Katalog

H AFTANIN KONUĞU "Legion d'Honneur" nişanı sahibi müzikçi Leon Ekserci ile bir huzurevi sohbeti 'Mühürdar'da bile Batı müziği vardf öncelikle, halkın kulağını çoksesli müziğe alıştırmak gerektiğini; bu yolda, Mahler, Brukner veya Stravinsky gibi sanatçıların yapıtlarıyla işe girişilerek hedefe varılamayacağını belırten Leon Ekserci, Batı müziğine karşı "alerji"yi yok etmek için hafif, canlı ve çekici yapıtlardan yararlanılmasını öğütlüyor. Yüzyılın başında da İstanbul'un gazino ve bahçelerinde bu türbir gelişme yaşandığını anlatıyor... Mıızık eğıiımı, keman teknığı ve çeşıtlı mu zık akımları hakkında yuzlerce nsdlem ve bır çok kıtabım vardır "IVIuziğin Sihirli Alanında Bır Ge/ınti" adlı ve kımı makalelcrımı kapsayan bır kıtabım yakında Fransa'da basılacak Ayrıea bestekâr, yorumcu ve ıc racıyım Muzık alanında yaptığım çalışmalar nede nıyle "Chevalıer dc la I egıon d'Honneur" vc "Otfıcıcr d'Academie" nışanlarıyla Italya Cumhurıyetı'nın lıyakat madalyalarına la yık göruldum # öğrendığım kadarıyla sızın, çok seslı Batı muzığının ülkenuzde yaygınlaşması konusunda bırçok çalışmanız olmuş. Ama şu da bır gerçek kı çokseslı Batı muzığı ulkemızde pek sevılmıyor, nedenı nelerdır sızce? Haklısınız Bakın, 19 Ekıııı 1987 tarıhlı Milliyel Ga/etesı'ndc yayımlanmış bır araştırmaya göre Türkıye'dc cokseilı Batı muzığını sevenler, hâlâ nütusun yuzde 1,5 gıbı uızı bır oranını buluyor Bunun bırcok nedenı var elbette öncelikle halkın kulağını çoksesli müziğe alıştırmak i(,ın evvela hafıf, canlı, sevımlı ve çekıcı eserlere başlamak geıekıı Yoksa Gustav Mahler, Brukner, Stravınsk veya Boııle/'ın eserlerıylc i!>c gırışmck suretıyle hedefe va ıılma7, ancak Batı mü/ığıne kar^ı bır alerjı ve nefıet uyandırılır % Ama geçmibte ulkemızde ulkemızde çoksesli Batı muzığıne daha voğun bır ılgı vardı, değıl mı? Evcl, <,ok daha fa/la Batıya ılk pencereyı açmış olan Sultan II Mdhmut, unlu beslecı Gaetano Donuelli'nın kardcşı (.luscppo Uünı^edı'yı lstanbul'a da vet etmıştı Mukcmmel bır muzık(,ı olan bu >ahıs, 1826 yılında Saray'dd vazıfe almı^, nu vclerı 1794 yılında "Monsieur Man^uel" adında bır Fransız mılzıkçısı taratından ku rulmuş olan askcıı bandoları gelı^tırmı^ ve Muzıkaıllumavun denılen Saray Konservatuvarı'nı 1831 yılında kııınıu^tu Yüzyılın haslannda Iaksım vc lcpeba^ı gazıııo ve bahçelerinde, Pera Palas> ve Iokatlıvan otel lerı salonlarında, hatta kadıkoy'de Muhurdar Bahçesı'nde, mukemmel orkestralar, Bdtı muzığının en seckın orneklerını küllürlıı müv tcrılcre dınlctırlerdı Bakın, sıze başka bır çdrpıeı örnek vere yını Unlü kemancı Hııberınan'ın ılk kez lstan • • s. Cezmi Ersoz eon Ekserci ıle tanışmaya gıderken berver Tanıllı'nın tedavı olmak ıçın kaldığı I enıngrad Hastanesı'nde karşılaştı ğı pıyanıst kadını duşunuyoıdum Sov yetler'ın en seçkın pıydnıstlcrınden bnı olan bu kadının ıkı kolu da telç olmuş vc ömru nun buiKİan sonrakı