Katalog

İ V / J 5 K O N O M İ S L Meral Tamer, Telefon faturalarının çok yüklü gelmesi, abonelerin Telefoıu Başmüdürlüğü'nün bilgisayarlarını suçlamasına neden oluyor. Gerçekten bilgisayarlar mı suçlu, yoksa başka nedenler mi var? Bunu ancak kendi kendinizi denetleyerek öğrenebilirsiniz. Yüklü telefon faturaları Lütfen fotokopi göndermeyin "Ev Ekonomısı" köşesıne gelen mektup sayısı her geçen gun artıyor Bu mektupların arttığı, sanırım köşemizde değındığımız tüketıcı sorunlarının çeşıtlenmesınden de anlaşılıyor Gaçmışte zaman zaman okurlarımızı mektupları okunaklı yazmaları ve hatta mumkunse daktıloyla yazmaları konusunda uyarmıştım Artık böyle bır sorunumuz pek kalmadı Mektuplar çoğunluğu daktılo ıle gelıyor Daktılo ıle yazılmayanlar ıse gayet okunaklı Okumakta sorun çıkmıyor Ancak son dönemde yenı bır sorun ortaya çıktı Sılık, yarı okunup, yarı okunamayan fotokopıler Okurlarımız bızım defalarca yaptığımız önerılerden yola çıkarak fabrıka mudurluğune şıkâyetlerını dıle getıren mektuplar yazıyorlar ve bu mektupların fotokopısını de bıze yolluyorlar Ancak fotokopıler çoğunlukla sılık mı sılık Bu fotokopılı uklü telefon faturaları karşısında şaşkınlığa uğrayıp bızı arayan okurlarımı? derhal suçu "Telefon Başmudurlugu' nun bilgısayarlarına" yuklüyorlur ttıraz dı lekçelerı hazırlıyorlar Ama acaba tümünde suç bılgısayarların mı 7 Ya da kımı tuketıcılerın ıddıa ettıklerı gıbı kendı hatlarına bdşka telefonlar bağlanmış<la onların yaptıkldrı konuşmalann faturaları kendılerıne mı ı.ıkanlıyor'' Kuşkusuz tuketıcılerınıızın ıddıa ettıklerı gıbı bılgısayar hataları da olmaktadır, kab loya dıştan yapılan bır bağlantıyla telefonun başkası tarafından kulldnılabılmesı de Ama bıze göre daha sık rastianan olay, telefon abonelerının farkına varmadan ya da kendılerı evde yokken yapılan teleton konuşmalarının faturaları kabarttığıdır Örneğın eşlerın ıkısının bırden çalıştığı ve gunduz evde ev ışlerıne yardım eden kadından başka kımsenın bulunmadığı duıumda, acaba telefbn faturasını kabartan evde çalışan kadın olamaz mı> Ya da ev sakınlerınden bırı zaman zaman yurtdışı telefon görüşmesı yapıyorsa veya bır dığcrı kent ıçındekı dosilanyla telefonda uzun u/adıya sohbet ctmeyi âdet halıne getırmışse, belkı de felefon faturası bızzat o evde yaşayan ınsanlar tarafından tark;na varılmaddiı kabartılmış olabılır Dılersenız bırkaç kuçük hesap yapalım kent ıçınde 3 dakıka telefonla görüşmek 75 lıra Eğer sız bır akşamüstu bır arkadaşınız la yarım saat telefonda göruşuyorsanız, fa luranıza derhdl 750 lıra yazılıyor Eğer gun de yarım saat arkaddşıyia göruşen yalnız sız değılsenız ve 2 totuğunuzdan her bırı de gün tlc ortalama bırer saat arkadaşlarıyla ders ya da ders dışı konularda teleton sohbetlerı yapıyorlarsa, gunluk telefon taturanıza onlar' ı^ın de bır 1000 lıra eklemenız gerekır Bu duı ıımda hıç şehırlerarası ve mılletlerarası konu>ma yapmamış olsanız dahı günlük telefon faturanız 3750 lıra demektır 30 gunle 375O'yı varparsak, aylıka fatura 112 bın 500 lıraya çıkıverır Yukarıdakl ornek belkı bıraz uç bır örnek, ama bır evde günlük telefon konuşması 2 5 saat değıl dc 1 saatse, bu durumda