Katalog

MEKTUPLARDAN O S M A N S E N E M O Ğ L U BEETHOVEN'DEN KARDEŞLERİNE Heıhgenstudt, 6Ekıml802* I © Kardesjerım Karl veJohann Beethoven ıçın Ey bcnıkıncı huysu/.ustelıkde ınsanldrdan kaçan bırı olarak duşunen ya da tanımlayan sızler' Bana nasıl da haksı/lık 1 edıyorsunu/ Boyle duijunmenıze yol açan şeyın gızlı nedenını bılmıyorsunuz Yureğım ve ruhum ku^umlugumden berısevgıdoluydu veherzamancomertdavranmayahazırdım Ama duşununkı.altıyıldırbılgısızdoktorlaryuzunden gıderek koluleşenağırbırhastalıkla uğrasıyorum Yıllargeçtıkçeıyıleşme umutlarım boşaçıktı Sonunda bu "kronık hastalığı" (hastdlığın geçmesı ıcın belkı yıllar gerekecek, belkı de hıç ıyıleşmeyeceğım) kabul etmek /orunda kaldım Canlı.hareketlı, ustelık sosyal yaşamı sevcn bıryaradılışım olmasına karşın, kendı kabuğuma çekılıp yaşamak zorunda kaldım Ba/en hastalığıma aldırmamaya karar verıyorum ama her defasında, ışıtme bozukluğum ortayaçıktığında, buyuk bır atıyla ıçıme kapanıyorum Insanlara "Dahayuksek seslekonuşun, bağırınçunkubensağırım" dıyemem Bırduyumun /ayıfolduğunu, ustelık herkesten çok bendeguçlu olması gereken ve bır zamanlar meslek tasjarımın çok azının ulaştığı, belkı de hıçbmnın ulaşamadığı yetkınlıktekı bırduyumun zayıf olduğunu nasıl soylerım Hayır Bunuyapamam Onunıçın, bır 7amanlar çok hoşuma gıden bırlıktelığınızden bazen kaçtığımı gorursenız benı bağışlayın Kotu yazgım ve başkalan tarafından yanlıs. anlaşılmam benıçok uzuyor Insanlarla bırlıkte olmak derdıme bırçare bulamaz İnsanlarla aramda artık ne yuksek duzeyde konuşmalar ne de karsılıklı ıçtenlık olabılır Tumuyle ayrı yaşamak zorundayım Topluma gızlıce, o da yalnız ıvedı durumlarda, gırebılmm Bırsağırgıbı yaşamak zorundayım tnsanlarla bırlıkteyken sağırlığımın anlaşılacağı korkusuna kapılıyorum Yureğım daralıyor Koyde geçırdığım bu altı ay boyuncada aynı sıkıntıları, korkuları yaşadım Sağduyuludoktorum kulaklarımı dınlendırmemı, ama konuşma ısteğıne kapıldığımda bundan çekınmememı onerdı Ama yanımdakı bır kışı, uzaktan benım duyamadığım bır kaval sesı ya da gene benım duyamadığım bırçoban turkusu duyduğundaçok uzuldum, kendımı kuçuk duşmuş hıssettım Tum bunlardan oturu umutsuzluğa kapıldım Yaşamıma son vermeye ramak kalmıştı kı, sanatım, evet yalnızca sanatım, ayakta tuttu benı Bestclemem gerektığını duşunduğum operaları bestelemedcn bu dunyadan goçupgıtmek olanaksız geldı lşte bu yuzden acınacak varlığımı bugune dek surdurdum Gerçekten de acınacak durumdayım Bırden bıre ıyı bır ruh halınden sıkıntılı bır ruh durumuna geçtığım oluyor Şımdı doştlarım, kendıme bır rehberolarak seçmem gereken erdemın "sabır"olduğunu soyluyorlar Şu anda bu erdeme sahıbım Umarım, olum tanrıçaları yaşamımın ıplığını kesenedek dayanacağım Belkı ıyıleşeceğım Belkı lyıleşmeyeceğım Artık her şeyıolurunabtraktım Dahayırmısekız yaşında filozof olmak zorunda kalmak gerçekten kolay bır şey değıl Hele bır sanatçı ıçın bu çok daha guç Ruhumun derınlıklerını, ınsan sevgısı ve ıyılık yapma ısteğıyle dolu yureğımı goren Ulu Tanrım 1 Fy sız ınsanlar1 Bır gun yazdıklarımı okuduğunuzda bana haksı/lık yaptığınızı anlayacaksınız Ey mutsu7 ınsanlar1 Benım mutsuzluğumu gorup avunun ama unutmayın kı doğanın tum engellenne karşın, soylu sanatçıların ve