Katalog

S A Ğ L I K Erdal Atabek Nereye gidiyorsunuz? Tatil bir sosyal prestij ölçütü olmuştur günümüzde. Bu hepimiz için önemli dinlenme süresini, ufak tefek ya da bazı önemsiz sorunları büyüterek zehirr^etmeyin kendinize. İyi tatiller! "Tatilde nereye gidiyorsunuz?" "Hiçbir yere giUniyorum" dıyemezsınız. "Tatilde bir yerlere gıtmek" artık bir sosyal prestij ölçutudur. "Bozdolabım yok, ben teldolabı severim" diyebilır mısınız? Koşullandık ve bıttı. Artık bir yerlere gıtmek zorundayi7. Yenı tetıslerimizin biri de bu. sİ7 arabayı baktırdınu mı? Lastiklerin havası aklınıza bıle gelmedı değil mı? Stepne kontrolu? Yanınızda platın, meksefe falan da yoktur. (Bunların ne demek olduğunu arabası olanlar bilır). Hem neden her şeyden eşinız sorumlu oluyor? O da tatile çıkmadı mı? Yoksa, onu kendı bakımınız için mı getıııyorsunuz? Sakin olun, sakin. Yolu da tatilinizin bir parçası yapın. Kızmayın canım. öyle söyledik. Tatilde çjerekebilecek ılaçlar Sevımsız bir soz "tatil ılaçları", ama ne yapalım kı gerekebılır Yavaştan başlayan bir "karın ağrısı", yukselen bir "ateş" tatılın keyfını kaçırabılır Genellıkle fazla kaygılanacaK bir şey yoktur, ama yanımızda hıçbır ılaç yoksa, elımız kolumuz bağlı kalır Onun ıçın de yanımıza bir "ılaç çantacığı" almak, yalnız hastalığı geçırmekle kalmaz, tatilı de kurtarır Ağrı kesiciler: Yolda olsun, gıttığımız yerde olsun baş ağrıları, beden kırgınlıkları eksık olmaz Yanımızda bir ıkı "ağrı kesıcı" bulundurmalıyız En bılınenı "aspırın"dır Şimdi efervesan tabletlerı de var Yanımızda "parasetamol" turunden bırı de olmalıdır "parol" gıbı Çocukların vırus enfeksıyonlarında ağrı kesıcı olarak "parasetamol"u tercıh edıyoruz Araç tutmasına karşı: Araç tutmasına karşı ılaç bulundurmak bir onlemdır Bu konuda "dramamıne" yararlı olur Bulantıkusma için: Araç tutmasına karşı kullanılan ılaçlar yardımcı olurlar Emedur tablet ve (kusmayla ılaç çıkarılıyorsa) suppozıtuvar (fitıl olarak) kullanılabılır. İshale karşı: Ishallı hastalıklara karşı kullanılan ılaçlar "streptomagma", (suspansıyon ve tablet), "lomotıl", "dıyareks" olabılır. Karın ağrısı için: "Baralgın, Buscopan, Buskas" tabletlerden bırısı yeterlıdır Antibiyotik: Her olasılık ıçın yanımızda antibiyotik bulunmalıdır "Alfasılın" ve "Kemıcetıne" (ağızdan alınan bıçımlerı) yeterlı olacaktır Belırlı hastalıkları olan ve sureklı ılaç kullanması gerekenlerın ılaçlarını duzenlı almaları gerekır (Antıhıstamınıkler, tansıyon ılaçları, vb.) Tatıldekı her rahatsızlıkta hemen ılaç kullanmak gereklı değıldır Rahatsızlığın şıddetlı, değışık olması ve uzaması durumunda hemen doktor ve tıp yardımı aramak gerekır "Bilraem ki, nereye gideceğimizi daha bilmiyoruz". öyle bir yer olmalı ki, denizi guzel olsun, kumu ince olsun, yatakları temiz, suyu sürekli olsun. Bir de