Katalog

( l Mlll RIYI I 1)1 R(. Gördüklerinden tedirgin, rahatsız, ürkek.. Anlamaya çalışıyor: "Ne çok kan var? Bu sirenlcr ne?.. Karartma mı var?.. Sen tkinci Cihan Harbi bittiğinde doğmuştun. Bu şimdi kaçıncı?.. Bu sevimli küçük kızların başı niye örtülü?.. Maarif Vekili Hasan Ali Yücel öldü mü?.. Kıyafet Kanunu mer'iyetten kalktı mı?.." Yaşambir düş kırıklığı mı Ümmühan? SEZl ERCHIN ANAR *îf*^;. umhuriyct'in sağlaın ilkclcriylc yetişmiş.o kuşağın inunglı nuıalhmlcrinden.. Cihangir, 1914 doğumlu.. llk niifusciizdanında 1330 yazıyor. Alnının iistündcki kumral saçlurı f'iyonk biçimindc minik birtokaylayana loplannıış küçük biıkı/çocuğu,.saıarmış lotoğraf'tan, ürkck bana bakıyor.. Ailcsi I 50 yıl öncesiııdcn bııyana istanbul'da.. BabasıOsnıanlı /abillerinden.. (,'ocııklugu (,'engclkriy'debiryalıdageçmiş. Kcndindcn 1.5 yaş küçük birerkek kardeşi var. Sonraki yıllariki kı/dahakatılaeakbuaileye.. Şirketi Hayriye'nmyandançarklı vapuru Beylerbeyi'ndenpalamarçö/düğünde.kardeşiyleyalıdansuyaatlıyor. Kiınizaman vapıırla birliktc, kiıııi /aman daha önce inanılmaz (,'engelköy'dc soluklanıyorlar. Yarışı ka/anmanıngetirdiğigüven vesevinçle.evde buyii/dcn gün içindeçıkabilccek patırtı daha rahatgöğiisleneeek.. Kaptan amca lıer v Annesinin sorf>ulam$ını hiç unutmaınıştı. geçişindedüdüğüyleyalılarıselamlıyor;bir de balıkçılar.. Ilele onlar, kuşluk vakti bir tepsi dolusu balığı rıhtmıa bırakıyor. "yalı hakkf'diyerek.. ilk tanıştığı okul,bır Rum Anaokulıı.. ()smanlı'nın /engin mo/aiğinin parçalarından. Okul yalının henıcn bitişiğindc. Öğıctmen ise ailcnin çok sık görüştüğü, çoğu /aman birliktcayııı sotrayıpaylaştığı Madaııı l.lcnaki.."Aİıbayan Lınriye.buçoeuklarınyaranıazlığı beni çok yorooor. I lelc vaporla yarıştıklarındaödümpatlooor.."Oyunarkadaşı Vusilaki'ninanncsi buRumöğrelmeıulalıa soııra lııgili/lcıic i^birliği yapacak veyalı ^usuiHi ihbarcdccck.. Konya Kız Muallim Mcklcbi'ni bitirdiğiıtdc. Sandık dolusu siîah... Babasınm Anadoluharckctinckatıli!>ı,biı Boğa/ sabahıııın crkcn ı^ıkları gibi sisle dolubcllcğindc.Osnıanlı/abiti üniibrmasını çıkarmı^, bır tulumbacı giysisi içindc ı sa> balı Isianburutcrkcdiyor. lclcııtakıııamoloılu teknevle yalının öııündcn gcccrkcn. bcya/bimıendil.sallıyorgL'ndehıraklıklarına. Bir sandık dolusu silalıi, geıcktiğindc almak ii/crc, karısı l.mriyı? llanınracnıanctctmi^.nanıusıı gibi.. İJmnıühan artık »jiıııdilerde çiK'ukluğuııa döiKİüğündcn, Ingıli/Mibay lanyla anaokulıı öğrctnıcnını, .sandığın ba^mda silahlara cl koyarkcn.cn inceayrıntısıylahatirlıyor.. Birdcannesininsorgıılanışinı, ıılancını.öl'kc.sini.. I*,tc sık sık sö/iinücttiğiçocukluk anılanndan bıtibu.. Konya Kı/ Muallim Mcklcbi'ni bitirdiktcnsonra, I Hya.^ındailkkc/ Anadolucocuklarıylatani!jiyor,(,'iııc'dc. Birdc44yılhayatarkadaijlığı cdcccği î>efik Bey'lc Doğanin esirgcmcdcnsunduğu/cnginliklcrin ürkütücü yanı yok dcğil. "Akrcp çoklu, gcce duvarlardan hi!)ir hısır incrlcrdi. Hcp dua cdcrdinı sabah olsundiyc..." l.atin hartlcriylc "tcdrisat" ycni ba.slanıış. ()ğrcncilcri onun ya^ına yak ı ıı. ()k umay a/ına öğıcl iyor, bi ı dcycniC'umlıuriyct'in ılkclcrini... Bc^ yıl sonra Anadolu'nıın bir başkakasabaMnaYalvaç'aalandığında, kar Sultandaglan'nda gccıl vcrmcyccck. Kcndindcn bır sürc Yalnızlık A j z bir subahlık nihi surmmıştı bedenine. öncc oıada görcvc ba^layan öğrct// A Ümmühan ve Şefik Erf>un. (1937) nıcn eşi, dağırı ötc yanından onu karsılamaya yola çıktığında. Kaymakanılık aracı kara saplampkaldıgı icin.yürümcyidcncyccck. Bcya/mgö/alıcıçağıranyunıuşaklığıŞcfik Bcy'idcıinbinıykııya(r'ckligindc,lıcnii//anıancokgccnıi;>dcgil.. Av