Katalog

BASKENT M Ü Ş E R R E F GÜNLERİ H E K İ M O Û L U Eski Meclis'e yeni sahip T urhan Dilligil mesleğinde 50. yılını kulladı gcçcn ay. Eski "Adalet"çıler, Anadolu Kulübü'nde gü/el bir gece dü/cnlediler. Anıl;ır, öykülcr, esprilcrle geçti sautler. Turhan Dilligil'in yaşamından acı ve onurlu çi/gilerlc bir portresi oluştu Elli yıllık hir savaşın, /incirlcrc, parmaklıklara dircnişin öyküsü. Masada bir sandalye boş kaldı sonuna kadar. DYPlideri Dcmirel bekleniyordu, ama aynı saatlerde Kuvcyt Rmiri onuruna verilen yemek nedcniylc Çankaya'daydı, kahveye dc yetişemedi. Gelscydi ve Dilligil'in isteğini duyabilscydi keşke! Dilligil dc Ankara'yı çok seven kişilerden biri. Daha doğrusu güzel ve uygar bir başkentte yaşamış mutlu kişilerden biri. Çirkin gelişmelerden iizüntü duyuyor, güzellikler üretmek için olumluçabalargösteriyor. "Adalet Gazetesi" sayfalarına çok yansıyan o çabaları gerçekleştirmek için yenı girişimler yapıyor durmadan. Kimi /aman birbirimizc hayli ters düştük, ama karşıt düşüncelerimize saygı içinde sürüyor dostluğumuz. Başkente bakışımı/da da birlikte çarpıyor kalplerimiz. En azından belli konularda. Turhan Dilligil başkentte Ankaralıya yaraşır birev olmamasından yakınıyor. Belediye başkanlarının oturduklan binaların başkentin tarihine yaraşır nitelikte olmadığını öne sürüyor. Anafartalar Caddesi'ndeki binanın herhangi bir iş hanından farkı olmadığını söylüyor. Yillardır uğraştığı konu bu. Araştırmaları var, belgeleri var. O belgeler doğrultıısıında eski Meclis binasının Anakent belediyeevi nlmasını öneriyor şimdi. Demirel hükümetinin bu konuya biran önce eğilmesini istiyor. Ellinci yıl yemeğinde açıkladığı /aman ben de büyük ilgıduydum. Bırgünbuluştuk,ayrıntıları da konuştuk sonra. Belleğimde geçmiş yıllardan çağrışımlarla eski Mcclis'i düşündüm. 194650 arasında dinleyici localarında i/ledığım sıcak oturumları, 1950'leri, karşıda Ankara Palas, oturunılar sona erinee otelin görkemli salonlarında sürer tartışmalar. Kimi milletvekilleri Ankara Palas'ta oturur. 27 Mayıs devrimıni ızleyen günlerde Ankaıa'ya gelince bi/de bir süre Ankara Palas'ta kaldık, görkemli salonlar bomboş. karşıda milli birlikçiler çalışıyor ama otele adım atmıyorlar. Yeni Meclis'ın açılmasını hı/landırıyor, anayasa çalışmalarını başlatmak istiyorlar. Eski Meclis de ilginç bir öykü yaşadı ondan sonra. CENTOGenelSekretcrliğineverildi. Büyükelçi Turgut Menemencioğlu'nun görev döneminde güzel toplantılar dü/enlendi salonlannda. Kulaklarımi7da eski politikacıların sesleri çınlar, kürsüleri parlatan yıldı/ları anımsardık saygıyla. Bir de bahçedeki partiyi anımsıyorum, CENTO ülkelerinin dışişlerı bakanları ve cşleriyle renkli bir parti, Hcnry Kissinger ve upuzun boyuyla herkese tepeden bakan Nancy Kissinger'i ilk ke/ o bahçede gördüm. Nermin Menemencioğlu, evinin bahçesi gibi düzenledi, her zamanki zarafeti ile ağırladı konuklarım. O bahçeye de, tarihsel binaya da yazık oldu doğrusu. özcllikle Kültür Bakanlığı'na geçtikten sonra kapalı bir müze niteliğinde, unutulmuş, bakımsız bir görüntüsü var. Cumhuriyet müzesi kapalı olurmuhiç! Benim kuşağımdan çok kişi Meclis bahçesini kulağında marşlarla anımsar sanınm. Köşede bir bando, belli saatlerde çalar, çocuklar, gençler dinlerdi. Babalar. anneler Mustafa Kemal'in Ankara'ya gelişini anlatırlardı. tstasyonda karşılanıyor, seymenlerle birlikte yürüyerek çıkıyor Taşhan'a. Ankaralılar kilimler seriyorlar yollara. Bir de Meclis'in duvarlarını dinlemeli. O duvarlarda rastgele belgelerle bir müze oluşması bana ters geliyor doğrusu. Kültür Bakanlığı'nın belli birimleri de orada çalışıyor ama binaya belli bir özen gösteriyorlar mı bilmem? Şimdi o binanın Anakent Belediye Başkanhğı'na verilmesi isteniyor. Bu istek de Atatürk'ten kaynaklanıyor. Demokrat Parti döneminde Atıf Bcndcrlioğlu başkanlık yaparken hazırlanan bir plan da bu istcği kanıtlıyor. Cumhuriyetimizi kuranlar güzel ve uygar bir