Katalog

FOTOĞRAFIN 150. YILI nıcsını saglanıı>lıı iyi2'dc (<a/ı I loğratcılık dcrslcrı ba>lamıs, 1911 K Aııkaru Halkevi ılk loloğral >arı>masını du/Liılcnııs lıı 1911'lc Folo Dcr(«iM'ndc Sııre\\a liuke\ •>unları va/rııakladır "Sırt tennı bır bı/dc va>almak ımkân harıcındcdır. okııınıiMtr dınıl okuvur, lakın lologral ılmı bı/de hcııu/ mulııın adıınlar alamadı Kıınst' ınkâr t'dt'iıuv kı lologralm st\)>ılı Mirdııınıı/da Irdrııı sıırcllc \.IMIIII,ISI bır Urakkı cscrıdır vr nıılusu ıııshılfiı ııurakldarı Inıııı/ a/dır." Bu so/lcı bııj'uıı ıcııı dc gcçcılıdıı lyfı lc ılk lologı.ıl deıgısını cık<ıı.m, 19^0 dc ılk dcı ncğı kuıan, 19SS'ıe ılk ıcııklı scıgıvı acaıı, I958'dc I IAT ık (hol<) K rj| Sjnan l lıı^ararıısı I tdtTasvoıuı) ılk ılı;,kı>] kuran Şınası Barulvu'nun, loloğıalın 'laıuı olarak algılanma sında vc gclısıncsıııdc bıu uk cıncğı gc\mıslıı I956'da ıikınuva baslavaıı Maval Dcrgısı \c ar kasmdan ba/ı ga/clckı, loıoğrala gciııs \cr vcımi'jk'r, buguıı dc clkın olaıı kadrolarııı \c lı>mcsını saglamıslaıdıı 1960'laıa doğııı ckonomıdckı gclısıııclcı lc bcrabcr tanılım agırhklı pıokssoncl çalısma lar baslar Bu alandakı "ılk' lcrdcıı hırı, Samı duner'dır Son on \ılda, dıs ılı^kılcrm dc uı ğunla^ması ılc prolcsvoncl totograta dmulan gcrcksınmc arıar '»akın /amanlaıa kadaı sa vıları vok a/ olan protcsvonclkr, vctıscn ama lorlcrııı, lotoğıalı tncslck olarak scvmckıı \c lotoğrat cğuımı mcvunları ılc kalabalıklav maktachr Hcr gun vcııı aıans \c siudsolar ku rulmakla, loloâıalın tııııı lckııık vc cslciık so runlarını cozcbılcn bılmvı \ı nıal/cmc'NC sa hıp prolesyoııclleıden so/ cdılcbılmcklcdıı Anadolu'nun eıı u/ak vcılenndckı sludvola la bıle çagda^ araı, gerevlcr «ınneklcdıı Bu gclışme, foıoğratııı all\apısını Uaboıaluvar, ıııal 7cmc, ar^ıs, vb) \c maıbaa scktorunıı /orla makia, Ncnılcnnıcvc voncllmcklcdır Ikı unı vcrsııcınızdc (Mıınar Sınan vc 9 H l u l ) lotoğ raf eğılımı verılınektedır Y ıldı/ l'nıvvrsıtrsrn de ıse bu yıl başlayacaklır 1970'lcıdcn sonıa amaıoı calı^malaı hı/laıı nıış, I979'da uluslaıaıaM ılışkılcr canlandıııl nıı> ve bııeı ıkıseı deınckkr kıııulnnışıııı Bu gun 11 anıator lolopıalcılık dcıncgıını/ \aı dır Foıoğrat sanatına ılıskııı çalışnıalaıın la ınen tumılnu bu dcrncklcı geıçeklcslıımckıe vc genc va> grııplan kaıılmakıadırlar Aıtık voğu cvdc totoğral makıncsı vardır fotogıa lık voruıııu dusuncııkı vogalmısiır \c basının ılgiü ılc lologral c,alısmalaıı gcncl saııal kııllıır ıcındc vcıını alıuava voın.lnnslıı LÇIIIKUSU geiıteklcş.lııılcn "llcvlel holojjral SIT({IM" \C o/el kııı ııluşl.n IM du/cnlcdıgı vaıısrıalaı