Katalog

RİÇ Şiar Yalçın s nun ihtimali artıyordu yere iki geçiş daha nasıl saglanacaktı? Patrick bunun da yolunu buldu: Batının pik valesinin tek kalmış olması şarttı! Buna göre elden pik damını oynadı ve Batıdan vale duşünce rtıay la ezip yerin dörduncu trenıne son kozuyla çaktı, pik dokuzlusuyla tekrar yere geçti ve umduğu gibı sağlanan son trefle son kör perdanını attı! Böylece kalan iki elden birini Doğunun metr kozuna vererek şlemını yaptı. Dört elin dağılımı şöyleydi: • ¥ • • V7 ¥ RV973 VIO • D1O93 R1094 62 73 AR765 K B G 852 D ¥ D8 9842 V842 A T R A N Ç Kahraman Olgaç Kozları nasıl oynamalı? • A862 ¥ 86 • R753 • 753 • R5 ¥ 542 • AVI098 • AR4 >gu Güney Bnlı Kuzey Kör 4 Karo Pas 5 Karo... Batı kör asını çıkar ve kör yedilisiyle devam eder. ~>oğu valeyle alıp bir metr kör daha oynar ve Batı trefl beşlisini defos eder. Oyuna nasıl devam edersiniz? CEVAP: Kalan elleri almanız gerekir. Ama bunun için karo damını bulmanız yeterli değildir. Treflden bir pcrdanınız daha vardır ki bunu ancak bir siyah skuizle yok cdcbilirsiniz. Bunun için dc Balıda en azından beşer siyah kâgıt bulunması şarttır (yoksa bu renklerı Batı da keser ve skuiz olmaz). Batıda iki kör olduğunu biliyoruz. Demek ki en çok bir karosu olabilir (zorunlu varsayımımıza göre). O halde karo ruasını çekip Batıdan dam duşmezse ikinci turda Doğunun afişe damına empas yapmamız gerekir! Ondan sonra butün kozları çekerek şu duruma geliriz: • A86 ¥ Bu ayın içinde Karpov'la çarpışacak olan Hollandalı büyükusta Timman'ın, Ingiliz büyukusta Short'la yaptığı maç 33 beraberlikle sonuçlandı. Sekİ7 yıldır yapılan bu maçlarda Timman'ın aldığı sonuçlar şöyle: 1982 yılında Kortchnoi ile yaptığı maç ve arkasından 1983 yılında Spasski ile yaptığı maç 33 beraberlikle sonuçlanmıştı. 1984 yılında ilk zaferini Portisch'i 3.52.5 yenerek elde etti. 1985 yılında Kasparov'a 42 yenildi. 1986'da Yusupov'la 33 berabere kaldı. 1987'de Ljubojevic'e fark atarak kazandı: 4.51.5. 1988'de deneyimli Tal karşısında 2.53.5 yenildi. Bu maçta ise Short'a karşı 20 öne geçmenin avantajını kullanamayarak maçı 33 bitirdi. Bu önemli maçın bütün oyunlarını veriyoruz. TlmmanShort Katalan (E 05) Maçın birinci oyunu (Hilversun 1989) 1 .d4 Af6 2 x 4 e6 3.Af3 d5 4.g3 Fe7 5.Fg2 00 6.00 dxc4 7.Vc2 a6 8.Vxc4 b5 9.Vc2 Fb7 10.Fd2 Ac6 Il.e3 Ka7 12.Kcı Va8 13.Aeı Ab8 14.Fa5 Kc8 15.Ad2Fxg2 16.Axg2c5!? 17.Fb6Kd7 18.Fxc5 a5 19.a4b4 20.Af4Kdc7 21.Ad3 Abd7 22.Vc4h5 23.h4 e5 24.Ab3 Ae4 25.Vb5 Adxc5 26.Adxc5 Axg3!? 