bıle aylık fatura 45 bın lıradan aşağı düşmemektedtr Du 1 saatlık sureyı evde lalışan kadın da kul lanabıhr, herkesın kısa kısa yaptığı konuşma ların toplamı da 1 saat tutabıhr Buraya kadar tek bır şehırlerarası ya da mılletlerarası göruşme yok henüz dıkkat edersenız Bır de şehırlerarası ve mılletlerarası telefon görüşmelerındekı harcamalarla ılgılı en yaygın kullanılan tıpık 2 örnek verelım Dıyelım kı Ankara ıle telefonda görüşmek ıstı yorsunuz Eğer kendınız 9'u çevırıp otoma Y tıkten konuşma ımkânınız varsa, faturanız epey ucuzluyor demektır 9'u çevırerek ara nan otomatık konuşmalann Ankara ıçın dakıkası 375 lıra Kaç dakıka konuşmuşsanız o kadar para ödüyorsunuz 3 dakıka ıçın bu rakam 1125 lıra oluyor Otomatığınız yoksa fa tura derhal kabarıyor 031'ı arayarak ve hem de bekleyerek yapaıağınız Ankara göruşme sı ıçın en az 4500 lıra ödemek zorundasınız 4500 lıra 3 dakıkalık ücret Ancak sız 3 da kıkadan az bıle görüşsenız, hatta aradığınız kışıyı bulamasanız bıle ılk 3 dakıkanın bede lını ödemekten başka çarenı? yok 3 dakıkd dan uzun konuşmalar ıçın tıyat dakıka başına hesap edılıyor 091 yoluyla Ankara'yı aramak daha da pahalı 3 dakıka 6750 lıra ve aradığınız kışıyı bulsanız da bulmazsanız da bulmasanız da bu parayı ödemek zorundasınız Gece 19 00'dan sonra şehırlerarası konuşmalarda ındırım var 9'u çevırerek otomatıkten aradığınızda dakıka başına 225 lıra ödenıyor 031 aracılığıyla yapılan telefon konuşmasının 3 dakıkası 2700 lıra 091 aracılığıyla yapılun konuşmanın faturası ıse 4050 lıra Yınc bır örnek verelım Sız evde yokken ev hızmetlerıne bakan kadınınız ya da «.ıçeklerı sulasın dıye anahtar verdığınız kapıcınız veya komşunuz eğer otomatık de yoksa091'den bır başka kenttekı yakınını aranıış ve 10 dakıka telefon sohbetı yapmışsa, bunun sıze faturası tam 20 bın 925 lıra (yanı 6750x3 + 675 lıra) r Bır de yurtdışı olarak en fazla kullandığı mız Almanya örneğını verelım. Yurtdışı ko nuşmalar ıçın O91'ı kullanamıyoruz Dolayısıyla önümüzde 2 seçenek var Yıne otomatık en ucuzu 9'u çevırerek Almanya ıle konuşurs>ak, dakıkası 1700 lıra 3 dakıkası 5100 lıra 032 aracılığıyla bağlatırsak 3 dakıkası 1700 lıra 032 aracılığıyla bağlatırsak 3 dakıkası 9000 lıra Mılletlerarası telefon görüşmelerındc ındırım saat 22 00'den sonra başlıyor ve otomatıkte 1700 lıradan 1300 lıraya (dakıkası), 032'de ıse 3 dakıkası 9000 lıradan 7500 lıraya ınıyor Şu rakamlan önünüze koyup tekrar hesap yapın Ya da sız Ankara veya Almanya ıle değıl de sözgelımı Erzurum ve Amerıka ıle konuşuyorsanız, o hatların ucretlerını lütfen 026'ya telefon ederek öğrenın ve bır yere not edın Sonra da yaptığınız konuşmalarda dakıka tutun Bakalım kaç dakıka konuşuyorsunuz Sözünüzü 34 dakıkada bıtırıyor mu sunuz, yoksa farkına varmadan 8 10 dakıka sohbet edıyorsunuz da bu sıze 34 dakıka kadar kısa mı gelıyor'' Bır de kendınızın evde bulunmadığınız sırada anahtarıyla kapıyı açıp ıçerı gıren bır başkası ya da evde çalışan yatılı bırı falan var mı 7 Eğer telefon faturasırun sebebının kendınız olmadığınızdan emınsenız ve "kaçağı bır turlu yakalayamıyorsanız" o zaman bel kı ılkcl bır yöntem, ama hıç değılse bır sure