Katalog

6KASIM 1994. SAYI 450 13 dan izlcnilccek rotaya nazaran daha yorucudur. Eğer rotanın dummuna göre hangi boğaz uygunsa o bogaz seçilir; zorlanmanın başladıgı noktalardan itibarcn zirvcyc doğru yönelmek dogrudur. Böylcce hem bombcli kısmın zorlugundan kurtulmak mümkün olur. Hcm dc bogaz boyunca uzanan lalclcr doya doyaseyrcdilir. Antalyalı dagcı Mustafa Tuncel ile 1992 yılında grup halinde yaptıgımız gczidc ondan, Kuranlar'ın ctck vc bogazlarında bol bulunan ve adı "Ycmlik" olarak bilincn bitki türünü tanımıştım. Kopartıldıgı takdirdc süt akıtan yemlik otu yeşildi vc agızda çignendiğinde güzcl tad vcriyordu. Çok yenirse karın biledoyurduğuolurdu. Ikinci gclişimdc ycmliklerdcn cpcycc buldum vc açlık hisscttigimdc kopartıp kopartıp ycdim. Zatcn yaz gcldigindc yaylalara gctirtilen kcçi sürülcri çckirgc istilasını andırır biçimdc ycmliklcrc dalıyorlar ve kısa sürcdc köklcrini kurutuyorlardı. Bcn bu kcz kcçilerdcn öncc davranmıştım. ccği üzcrctaştansanklarbulunur. Uygun mevsim Kuran Daglan'nanisanmayısaylarındagelin. Hatta mümkünsc mayısın sonuna dahi kalınayın. (,'ünkü bu tarihlcrdc yaylalar binbir çeijit çiçekle donanır.Üstclik yemycjildir. Aralarında tek tük ardıç agaçları ycr alır. Eger şansınız varsa, kar katmanları arasından fırlamıs, ancak bildiğimiz kardclcn çiçegindcn farklı çiçekleri dc görürsünüz. (iüzle güzergâhı da aynı güzellikleri, üstelik fazlasıyla sizlerc sunnıaktan gcri kalmaz. Yalnızbu dcfa rolanız Yazır Yaylası'ndan geçeccktir. Yazır Yaylası'yla (iüzlc arasından Yazır clcrccigi akar. Kger baharda gclirscniz sizi çiçcklcr karşılar. San, mavi, kırnıızı, mor çiçcklcr Kuran Dagları'nın cteklcrinı gelin gibı süslcrler. Aralarında lalcbılc vardır. l.aleler Kuran Dağları'nın scmbolü sayılırlar. (,'ünkü ba^ka bölgclcrde pek görülmczler. Ancak sızlcrc bir uyarımız var! Tck bir çiçcğc dahi dokunmayınız. Helc sakın lalclcri kopariıp, saksıda lutturabiliriz sanmayın. Dogal ortamlarından uzakla^tırılan tüm yabanıl çiçcklcrgibi lalelcrdeyapay koşullardayaşayamaz. Kuran silsilcsindc yabani atlar, tavşanlar, tarla farclcri, yılanlar vc kuşlar yaşar. 1992 yılında grup halindc yaptıgımız faaliyeltc, sayıları 15lft kadar olan yabani at sürüsünc şaşkınlıkla bakmıştık. Başlartnda uzun yelclcri olan atlar, bizi görüncc palas pandıras kaçmış vc yüzlcrcc metrc uzaklaşıncaya kadar da durmamnjlardı. Sürü otlarkcn sürübaşı aygırın bizlcri dikkatle süzmesi gözümün önündcn hâlâgitmcz. PAZARIN PENCERESINDEN SelimTuran'lasöyleşi SELÇUKEREZ . », * . >' ırk yedi yıldır Paris'te • Ş', yaşayan unlü Türk " * ressamı Selim Turan öldü!", "Köklu bir genel kültürü vardı", "Insancıldı, sevecendi", "Alçakgönüllüydü!". Selim Turan'da kuşkusuz bütün bu nitelıkler vardı. Ancak Selim Turan'ı böyle anlatırsak onu, görmüşlerin, ahbaplık etmışlerin dışında kim anlar nıçin hayıflandığımızı? Selim Turan'ın öldüğünü duyanlardan ve bu ünlü ressamımız konusunda bilgi edinmek ısteyenlerden, Ankara Sanat'ın yayını olan Türk Plastik Sanatçıları Ansiklopedisı'ne bakanlar şunları okuyacaklardır: "1915'te Istanbul'da doğmuştur. Şeyh Ahmet Seylanî'nin torunu, Prof. 47yıldır