oı lanıı cnıılaııdırmakladır Solda Osmanlı dönemının unlu fotoğraf atölyelerınden Apollon da çekılmış bır fotoğraf 1900 cıvarı Saflda yıne Istanbul da tam olarak 1890 da çekıldıjjı bılınen bır Berber fotoğrdlı 1900 lere doğru Ibtanbul da azınlık futuğrdlçıldrın dçtığı studyoldr (,oğdlır Turkler ıse çekıngendır Kurtuluş Savaşı sırasında ıse fotoğraf subayı olarak görevlendırılmış Turkler vardır artık kısınııı 2^ yılı ııedcıııyle .ıl edıleceklen sı\e bılmcsı ıı,ın lı.ı/ııl.ııı.ın. kııçıık JMııpl.u lı.ılın de butıın malıkıinılaıın lologıaflaı ından olıı şan albıımlcr dc ılgı cekıcıdır Imparatorluğıın son doncmındc, cumhurıyetı ha/ırlayacak kad roların vclısme sureundc sıncma halkın vasa nııtid gırcr vc lotoğral bundan guc ka/aıiır Basınımızin oncu lotoğıakılan bu doncmde bclıııı kıırlıılııs Savu^ı'ııda gorevleııdırılmıs lotoğıal subavları v.ırdıı Mııslafa kcmal lo toğıalm t'iKiııııı bılmcktc vı. kullanmakladıı Bıııncı Dunya ve Kıııtulus savaşları sonu sında, çoken bır ınıparaloı lııgıııı enka/ı aıa sindan vüksclcn cumhutıyct doncmındc 1930'lara kadar totoğral açısmdan bu dıııgıın lıık yasanıı Ayııı yıllaıda ABD'dc Alfred Slieglil/'lc baslayan ycııı geıı,ekçılık akınıının f d ward Steıcheıı, Fdward Wesloıı gıbı unlulcrı, baş yapıtlannı vcrmckte vc Ansel Adams, "/one sisk mi"nı gclıştırmcktcdır Kubı/m, luturızııı, dada vc Bauhaus clkılcrı ılc lologralla dcncıııclcıc gııısıtmeklcdır Sembollerle anla tıııı, sovut vc geıçckustu ı,alısmalaı baslamak tadıı Almaııya'da Wemıaı C umluıııvctı doııı ınıııdc basııı lotogıah parlak doncmım \d^d nıakla \e f r ı t h Salcmon, H l ı \ Maıı, Altrıd Fısenslaedt gıbı dcvlcı sıvnlıneklcdıı llıller ılc bcrabcr dcmokratık orıam sona crccck ve bırcr ıkıser Batı'va kaçan bu unlulcr, 1 ılc Dcr gısı'nın kadıolarına kalılacaklardır Genc Tıırkıyc C umhuııyetı tanılım ıçın va yınlara ve bıınıın ıcın de fotoğrafcılaıa gerek sınmc duyaı Bu anıaçla goıcvleiHİııılcııleıdei] Othmar Pfer*lı\ Tuıkıye'de u/ıııı vıllaı calı> nıış vc unutulmaz ı/lcr bııakmıstıı Dınsel kıı ralları oııc surcrck kacınan halk, lotogıalçi ları karsısında goruııcc pasıt bır kar>ı kcnmava gırı^ıı Aııuı sonra vasal ıskmlcnn /orunluluğu ılc lologıalcıııın kar^ısıııa olurur Studvoların Aııadolu'va vavıldığı vıllaıdır bu vıllar Arailırmacılara görc C umhunyel doncmınııı ılk lotogıal scıgısı, 1929'da l/ınır'dc acil mislır iy?2'dt Hulke>len'nııı kuıulnıası ılc baslayan sanal \e kııllıır çalısınalaıı lıcıııcn hcı dalda amaıor \c pıolcs\oncl kadrol.