Katalog

AFGANİSTAIM Unutulan savascılar Halen Afganistan'da bulunan 6O kadar Sovyet savaş esiri İslamiyeti seçerek öliimden kurtulmuşlardı, ama şu sıralar durumları ciddi olarak tartışılıyor. udyard Kipling \üz yıl kadar önce İngiltere'nın emperyal askerlerini şöyle uyarmışlr. "Eğcr Afganlılara esir düşerscniz silahıııı/ı kafanıza dayayıp kendi beynini/.i dağıtın veTann'nınhuzuruna asker gibi çıkın." Çünkü savaşta esir alnıak Afgan savaşçılannın çok sık kullandıklan bir yöntem değil. Sovyet askerlerı bundan tam üç yıl önce şubal ayında Afganistan'dan geri çekilirken arkalarında 20.000 ölü bıraktılar. Bunlardan birçoğu teslim olduktan sonra öldürülmüşlerdi. İngiltere'nin Avrupa parlamentosu milletve''illerinden Lord Bethell konuya ilişkin olarak direniş lıderlerinden birinden şu yanıtı alıyordu: "Ülkemize sonsu/ acılar tattıran yabancı orduya karşı tepkimiz bu." Ama 26 yaşındaki Lconid Vilku bu talihsizlerden bir değil. Komutan AKmcdşah Mesııdun adamları larafından yedı yıl önce yakalandığı zaman "Islamı seçme teklifi" nı kabul etmişti. Aynı şeyı ıkı başka Rus askerı daha yaptı: Sergei Fatayev ve Victor Nazarov. Bu üç Rus Afganistan'ın işgaline üç yıl önce son verildiği halde neden hâlâ "mahkum" olduklarını anlayamıyorlar. Zaten İslam kökenli olan Orta Asyalı askeresirler Alganıstan'dakı yaşama uyum sağlamışlardı. Fakat örneğin bu üç Avrupalı için durum hiç de aynı değildi. Ne özgür ne de mahkumdular ama istcseler bile ailelerıne dönme şansları yoktu. İşleri ıyice karıştırmak için başka ornekler de var: Mikola Bystro. Mcsud'un adamları tarafından 10 yıl önce tutsak alınmış. Müslüman olduktan sonra saçlarını siyaha boyatmış ve Afganlı bir kızla evlenmış. Bystro Afganıstan'a gerçekten alışmış ve Ukrayna'ya geri dönmeyi hıç düşünmüyor. 3 9 R Gennadl Tsevma Ukrayna'daki allesine kavufacağı giln konuaunda Umitslz (Ustte). MUslüman kökenlller Afganistan'da yasamaya alıştılar blle (solda). NEDEN... Bystro gibi kendine Afganistan'da yenı bir yuva edinenler ve zaten köken olarak İslam olanlar çıktıktan sonra C U M H U R İ Y E T D E R G İ 1 6 Ş U B A T 1 9 9 2 S A Y I 3 1 0 geriye kalan 25 kişinin ısteksizliklerine rağmen bu ülkede kalmaya zorlandıkları varsayıhyor. Savaş tutsaklannın önemlice bır bölümü Hikmetyar'ın gözetiminde bulunuyor. Fakat çoğunluk ülkenin çeşitli yerlerine bırer veya ikışer dağıtılmış durumdalar. Batılı gözlemciler bunlardan Amir adlı köktendınci bir liderin "gözetımi" altında bulunan bir Ukraynalı ile görüştüler. Ciddi olarak depresyon geçiren Gannadi Tsevma adlı genç Ukraynalının ülkesine dönmesine izin verilmıyor. Kızıl Haç dahil bazı grupların bunları kaçırma girişiınleri hep başansızlıkla sonuçlandı. Lord Bethell bu askerlerin tamamen siyasal ve maddi kazanç sağlamak için (tıpkı Lübnanlı rehineler gibi) rehin tutuldukları iddiasında. Aileleriyle yazışma istekleri bile mücahitler açısından kuşku doğurucu bulunuyor.Birçok kişinin gözünde bunun sorumlusu Afganistan değil bu ülkeye müdahale eden eski Sovyet rejimi.Bu rejinıın hizmetinde olan söz konusu askerler şimdi sonuçlarma katlanıyorlar. Fakat serbesl bırakılmaları hem Yeltsin hem de Rusya açısından büyük önem taşıyor. Onları eskı rejimden kalan utanç simgelerı olarak görüyorlar. Yeltsin Afganistan'dan çekilnıe çağrısında bulunan ilk liderlerden biri olduğu için meseleyi daha da ciddiyealıyor. Mücahitler de bunun larkında ve Yeltsin'den istek gelmesini bekliyorlar. Yeltsin de bunun kendisi açısından büyük bir siyasal başarı olacağının farkında. Brejnev'in başlattığı savaşın kurbanlarını Yeltsin kurtarmış olacak. Zaten bu yüzden Yeltsin ocak sonunda Londra'ya yaptığı kısa ziyaret sırasında bile bu konuyu gündeme getirdi. Çünkü küçük bile görünse ulusal bir yara olarak Rusların ıçınde kalan bu durum kanamaya devam edecek. ^ 15