Katalog

H AFTAN I N KO N UĞU Basın fotoğrafçılığında Selahattin Giz'in 50 yıllık serüveni 'Ver tabancanı deyince, polisler irkildi' Flaş yerıne magnezyum tozu kullanılan yıllarda, Yalova'da Atatürk'ün yanında Selahattin Giz, bır çeşıt tabancada taşınan bu magnezyum tozunu kastederek arkadaşına, "Ver tabancanı", deyince polisler irkilir. Selahattin Giz, Atatürk'e bakar; onun kendisine gülümsediğinigörur... Yıldız Uçok ayramoglu'ndayız, Basın ilan Kıırumu'ııun dınlcnınt tesıslerınde Kar sımızda, 50 yılmı lotoğrata vermış bır basın emekçısı var C umhurıyet dö nemı basın lotoğralçılarımmn kıdemlısı Se lahaltın Gız " l o t o g r a t ı n 150. Yılı" kutlama ve tlkmlıklen çcrçevesmde, bızı geçmışe goturmcsmı ıstcyıp, vakıt kaybetmeden koyu bır lotogral solıbetme gırışıyoruz Selahattin Gız'ın eşı Mclıha Gı/ de yanımızda Selahattin Giz 1914 yılındaSelanlkte dofiduktanaltıay sonra ailesl İstanbuCagöç etmlş... "Selanik'te doğdum, Cumhuriyefte büyfldünf diyen Giz'in amattr fotoğrafçıhk dönemlnl de hesaba katarsak.elllyıl aralıksız aynı gazetede çalıştığı ortaya çıkıyor... 1953yıhndaMellha Hanım ile evlenen Selahattin Giz, "Gazetecinin emeklisi olmaz derier; ama olabileceâinl ispatladık işte" dlyor... B • Basın fotoğrafçılığınm gelışımı ıçın çok onemlı olduğu bılınen 1921 35 yıllan arasında foloğra/a basladığınızı bılıyoruz, Jotoğraja nasıl basladımz, bıraz bundan söz eder mnınız9 • Galalasaray I ısesı'ıukykuı, sım! arkada şıın rahmctlı Dogan Naclı ık bıılıkte, yaz ta lıllcrımızdc lotoğraf çektı, C uınhurıyet Gazelesı'nm karanlık odasında lılm dcvclope cdcrdık C) seneleı, Cumlıurıycl'ın karanlık odasında Namık Gorguc ve Cemal Goral vaı dı Gorguç vc Goıal ' ağabcylerın", Istan bııl'dakı ısleıııım yoğunluğu ncdenıyle gıde medıklerı uzak yerlere, Doğan ıle bıılıkte kendı (.ebımızdtn rnasral yaparak gıderdık Namık Gorguç ve ( emal Goral'm benıın lotogıalçılığmıda katkıları çok buyuktur • 1925 35 vıllurı aıasmda, dunvanın çeşıtIt yoıeleıınde, bıreysel çıkıslar yapan Jotoğra/çılara, çalkantılı dönemın otavlarını saptamada onemlı rolu olan ıkı venı fotoğraj makınesı, Leıca ve Lımanox, super hızlı merceklerıyle, bııyıık kutkılar sağladılar Sız ne tuı fotoğraf ? makınelerı kullanırdımz • İlk loiogıal makmcm, 6 x 9 Zeıss Ikon bu makınc ıdı, daha sonra 9 x 12 ebatlaıııı da uııı ııegatıl vc ıçınde 12 pozluk negatıl fılmleı bulunan "tilmpak'Mar çeken şaselerle fotoğıal ctkcrdık Ise gıdcrken, yanımı/a 4 5 şase lılm pak, ayrıca 8 10 adet cam negatıtler alırdık Bu makınelerın lılnıleıını taşımak çok zahmetlı olduğundan, 1911'teıı sonra I,eıca lılm çcken lotoğraf makınesı kullanmava basladık ( umhıırıvft, bol lotogral kullanan bır gazete ıdı, o zamanlaıda Daha sonra Simavi de Hurrıyel'ı çıkaıınta, bol totoğraflı gazete olan Cumhuııyet'e bır de Hurrıyct Gazetesı