Katalog

PAZARIN S E L Ç PENCERESİNDE U K beş kuruş bırakmamış bir devlet adamıydı. Elinde binlerce fırsat varken koşeyi donmcyi aklına bile getirmemış, omur boyunca vatanı için çalışmıştır." Arayış halınde olan ıkıncı seçmen tıplerını Fmın Çolaşan'ın tanımlamış olduğu bu ınsan tıplerının tam tersı olarak tanımlayabılırız Erkekse, bırının mesela sesının gucunu keşfetmesı, bır gecede bır Ibrahim Tatlıses olduğunu ya da gu/el f utbol oynadığının anlaşılıp mılyarlarca lıraya Fenerbahçe'ye transfer edıldığını, kadınsa ılk gırdığı guzellık yarışmasında keşfedılıp "alkışlarını/la hu/urunu/a çıktığını" duşledığını soyle^ebılırı/ Yerde bulunabılen bır cuzdan ya da kımse çakmayacaksa yapılabılecek bıı banka soygunu bıle koşe donmeyı sağlayacaksa kabui edılebılır Çabuk ve kestırmeden koşeyi donme arzusunun "çok kotu" ve "aşağılık" bır durtu olduğunu ılerı surmek ımkânsı/dır Gerçek, Partisini arayan secmen Seçmenleri, "oturmuş" yani "hayat düzeyini iyi kötii kurmuş" kimseler ve "arayış içinde olanlar" yani "oturmamış,özlediği yaşam düzeyine kavuşamamış" kimseler olarak ikiye ayırabiliriz... B ulent Ecevit, scçım kampanyasının son gunlerınde gazetelere vertnış olduğu tam sayfa ılanlara "seçim ile ilgili anket yapanlara inanmadığım" belırten cumleler yazdırmıştı Oysa seçim ıle ılgılı ankct yapanların onemlı bır bolumunun ulaştıkları sonuç, bugun ortaya çikan tablova oldukça uyuyor Seçım anketı yapanlara kızmak, aynaya kızmak gıbıdır1 Bu anketçıler 1990 ağustosunda Bayrampaşa'da, başarının DSP'ye aıt olacağını seçımden evvcl açıkladıklarında Ecevıt'ın kımseye kı/dığmı hatırlamıyorum O zaman sonucu onceden çok doğru bıı şekılde tahmın edebılmış olan Konda nın yonetıcısı lahran Lrdem'e sorduğumda bana şunları anlatmıştı "Kampanya başlamadan once bir anket yaptık; sonuçlar 1 urkiye'nin gcnelinde bcklcncni, buyuk partilcrin bırbirine yakın oy alabıleceklerini yansıtıyordu. Kampanya başladıktan sonra, ağustosun başıııda bır anket daha uyguladık: Bu seter DSP'nın one geçtığı goruldu. Sonucun bır yanlıştan kaynaklandığım duşunerek neticeleri ılan etmedik. Bir hafta sonra anketi tekrar ettik: Çıkan sonuç bir ev'velkinden farksı/dı. DSP % 40.5, ANAP %17.9, RP %17.5 oy oranında oy almaktaydılar. SHP ve DYP gibi buyuk partiler de bunlardan sonra sıralanmaktaydılar. Bu sonuçlar 18 Ağustos 1990'da Mılliyet Gazetesı'ndc neşredildi. 19 ağustosta Bayrampaşa'da yapılan seçimde DSP % 41.8, RP %20.3, ANAP % 20.0 aldı, DYP ve SHP % 8 civarında oy alabilmişler." O tarıhte bu çok değışık sonuç, DSP'nın aday gosterdığı kımsenın yorede çok populer, SHP'nın aday gosterdığı kımsenın de partı ıçınde pek tutulmayan bır kımse olduğu ılerı surulerek açıklanıyordu Oysa, olup bıten bu şekılde açıklanama/dı1 Ashnda SHP ıle DSP'nın adayları yer değıştırseler bıle sonuç bundan değışık olmayacaktı Bayrampaşa seçımlen bır fenomenın ılk gostergesıdır1 Aynı lenomen son genel seçımlerde de gerçekleşmış ve buyuk şehırlerde ANAP'ın vc DSP'nın almış oldukları oylar bu partılerın Turkıye genelındeeldeettıklerı oylardandaha fazlaolmuşlardır Karsısında bulunduğumu/ olguyu şu ya da bu adayın sevılmesıne ba/ı beledıyelerın başarısızlığına ya da anketçılerın halkı kandırmalarına bağlayamayı/ Nedenlerın bırden çok olduğu