ucuz olsun. Adamakıllı ucuz olsun. Şimdi, siz ucuzluğu unutun, şöyle pek palıalı olmayan bir yer bulun. Hâlâ bir kamp ayarlamadınız değil mi? Ya da alınır zamanlarında bir yazlık edınemediniz. Şimdi böyle düşunur durursunuz. Çadır turizmi de var, ama sız alışık dcğilsıniz bihyorum. Neyse, başa gelen çekilir. Çaresiz, bir yere gideceksiniz. "Burası denize çok uzak kardeşim. Her gün yüriiyecek miyiz?". "Bir dostumuzun her zaman gittikleri yer iyiymiş, oraya gitmeyi düşünüyoruz". Dostlarla bırlikte tatil. tyidır. tyidir de. Çok hoşgörulu olmaya hazıılanın. tnsanları çok yakından görmek, aıa sıra görmekten çok başka bir şeydır. Unutmayın, onlar için de geçerlidir bu. Cîünler ve gcceler boyunca birlikte olacaksınız. Çok tatil yaptım da ben. Bazı tatiller dostlukları pekiştirir, bazıları da bitirir. Dostlarını/.la gıdın. Bunları da bilin ama. duymuş olayım. Tatilde kat'a dınlenmez. Otobüsle gıdiyorsanu, şoför kardeşimızın seçtıklenni dınlemeye hazır olun. Şoför kardeşlerımiz arabeskı çok scver. Şırketin özel talimatı yoksa, arabesk dınler, külturumüzün bu yanına ilişkin eksikliğinızı bol bol gıderirsinız Arabanızla gidiyorsanız, yol tatıhlerme klzmayın. Hızlı gidenlere yol verın. Her direksıyon başında bir kızgın kahraman bulunduğunu bılin. Yavas gidin. Vıyana tethıne gıtmedığınızı unutmayın. Sız tatile gidiyorsunuz. Trafiğı düzeltmekle de yukumlu değilsiniz. Kızarsanız küt'redın. Kanscre ıyı gelır. Ne gü7el. Denize uzak olmak yanı. Her gün yürüyü$ yapacaksınız, fena mı? Hem şu fazla bir iki kiloyu vermenin zamanı gelip de geçmedı mı? Denize uzak yerler ucuz da olur. Hem, ne olacak? Yatmaktan yatmaya gıreceksiniz buraya Uzun etmeyın. Güzel yer, guzel Hadi bakalım, gene güzel bir yer buldunuz. Arkadaşınıza teşekkür etmeyı unutmayın. Memnun olduğunuzu da gösterın, ayıp olur. Yataklar temiz. Bayağı temız. Musluktan su akmıyor mu? Akar. Burada su kesılmez. Merak etmeyın. Sıcak suyu ne yapacaksınız? Burası hamam mı? Yazın su olsun yeter. "Bakalım deniz nasıl? Hadi hazırlanın, denize gidiyoruz." "Şu tnavi kazağım nerde? Yok mu? Unuttunuz değil mi? Buyrun işte". "Oh, şöyle bir kafamızı dinleyclim". Bunu unutun. Ne siz soylemiş olun, ne ben Burnunuzdan solumaya bahane aramayın. Çıkmadan bir lıste yapsaydını/ bunlar olmazdı. Durun bakalım, daha neler çıkacak? Hem Denız ıyidır, merak etmeyın. llıksa üşümezsınız, soğuksa zındeleştirir. Nerde derınleşıyor, onu bir araştınn. Kendinizi alıştıra alıştıra gırsenız ıyı olur. Mark Spitz olmadığınıu biliyorsunuz değil mı? Yüzmeyı iyi bildiğınız muhakkak canım, ondan kuşkumuz yok da, ilk ginyorsunuz, az kalın. Nefesınız zamanla açılır, hemen mesele yapmayın. (Sıgaradaıı ne haber?) "Bu çocuklar nerdeler? Gene kayboldular. Baksana şunlara". Ruhsal sorunlar Yazgımızı belirler miyiz yoksa onunla