eklenmıs oldu Leıea fılm çekcn makıneler de gerçekten buyuk kolaylıktı bızler ıçın • Gazetede fıılen ç alışmaya nasıl basladımz ' • 50 yıl süreklı aynı gazetede çalışmış bır kısıyım Benli Kemal ıle dorgııc bırlıkic Cumhurıyet'tc çalışırlardı "Benlı Keınal" ölünce Gorguv, Goral ağabey ıle çalışmaya başladı Daha sonra da Göral, "Son P o s t a " Gazctesı'ne gıdınce, 1912'den sonra Gdrguv ağabeyın vefatına kadar, yanı 15 scnc bırlıkte valıştık Sonra, gazeteye bır ıkı loto mııha bırı daha alındı / a l t n o scneler heı ga/ete de bır ıkı folo ıııuhabırı vardı Ilatta bır kı lo nuıhabııınııı ıkı uv gazete ı^ın çalıştığı da olurdu Mesela Hılmi Şahenk, bırkaç gaze teyebııdeıı lotogral verırdı Tıırkıye'nın ye nı baskentı olacak Ankara'da TRMM'nın kurulınas.1 vc 29 l kım 192Vte (.umluırıyetm ılanı ıle yenı ve genç rejımın tanıtılması do ncmını de başlatıyordu l>te o vakıtlcr, 15 kadar lotoğrat<,ı, bu donemı goruntulemıstı Namık Gorguv. Alı Irsan, I aık Şenol, Cemal Goral, Hılrtiı Şahenk, ben, Ankaıa'da Cemal l^ık Sel, lotoğrat atolyesı salııbı olup önemlı olaylara gıdıp fotoğrallayan lerıt Ibrahim'ın oğlıı Naim, tzınır'de Kemal Çakuş, Flheın, Kenan, Şukru vc Lmın beyler, ayrı ea VVeınbeıg O, basın lotoğrafı,ısı değıldı, fakat poıtıeler ı,ckıp dış ulkelere de gon derırdı 0 Kımlerın, hangı oiaylann fotoğra/larını çektmız, hatırladıklunnızdan söz eder ımsınız? • lran Şdhı Kı/a Pehlevı, Ingıltere Kralı Ldward, Iılo, Yugoslav Kralı Alexandr, trompetvı Louıs Armstrong, Kuzguncuk sırtlarında fılm vt'kımı sırasında Gııslav Rohlıchl'ı ayııı.a "Kazgırat lladisesi", "Yataklı Vagon Hadıselcn" ve Atatıırk'un fotoğraflarını çektım Moda'da yu/me karşılaşmaları olurdu Bır yarışı takıp eden hakcmlerın bındığı ka yıktan kar>ılasmayı ızlıyorduk Yarış sonuı, lanıiKa denı/ııı ortasındakı dubanın uzerınde, yarışnıavı kazananlar, Celal Bayar'ın elınden odul alacaklardı Kayıktan dubaya vıkamayınca, makınelerımle bırlıkte denıze düstum Çıkıtua, hemen bıraz olsun tatlı sıı aradım I ılmleı ı tıızlu sudan etkılcnmesın dı ye bır bardak bıızlu suya koydum, rtylece ga zeteye kadar goturdum Vc lotoğrallar vok lyı çıktı, ertesı gun de gazetede yayımlandı # Nedır bu Razgıral ve yataklı vagon olayları, bıraz anlatır mıunız9 • Bulgarıstan'da Iürklerın mezaılıklarına mahalle kunnak ısteyen Rulgarlar, mezarlıktan ölulerı (,'karıp yığınlar halınde atıyorlardı Bıınun uzerıne öğrencıler toplanıp Ferikoy'dekı Bulgar Mezarlıgı'na gıttılcr Olıı leı yerlerınden kaldırılmamalı onlara vıçekler verılmelı duşuncesıyle, olayı protesto et mck ıçın mezarlığa çelenk götürmek ıstedı ler Olaya polıs ınudahale cttı Bu olay, "Kazgırat Ola>ı"dır "Yalaklı Vagon Olayı" ıse "Tıırkve Konuş" kartlarının ceplerde taşınıp, Türkçe konuşmayan ınsanlara bu kartların gösterıldığı yıllarda meydana geldı Galatasaray'dakı 8