yıllarında kesınhklc pıyano çdlamayauıkmış1 "Server Hoca" kendı dramını unutup bu pıyanısı kadının trajedısıyle butunleşmış orada Anlatırken, gO7lerı doluyordu Leon Eksercı'nm durumu pek böyle değıl tabıı kı O, yıllarca kernan hocalığı, mımk yazarlığı, bestecılık ve ıcracılık yapmıs, ye tıştırdığı oğrencilerı şımdılcrdc dunyanın en büyük orkestralarında şel kemancı olmuşldr, yıne dunyanın onde geleıı mıızık otorıtclcrı onu sıkça ve saygıyla anmışlar, yayımladığı makalc ve kıtaplaı bııçok muzıkçıye yol göstermış ve dunyadan hıçbıı şey kacırmamış, hıçbır şey esırgememış kcndısınden, yırmı yıl dan bu yana gıderek tonksıyonlarını yıtııen sol kolu, en verımlı yıllarında onu bırdcnbı re çarcsız bırakınanuş, 7anıan tanımış ona 1906 Istanbul doğuınlu, çok sevdığı pıydno hocası karısı 1986 yılında öluncc, Nişanlaşı'ndakı Alınan Hu/ıırevi'ne yerleş mıs, benımscmıs bu yalnızlarevını L i Istanbul, 1906 doğumlu olan Leon Ekserci, müzık öğrenimini 1923 ıla 1928 tarıhlen arasında, Pans'te tamamladı. Keman öğretmenl, bestecı, konferansçı ve eleştirmen sıfatıyla müzık alanının çeşıtlı dallarında çalışmalar yapan Leon Ekserci, "Chevalıer de la Lögıon d'Honneur" ve "Offlcler d'Academie" nışanlarıyla Italya Cumhurıyetı'nın "Lıyakat Madalyası"na sahıp Hayatı boyunca bırçok oğrencı yetıştıren Leon Ekserci, Parıs'te "Keman Sanatı" ve "Kemancının Gundelık idmanı" adlı ıkı kıtap yayımlamış. Ayrıea çeşitll tarıhlerde, Fransızca ve Turkçe makalelerı yayımlanmış Pıyano öğretmeni olan eşını ocak 1986'da yıtırdıkten sonra Nışantaşı'ndakı Alman Huzurevı'ne yerleşen Leon Ekserci, halen burada yaşıyor bul'a gehiinde, bır grup coşkun müzıksever, bır vagon tutarak ustddı karşılamak uzere Edirne'ye gıtmı^lcrdı İstanbul'un sahne olduğu bu faal ve zengın muzık hayatının somut bır delılı olarak Beyoglu'ndakı muazzam mü/ık mağazdldrı nın varlığını göslerebılırız Sayıları dokuzu bulan bu mağa/alann bugun tckı bıle kalmamı^tır Mamafıh, son zamanlarda ulkemızde muzık dlanında bazı umıt verıcı adımlar atılmıyor değıl İdıl Bıret, Suna Kan, Verda Erman, Ayşegııl Sarıca, Pekinel kızkardcşler, Nurı İyicil, Suna Korat ve daha hır çok scçkın yorumculaı, Hıkmel ^limşek, Rengin (jükıncn, Ccın Mansur ve f.ıırer Aykal gıbı orkcstra ijeflerı çağda> Turk mu7iğını ge rek yurtıçmdc gcrekse dıs memleketlerde ba şarıyla temsıl edıyorlar Istanbul Uevlet Scnfoni Orkeslrası'nın verdığı konserlerı hcr halta Alalıırk Kultur Merkezi Salonu'nda coşku ve heyecanla takıp eden bınlercc aydın gencın varlığı bu ınaııcıtnızı pekıştırmektcdır # Sayın leon Ekserci, muzık 9 eğıtımıruzı neıede gordunüz • 9 Hocalannız kımleıdı • Paııs'te muzık eğıtımı gördıım MarııI Chaılle\, I douard Nadaud vc dcurges Uandelot gıbı ıınlıı keman ve müzık öğrctmcnlcrınden dcıs alclım # Muzığın hangı dallarında ? çalışmalar yaptınız • Öncelikle, ben keman hocdsıyım Sonra mıi7ik araştırmacısı ve elcşiıımenıymı 6