Katalog

lişigüzeldi.Vetabii,sonucutambiryenilgioldu. 19Ağustos 1942'deDieppe'ihedefleyenlngilizKanadaçıkarmabirliğini de Almanlarbirandayokedeceklerdi. Demek ki farklı bir taktik ve dahabüyük bir güç gerekliydi. Işte iki yıl boyunca bu amaca yönelik çok örgütlü ve kılı kırk yararcasına bir işbirliği içinde bir çıkarma planı oluşturuldu. Amaç, Altnanlara sağ gösterip, sol vurmaktı. Gerçekten de haritanın sağ tarafı, yani doğusu, Almanların çıkarmayı bekledikleri Calais yöresiydi. Sol tarafı yani batısı ise müttefiklerin çıkarma yapmayı seçtikleri Normandiya bölgesiydi. Almanlar bir çıkarma bekledikleri için debütün kıyılardamuazzam hazırlıkyapmışlardı. Bugün bile ayakta duran pek çok korunak, bir çıkarmayı caydıracak pek çok beton engel inşa edilmişti. Adına "Atlantik Duvan" denilen bu güvenlik önlemleri, çıkarmanın beklendiği Calais yöresinde yoğundu. Ama yine de yapılması gerekeninçok gerisindeydi. Bölgeninkomutanlığına atanan Mareşal Erwin Rommel, 50 milyon mayın istemiş, gele gele 6 milyon gelmişti. Günde 240 kamyon yükü çimento istemiş, alabildiği miktar 50 kamyonu zor bulmuştu. Bu eksikliklere rağmen, bir çıkarmaya karşı alınan güvenlik önlemleri, bugünün koşullarında bilemüthişti. Fransa kıyılarına bir çıkarma yapma fıkri 1943 boyunca enine boyuna tartışılmıştı. 1525Mayıs 1943'deIngiltereBaşbakanı Churchill ve Amerikan Başkanı Roosevelt, çıkarma gününü saptadılar: 1 Mayıs 1944. Çıkarma hazırlığı hak' .ua Almanların sürekli yanlış istihbarat edinmelerini sağlamak amacıyla da iki ay içinde kapsamlı bir plan hazırlandı. Ve geriye sayım başladı. lngiltere,tarihteeşine rastlanmamış bir çıkarma için muazzam bir hazırlık alanıydı artık. Almanların yanlış bilgilendirilmeleri şarttı. lngiltere'ye en yakın yerolan Calais'den çok güçlü telefotolarla ya da uçaklarının bombardıman ve istihbarat uçuşları sırasında çektikleri resimlerde görülen hemen her şey sahteydi. Karton ve tahtadan kamyonlar, tanklar, erzak depolan, 50 yıl önce Güney Inglltere'dttn Normandiya kumsallanna dogru yola çıkı askeri donanırrr depoları, toplar, Calais karşısındaki kıyıya yerleştirilmişti. Resimde, gerçek gibi duruyorlardı oysa. Bu sahte araçlarla, uzunluğu 100 kilometreyi aşan konvoylar oluşturulması olağandı! Almanların lngiltere hakkında istihbarat topladıkları en olmadık yer ise Irlanda'ydı. Tarafsız olduğu için Alman casusların (tıpkı Türkiye gibi) cirit attıkları bir yerdi. Ne kadar sahte bilgi varsa sürekli olarak ve ısrarla aktarılıyordu. Bu arada da, gerçek ordu, lngiltere'nin güney ve güney batı kıyılannda ormanhk, fundalık, koruluk bölgede gizlice birikti. Bu yöre, Alman uçaklan için cazip de değildi. Sanayi tesisleri yoktu, önemli ulaşım yolları yoktu. 3.5milyonaskervedonanımbaşkatürlü gözden saklanamazdı. Köy tahllye edilin Normandiya kıyılannı andıran bir yörede çıkarma tatbikatı yapma zamanı gelmiştir artık. Ingiltere'nin iyice güney batısında Devon ilinde uygunbirkıyı bulunur. Buradaki 8 köyün sakinlerine, bir ay içinde evlerinden çıkıp gitmeleri söylenir. 180 çiftlik, 750 aile ve 3 bin kişi tahliye edilir. Hükümet hiçbir açıklama yapmaz. Ama her türlü tazminatı ödeyecektir. Bir kişi, evinden aynlmaktansa intihar eder. Bazı ynşlılar, tahliyeden bir kaç gün sonra ölürler. Savaştan sonra ise buradan ayrılmak zorunda kalanların pek azı geri döner. Görülmedlk ölçüde trafiğe boğulan küçük köy yollarında yine görülmedik ölçüde kaza oluyordu. Bunda başlıca neden, Amerikalıların, yolun solundan değil, alıştıkları gibi yine sağından gitmeleriydi. Tanınmış otomobil yarışcısı Sir Malcolm Campbell, Mart 1944'de, Ingiltere'de de trafiğin soldan sağa alınmasını önerdi. Trafiğin, savaştan sonra gelecek çok sayıdaki Amerikalı turistin kafasını kanştıracağını, trafik yönünün ise her yere otomobille gitmeye alışkın Amerikalılara ters geleceğini söyledi. Ama boşuna. ^ 4 2 8 Çıkarma birlikleriyle haberleşme, Manş Denızi'ne döşenen kablo