Katalog

C EPECEV R E 0 K T A Y E K I N C I BESPARMAKLAR'IN YARATTIĞIKÜLTÜRLER Girne ve çevresindeki betonlaşma, Beşparmak Dağlan 'nda "doğaya sığınan" kültürleri hızla kuşatıyor. Kıbns'ın kahraman kalesi St. Hilarion bile bu "modern" kuşatmaya karşı çaresizlik içinde... oğanın insanoğluna sunduğu cşi bulunmaz değerler, yaşadıkları toprakları "ülke" yapmak isteyen halklar ıçin tarihin hcr döneminde esın kaynağı olmuş, o nedenle de uygarlıkların "mayası" kabul edilmiştir. Bu evrensel kural, Kıbrıs'ta da tüm çarpıcı güzellikleriyle ve zengin bir kültür birikimiyle gözler önüne seriliyor. Ada'nın kuzeyjne güçlü ve özgün bir kimlik ka/andırun Beşparmak Dağlan, Akdeniz'i kucaklayan yeşil yamaçların hemen ardından, doğal bir bahçe duvarı gibi gökyÜ7Üne doğru yükseliyor. Ve batıdan doğuya tüm Kuzey Kıbns kıyılarını güney rü/gârlarının kuru ve sıcak ıklımine karşı koruyan bu gizemli sıradağlar, Lefke'den başlayıp Girne'ye ıılaşan, oradan da Karpaz'a dek uzanan bir doğa ve tarih buluşmasına binlerce yıldır kucak açıyor. Beşpannaklar'ın yaratıcılığı, tıpkı insan clindeki bes, parmağın hüncılı i'iıcıı D Olrna'yl kusatan kıyı betonlafmaaı (Uatte). Oirna'nln tarlhaal klmllOlnl koruyabllon eakl llmanı (sağda). ve kudreti gibi, doğayla bütünleşen kalıcı uygarliklara dönüşüyor... Girne'den doğuya doğru birkaç km. gidip, anayoldan aynlarak güneydeki yeşil yamaçlara doğru tırmandığımı/da, sirtını Beşparmaklar'a dayayan Bellapais Manastırı'yla karşılaşıyoruz. Fransızca'da "Barış Manastırı" anla BellapaisveSt. Hilarion Kıbrıa'ı düamanlardan koruyan St. Hilarion kalasl, "b*ton kuşatmaya" *ng«l olamadı... mına gelen 800 yaşındaki bu etkileyici yapı, büyük bir kaya kümesinin üzerinde, şaşılacak bir ustalıkta ve aynı oranda yüksek bir estetik duygu ile inşa edilmiş. Kıbns'ın uygarlık tarihinde verimli bir kesiti oluşturan Roma fmparatoru Luzinyan döneminde (I.S. 1200'ler) o çağdaki gotik mimarinin en çarpıcı örneklerinden biri olarak yaratılmış. Bellapais'in çevresinde, turistlerin keyille dinlenebilecekleri, doyumsuz doğa manzarasına karşı huzur dolu saatler geçirebilecekleri temiz ve düzenli kafeler, lokantalar bulunuyor. Manastırla sıkı dostluk bağlan içersinde yaşayan, şimdiki adı Beylerbeyi olan eski köy yerleşmesinin sevimli evleri, gizlendikleri meyve ağaçlarının arasından aşağılardaki yeşil yamaçlan ve Akdeniz'i seyrediyorlar... Girne'nin hemen güneyinde ise Lefkoşa yolunun batı kesimindeki yüksek tepelerin üzerinde, yine kaya kuşağına yukarılardan bakan, denizden 660 m. yükseklikte ünlü St. Hilarion Kalesi bulunuyor. İ.S. 10. yüzyılda kuzeyden gelen Arap akınlarına karşı Kıbns'ın savunulması C U M H U R İ Y E T için, Girne Kalesi'yle birlikte inşa edilmiş, Adını, kaledeki manastır kilisesinin de ilk rahibi olan, Kudüs'ten kaçarak Kıbns'a sığınan bir azizden almış. St. Hilarion'a tırmanırken, bir yandan yaklaşan zirvenin büyüsüne kapılıyoruz; öbür yandan kuşbakışı görünen Girne kentinı ve kıyı kuşağını izliyoruz. Bu kahraman kalenin yüzlerce yıl Kıbrıs'ı düşmanlarından korumasına karşın, Girne kıyılarındaki beton istilasına karşı nasıl çaresiz kaldığını üzülerek görüyoruz. ris kaleleri gibi, St. Hilarion ve hatta Girne Kalesi de şu son yıllann doğa ve tarih düşmanı turizm işgalcilerine karşı artık sadece seyirci kalabiliyorlar... Tıpkı Alanya, Bodrum ya da Marma Glrne "kuşatma" altında Kuruluşu Hellcnistik ve Roma devirlerine, yani i.ö. 100'lü yıllara takvimlenen Girne kentinin tarihi kaleyle bütünleşen eski limanı ve çevresindeki sokakO E R G İ 2 5N İ S A N 1 9 9 3 S A Y I 3 7 0 18