Katalog

I I AC'iUSIOS l ' ) % . SAYI 542 13 Ayassos'dada belediye yönetimi komünistlcrinclindc. 5000 civarındabirnüfusu olan Ayassos köyünii ıı ncrcdcysc taniaımnayakını Anadolu'dan Bergama'dangöçetmıs. Dar. taştan sokaklarıyla bir tarilı müzesi gıbi ayakta duran Ayassos köy ü bir tepenın başına kurulnnış. Bu köyde de yaygın bir seramik iş.çiligigözeç.arpıyor. Sokaktakarsılaştığımız Ayassoslular, Türkiyc'dcn geldiğimizi öğrenince çok duygulanıyorlar. Yaşlı birköylü "Pergamoni (Bcrgama)Gardaş" diyerek bizlere sarılıp ağladığında, bizi de hüzünyüklübiratmosfcrsarıyor. Ayas.sos, İkinci Dünya Savaşı'nınenkahraman köylerinden. Alman isgalcıleri, Ayassos'takidirenisihiçbirzamanbastıramıyorlarveköyüelegcçıremiyorlar. Komiinistleı bu savasta olağanüstü yararl 1 ık lar göstcrı1 yorlar. O gün bugündür köy komünistlere oy veriyor. Köyde, gece yarılarına kadar halay çekip şarkı söylüyoruz. Kü Itürlerimizin, ınüziğimizin, gcleneklerimİ7İn ne kadar birbirinc benzcdiğini görüyoruz. Lesboslular.heryerde,hertoplantıdaiki ülkearasındaçıkabilccck bir savaşa karşı olduklarını dilc getirmekten geri durmuyorlar: "Atina ve Ankara kcndiçıkarları içinbizitehlikeycatıyor. Büyük devletlersilah satmak için savaşı kışkırtıyorlar. Bu savaştan bizim çıkarımız olmadığıgibitopunağzındabizvarız. Hiçilgımiz olmayan bir çekişme yüzünden en büyük acıyı bizçekeceğiz." KardakkrizisırasındaLesboslularbüyük bir korku yasamışlar. Çünkü Anadolu'nun burnunundibindelerveilkmermiler buraya düsecek. Bcrgamalılar'la Lesboslular sanki birelmanın iki yarısı gibi ortak olan kaderlerini barıs üzerine kurmaya çaba sarf ediyorlar. Banş ve savaş bu bölgede daha farklı somut bir anlam taşıyor. 80 küsur yıl önceki mübadclc zaten onlan yerlerinden yurtlarındanetmiş. Binlerceyılyaşadıklarıtoprakları terk etmek zorunda kalmıslar. Yeni bir savaşın ne gibi felaketlergetireceğini bile kestircmiyorlar. Bergama Belediye Başkanı Lcsbosludedesinibu adada yitirmiş. Lesboslugazeteci Stratis Balaskas ise Bergamalı ve dedesini orada yitirmiş. Aradan 80 sene geçmiş ve iki dedenin torunları bir > kardcslik köprüsü kurmaya çalı^ıyorlar. Neredenncreye? Midilli'deençokrastladığımız Anadolu izleri zeytınyağı fabrikalarının makina parçaları veMidilli'ninmerkezindcki Yeni C'ami. YcniC'ami.tıpkı Anadolu'daki kiliselergibibakımsızvesahipsizkahpyıkılmaya terk edilmiş. Son yıllardabucaminin kültürmerkezi olarak kullamlması kararlaştırılmış, fakat kaynak bulunamadığı için haraphalibütüniçkarartıcılığıyladuruyordu. NAMIK KEMAL Lesbos'un son dönem tarihindeki ünlü isimlerden bırisi de Namık Kemal. "Vatan ve Hürriyet Şairi" Namık Kemal yaşamının son yıllarının uzun bir bölümunu Mıdıllı adasında geçirdi. llk Meşrutiyet yönetıminın Sadrazamı Mithat Paşa bu görevden alınıp Avrupa'ya surgüne gönderilırken Namık Kemal de tutuklandı (6 Şubat 1877). Iki ay süren bir sorgulamadan sonra suçsuz olduğuna karar verildı. 