kuşkusu/dur, buna rağmen genel bır yorumyapılabılır Sevmenlerı, "olurmuş, hayat du/eyini iyi kotu kurmuş" kimseler ve "arayış içinde olanlar" yani "oturmamış, o/ledıği yaşam du/eyinc kavuşamamış'" kimseler olarak ıkıye ayırabiliriz Arayış halınde olan seçmen, ya ıstedığı tahsılı yapamamış ya aldığı dıploma' a rağmen gonlundekı ışı bulamamış, ekonomık olarak oldukça kısıntılı yaşamak zorunda kalmış, geleceğıne pek guvenle bakamayan, buna karşı go?u oldukça yukseklerde olan, yaşı nıspeten genç bır seçmendır "Durağan" yani "oturmuş, yolunu bulmuş" seçmen tıpını DYP ve SHP tatmın edebılmektedır Ancak arayış halınde olan seçmenler bugunku halı ıle DYP'dc ve SHP'de aradıklarını bulamamaktadırlar Bu seçmenlerın DSP'ye ve o/eilıkle ANAP'a yonelmelerının ba/ı nedenlerı vardır Ecevit e yonelenlerı açıklamak ıçın "Çirkin Kral Yılma/ Guney Sendromu" dıyebıleceğımi7 bır olaydan bahsedebılırv Bırtarıhekadarçevrılmışolan Turk filmlerınde, guzel kadınları Mu/affer Tema, Ayhan Işık gıbı yakışıklılar 2 9 5 tavlarlar, kotu adamlan yıne bu yakışıklılar onlerınekatarkovalarlardı Gunun bırınde yakışıklılıktan nasıbını almamış, kırtıpıl gorunuşlu, sıradan suratlı bır adam çıktı ve adı Yılmaz Gıiney olan bu adam, çevırdığı filmlerde eskı jonlerın yaptıklarını surdurmeye başla1 dı Anıden populer oldu Sokaktakı sıradan vatandaş, çırkın kralla kolay o/deşleşebılıyor, kendıne benzeyen bır kımsenın gerek aşk hayatında, gerek kotulerle savaşmada başarılı olmasına daha çok sevınıyordu Bulent Ecevit de aynı şekılde bu tur vatandaşların go zunde "zengın olmadığı ıçın", "damının bıle aktığı soylendığınden", kasketı ve bıyığı ıle ozleşleşebıleceklerı bır lıder ıdı Arayış halınde olan seçmenlerın bır bolumu ıse değışık ozlemler ıçındeydıler Bu tur vatandaşları tanımlamak ıçın Emin Çolaşan'ın "önce İnsanım Sonra Gazeteci" adlı eserınde ecdadını anlattığı satırlan aktarmak gerek "Babanı bi/i namus kavramı ile yetiştirmişti... Vatanın ve milletin çıkarlarını gözetmeyi oğretmişti... Babası Fmin Bey, Abdulhamit tarafından o/gurluk çalışmaları nedeniyle H/an'a surgun edilmiş, yıllarca orada kalmıştır. Buyuk Sahra'yı surgun kafileleri ile develerin uzerinde aşmışlar... Abdulhamit duşuruldukten sonra yurda yine aynı maceralardan sonra donmuşlerdir... Annemın babası Rcfık Şevket tnce, Ataturk'un Adalet Bakanlığı'nı yapmış, Kastamonu İstiklal Mahkemesi Başkanlığı'na getirilmişti... ölumunde geriyc bu durtunun gıderek bırçok yurttaşımı7in kalbınde yer tutmakta olduğudur Bu vatandaşların koşeyi donme umıtlerını ANAP kadar hıçbır partı besleyememektedır ANAP boylelerıne tırsat doğurduğu ımajını yaymada başarılı olmuştur1 SHP'nın ve DYP'nın kentlerde başarılı olabılmelerının sırrı "durağan" seçmen tıpı kadar "arayış halınde olan" seçmenlere de umıt verebılmelenndedır Ankara Beledıye Başkanı Murat Karayalçın 21 9 1991'dc kendısı ıle yapılan bır soyleşıde haklı olarak şoyle demıştır "199O'lı yıllarda bence, siyasi partilerin bir anlamda etkinlikleri, kentsel sorunlara getırecekleri Ç07umlerle ortaya konulacak Bu sorunları ço/cbilcn siyasi partiler I urkivc'nin yonetimine gelecek. Problemleri ço/emcyen partiler silinecekler ya da çok etkisiz kalacaklar!" < 15 C U M H U R İ Y E T D E R O İ 3 K A S I M 1 9 9 1 S A Y I