ile sağlanıyordu. Çıkarmayı izleyen günlerde fırtına o kadar arttı ki kablo koptu. Üç gün süren azgın fıtına sırasında toplam 140 bin ton ağıriığında 800 irili ufaklı tekne battı. Ancak, Normandiya açıklarında demirli duran dev dubalara bir şey olmadı. Bu dubalar, Ingiltere'den gemilerle taşınan her turlü donanım ve yardımın kıyıya ulaştırılması için deniz ortasında rıhtım görevi yapıyordu. Ayrıca, Pluto adı verilen yakıt borusu da yine Manş'ın dıbinden gelip, bu dubarıhtımda sonlanıyordu. Gerek fırtınalar, gerekse Alman uçaklarının bombardımanı sırasında da bu dev duba sistemine bir şey olmaması, muclze dıye nitelenir. ^ Devon kıy ılarında çıkarma tatbikatı yapıldığı bir sırada, en olmadık bir şekilde bir Alman saldırısı gerçekleşir: Tarih 28 Nisan 1944'tür. Büyük çıkarmaya 6 hafta vardır.Vebirkaç Alman torpidobotulngiliz kıyılannı kolaçan ederken, tatbikata katılan tamamen korumasız çıkarma gemilerini görür. Sonuç: 750 Amerikalı asker ölür. Olay, müttefik karargahında şok etkisi yapar. Herkesten gizli tutulan olayda ölenlerin ailelerine de, Normandiya Çıkarması sırasında öldükleri söylenir daha sonra. Ada'dan takviye lngiltere'ye Amerikan askerleri, Atlantik Okyanusu'ndaki Alman savaş gemileri ve denizaltılarını atlatarak geliyordu. llk durakları, Amerika'ya Ingiltere'de en yakın yer dan Kuzey Irlanda'nın Bangor limanıydı. Çıkarmanın Bangor'dan başladığı kabul edilir. lngiltere'nin özellikle Devon ve Dorset gibi illeri başta olmak üzere her tarafında Amerikalıların bulunması, 60 bin Amerikalının Ingilizle evlenmesiyle sonuçlandıl C U M H U R İ Y E T D E R G İ S H A Z İ R A N Amenikan istilası... Kutnörneklerl Çıkarmanın nereye nasıl yapılacağına, Normandiya'dan taşınan toprak ve kum ömekleri laboratuvarlarda tahlil edildikten sonra karar verildi. Yörede nasıl bir jeolojik yapı vardı? Üzerinden bir anda onbinlerce ton araç, tank, asker geçecek olan toprak, bunca ağırlığı kaldırabılecek miydı? Evet, üzerine çelik yol döşenecekti ama, toprak sağlam mıydı? Nitekim, tahlillere rağmen çıkarma günü çok sayıda tank ve kamyonun çamura saplanması önlenemedi. Savaş ortasında ve Alman denizaltıları, torpido botları vızır vızır işlerken, Normandiya kıyılarından toprak ve kum örnekleri alıp getirmek, gece karanlığında kıyıyaçıkıpkeşifyapmakişiiselngilizdenizcilere düştü. 16 metre uzunluğunda, en fazla 5 kişinin sığabileceği mini denizaltılarla bu çok tehlikeli iş, çıkarma gününe kadar sürdürüldü. Havadan çekilen fotoğraflarla Normandiya bölgesinin çok kapsamlı birharitası çıkartıldı. Eski bir malikâneninüç metre yüksekliğindeki salon duvarına asılan bu çok aynntılı haritanın amacını sadece birkaç kişi biliyordu. Çünkü basımevine, Norveç'den Ispanya kıyılarına kadar benzer başka haritalar da ısmarlanmıştı. Bunları duvara asan iki işçi ve başlarındaki yüzbaşı, çıkartmanın üzerinden bir ay geçene kadar bir daha bu binadan çıkartılmadılar. Kimseyle konuşturulmadılar. lngiltere'nin güneyinde bugün de önemli bir de" niz üssü olan Portsmouth'daki bu Southwick Malikânesi şimdi düzinelerle savaş müzesinden bir tanesi. Çıkarma günü olarak 5 Haziran 1944 seçildi. ManşDenizi'ndeçoketkili olangelgit (medcezir) olayı ve Ay'ın durumu önemliydi. Ama dinmeyen bir fırtına yüzünden çıkarma ertelendi. Roma'dan ise iyi bir haber alındı: Amerikan 5. Ordusu Roma'ya girmişti. Ama Manş Denizi'ndeki fırtınanın ertesi gün de süreceği, ancak bir ara belki durulabileceği tahmin ediliyordu. Tüm harekatın başkomutanı Amerikalı General Eisenhower, 6 haziran için harekat emrini verdi. Geceyarısı, ilk müttefik paraşütçüleri Fransa'ya inmeye başladılar. O sırada, bölgenin komutasından sorumlu Mareşal Rommel, karısının doğumgünü için Almanya'daydı. Hitler'le de görüşüp, Normandiya'ya olası bir çıkarmaya karşı zehir gibi Alman Panzertanklarının gönderilmesi konusundaki fıkrini açacaktı.Ve Rommel'in, çıkarmadanhaben,6saatsonraoldu. ^ 11 1 9 9 4 S A Y I