Katalog

18 CUMHURİYF.T DERCİ lerce yağmur yağar. Öyle bir yağmur ki, sonundabirafetedönüşür. Selvikadın.bukez rüyasında Arap Baba'nın ke.silen ba;>ı bulunur da yerine konursa, yağnuırun ve felaketlerin dineceğini görür. Sonunda kesik baş bulunarak yerine konurveyağmurdiner. K.İmi Harputlular, Selvikadının büyük bir lıastalığayakalandığınıveperişanbirhaldeöldüğünüsöylerler. Arap Baba,adı ileanılantürbede, 750yıllık birgeçmı^esahipolduğusöylenençürümcmiş cesedi vc kesik başıyla, büyük ilgı topluyor. Özellikle perşcmbe ve cımıa günleri. Fırsatını bulup da yolu Ilarput'a diis.cnler, Arap Baba'y ı ziyarct etmedcn gitmiyorlar. Ardından.diğerbabalarziyaretediliyor, I2,55,72plakalıözelotomobilleri,türbenin yanında parketmı.şgörürseni/,!,a^ırmayın. Arap Baba'nın üııü, sadcce yöre insanlaıı arasındadeğil, Batrdadaduyulmu^. "Avrupa'dan, Amerika'dan biliınadamları incelemek için buraya geldilcr, eesetten parça koparıp götürdüleı" diye söze giriyor Harput Muhtarı Hey/ı Kahraman. (,'ocuğu hastalananlar, evde kalan kızınm kısmetinınaçılması ıçingelenler,çocuğuolmayanlar.çocuklarının üniversitcyi kazanıııası için dua edenlerlc dolup tas>ıyor Arap Baba. Yükscklıği I metıeyigeçmeyen.hilal bıçimli kapıdan ikı büklüm gıriyorsunu/ içerı. Otuz ya^larmda, basjinj oraeıkta ürtmüs, "modern"giyimlıbırkadıngiriyorıçerı Bir kenarından tutuyor, üç deta öpiip başına koyuyor. Dizlcrinın ü/erincçöküyor. (iözlerı kapalı. Dudakları kıpır kıpır. Dua okuyor (,'ocuğu olmuyornui'}. Birdiğerı elli ya^larında, takını clbıseli bir /ıvaretçi, ta Bıngöl'den gelıni!> torunu ıçın. Torıımınun, iki yılöncegeçııdığı tralikkazasında,sol kolu vcsol bacağı hasargörmÜ!,. Llazığ ılatcdavi ettirmi.'jler. () sırada duymuşjar Arap Baba' nıniiııünü. "(,'ocuğu aradakontrole getirdiğiıni/dc, buraya hep uğrarı/" diyor, Arap Baba'nın cescdıni görmek istiyor ve göriiy«r. Kapıda duran l'atma ley/c, kadınların görnıe talcplerını ısc, şjddetle reddediyor. Kcndisı de şimdiye kadar bir kere görmüş ArapBaba'yı.odameraktan. ZiyaretçilerinseyıeldığıbırandamuhUır. Fatma tey zey e tak 1 1 yor. 1 "Fatma abla, burada hep babalar var, bir tane de ana olsaydı ne olurdu? Sen öl üncc tiirbeni ben yaptıracağım, söz." Fatnıa teyze gülümsüyor. Muhtarı buldu ya, hcmen basjıyor: "Muhtar, düngcceyinegelmi'îha/ıncarayıcıları.cllerı kolları kırılasıcalar!" "He, heduydum. jandaı ma takıptc." Zaıııaııa kurşı dircnen bir llarput cvi. Ama görülmeyen yüzde tahribatı görntek mümkün... Babalar diyan Harput Efsaneler diyan Harput da payını aldı "değişimden". Evlerin cumbaları dökülmüş, göçenler göçnıüş. Eskiyi özleyen bir Harputlu soruyor: "Şimdi kim l; ıVimSC frskı llaıjtm. liıı şaııtUı kiliseler, biryuııdu cuıııilı'i; lıuınamlur... ları,dinlcri,kültiirleribiraradayas;amıs;,kucağındabeslemiş. Giriijte, "Harput" yazılı bir levha ve yüksektaijduvarlarıylatakatsızkalmii), cumbalı, eski Harput evlcri. Hcmen yanında da, "Hoijgeldiniz'Mevhası. 