Katalog

Ç İ Ç E K Fehmi Bayraktaroğlu Yeşil sonbaharlar için... a/ bıttı Ulkenıı/m gımeyı harıç, hcmen heı yoıedc sıcak, gııneşli gıınlerin yeıini, attık seıiıı, yağmurlu havalar almaya basladı. Sonbahaı, balıçe ve balkonlarda, kulıcı turlcı lıariç; pchınya vb mevsitnlık çıçeklerın bıı mcvsımlık ömurlerinın sonu. lç mckânlarda ıse latıldc ve genellıkle ev dışında geçen ımın bır yaz dönenıinin, olumsu/ etkılcdiğı bırçok bitkiınİ7 olması mıımkun... Bıı yazımızda, belirli balıçe vc balkon bıtkileri için sonbahaı da yapılması gerekenlerı ele alacak, ayrıca iç nıekân bıtkileri için de biıkaç önerı sıralayaeağı/. Bahçelerden pencere kenarlarına Tohum ekme tekniği üzerine Bol çiçekli günler istiyorsanız, şu mevsim dönümünde, öğütlerimize kulak vermekte fayda var! da koklendireıek yenıden dikılnıesı ıçın bu mevsını uygunduı. Saksıda kalan kısmın da topıak vu/eyıııden ılıbaren 15 cm yukarıdan kesılnıesi geıekıı. Saksıda kalan kısım yenıden yapraklanarak duzgun formlu bir bitki elde edılebılır. Aradan çıkan yapraksı/ odunsu govdeyi de boğum aralarından 10'ar em'Iık parçalara kcsip, kesik yerlerin gölgede bırkaç gün kurumasını bekledikten sonra ncmli bir toprağa diker ve sulamaya devam edersinız, bu parçalardan da yeni bitkileı elde edebilir«,inİ7. Bu aıada, saksısı bitkiye ufak gelmeye ba^lamış olan salon bitkılerinizin de yeni saksılara alınması için, sonbahar uygunduı. Saksı boyunun kontıolu için, saksının altındaki delikleıden bitki kökleıınin çıkıp, çıkmadığına bakmalısını/. Eğcr kökler, saksının altından dışarı taşmışsa vcya bıtkı gövdesi, alttaki saksıya oranla çok büyuk ise bir veya iki boy büyük saksı ıle değiitirilmesinde yarar vardır. Saksı değı^tırırken, yeni saksının, eski saksıdan çıkan koklerı koklu toprak topağını alttan ve yanlardan en a/ 34 cm kadaı ende toprakla kııvıtacak kadar geniş olmasına dikkal edılınelidır. O Y Mevsimlik çiçekler için... Önce balkonlardan başlayalıın: Bıı gunler, petunya, ipck ciçeği (Poriu .ııa), bodur, şebboy gıbı mevMinlık çıçekleıin çıçck açma dönemlerınin vcya dınurlerinin sona erdiği gılnlerdır. Bu yu/dcn, kaplarını/daki toprağın nemli oldugu bir uun, bu bıtkılcrı kökleri ile bırlikte çıkarmakta yarar var. Eğcr bu turleri tohıımdan ııretme teknığıni bilıyorsaııız ve buna veterince /aman ve yerini/ varsa, sokmeden once lohum da toplayabiliısınİ7. Toprağın hemen ustundcn ba>Lıyaıak govde kısımları kurumatnış petunvaları ıyıce budaı ve soğuk kış gunlerinde kapalı bır balkoıula veya uzeı lerini naylonlayaıak saklayabılırseni/, geleeek balıaıa kalabılırler.. Avnı şey, saydığımı/ dığer me\sımlik tıırler ıçm pek uygun deîhldıı. Bahçelcrinı/e dıktığını/ avııı uııden mevsımlık çıçeklerı de bugunlerde sokerek veya sokrırerek, yerleımı çapalatıp, kabartmak gerekir. Bosalan yerlcro, Mklaşmıs kasıınpatlarını ve papaiya ben/eıi tuılcıı kokleı inden avııaıak sevıeltebilitsıni/ Bosalaıı balkon kaplarını, ıçınde topıaklan ıle bctabcı, olduğu yerde tutnıak; eğer kışlık ba/ı bılkılerı dıkmeyı dıişıınmuyorsanı/, çırkın bır goruntu olııştııı acaklır. Fn