27.fxg3 Vf3 28.Şh2 Vf2+ 29.Şh3 Fxh4 30.Kgı Fg5 3I.Kgfı Vxb2 32.Kabı Vc2 33.Vd3! Kxc5 34.Axc5 35.Vf5ü exd4 36.VxH+ Şh7 37.Kbcı Vxcı 38.Kxcı Kxcı 39.exd4 Şh6 4O.Ve6 + Ff641.Ve3+ Fg5 42.Ve5 Kc3 43.Vxa5 h4 44.Vxb4 Kxg3+ 45.Şh2 Kd3 46.Vd6+ Şh5 47.a5Kd2 + 48.Şh3Kd3+ 49.Şh2Kd2+ 5O.ŞhıKdı+ 51.Şg2Kd2+ 52.ŞO h3 53.Vc6Kd3 + 54.Şe4 Ka3 55.Şf5! Kxa5+ 56.d5 Ff6 57.Ve8+ siyah terk eder. • AD63 ¥ A1054 • ARD65 • ShortTlmman CaroKann (B 12) Maçın ikinci oyunu (Hilversum 1989) V107 ¥ ... • 75(3) ¥ D(9) • • D9 • • R5 ¥ • (9) • AR4 Doğu son koz Uzerine ya pik ya da trefl keserini terk :tmek zorundadır! Dört elin dağılımı şöylcydi: A862 ¥ 86 VI0743 • R753 • O9 ¥ A7 4 753 ¥ RDV1O93 • 2 • D64 • D9862 • vıo • R5 ¥ 542 • AV1O98 4 AR4 Doğunun üçuncü elde pik veya trefl (ya da koz) dönııesi bir şey değiştirmezdi. Deklaran elden alıp aynı lyunu oynardı. D98 • vıo 35 Yanhş bir kontrat ¥ RI094 62 73 AR765 • AD63 ¥ AI054 • ARD65 Tabii bulunması çok zor olan doğru savunmaya oyun batardı. Normal şartlar altında Batının pik üçlüsüne valcyi oturması yanlış olurdu (Doğunun üçlü pik danıı varsa deklaran ikinci turda empas yaparak dört pik ve belki bu sayede kontratını yapardı). Ama kâğıt görerek veya deklaranın niyetinı sezerek oynanacak olursa, pik valesini girmek Batı için tek doğru ve öldürücü defanstır. Elinde altılıdan başka küçük pik kalmayan deklaran artık yere sadece bir deta geçebilir ve sağlanan son trefli kullanamazdı. Uclelim baştaki sorumuza. Şlem defans hatası (kabahati değil) yüzünden yapılmıştır. Cebrî olarak yapılabilmesi için dağılım ne olmalıydı? Pik valesi Batıda tek olmalıydı! O zaman Doğuda dört pik olurdu ve deklaran ister öncc pik asını çeksin, ister ilk turda damı ruayla ezerek yere geçsin, treflleri sağlayarak slemini yapardı. Piklcr, vale Batıda olmak Uzerc, 14 değilse, oyunun teorik olarak çıkarı yoktur. Diyagramdaki durumda, diyelim ki deklaran pik asını çektı, damı ruayla ezerek yere geçti ve böylece Uç yer antresi sağladı. Treflleri sağladıktan sonra son antresini hiçbir zaman kullanamayacak, çünku Doğu metr kozuyla çakıp kör dönerek oyunu batıracaktır! öte yandan, pik valesinin Doğuda tek veya ikili olması da bir şey ifade etmez. Çünkü Doğu yine pikc çakıp kör dönerek oyunu batırır. Ama nıasada doğru oyun hiç kuşkusuz Patrick Jourdan'ın oynadığı gıbı oynamaktır. Pik valesinin Batıda ıkili olması elbette tek olmasından çok daha muhtemeldir ve valeyi oturmaması