Katalog

PAZARIN PENCERESİIMDEIM Kent korumacılığına bir örnek: Halif ax ir mimar dostum anlatmıştı: "Anadolu'da çok sayıda harabe, ören yeri vardır. Ksantos, Efes, Bergama bir zamanlar ticaretin, ürctinıin yoğun olduğu, birçok insanın yaşadıği yerlermiş.. Bugün buralardu sabahları turistler gezer, geceleyin baykuşlar öter. O bir zamanlann görkemli kcntlerini yiyip yutan ekonomik, sosyal, doğal güçlcr bugiin de yeryü/ünün her bucağında birçok kcnti binlcrce yıl önce var olmuş benzerleri gibi sinsi sinsi kcmirmektedirler. Türkiyc'de de her seçimde daha az milletvekili çıkaran, nül'usıı gc>çlc vb. gidcrek azalan yerlerin sayısı az değildir." Bu gibi yerlerin "makus talihleri"ni tersine çevirmek için ne yapanz? Bazen gider üniversite açanz, bazen bir ordugâhın oraya naklinden medet umanz.. Mimar arkadaşım, tarihe, coğrafyaya, ekonomiye karşı böyle savaşmanın anlamsız, hatta komik olduğunu, vücudunda kanser yayılmış bir ihtiyarı serum vcrerek kurtarmaya k.ılkm.ıvı .ınımsattığını ilcri sürmüştu Kentleriri, insanlarııı >aş.ımı.mııın dekorlan, kilometre taşları, referans noklaları da olduğunu hatirlarsak bir de can çekişen kentleri bırakıp gidenlerin göçtükleri yerlerde nüfus yoğunluğunu çoğaltarak ağır sorunlara neden oldııklannı unutmazsak bu "can çekişen kentler" olgusuna boş veremez, sırt çevirme yolunu seçmeyiz. Peki, bu konuda başkalanndan öğreneceklerimiz yok mu? Onlar ne yapıyorlar? Bu yıl istanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'mn düzenlediği "Tarihi Kentler Senıpo/.yumu"na gelen ve "Tarihin korunmasıyla kentsel gelişim arasında bir denge sağlanması" başlıklı bir rapor sunan Bay John Lockwood, bu sorunun sorulacağı en doğru kışıydi. Kendisi on yıla yakın bir süredir lngiltere'de, Halitax'ta Calderdarc Projesi'ni yönetmiş olan bir kent planlayıcısı. Brilanya'nın en başanlı kent canlandırnıa projelerinden biri olan vc gelecekte Avrupa'nın diğer kentleri için örnek olacağı ileri sürülen bu girişim konusunda bilgi istediğimizde bize şunlan anlattı: Halifax yaklaşık 2(X).(XK) kişi barındıran, ötcdenberi tekstil sanayii sayesindc ayakta duran küçük bir kentti. Ancak 1970'lerde işler yavaşladı, 1980'lerdeyse büyük işyerlerinin kapanması yatınm yapanlann inancını sarstı; bu kentin bir B geleceği olup olmadığı konusunda sorular sorulmaya başlandı. Böyle bir ortamda kurulan ve çalışmaya başlayan Calderdale Heyeti, Yurttaşlar Orgütü (Civil Tnıst)'ın öneri ve desteğiyle dört yıl icinde çok güzel şeylcr başardı. İşe nasıl buşladınıı? n Önce duruınu bir komisyona inceletip üç esasa dayanan bir program hazırladık: Katılımcılık, Örnekler Oluşturmak ve Pazarlama.. Atılacak adımlar ve yapılanlar konusunda toplumla sürekli olarak diyalog sağlamayı amaçladık; Halifax'ta bulunan büyük şirketlerin buraya çekilmesi amacıyla bir kampanya başjatıldı; bu kampanyayı dükkân sahiplcri dcsteklediler. BIC yani "Business in Community" adlı bir örgütün ilgisini çekip desteğini sağladık. Yerel dü/eyde iş sahalan oluşturup geliştirınek için çalışan bu örgüt ile iijbirliğimizın başladığını Prens Charles, kentimizi ziyarct ederck açıkladı. Bu işbirliği ve prensin ziyareti bize daha fazla ilgi sağladı. Ulaşılan sonucu nasıl tanımlayabiliriz? •• Dört yıl sonunda kentteki kötümserlik belirgin bir iyimserliğe dönüştü.. Yukarıda anlatlıklarımın Halifax'a çektiği yatınmlar vc yerel kaynaklardan gerçekleştirilenler, sağlananları belki yeterince yansıtmaz. Ancak 1985 ile 1989 yıllan arasında bize komşu bölgelcre (Yorkshire ve Humberside) göre .