10 Temmuz 1877'de 10 aylık bir tutukluluktan sonra Akdeniz adalarından bırınde oturması koşuluyla serbest bırakıldı. Kendi isteğiyle Mıdıllı adasını seçtı ve o tarıhten itibaren 48 yıllık ömrünün 7 yılını da bu adada geçırdı. Namık Kemal bir çok eserini de Midilli'de kaleme aldı. "Vaveyla", "Vatan Mersıyesi", "Murabba", "Bir Muhacır Kızın Istimdadı (yardım istemesi)" ünlü yurt şiirleri bunlar arasındaydı. En ünlü şiirlerinden "Lazımsa" başlıklı redifli gazeli de Midilli'de yazıldı. Namık Kemal buraya sürgün edllişinin ikinci yılında (18 Ekim 1879) Mıdilli Mutasamflığı (bir çeşit valilık)'na atandı. Bu sırada Italyanlar'la, Yunan bağımsızlık hareketiyle başı derde girdi ve 3 ay süreyle Sakız adasında oturmak zorunda kaldıysa da 21 Mayıs 1881'de Midılli'ye geri döndü. Bu arada "Celalleddin Harzemşah" ve "Cezmi" başlıklı ünlü eserlerini tamamladı. Bu adada yazdığı önemli eserlerden birisi de edebiyat konusundaki görüşlerini dıle getirdiği "Mukaddimei Celal"di. 1883 yılında yazdığı "Renan Savunması" adada kaleme aldığı son eseriydi. Namık Kemal 7 yıl 4 ay kaldığı Midilli'yi Rum halkının şikâyet ve direnışleri yüzünden terk etmek zorunda kaldı (15 Temmuz 1884). Dört yıl sonra 1888 Ekim'inde Sakız adasında öldü.^ Ada 'nın çocuklun Türkiye 'den gelenleri heyecanlu kurşıltyor. Çünkü heyet çocuk dolıı. SAFO'DAN DIZELER. Gelin Tiirküsü I Yiizü sevgiyle kızaran gelin Paphos 'lu Tannçanın eşsiz çiçeği Gir artık odana yatagına gir usulca sev okşa erkeğini Istekle yol göstersin sana Akşam Yıldızı Evlilik Ecesi Hera nın kamaşan gözlerle bakacağın gümüşten tahtma Türkçesi: Cevat Çapan Molibos: İkinci Assos Lesbos adasının ünlü turistik köyü Molibos (orijinal adıyla Mithimna) Assos (Bchramkale)'nun tam karşısında. Aynı taşları ve aynı yapıy ı orada da görüyorsunuz. Ancak Molibos'un tek farkı, köy bütün tarihi güzclliğiyleveyapılarıylakorunmu!}. Kale de sapasağlam ayakta duruyor. Molibos'u, Assos gözüyleizlerken, Yunanlılarınyapılag koruma konusundadahadikkatli davrandığıaçıkçagörülüyor. Örneğin Molibos'un denizkenarmdakizeytin imalathanesi, bütün özelliğiylekorunarak, olağanüstü güzelliktebirturistikotelhalinedönüstürülmüş. Ayvalık'takizeytinyağı imalathanelcri ise bütün sakillikleriyle şehringöbeğinde hiç birişeyaramadandikilipduruyorlar. Serumik gı\inı kuyııaUarından biri. Lesbos adasmın Osmanlı tarihindc de önemli biryeri olmus. 1462 yılında Fatih zamanında fethedilen ada Balkan Savaşı'nın sonunakadar(l9l2)Osmanlıegemenligindekalıyor. 30 Mayıs 1913'tetoplananLondraKonferası'ndaada Yunanistan'avcriliyor. Bu tarihtc Lesbos'tayaşayan I4bincyakın Müslüman, Anadoluclaki Hıristiyanla deği^tirilcrck adayı terk ediyorlar. Kültür merkezli köy Duraklarımızdan biri de Ayas Paraskevi. Köyün belediye başkanı bız.i yolda karşılıyor veyenionardıklarıkültürmerkezinigöstermek istiyor. Kültürmerkezi eski bir zcytinyağı fabrikasının binasında kurulmuş. Fabrikanın metal parçalarını mHeryıl Ağustos ayının ilk giinlerinde lezbiyenler Safo 'nun köyü Eressos 'ta bulufiıyorlar. Eressos 'un Belediye Raşkant Lukas Kourus, "Sokakta sevişmesinlejr yeter. Baştmızm üstünde yerleri var," diyor. Ayassos Bugün Lesbos'ta nüfusun önemli birçogunluğu Anadolukökcnli. Ada'yaziyaretemizinilkgecesi Ayassos köyünegidiyoruz. Adanın en büyük köylerinden birisi olan