Paris'teyaşıyordu. Sevecendi, insancıldı. Dr. Hüseyinzade Ali Bey'in oğludur. Galatasaray'da okuduktan sonra 1935'te Feyhaman Duran ve Leopold Lokali'nde bir sergi açmış, adı "Liman Levy'nın oğrencisi oldu." Ansiklopedide Sergisi"ydi. Liman yaşantısını Turan'ın 1941'de CHP'nin yurdun çeşitli sergilediğimızden seçmiştik bu adı. Resim yerlerine yolladığı ressamlar arasında zevkini yaygınlaştırmak, belli çevrelerin dışına düzenlediği yarışmayı Muğla'da yapmış taşırmak için böyle davranıyorduk; bu amaçla olduğu resimlerle kazandıgı da belirtilmiştir. Istanbul'un resme alışık olmayan semtlerinde, Geçen gün Cumhuriyet'ın Kültür Sayfasında mesela Aksaray'da sokaklarda resim yapmış, "1940'ta sanatçıların resmî Anadolu gezilerine sonra da halkı yaşadıkları yerlerde yapılmış katıldı. Bodrum'a gittı. Ayrıca 1941'de Yeniler resimlerin yer aldığı sergilere davet etmiştik. Hareketi'ne katılıp bu sene ıçınde Liman Leopold Levy'ye sonra ne oldu. Sergısı'nde bazı yapıtlarını sergiledi" Harpten sonra ülkesine döndü. Burdan cümlelerini okuduk.. dönüşünde bir Resim Sanatı Ansiklopedisi için hazırlanmış Türkiye Sanatı Bölumü'ne Bu tarihlerin hangisi geçerli? Daha dün bizimkilerin "D grubu" ile bitirdiklerı yere kendi yitırdiğımiz ünlü bir sanat adamımızın öğrencilerini de eklemişti. Benı orada da yaşamının dönüm noktaları konusunda verilen kolladı. Mesela bir mektup yazıp Cezanne ile bılgıler birbirleriyle çelişirse bir kuşak, iki kuşak tanışmamı sağladı... öncelerıninkıne nasıl güveniri2? Buraya gelmeden, Fransa'da iyi tanınan Selim Turan'ın beylik kalıplarla dolu Corot, Derain gibilerin çızgisinde Fransa'nın ağıtların ötesınde anılması gerektığine güneyınin göruntülerini başarıyla canlandıran inandığımdan kendisıyle 12 Ekım 1979'da açıkhavada yapılmış tablolarıyla tutulmuştu... Istanbul'da yapmış olduğum yayımlanmamışHarpten sonra tablo satışlarında, Israel bir söyleşiyi aktaracağım: devletinin oluşması için yüzde bilmem kaçını Lisedeyken Tuğrakeş Ismail Hakkı vermediğinde dahası da var ilke olarak Israel Altınbezer'den tezhip öğrendim. Topkapı devletinin kuruluşu yerine Araplarla entegre Sarayı'nda da ebru yapmayı, minyatür çizmeyi bir nevi Filistın devleti oluşturmayı öğrendim. Güzel Sanatlar'da ise Nazmi Ziya yeğlediğinden yıldızı giderek sönmüştü... ve Feyhaman Duran sonra da Leopold Levy ile Üstelik ondan ümitlenen pazarlamacıların çalıştım. istedikleri türde de resim yapmaya hiç mi hiç Sizi en çok etkileyen hangisiydi? yanaşmamış; bu tutumu da sanat Levy ıdi... Burhan Toprak getirmişti Levy'yi... piyasasından silinmesine yol açmıştı. Bence Yahudi olduğundan harp sırasında Avrupa'nın bütün bu olup bitenlere rağmen değerli bir gobeğinde kalmamayı yeğlemişti.. İlk gelişinde ressamdı ve Türkiye'ye de katkısı büyüktü... tüm akademililer toplanmış, "Akademizmin Selim Turan'a bu söyleşimizde Fransa'daki aleyhine görülenden çok hissedileni yapınız. yaşamı konusunda sorular sormuştum... Akademık normların dışına taşmanızda sakınca yoktur!" demişti. Bu konuşma galiba o Orada "Academie Rancon"da sonra zamanki Akademi dergisinde de kısmen "Academie Goetz"de Doğu Minyatürü ve yayımlanmıştı.. resim