için dağdabulunaıı köylülcrin karlararasından kurtarıponu yaşaına döndürdüklcri ycr, sonraları C'ankuıtaranadıylaanılacakvcorayabirdağkulübcsik()nılurıılacak,olarihinanısına...Gİİncy'in sıcak iklimli (,'inc'sindcn yola <• kan , gcııvöğrctnıcıı Unımühan'sa iyiccha/ırlıksı/. incctopuklııayakkabıları.tüylü^apkası vc kcmanı ilc bu yolculuğu at üstündc taınamlayacak. Dcri cldivcnlcrinin yerini köylülcrin yün çorapları alacak... Fırtınada ill< yilirdığı ucupgidcn sapkası.. llatırladıklai'indanbiıtliğcıi dcbıı.. (ia/i'yi bir baloda dans cdcrken gördüğünde 10 yaşında.. Ona sorarsanı/ bu bıı Cumhuriyct Balosu.. Oysa tbloğraflar biı yakınınınTokallıyan'dakidüğününügöstcriyor.. Ga/i'nin Kalcnıi Malısus Miidüıi Hkrcm Bcy,Saadct I lanınriacvlcniyor..(îa/i biilün gccc dans cdiyor gcnc gclinlc. "Ipekorgan/cdcnbcya/gclinliği Fransızgi purdantcliylci^lcnmisti. Herbirmotifinor tasındairi iri incilcrvardı. Saadct Abla.incc cikbeli,kabarıkctcğiylc,(ia/idcsiyah Ira kıyla, valsin cn zarifini sıındıılardavctlilc re..." 38'inbirkasımsabahı DolnıabahçcSara yı'nınavlukapısındayü/clcrlc.binlcrlc.bcl ki onbinlcrlc birliktc Scssi/ çığlıkları gö. pınarlannı paıçalayacak gibi.. Sonra yagmıı oluyorbupınarlar.. Dolnıabalıvc'ninönüaı tıkhcpıslak... 27 Mayıssabahııııco^kııylahatırlıyor, K Mart vc 12 liyliil iscbcllcginın'karanlıkla rında. Kızını Yıldınnı Bölgc K.ıdmlar Koğıı sunda /iyarctc gilliği /amanlaıdan hiç sözct miyor..Sanki biıbaşkasıogiinlcriyaşayan. (io7 aıııcliyatından bu yana cskisi gib okuyanııyor, dinlcnıcyı sevıyor, birdc ko nuşnıayı; hcr .scydcn, hcrkcstcn, ıç içc gcç miszamanlarvcycrlcrlc... Doğadaki bütür seslereaçık kulakları.. Kapı zili vctclcfbn bi scntbnidcn daha çok hcyccanlandınyoroını ya da bir türküdcn: "eğilnitv başın gibi dağ larbulutlucfcm..."OysabutürküyüSat'iyı Ayla'dan dınlcıncyi ııc çok scvcrdi. Birkaı sınıf büyüktü ondan Konya Kız Mualliıı Mcktcbi'ndc. Dostları artık ulaşılnıazbirycrdcolduğun dan, kııni dc çok a/ kalan /amanını daha ya şanabilir kılınak ıslcdiğindcıı olacak, onı pck sık aramıyor. (iidcrck kimscsizlc>iyor.. Yalnı/lık kı^lık birsabahlık gibi yorgun vı ya^lı bcdcninc sarınnıı^ duruında. Yinc dı akşam çayını kı/kardc^inin balıçesindc iç mcycindiğindc,ya!>lılık lckclcriylcdolutit rcycn clı, posta kııiusuıuı yoklanıayı ihıııa ctmıyor. Bugiiıı 80'ini gcçcn yaşında kımi z.aınaı hırçın,çoğuzamanda sııskun.lcknolojiniı son harikalanndan(!)TV'lcrc bakıyor. (iör düklcrindcn tedirgin, rahalsız, ürkck.. Anla maya çalışıyor: "ııc çok kan var? Bu sircnlc ne?.. Karartma mı var'.'.. Scn Ikınci C'ihaı I larbi bittiğinde doğmuştun. Bu şimdi kaçın cı?.. Bu sevimli küçük kızların başı niycör tülü?.. MaarifVckili Hasan Ali Yüceîöldı mü?.. Kıyafet Kanunu mer'iyetten kalkt mı?.." Kinıi aııma günlermde, ckranda bcliren ı unutamadığı gö/lcrin sahıbini gördüğündc gid.erekdiriliğiııikaybedeıı vü/ü,dahadakı rışıyor. Kıvrınılarınarasıyaşladoluyor... Biliyorum, yiireği hâlâ o kasını sabalıı gi bi sessİ7çığlıklarladolu. Biliyorum.cünkı hcıhaltasonunuonunlageçiriyonım. Dbcnımanncııı. Agustos, 1995 ^ l atuıısi'verler, iıısıııılaı; ıloğuseverler, topruk evozyoım size sevi'bik'ceğiniz hiçbir $ey bırakımyov. 27Arahk 1 Ocak YENI YILDA T.E.M.A. Türkiye lim/yonlıı Mücadele, AüaçlaiKİırına ve Ooğal V'aı 1 ıklaı ı Koruıııa Vakfı 'lcl.: (0212)2X1 10 27 26S 09 S5 Olimpos, Simena,Noel Baba,Kaş Ücret:Ulaşım,Yılbaşı Eğlencesi, Y P Otel Konaklama 15.000.000. TL ( 3 Taksitte ödeme imkanı) 31 Aralık 1 Ocak Gölleri ve Yaylalanyla Bolu Ücret: 7.500.000 22 Aralık Pazat Köseler Köyü Mis sok. 6 5 Beyoğlu Tcl:(212) 245 15 93249 06 46 Fax:245 29.76