150200 yıllık maziyesahipbuta.'jtancumbalıcvlcrinpenccrcleri dökülmüş. Sunguroğlu'na aitolduğu.söylcncncv,öncedenüçkatlıymış. Sahipleribırakıpgidince,kimsesi/vebakımsızkalmi!). Üçüncü katı yıkılınca, dönenıin bclediyc ba^kanı tarafından ı;atısı yapılmı^, iki kat böylece koruma altına alınmı^. Amanafilc, heranyıkılacakmı^gibiduruyur. Oymatahtaları vctavansüslcmclcriylcbirzanıanların "dillcrc destan cvi", kadcrınc terk edilmİ!}. Şimdilcrdc bu evde, Balak (iazi Parkı'nın masalan, sandalyelcri, büyük ycmek kazanları otuıuyor. Kinıscsizliktcn cn çok nasibinı alanlar, yı Hazine var mıdır? Arap Baba rürbcsi'nin üstii nıescit. McscıttekuSelçuklular'dan kalma, çevresi Selçuklu(,'ınilenylesüslcnmış!)ömıncııınçinılerini söküpsöküpgötürüyorlarnıı^ Sökülcnçınilerın yeıleıi oyuk oyuk. T "Sökesökebiışey bırakmadı gavuı lar." 12 bin lıuııe, kilise, İJ medrese, IHJırın... "Birtekburası değil ki. Meryem Ana Kilisesi'nedegırıpyinehertarafı kazınışlar. Hakık dökük duvarlarıyla, bu harabclerin bir zine arıyorlar. Buralardagömülühazinclcrin zamanlarcamiolduğunuhatırlatanlevhalaolduğuna inanılıyor. Hayalperest bunlar, rıyla, McydanCamii ve Ahmet BeyCamii. böylegecegündüzdemedenkazıyorlar. RuBirazileride.bucamilerkadarşanssızolmahunduymuyor. Binaları,çeşmeleri,me/arsa gerek, yinc yıkık duvarlarına karşın, mi ları,kiliseleritahripediyorlar. Henüz, hazinarcsiyle dimdik ayakta duran Ağa Camii. ncbulduklarınadairbirsjeyduymadım.JanYaijimdilcrdcahırolarakkullanılanOsmandarmayayakalananlaroluyor. Mahkemede lılar'dan kalma Hoca Hamamı! beraatediyorlar." Harput, mescitleıi, türbclcri, camileri, ha"Halktepkigöstermiyormu?" mamları.kiliselcrivckalesiylcbirefsanelcr "Kimi gösteriyor, kiıni göstcrmiyor. Esadiyan. F.n çok da türbcler üzerine söylcnmiş sındaburadaki insanlardaböylehikâyclere efsaneler. Bunlardan en çok bilineni Arap inanıyor. HlbirliğiyletahripediyoruzhcrtaBaba. Arap Baba, Arabistan'dangelmi^bir rafı. AğaC'amii'nintahtalarınısöküpgötiirvcli. Yöre ınsanına ilim irfanöğretmisj. Efsamüijlcrdi ama minarcsinc dokunmadılar. neye göre, yöreye bi r y 1 yağmur yağmaz, in Kültürümüzesahipçıkmıyoruz." 1 sanlarperişanolur. Sclvi isimlibirkadın,üç Harput'unyorgunsokaklarındayürüdükgeec rüyasında Arap Baba'nın cesedinin ba cecamilcr, mescitler,türbeler,çei>melersan!,ı kesilirdedereyeatılırsa,yağmuryağaeaveriyorçevrenizi. ğını görür. Bunun üzerine, Arap Baba'nın "Harput'u, Harputlular mahvctti, sahip cesedindenbaı>ınıkeserek,dereyeatar. Günçıkmadı. Harput'u terk edip gitmeselerdı. YAZI: SL1NA AKTAŞ KOTOCRAFLAR: ERZADE ERTEMSLNA AKTAŞ tobüstıklımtıklım;çoluğunuço; cuğunu, cşini dostunu kapan bin' miş. Pos,etler dolusu meyveler, karpuzlar, ekmekler, tüplcr, mangallaı. klazığ'ınsıcakhavasındanbunalanlar,yazaylanndakendilerini Yukarı Şehir'e, yani4 km uzakhktakı Harput'a ataıiar. "Babalardiyan" Harput'a... Klazığ'dan bakınca, bcyaz mozaik taşlarla ay yıldızkondurulmiüjtepeninbirazüstünde, kayalar üzerine kurulmuş Selçuklu, Anadolu Bcyliklcri, Artukoğulları, Dulkadiroğulları, AkkoyunlulaıveOsmanlıhakimiyctindcyaşamış. M.Ö.2000yıllarındaba!}layan varolma serüveniyle günümüzc kadar ayakta kalmayı başarmış. Sayısız uygarlık