da buyük bir ihtimal dahilindedır. Pratik bazen teoriden daha öncmlidir... I.e4 c6 2.d4 d5 3.e5 Ff5 4.c3?! e6 5.Fe2 c5 6.a3 c4 7,Ad2 Ac6 8.Agf3 Fe7 9.b3 cxb3 10.Axb3 Ah6 Il.a4 00 12.a5 Kc8 13.00 f6 14.Fxh6 gxh6 15.exf6 Fxf6 16.Keı Şh8 !7.Vd2 Fg7 18.Ve3 Kc7 19.a6 b6 20.Fb5 Ae7 21 .Abd2 Ag6 22.Kacı Ke7 23.Fd3?! e5 24.dxe5 Axe5 25.Fxf5 Kxf5 26.Ad4 Af3+ 27.A2xf3 Kxe3 28.Kxe3 KH 29.Kceı Vd6 3O.Ke8+ Kf8 31.g3 Şg8 32.Ah4 Fxd4 33.cxd4 Vf6 34.Kxf8+ Şxf8 35.Ke5 Vc6 36.Af5 b5 37.Ae7 Vxa6 38.Axd5 Vaı + 39.Şg2 Vxd4 4O.Kf5 + Şg7 41.("3 ve beyaz terk eder. TimmanShort Sicilya (B 30) Maçın üçüncu oyunu (Hilversum 1989) I.e4 c5 2.Af3 Ac6 3.Fb5 Vb6 4.Fa4 g6 5.00 Fg7 6.c3 e6 7.d4 cxd4 8.cxd4 Axd4 9.Aa3 Ae7 10.Ac4 Va6 ll.Axd4 Vxc4 !2.Fe3 00 13.Kcı Vb4 14.a3 Vxb2 15.Vd3 Vb6 16.Af5 Vd8 17.Axg7 Şxg7 !8.Vd6 Ac6 l9.Kfdı f6 20.Fxc6 bxc6 21.e5 f5 22.Kxc6 f4 23.Fc5 Kf7 24.f3 Fb7 25.Kc7 Fd5 26.Fxa7 Kc8 27.Kxc8 Vxc8 28.Fc5 Va8 29.Fb4 Va7 + 3O.Vc5 Va8 31.Kcı g5 32.h3 h5 33.Vc8 Vxc8 34.Kxc8 Fc6 35.Şf2 Şh7 36.Fd6 g4 37.hxg4 hxg4 38.fxg4 Kg7 39.g3 Kxg4 4O.gxf4 Kxf4+ beraberlik. ShortTlmman Rus (C 42) Maçın dördüncü oyunu (Hilversum 1989) 1 .e4 e5 2.Af3 Af6 3.Axe5 d6 4.Af3 Axe4 5.d4 d5 6.Fd3 Fd6 7.00 00 8,c4 c6 9.cxd5 cxd5 10.Ac3 Axc3 Il.bxc3 Fg4 !2.Kbı b6 13.Kb5 Fc7 14.c4 dxc4!? 15.Fe4 Ac6 I6.Kg5! Fxf3 17.Vxf3 Vd6 18.Kg3! Axd4 I9.Vg4 g6 2O.Fxa8 Kxa8 21.Kdı Kd8 22.Şfı! Vd5 23.Ke3 f5 24.Vh4 14 25.Ke7 h5 26.Vf6 siyah terk eder. TlmmanShort Sicilya (B 32) Maçın beşincı oyunu (Hilversum 1989) I .e4 c5 2.Af3 Ac6 3.d4 cxd4 4.Axd4 e5 5.Ab5 d6 6.c4 Fe7 7.Aıc3 a6 8.Aa3 Fe6 9.Fe2 Fg5 10.Fxg5 Vxg5 11.00 Kd8 12.Ad5 h5!? 13.Ac2 h4 14.Vd3 Fxd5 I5.exd5 Ace7 16.Ve3 Vxe3 17.Axe3 Ah6 18.f4 exf4 19.Kxf4 Ag6 2O.Ke4 + Şd7 21 .Fg4 + Axg4 22.Kxg4 Kde8 23.Af5 Ke2 24.b4 h3! 25.c5 Ae5 26.Kxg7 dxc5 27.bxc5 hxg2 28.Kxg2 Af3 + 29.Şfı Ke5! 30.Ad6 Kxd5 31 .Axb7 Axh2 + 32.Şgı Af3+ 33.Şf2 Kh3! 34.Kg7 Ag5! 35.Kgı? Kd2+ 36.Şfı Kc3 beyaz terk eder. ShortTlmman Rus (C 42) Maçın altıncı oyunu (Hilversum 1989) 1 .e4 e5 2.Af3 Af6 3.Axe5 d6 4.Af3 Axe4 5.d4 d5 6.Fd3 Ac6 7.00 Fe7 8 x 4 Ab4 9.Fe2 00 10.Ac3 Fe6 1 l.Fe3 Ff5 12.Kcı Axc3 13.bxc3 Axa2 14.Kc2 Fxc2 15.Vxc2 Axc3 16.Vxc3 c6 17.Kbı a5 18.Kxb7 a4 19.Ae5 Fd6 20.Axc6 Vc8 21.Kb6 Ka6 22x5 Kxb6 23xxb6 Vb7 Vxb6 25.Ab5 Ka8 26.Fcı Ff8 27.g3 g6 28.Şg2 Ve6 29.Fd3 Vc8 3O.Fb2 a3 31.Faı Vxc3 32.Axc3 Kd8 33.Fc2 Fg7 34.Aa2 Kc8 35.Fb3 Kb8! 