mı dogarız? Davranışlarımızı belırleyen etkenler nelerdlr? insan "bıyopsıkososyal" bir varlık. Insanı bedensel, ruhsal, toplumsal etkenlerın kesıştığı yerde buluyoruz ilk canlıdan gunumuz ınsanına kadar gelen evrımsel blrikimın izdüşumü genetıkbıyolojık yapımızdır Buna bir anlamda "yazgımız" dıyebılırız Pekı, bız bu muyuz? Davranışlarımızın bir etmenı kuşkusuz budur Ama, hepsı bu değil "Normal ya da anormal genetlk özelllklerinln önemli bir bölüğü çevre koşulları lle olumlu ya da olumsuz yönde etkllenebllmektedlr." "Bu nedenle İnsan davranışının (Izlksel yasam kosulları ve ontogenetik bellrteylcllerl de en az fllogenetlk bellrleylciler kadar önemlldlr." Prof Dr. Orhan öztürk'un "Ruh Sağlığı ve Bozukluklan" kıtabındakı bu açıklamaları son derece önemlidir. "Çevre özellıklerı", insan davranışlarını "en az" "evrımsel gelışımıngenetık blyolojik yapısı" kadar etkiledığıne göre yazgımızı bız belırlıyoruz Kuşkusuz, buradakı "bız", buyuk ölçüde toplumdur Içınde yaşadığımız, bıze değer yargılarını aktaran, hayatımızı bunlara göre düzenleyen toplum Pekı, ben, toplumun değer yargılarını beğenmıyorsam, onları yanlış, ıkı yuzlu, yalancı buluyorsam ne olacak? Ben, onlara göre.yaşamak ıstemlyorsam ne olacak? işte, çatışma budur ve buradadır Eğer bu çatışmayı kendl içımde çözebılırsem, kendı doğru bulduğum, yalansız bulduğum, doğal bulduğum değer yargılarına göre yaşayabılırsem ruh sağlığımı korurum Yok, bu çatışmayı çözemezsem, ıstemediğım, beğenrnediğım kosulları yaşamak zorunda kalırsam, onlara uyamazsam çatışma sürer. Nevrozların kültürel nedeni de budur. D Çocukların /aptıyesi olmaktan vazgeçın, ne olur? Bıraz guvenin onlara, biraz kendı hallerine bırakın. Arkadas bulsunlar, onlarla oynasınlar. Tatil bıraz da onların tatilı olsun. Eğlensınler, yorulsunlar, ko>sunlar, terlesinler. Hemen hasta olmazlar merak etmeyin "Çocukları şımartıyorum" dcğıl mi? Doğrudur. Ben çocukları bıraz şımartmaktaıı yanayımdır. Yanlarına biraz para verın, onlar gazoz ıçer, dondurmd verler. Başıboş bırakmakla özgur bırakmak arasındaki faıkı biliyorsunuz canım. Çocukla çocuklaşabiliyorsanız ne mutlu sı?e. Onlarla oyun oynuyoısanu, onlara biraz yuznıe öğretıyorsanız, onlarla top oynuyorsanı/, bilgi yarışması yapıyorsanı/ ne mutlu sı/e. "Tatil de bitiyor. Yollar kalabalıktır. Pazartesi gene iş". Ivını/e elbettc dınlenmek ıçın birkaç gun bıraksaydıni7 ıyı olurdu. Tatılın en talsız yanı, donuşte hemen işe başlamaktır. Gene siz bılırsınız ya, söyle evinizde birkaç gun geçırmek de fena olmazdı. Tatil yorgunluğunu üzerıni7den atardınız. Bir baııyo falan Biraz kente alışmak. Hem >olların pek kalabalık olmadığı gunlerde, saatlerde dönmek daha akıllıca goruııııyor. Eh, söz aramızda iyıce dınlendınız sayılıı. Bu tatil de böyle geçti. "Sahi, "nereye t>itmi<, .a 15