Katalog

18 CHMHURİYFTDERGl Boğaz'ın mavı sularına dikilmiş bu küçük kule, tarih boyunca çevresindeki gizemli atmosferden esinlenmiş efsanelerle zenginleşti, ünlendi... Kızkulesi öyküleri». ALPAY ASAR ızkulesi binleree yıl ötcden kopup gelcn bır sevda türküsü. Bııruk ama kıpırkıpırbirtürkü. Bizanslılar'ın Chrysopolis (Altın Şehir) dcdiklcriÜsküdarkıyılarındanEvliyaÇelebi'nin deyimiyle "bir ok atimı mesafedc, yassi vc kocaman bir doğal tas: sct". Bu sel M.Ö. 411 'de Atina vc Isparta arasındaki savaş sirasında olusmus\ Yüksekliği seksen genisligi de ikiyüz adım. YineFvliyaÇelebi'ninanlatımıyla,"Kulenin iki taral'a na/ırbirdcmirkapısı, içinde di/darı ilebirlikteyü/ fenermuhafızı.sahildc kııkpare balyemcz topları vc aynca miikcmmel birccphancliği var." 19. yy 'ın ilk yarısında Istanburdayaşamısolan Almanıcssam Mclliııg'in"lstanburunkcndi.sinicn iyi sıınduğu vc cn genis açıdan, alabildiğine seyredikligi ver"dediğikulehakkındasayısızefsaııeunlatılır. Iştegeıçek ilccfsancnin birbirinekarıstığı Kızkulesi... llikâve, Istanbul'dan bmlcrcc kilomctıe uzakta ba^lıyor. Çanakkalc Boğazı'nin Anadolukıyısındaki Abydosköyünde, I.cndrc adını taşıyan gü/cl birdelikanlı, Rumcli kıyısındaki Seslos köyündcdc I lcroadlı genç bir rahibc ya^ar. FJirpanayırda yüzyüze, gözgözc gclcn iki göniil, birandaaijkın ateşiyle birleşir. Artık, ilahlara ve ilahelere hizmcti bırakan 1 lero, her gecc kuledc ateş yakarak, karşı yakaya işarct vcıir. Lcandre da ıijiğa ruhunukaptıranbirpenanegibikcndinıkaybedcrck hcmcn sııya atlay ıp, me^alcyc doğrııyü/crck scvgilisinckavu^ur. Birgccc, Lcandi'cdcnı/dcykcn rü/gârdan ı^ık söncr, yolunıı >ai}iran gcnt; a.'jik akıntıya kapılır \ c sevgilisinin adını sayıklayasayıklayabogulur. Dalgalarınkoynundaya^ananbuölümügün doğduğıında duyan Hcro, a^ığının ö/lcnıinc dayanamayıp, Boğa/'ındcrinliklcrinikcıulincmc/aryapar. (,'anakkalcBoğa/ı'ndamcydana gclcn bu a^k faciası, dikkatsiz yazarlarca Istanbul Boğazı'na uyarlanırvc I lcro'nun manastırı olarakda Kızkulesi yakıştırılır. çok scvdiği vegüzclliğidillercdestankızı ilc ilgili. Büyiicülcr. geiK.'kızınbiryılantarafındansokularaköldürüleccğikehanetindebulunuılar. Bundançok korkan vetelaşadüşcn impaıator, kı/ını yılanlaıdan koıumak içiıı sarayının karsısmda bulunan kayalıklara Kı/kulesı'niyaptırarak.onuburayaycrlcijtirir. Aıadanyıllargcçer. Inıparatortamkı/ını kıırlardığmainanmı^tırki.prenscsegöndcrılen bir scpct ü/ünıün arasına gi/lcnmiş olanbıı yılan.kı/ısokar. (")liinı,yılanın/ehiri ılc birliktegclır Dahaa/yaygın.ancakena/.diğerleri kadar fantastik olan birdiğerefsane ise, 'ScyyidBattalCıazi' ilcilgili. Buefsaneyi Evliya Çclebi şöylcanlatıyor. "Abbasi llalifclcri'nden Harunürreşid, yüzelli binaskerlc Üsködar'dangcçcrck Istanbul' u muhasara ettiği zaman geri döncrken: l'etılısi/ dönnıck ayıptır; diye Silivrikapı'sında, KoeaMustafaPasaC'amiiyerinde bırkaleyaptırmıştı. I laı unüneşid. kalcye bin kadar ınuhafız bıraktıktansonra.hcryılelli bin altın haraç almayı kaıarlaştırııııs, bu haıacın iic y ıllıgını peşinaldıktansonraBağdat'adönmüstü. Harııniiıreşid'in Bağdat'a donmesi, Bizans'a bıılunnıaz bir fırsat olmustu. Bir kaleyesığınmışbirka(;yiizmuhafız,birordukarşısındaneyapabilirdi? Bizans kumandanları da bu düsünccyle ALPAY ASAR ARŞİVİ'NDEN ordularınınbaşmagcçtiler. Kalcyihaıapettıler.oradaki Müslümanları kılıçtangcgirdiler. lijte, bu esnada Seyy id Battal üç bin balıadırlaÜsküdar'dapusudabulunuyordu. Fakat Seyyid Battal, buradayalnız haraç aImakla geçiniyor, baskahiçkimseyi rahatsızetmiyordu. Silivrikapı'sındaki Müslümanların kılıgtangc(;irildiğinıduyunca;kahramanlık damarları kabardı. Askeri ile ilk öncc Kuzguncuk'u.üiHİansonraÇ'engelköy'ü.Darı DamalisKulesi Kızkulesi adının ncıcden gcldiğini açıklamak içinkullanılnıışbuanlalı, cskibiımasalın uyarlanıni!)şcklindcn ibarct. Bununla birlikte, Atina kunıandanlanndan. LKküdarlı Kares'inkarısı Damalis'inbuıadagömüldüğiinc inanıp kuleye, Damalis Kulcsi diycıılcrdevar. Lskidcvırlcrdc, Kı/kulcsi"ııin karjisındakı sahilc Damalis de dcniyordıı. Buıada nıeınıcrdcn bır inek lıeykeli varnıış ve bir giin bu inek Boğazı asmıs ve bu yola "Ökü/ Gee.idi" manasma gelen Bostbr (Busphorus) adının vcrilmesinc scbcp olınus. Kızkulesi hakkında ürctilmişbirdiğerefsaneise, BizanslmparatoruKonstantine'ın