ıçın teletona kütük bır kılıt koyup ışı yüzde 100 kendınız denetlcyın D tüketici ABD'de de şaşırır ılpa'nın "hemen teslim" kampanyasma katılan, ancak aradan 3 ay geçtığı halde malı teslim alamayan Antalyalı okurumuz Guler Kemaloğlu'nun tüketıcı olarak Amerıka'dakı bır deneyımını bu sütunlara aktarmayı geçen hafta vaat etmıştık Şımdı onu "şaşkınlıga ugratan" olayı, bıze gönderdığı mektuptan ızleyehm "Amerıka'dakı tüketıcıye nasıl muamele edıldığını anlatmak ıçın, başımdan geçen bır olayı sıze yazıyorum Geçen sene Amerıka'ya kızımın yanına gıtmıştım Büyük bır mağazadan yeğenımın oğlu ıçın bır kot pantolon aldım Dönüşüm 2 ay gecıktı Kızıma aldığım pantolonu gösterdım ve "Acaba bu pantolon artık oglana kuçuk mu gelir?" dıye sordum Kızım pantolonu değıştırmemızın ve büyüğünü almamızın daha uygun olduğunu söyledı Ben bu ışe pek şaşırdım Çünkü aradan 2 ay geçtığı ıçın bu malı değıştıreceklerını sanmıyordum Meğerse Amerıka'da'üzerınde fışı olan her şey, her zaman değıştırılebılırmış Mağazaya gıdıp aldığımız malı gerı verdık ve 2 numara büyüğünü ıstedığınnzı söyledık lstedığımız pantolonu paket ettıler ve kasaya gıtmemızı söyledıler Ben "Herhalde boy farkından dolayı fiyat farkını ısteyecekler" dıye düşündüm ve ne ısterlerse vermeye de razıydım Hıç olmazsa çocuğun üzerıne sığmayacak bır pantolon almamış oluyordum. Kasaya gıttığımde ılgınç bır sürprız benı bekhyordu Aradan 2 ay geçtığı ıçın aldığımız pantolon şımdı ucuzluktaydı ve fiyatı yarı yarıya düşürülmüştü Dolayısıyla bıze, 2 ay önce ödedığımız paranın yarısını ıade ettıler Ne kadar hayret ettığımı sıze anlatamam Sonradan kızımdan öğrendım Bız 2 ay öncekı fışı ıade ettıgımız ıçın, onlar da bıze yenı fış kestıklerı ıçın 2 fışın farkı olan bedelın zaten kasadan çıkmış olması gerekıyormuş Bız ulkemızde bır hafta önce aldığımız herhangı bır malı bıle değıştırmeye cesaret edemeyız Çünkü satıcının bıze nasıl davranacağını bılemeyız Hatta çoğu zaman ters bır hareketle karşılaşıp bır daha da o dükkâna uğramayız Halbukı ben tüketıcı olarak Amerıka'da o mağazadan o kadar memnun kaldım kı, gözüm kapalı ve bır güven duygusuyla aynı gün daha bırçok altşverış yaptım D M mektuplar kırk yılda bır gelse zorlanıp okumaya ya da gözlerı benden daha lyı gören bırıne okutmaya çalışacağım Ama oyle değıl kı Fotokopılı mektuplar çok sıklaştı Kaldı kı, bu mektuplar bır sure benım önumde duruyor ve uygun zamanda onlarla ılgılenıyorum Yanı geldıkten hemen sonra okuyup bır kenara atmıyorum Bu yuzden okurlarımızın çeşıtlı mercılere yazdıkları mektupların fotokopılerını bana yollamamalarını ıstıyorum Eğer aynı mektubu bana da yollamak ıstıyorlarsa, lütfen karbon kâğıdıyla 2 nusha yazsınlar Ya da fotokopının yanı sıra bır mektup yazıp bana da dertlerını anlatsınlar Bu hafta başında çekmecelerımı yerleştırırken, sırf okunamayan fotokopıler olduğu ıçın ılgılenemeyıp bır koşeye attığım mektupları görunce okurlarımıza böyle bır hatırlatma yapmakta yarar gördum Değışık önerıler ıçeren, az değındığımız konuları on plana çıkaran ve tüketıcı olarak kendı sorunlarınızı dıle getıren mektuplarınızı bugune kadar olduğu gıbı bundan sonra da beklıyorum D 20