36.Fc2 Kc8 37.Fb3 Kb8 38.Fc2 beraberlik. D Kombinezon: 146 ArhipovDanilcenko SSCB I971 Etüd: 146 M.Neiman Shakhmatny I istok I926 736 Herhalde yanlış konuşmaların sonucu olarak maada çok daha iyi bir kontrat olan 6 Pik bulunamanış vc GUney 6 Karoya oynamak durumunda kalmışır. Batı karo valesini çıkmış vc artık yere bir kör kupu »aptıramayacağını anlayan deklarar. koz çekmeye deaın etmiştir. Batı üçuncü koza uymayınca kontrat tehikeye girmiştir. Çünku kesin bir koz kaybından baş.a bir de kör vermek kaçınılmaz gibi görünmektedir. Bu kontratı cebrî olarak, yani her savunmaya karşı •apmak için rakıp ellerin dağılımı nasıl olmalı ve dekaran ne şckıldc oynaınalıdır? Konlratı yapmaya çaışınanın ba^ka bir yolu var mıdır? Kısacası, sız olsaıı/ bu eli nasıl oynarsınız? (Sakııı cevaba bakmayın!) C'KVAP: Bu karo şlcmıni masada ıınlü Ingiliz samııyonu ve yazarı l'alriık Jourdsın (pik şlemini bulanadığına grtre herhalde accmı bir ortakla) oynamışır Kör vcrmcıncnın tek yolu kuşkusuz trefllcri sağiiuaktı. Ama kıt ycr antrelurıyle bu nasıl olacaktı? rcfllerın 44 olması şarl olduğu gıbı, ayrıca yerde uç nlıc bulınak gerekıyordu Jotııüaıı cldcıı kuçuk hır ık oynadı ve Batı küçuk verince yerdeıı onluyı: koyu. Doğu bu elı alanıayınca, deklaıan AR treflıni çcerek elden ıkı kor kaçtı ve ılçııncu bir trcfle çaktı Iç Irefle hcrkcs uydu, ama problem asıl şimdı başlıordtı. Tıefller 4^1 oKa bilc kı rakıpleı ııydukça hıı Güzel bir aldatmaca R74 ¥ RV73 RD84 104 K B G D Problem: 146 N.A.Sharkov SSCB 1982 10 ¥ AD109652 • 6 • AV97 1966 yılında "Sunda> limes" gazctesınin duzcnlcdiği bir turnuvada oynanan bu elin deklaranı unlu Hollandalı şampiyoıı Bob Slavenburg ıdı (I98l'dc ölınUştür). Nasıl olduğunu bilmedığımız konuşmaların sonunda 5 Kor konlralına gelındı (Herhalde bir şlem dencmesı yapıldı vc ıkı asın dışarda olduğu ogrL'tıılıncc 5 Korde dıııuldıı ya da oyuıııı Kuzev 1 Karoyla açtı ve Doğunun I Pıklc araya gırmesı u/cıını: ıckabet konusmaları CîuncyKıızcvı bcs kıirc kadar getırdı ) Batı pik ıkılısını çıkn ve Slavenburg yerdeıı ıııayı koydıı. Doğu asla alıp kuçuk bir pik döndü Deklaıan çaklı ve karosıınu oynadı. Ualı asla alarak bu pik daha döndıl. Sıra sı/de. t Bcya/ ovııar ka/anır. Kombinezon 145'in çözümü: l . A g f 7 K\I7 2.İCİ8Ü KfX . l h u 7 }\c7 4 . A I 7 ! "jg8 5 Alıd ku/anıı. Etüd 145'in çözümü: I.KhS Atd7 2.!jc7 Şa7 3,Ke8! AI6! 4.Kxb8 Ac8 5.ŞJ7 Ac7! 6.Ka8! Axa8 7.ŞL'8 ka/anır. İki hamlcdc ınat Problem 145'in çözümü: I.AI4 l..Ad(. 2.K\d5 nıat 1..AL4 2 Ad3 nıat l ..t'6 2.A\j;6 mal 29