Katalog

C EPECEV R E 0 K T A Y E K I N C Bir hukuk davasının belgesel öyküsü: örscl ve yazılı basının değerli tcmsilcileri, Bugün si/.lere, "İstanbul'un bağrına saplanmış hançerler" diyc değerlcndirdiğimi/. gnkdclcnlerden birisi olan Dolmabahçc'deki Süzer binası ilc ilgili olarak bir miijde vermck istiyorum. Büyükşehir Bclcdiyc Mcclisimiz, Taksim Turizm ve Ticaret Merkezi ilc ilgili bir karar almış ve tek imza ile 134 mefrcyc çıkarılan seviyeyi 24.50 metreye düVirmüştür. Bclediye Mcclisimi/.in bu kanırı, Bayındırlık Iskan Bakanlığı vc Turi/nı Bakanlığı'nca da onaylanarak, kesinlcsmiştir..." istunhul Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözcn, 26 Kasım I992'de dü/cnlediği basın toplantısındaki konuşma mctninde kamuoyuna bu "müjdeyi" verirken, lstanbul 3. Asliye, Hukuk Mahkemcsi'nde dc ilginç bir dava başlıyordu. 1980 öncesindeki planlarda kentin en önenıli yeşjl alanlanndan biri olarak aynlan Dolmabahçe yamaçlarına 44 katlı bir go'kdelen dikmeyc başjayan Sü/cr, Cumhuriyet gazetesi ve Mimarlar Odası aleyhine 2 milyarlık la/nıinat davası açmış, gerekçesini ise şu savlara dayandırmıştı: l"Gökkafes" adlı bina, Bakanlar Kurulu karan ile "Turizm Merkezi" olarak ilan edilen parselinde, Turizm Bakanlığı ile Bclcdiye'nin onayladığı imar planı vc projelere görc ins,a edilen, ayrıca "çağın gereği" olarak da yüksek tutulan bir binaydı. Mimarlar odası bu "yasal" ve "çagdaş" binaya "bcton canavar, kcntsel cinayet" vb. gibi "çirkin ve yakışıksız" suçlamalarda bulunarak, mal sahibi ^irketi "kanıuoyunda aşağılanıak, küçiik düşürmck gayesi" gtilmüijtü. Cumhuriyet ga/etesı de Oda'nın bu görüşlerini kamuoyuna yansıtarak, "haksı/ fıil" niteliğinde yayın yapmıştı. O nedenle, her iki kuruın da, "ticari itibarlarını zedcledikleri" Sii/.er şirkctine I milyar lira "manevi tazminat" ödemcliydıler... 2 Yine, gerek Mimar Odası'nca Gökkafes'e karşı sürdürülen kampanya nedeniyle, gerekse Cumhuriyet gazetesinde binayı cleştiren yayımların sümıesi sonucu, gökdelcnin 44 katından 3 tanesini satın almak isteyen bir fırma, daha sonra "vazgeçmiş"; böylece Süzer, bu alışverişin gerçekleşmemesi yüzünden büyük /arara girmişti. O nedenle de her iki kurum, "Süzer'in ka/ancına cngel ol14 "G GOKKAFES HABERISUC DEGIL Dolmabahçe'nln yesll yamaçlarında yükselen Oökkafaa, "turlzmi tafvlk" adına gökd«l*n hakkını koparan, buna karşı yüzd* 82'sl "ticarct markezl" olan ayrıcalıklı bir if hanı projesi nltellğlnd*. dııkları" için ayrıca I milyar lira "tnaddi tazminat" ödemeliydiler... Işte Bu savlarla 28 Ekim 1992 tarihinde açılan ve hukuk tarihinde belki de ilk kc/, bir kentin değerlerini korumak içın çaba göstcrenlerin "•tazminat tehdidi" ilc karşılaştıkları dava, taraflann karşılik.1i suçlama ve savunmalarıyla başlamış oldu. Ve yine belki de ilk kez, bir kente ve o kent halkına karşı açıkça suç işleyerek, bir yeşil alan üzerinde "ayrıcalıklı imar hakkıyla" gökdelen inşa edenler "davacı"; buna karşın böylesi bir çevre cinayetinin durdurulması için çaba gösteren ve "ilgilileri uyaranlar" isc "davalı" oluyorlardı... Cumhuriyet Genel Yayın Yönetmeni Özgcn Acar, "Tazminat Terörü" başlıklı yazısında, gazetcnin bu davayla ilgili görüşünü okurlara şöyle aktarmıştı: "Yasadışılık çizgisinde bulunan ya da bireysel çıkarlarını toplumsal değerlerin önüne koyrnak isteyen bazı kişi ya da kurumların, basın aleyhinde tazminat davalan açmaları son günlerin modası... Dolmabahçe sırtlarında yükselen bir camkafes bina olayını belgelcre dayanarak okurlara duyurdunuz mu yandınız... Cumhuriyet hakkında, Mimarlar Odası ile birlikte tazminat davalan acılmıstır. Hem de iki milyar lira gibi rekor bir istemlc... Amaç, gazctclere gö/dağı vermcktir... "Tazminat Terörü" yaratarak basını susturmaktır...." (16 Kasım 1992) Diğer "davalı" Mimarlar Odası da, D E R 0 İ 3 1 E K İ M 1 9 9 3 SA ıM 3 9 7 C U M H U R İ Y E T