başkent öngörüyorlar. Şehircilik uzmanları getiriyorlar, bulvarlar açıyorlar, o bulvarlarda akasyalar açıyor tepeden tırnağa. Yenişehir'de iki katlı evler yapılıyor, yollar büyük bir bahçe gibi, çiçekler, ağaçlar. Nüfus patlaması, çarpık kentleşme yok gündemde. Yeni başkentin hipodromu, stadyumu, tenis kulübü, golf kulübü, konservatuvarı var, operası, tiyatroları var. Oyunlar oynanıyor, konserler veriliyor. Ankara Palas'ta cumhuriyet bayramlarında Atatürk ile dansediyor başkentliler. Sokaklar tertemiz, insanlar tertcmiz, çağdaş bir başkentte yaşamanın mutluluğunu duyuyor herkes. O döncnı bir nostalji şimdi. Ancak toplumdaogüzelliği yeniden üretmek özlemi de var. Yerel yönetıcilerde bu doğrultuda. Eski Meclis'in yerel yöneticilere, anakent belediyebaşkanlığına verilmesi başkentimize güzel bir boyut katar doğrusu. Kentin o köşesi yeniden düzenlenir, canlanır, tarihine de, coğrafyasına da yaraşır bir konuma ulaşabilir. Atatürk'ün yaşamında yer alan kadınlardan biri, biliyorsunuz Prof. Afet Inan. Tarih dalındaki çalışmalarını ilgiyle izler, yurtdışı yolculuklarından dönüşlerinde izlenimlerini dinlermiş Atatürk. Afet Inan, kimi kentlerde gördüğü başkan evlerinin tarihsel çizgilerini, görkemini anlatırken gözlerinde şimşekler çakıyor bırgün! Yeni parlamento açıldıktan sonra eski Meclis'in belediye başkanlığına verilmesini söylüyor. O söz 27 Aralık 1991'de gerçekleşir mi a Eski Meclis, anakent belediye başkanlığına verilirse, Ankara Palas da tarihindeki konumuna döner sanınm. Devlet Konukevi'ne dönüştüğü dönemdeki yaşamını hayli yitirmiş bulunuyor. Terk edılmiş durumda. Biraz ayıp doğrusu! Başkente ayıp. Tarihine saygısını yitiriyor giderek. Lüks otelciler, gökdelenler yaparak uygarlaşmıyor kentler! özellikle bizim başkentimiz tarihıyle güzelleşen, onurlanan bir kent. Yaşamını yönlendiren, biçimlcndiren yapıları, yapıtları da iyi korumalı, değerlendirmeli. Murat Karayalçın ve arkadaşlarının umutlu çalışmaları, tasarıları var. İkibinlerde gü/el bir başkenl olmayı aınaçlıyorlar. Başkentliler debekliyor şimdi, ikibinlerde nostaljik esintilerden uzak bir başkentte yaşamayı umut ediyorlar. Ne dersiniz, nostaljinin de üretkenliği yok mu? Yazımı 27 aralıkta güzel bir olayı kutlamak dileğiyle sona erdiriyorum. Eski meclisin anakent belediye başkanlığına Eski Maclis'ln y«r*l yttn«ttcll*ra, anakcnl b«l*diy»sln* varllmasl Ankara'ya çok yakışır. caba? Başkentte bir başbakanlık evi neden olmasın! Vaktiyle Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ile birlikte Paris'e gittim. Paris Belediye Sarayf nda verilen bir yemeği anımsıyorum. Yalnız Fransız başkentinde değil, birçok ülkenin başkentindc vc kentlerin yerel yönetim başkanları, kentin çok seçkin bir yerinde, eski bir evinde, sarayında oturuyor. Turhan Dilligil, rahmetli Vcdat Dalokay ile bir röportaj yapıyor. Bu sorunları kapsayan bir söyleşi. Dalokay renkli kişiliğine yaraşır türde başkente gelen yabancı konukları nerelerde ağırladığını anlatıyor. Kimi belediye mcclisi üyelerinin eleştirilerini. Yerel yöneticilerin en önemli özclliklerinden biri de kültür birikimi galiba. O birikim varsa üretkenliklerine de güzel yansıyor. verilmesi,hayalimedegüçkatıyor. Bahçesinde güzel konserler düşlüyorum. Bir koro konseri ne çok yaraşır o bahçeye. Belkideson Mozartkonserininetkisiyle insan sesinin güzelliğini çok kapsamh hissetmeyi özlüyorum. Mozart yılını çok görkemli biçimde sona erdirdi başkentli müzikseverler Requem'i dinleyerek. Inananların müziğini iliklerine kadar hissederek. Çirkinliklerden arınarak, güzelliklerle yıkanarak. Gerçekten Mozart'a yaraşır bir konser. Büyük coşku, alkışlar, gözyaşlarıyla! Ben de sevgili Nadir Bcy'i düşünerek izledim o konseri. Onu yitirdiğimiz gecenin duyarlığı ile ağladım, sevgiyle, saygıyla, özlemle seslendim Nadir Bcy'e. Ses evreninin yüce ustası, dostu Mozart'ınmüziğiyle... A D E R G İ 1 5 A R A L I K 1 9 9 1S A Y I 3 0 1 C U M H U R İ Y E T