dersleri vermiş, birçok yankı uyandırmış sergi açmıştı... Leopold Levy, sonra atelyesine Almanya'ya O sıralarda Istanbul'da birden çok sayıda gidip forme olmuş ve katılaşmışları değil, Fikret Mualla resimleri türemişti... Bunlar forme olmamışları topladı.. nereden çıktı? Sahı olanları var denıyor... Bu tutumu tepkiye yol açmadı mı? demiştim. Şöyle yanıtlamıştı: Zaten yabancılara tepkisi buyük olan eski Bu ara Paris'e Istanbullu bir galerıci geldi hocalar onu baltaladılar, çelmelediler!.. ve Dinamo'yu, Avnı Arbaş'ı ziyaret edip D grubuna, Yeniler'e katıldığınız biliniyor. "alacağım" diye resim ayırdı. Sonra "Paramı Evet, Nuri lyem, Ferruh Başağa, Avni Arbaş, Muallalara verıp tükettim sizden Mümtaz Yener ve Agop Arad'la Yeniler almayacağım" deyınce çok kızdılar, "0nun grubunu oluşturduk, "D" grubu ise Avrupa çok taklıdi var!" dedıler. "Herhalde bu sanatını ve teknığinı bize aktarmayı söylentiler bu sözlerın yansımasından oluştu!" amaçjıyordu... Yanlış anlayanlar çoktu. Hilmi demişti.. Ziya Ülken bile bunu yanlış yorumlamış, "Cemiyet ve Sanat" adlı kıtabında bu hareketi, Sevdıklerimizi, önemsedıklerimizi, en iyi sanatta toplumculuk hareketi olarak övmüştür. anmanın yolu onlar hakkında bildiklerımizi saklamamaktır. Nur içinde yat Selim Turan! ^ Yeniler'le 1940'ta Gazeteciler Cemiyeti'nin Zirve manzaraları Bütün bu güçlüklcri gcride bırakıp Gökkaya ve öteki isimsiz doruğa ulaşanlar gcrçcktcn güzcl manzaralaıla ödüllcndirilir. Yükscklik 24SI mctrc oldugu için 900 metrc ci varında bulunan Korkutcli vc havzasını adcta uçaktan scyrctmcye davetiyc çıkartırlar. Havada fazla ncm yok.sa Antalya da öylc görünür. 1992 yılındaki ilk etkinligimizde Gökkaya'ya bir scdir, bir de karaçam fıdanı taşıyıp dikmiştik. Hcpimızin el emcgi, göz nuruydular. Bclki tutarlar haliyle taşıdıgtmız fidanlan dikerkcn sanki ilcridc yemyeijil bir Gökkaya'yı gözlcrimizin önünc gctirmcyc çalışıyorduk.Tutmaları olasıydı, çünkü zirvcnin biraz altında ardıç ağaçları bulunuyordu.Nc yazık ki 1994 yılındaki ikinci gclişimdc onlardan cscr bulamadım. Dikım ycrlcri ayncn duruyordu, fakat fıdanlann ikisi dc yoktu. Kimbilır, bclki de bilinçsiz kişilcrce sökülmüşlcrdi. Oysa iki yıl içindc bir karış» olsun büyüycbilirlcr vc zirvcyi süslcrlcrdi. Fakat olmadı.olamadı. Her ^cye rağnıcn Kuran Dagları gcnc dc çok güzeller. Kaçkarlar, Aladaglar, Erciycs vc Bolkarlar dörtlüsündcn yıllardır kurtulamayan dagsporlarımız için iyi bir altcrnatif olmaözclliğini herzamankoruyacaklar. ^ Çarşakların aşılması Kuran Dağları'ndadageılıgın asıl başladıgı ycr olarak kabul cdilen bölgc çar^aklardır. (ierçi 3000 mclrclık daglarda görüldügü gibi belki a^ırı kaygan bir ayak bilcklcrini tamaıniylc ürctcbilcn cinstcn degillerdir, fakal dikliklcri vc ycr ycr kaygan oluşları ncdcniylc çıküjları zorlaştmrlar. Gökkaya'nın iki yanında, sağlısollu ıki bogaz bulunur. Halk arasında "Kuran Boğazları" diyc adlandınlan bogazlarda bclli süre gidilip sonra üst kcsinılcrc yürünmcsi öncrilir. Çünkü aralarındaki bombcli kısım dik vc iri taşlı yüzcyc sahiptir. Dolayısıyla bogazlar Kuran Dağları 'nın enyüksek noktusı Gökkaya (2481 m) ve Antalyalı dağcılar.