ınlamlı boyutlarda azalan (komşu bölgelcrde % 38 iken bizde % 43) işsizlik oranı, yapılanların ne sağladığını daha iyi yansıtabilir. Turizm bir çöziim olamaz ınıydı? tm Bu da düşünüldüydü .ıma turi/m geliri, çalışanlara ödenenlcre nispeten tlaha düşük olduğundan sanayi ve ticaretin yeniden canlandırılması tercih edildi. Gelecekte ne yapacaksınız? •• 1995'te bu projeyi yüAnadolu'daki harab* v» ör«n yerlsrinin "makus talihl«ri"nl tarsina çavirmsk için ne yapıyoruz? rütme görevim sona erdiörnek oldular. Bu örnekler, ^cndilcrıni ğindc kentlerin ve bölgelcrin kalkınmakomitemize üye yollamasını sağladık: izleyenlerlc bir araya gelince Malifax'ı ilları konusunda yapılabileceklerin öğrcbu davranış bize etkinlik ve sürat kazanginç bir odak haline getirdi. tildiği bir okul açıp bu konudaki olumlu dırdı. Heyctimiz Halifax'ın eski bir dükdeneyimimizden elden geldiği kadarkanına ycrleşti. Bu dükkânın ön yüzünPazarlama konusunda ne yaptınız? başkalannı da yararlandırmak istiyode yer alan plastikten ve tahtadan yapıl•• 1985'le Avam Kamarası'nda üç günmış eklemeleri sökiince Victoria devrine lük bir sergi açtık. Sergiyi Yerel Yöne rutn.. Bu okul belki bir zaman yerel yönetimlerle çalışmış, belli deneyimler eait güzel bir lasad çıktı ortaya... Bu ilk timler Bakanı Kenneth Baker açtı. Endinmiş kimselerin belli sürcler için gelip örneği oluşturdu. Sonra yavaş yavaş düstri, ticaret, basın, yayın, korıımacılık dükkân sahiplerine bizim gibi davranve turizm sektörlerinin büyüklerine pro eğitildikleri bir yer olabilir... malannı önerdik.. 1950'lerin yüzeyleri jemiz aynntılı bir şekılde tanıtılmış oldu. Bay John I,ockwood'a teşckkür edip kazındıkça asil ve güzel cski yüzeyler Bu girişime paralel olarak proje şefi yanından ayrılırkcn kentlerimizde göçıktı ortaya: Kentin belli mahalleleri bu çün durdurulması yolunun ancak bu miz sürekli olarak Halifax'ta ycr alan şekilde eski ve nitelikli görüntülerini yenitelikte projelerin yürürlüğe konması şirketlerin yöneticilerinc yapılanlar koniden sergilemeye baş,ladılar. olduğunu düşündüm. Bay Lockvvood nusunda bilgi aktarıp destcklcrini ve gibi kimselerden çok öğreneceklerimiz yardımlannı kazandı. Kent merkezinin Yeni kentin canlandırılması, onun özclvar! ^ yeni halinin tanıtılması, işadamlarının liğini oluşturan mimari değerlerin yeni3 4 0 den ortaya çıkarılması,vurgulanması ile başladı. •• Evet! Bölgenin zengin mimari kalıtımı, stratejimizin ana ögesini oluşturdu. Bölgenin her ycrleşme biriminde bu konuda yapılabilecekler tartışılıp bir program ha/ırlandı: Victoria devri fasadları yeniden ortaya çıkanldı, taşlar temi/lendi, binalar onanldı, kapanan fabrikalara yeni işlevler düşünüldü, çöplükler temizlenip ycni alışvtriş, gezinti alanlanna döniiştürüldü. Bu konuda ilk yapılanlar, toplumda "yeni vc güzel bir şeylerin başladığı" düşüncesine yol açarak C U M H U R İ Y E T D E R O İ 2 7E Y L Ü L 1 9 9 2 S A Y I