ustun kışılerın duzeyıne erışmek ıçın gucum yettığınceçalıştım Ey sız kardeşlerım Karl ve Johann, ben oldukten sonra profesor Schmıdt hâlâ yaşıyorsa ondan hastalığımı açıklayan bır rapor alın ve bu mektubumaılıştırın Hıç olmazsaolumumden sonra dunya ıle belkı barışırız ( ) Yaşamınızın benımkınden daha rahat ve endışesız geçmesını dılerım Çocuklarınıza erdemlı olmalarını soyleyın Insanları yalnızca erdemlı olmak mutluedebılır, para değıl Bunu deneyımlenmedayanarak soyluyorum Sahıpolduğumerdemlersayesınde, acılarıçındebıle olsa, ayakta kalmayı başardım Eğer bugune dek ıntıhar etmedıysem bunu erdemlı olmama vesdndtımaborçluyum Kendınızeıyıbakınvebırbınnızısevın ( )ölumesevınçle gıdıyorum Eğer olum, sanatsal nıtehklerımı daha çok gelıştıremeden erkenden gelırse, bu kotu yazgımın sonucudur Hıç kuşkusuz kı, geç gelmesını ısterım Erken gelırse de fark etme/ Sonsu7acılarımıbıtmrboylece Gelozamanolum Gel,ıstedığınzamangel Senıyureklılıkle karşılayacağım Elveda, benı unutmayın, ben buna layığım Çunku sızlerı her zaman duşundumvemutluetmeyeçalıştım Mutluolun A J Ludvvıg van Beethoven Ludwig van Beathovan E vrensel muzığın buyuk ustalarından Ludvvıg van Beet hoven (17701827) eğıtım anlayışı dayak ve kufure dayalı babasından aldıgı derslere karşın soğumaz muzıkten Ondakı ustun muzık yeteneğını ılk sezen kompozısyon ogretmenı Neefe henuz on yaşlarındakı bu çocuğun "yenı bır Mozart" olacağını ılerı surer Gerçekten de 1787 yılında bır tavsıye mektubuyla Vıyana da goruşme olanagı bulduğu Mozart da bu gozlemı doğrular Beethoven ın çaldığı bırıncı parçadan pek etkılenmez Mozart Ama kendısıne verılen bır temadan ıkı fug çıkarıp bunu doğaçlama çalınca Mozart çevresındekı dınleyıcı topluluğuna yaklaşır ve alçak sesle "Bu çocuğa dikkat edln, tüm dunyaya kendislndon soz ettirecek" dıye fısıldar Bu karşılaşmadan sonra Beethoven Mozart tan duzenlı dersler almamış yalnızca buyuk ustanın temel nıtelıklı oğut ve gozlemlerınden yararlanmıştır Çunku ıkısı de bırer acı haberle sarsılmıştır o sırada Mozart babasını yıtırmış Beethoven ın annesı Madelelne Keverich de kısa suren bır hastalığın ardından olmuştur Cenazeyı kaldıracak para guçlukle bulunur Ayyaş babanın vurdum duymazlığı aılenın tum yukunu ve ıkı kardeşın, Karl ıle Johann'ın eğıtımını surdurme sorumluluğunu genç Ludvvıg ın omuzlarınayukler 1792 de Bonn a gelen Joseph Haydn'la tanışan Beethoven, bır yıl sonra Vıyana ya gıderek bu unlu bestecıden ders alır Kurallara kalıplara boyun eğmek genç sanatçıya uymasa da ustası Ingıltere ye gıdene dek surdurur bu çalışmaları Art arda olumsuz yapıtlarını besteledığı bu donemlerde, 18po lu yılların başında yıllar once başlayan ve gıderek artan sağırlığı sanatçıyı lyıce tedırgın eder Vıyana yakınlarındakı Heılıgenstadt a çekılır (1802) Buradan kardeşlerıne yazdığı mektup bır tur "vasiyetname" nıtelığındedır 23 Mart 1827 de hastalığı lyıce artınca vasıyetnamesını yasalara uygun bıçımde yenıden duzenletır Ertesı gun odası zıyaretçılerle dolar Lıed lerıne hayran olduğu Schubert'ın de gelmesı aolarını bıraz dındırır Ama ogleden sonra gırdığı koma durumu gıderek ağırlaşır ve 26 Martta akşama dogru olur < "Turkçesı ŞemsaGEZGlN C U M H U R İ Y E T DERGİ 3 K A S I M 1 9 9 1 SAYI 2 9 5 20