorum. Bu.belkibenimbeccriksızliğim, belki de köklii ijehırlerin büyülü gizı. Herlıangi bir sokağında bulunan herhangi bir cvinde, insanlarınınanlaşmasımsağlayano sessizdilibilmiyorsarntanüjiklığımıznei^e yarar?Oradabeslenmeli,gecclerboyuııyumalı ve sabahlarına uyanmalıydım. Martı seslerinigizlidengizliyeduymalı,sonhuzufkuna bakarak; bu geniş düzlügün, bu sonsuz dinginliğin ardında sakli duranlan görebilmekiçinkendimezamantanımaliydım. Minibüsdolmuşlarınabinerek"lplikFabrıkası'ndainecek var"diyebilmeli, meşhur Japon Pazarı'na gidip de dudak bükeceğime heyecanlanmalıydım.Sebzepazarındamalıneniyisini,enucuzaalmayıbaşarabilmeüydim. Yerel televizyonlarmdaki yariijmalarakatılarakevadresimi verebilmeliydim. Üç beş günde olacak iş değil bu. Eski Yoğurt Pazarı. Karpuzlarm fotoğrafı "Şüpheli şahıs" turafından çekilecek... Nerede şehirterörü? Eski Yoğurt Pazan'nı keşfetmi^olmamya daDiyarbakır'ınenaksiesnafıylatanışmışlığımdüğümüçözmeyeyetmez. Beyninizde kurguladığınız, sokaklarındakan akan şehri bulamamışlık biraz ne^e biraz hüzün katar izlenimlerinize. Arananbulunamasabılcinsancılbirsevinctirbu:"İ!>leyanılıııı^ım. Her :>ey medyanın abartması. Şehirtcrörü arıyorsanızsiz.bizegclin. lstanbul'daçokdahatcdirgin, her an ve her yeıdc hisssedcbılırsiniz onu."Şumılletçcolukolukparaakıttığımı/ resmiyatırınılar, göre\ lıler, sılahlarneredeler'.'Bana, Dıyarbakır'ındoğuluatmo.sfcrJııı aramaktan ba^ka yapacak i^ kalına/ sankı! 5>imdilerdcbüyükbırköyüandıranbu!>chrin bir zamanlar, (iüneydoğu'nun Paris'i olduğuna inanmakta güçlük eekersinı/. Yaklaşık yetmii) yıl önce sanayilcsjmede Türkıye'nin üçüncü^ehriolduğudaartık uzakbır söylencedir. Nüflısu son bc^yılda neredeyse be^katıartmiîjtır. Gelipgidenlerdecabası. Çökü^ün ya da kopuşun nedenlerini kavrayabilmek içinyapılabilecek tek şcy daha çokkitapkariijtırmak.bölgeylcilgiliraporları okııyabilmek: Iştcapartman aralannda varoldukları söylenen tandıılar, Seyıantepe'de sırasıradi/ılı. Kırsal bölgeden gelen göçün ifjarcti olan, yalın simgeler. Kopmıi1}luğun en belirgin göstergesi ise otomobil plakaları. C'addelerde Ankara, istanbul, Adana, Antalya plakalı otomobillere çok sık rastlarsınız. Bıınun nedeni, bölgcnin nam .salmı^lığıdır. Şelırı temsıl eden plaka, araba İshalden ya dıı lı/t>ılıııı olııu;. de büyürlerse ciklet satacuk (ocııkluı: Yarısından fazlası okıılyüzü görmeyccek..