ırın vclıs Evrensel bir ölçekten bakıldığında Türkiye'de fotoğraf Türkiye'de fotoğraf B atı ıle ofanladığıniizdagozearasındakı farktıralanında pek çok eksık çarpmaktadır Ekonomı ve genel kultur yapıları bu ve aynon totoğrafa yansır Kışı ve dernek olarak amatörlerın sayısı çok azdır Yukarı yaş grupları çalışmalara hıç katılmamaktadır Profesyonol fo toğrafın moral malzeme ve teknık hızmet sorunları vardır örneğln doğru durust bır saydam kopya veya saydam rotuş yapılamamaktadır Fotoğraf eğıtımı sanat temelıne oturtulmaya çalışılmakta, fotoğrafın önce bır teknolojı olduğu göz ardı edılmektedır Bılımde ve araştırmalarda fotoğrafı kulianabılecek elemanlar yoktur Bu bır yerde bılım gelişemıyor demektır Basında tek fotoğraf edıtöru yoktur ve fotoğraf sadece dolgu malzemesı ola rak algılandığı ıçın, gerçek anlamda basın fotoğrafçısı yetışmemektedır Teknık estetık ve belge sel fotoğraf yayınları da yok denebılecek kadar azdır Pazarda sadece dışalım yapanlarm uygun gorduğu malzemeler bulunabılmektedır Sanat ola rak fotoğrafın duşunce yapısı Işlenmemekte ve bır sanat urunu olarak fotoğraf alıcı bulamamaktadır Dunya fotoğraf tarıhınde yaşanan bır olgu var dır Başlangıçta fotoğraf yapanlar sanat eğıtıml görmuş ve son derece kulturlu kişılerdır Urunlerının duzeyı tartışılmaz Teknık kolaylaştıkça, başka bır dalda dıkiş tutturamayanlar fotoğrafa akın eder ve duzey duşer 1870'lerden sonra, 1900'lerde ve 1930 larda dalga dalga yaşanan bır ger çektır bu Bugun fotoğraf yapan mılyonlar var Ama kaçı kışılık sahıbıdır ve belırlı bır duzeyı tutturur Bıraz gecıkme ıle Turkıye de de benzer bır gelışme yaşandığı duşunulebılir Osmanlı'da ve Cumhurıyetln ılk dönemlerınde (belkı 1960 lara kadar) fotoğrafla uğraşanlar sanat kulturu olan (veya 'bır başkalığı olan" dıyebılırsınız), teknık ve estetık ıncelıklen kullanabılen kişılerdır Elımıze geçen ışlerde bunun ızlerını goruyoruz Gunumuzde, amatör veya profesyonel geçmışe göre çok sayıda kışı fotoğrafın ıçınde Ancak ortalama kultur duzeyı ne yazık kı çok aşağılarda Duşunce yapısı, teknık ve estetık bırıkım yeterlı değıl Doğal olarak urunlere yansıyor bu zayıflık 1960'lar dan başlayarak gelışen amatör fotoğrafımız ve sanat çabaları, 196087 arasında bır "coşkulu dbnem" yaşadı Bılınçlı, arayan ve deneyen bır nesıl yetışmekteydı Bugun ıse 85 lerde bır tehliko ola rak vurguladığım olumsuz surece mı gırdık dıye endışelenmekteyım O gehşmenın otesıne geçıleme dı Az sayıdakı kıpırtılara karşın, son ıkı yıldır heyecan duraladı ve hatta gerıledı Dılıyorum kı bu duraklama, yenı atılımların kuluçka dönemı olsun Fotoğraflarımızın duşunce yapısı ve örgutlenmesını gelıştırecek bır atılıma şıd detle gereksınmemız var 15