iyısı, balkonun veya varsa bahçenı/ın uygun bır kovesıne ıçındeki toprnjı boşalunak vc kapları da ıyice yıkavarak kaldırnıaktıı. Tcjpra gı aıada sıtada altust eder \e sular*>aııı/, lıcnı se^on boyunca içine yeıli'şını> /aıaılılaıdaiı kısmeıı aıınaeak, lıeııı de havalaııdığı ıvm O'ellığıııı kavbelmeden seneyo kalacaktıt. Oelecek sezon, liiı mıkiuı yanınış gubrc ılavesıyle, kaliteli bıı topıak cldc edcısını/: llave edılecek gübıe, loplanı loprağııı I/3'ıı kadar olmahdıı! Sonbaharda da duvariar a'asındakı yeşıllıklerı kL ruyd' ve çok sık olan dal ve vapraklan kcsıp alnıaktır (, ok uzaını> olan dallaı ı da bukının dınlennıc doneiTiıııde guçsü/ kalmarnası ve daha ıvı bır IOMTI alması ıçın budamalısırıı/ Budadığını/ bu dallardan, yenı bitkiler eldc etmck ıçın, gcçen sayılaıda drılaltıiiımı/ yrtntemle, çclık dc yapabılırsıni7. (Bıııuın için, vaklaşık lOcnı u/unluğundakı dal par çalaıını, alt kısınıdakı boğumlarıııdan en a/ bııisi (oprağa gırecek vckiklc dikıııeni/ ve dık tiğinı/ topragı surekli nenıli tııtınanız geıek i ı . 1520 g u n s o n ı a d i k t i ğ ı m / d a l koklendıgındc, balkun kaplaıına dıktıysetu/ vcıındc bnaka.bilixe.Rini/ gıbı, deıe kunıu veya perlıte dıkmı>senı/, topıaga. asıl k.ıbııı.ı akıarmalısıiıı/ ) Son olarak, yakında kaloriferler yanmaya baslayacağından, genellıkle pencere rtnlerıne, kalorıter radyatörlerinin yakmına yerlcştırdığıni7 bıtkı saksılaıını, oralardan uzağa, uygun yerleıe çekmenizi oneriıız. Doııeıı ınevsıme alışnıaya çalı^tığıııı/ bugunlerde, size epey iş çıkaıdığımmn faıkıııdayı/ Anıa ya7inıi7i çogu zaman noktalarken söylediğimi7 gibi, bol çiçekli gıınleı İstiyoısani7, bıınlar gerekli... Sağlıklı ve bol çiçekli gıınleı! H Kaloriferler yanarken... Balkonunu/'dakı bıtkileı, sardunyu, begonya, gibı kalıcı uıılerse, gelecck bahaıa sağlık içinde ulaşabilmelerı için, yorcnızın ıklıtnınc grtre, sonbaharın kışa donduğu gunlerden önce, gerekenleri yapmalısınız. Yapılacak ılk ı^, Kalıcı bitkiler için... Ya/dan nıspcıcn olııınsıı/ ctkılcnen ıç rnekân bıtkılerını de sonbaharda bır elden geçırnıek gerekir. Uygun bıtkıleün, tıpkı bahçc ve balkon bitkilcıinde olduğu gibi bır mık laı budaııınası, bilkı ıçin iyı olacaktıı (Sa lon begonyası, bu ınevsinıde içeıi alnıanı/ gereken kupeler ve benzeıi dallı bıtkileı ı bu dayabılirsını/.) Alt yapıakları dokulınu^ olan dilenbahialarmı/ııı da yapraklı kısmın 15*20 cm altından kesıp, uygun bır kap ıçındekı su İç mekânlarda bakım w bahcelerdekı renk cumbuşu ıc mekânlara tasınır kurların mektup ve telefonla sorduklarından edindiğimız fikre göre, amatör çiçekseverlerin bırçoğu, balkon ve bahçelerini, salonlarını süsleyen çiçekleri kendileri yetiştirmeyi seviyor ve istiyorlar. Ve bu konuda hayli de bılgililer. Bugün bu köşemizde, petunya, aslanağzı, ipekçiçeğl ve benzeri mevsimlik çiçeklerin tohumdan üretim tekniği hakkında bilgi vermeye çalışacağız... Tohum ekmek ıçin kullanılacak toprak karışımı, gübresiz olmalı ve 1/3 oranında, toprak, yaprak çürüğü (iyice ufalanıp elenmiş kayın yaprağı) ve perlit karışımından oluşmalıdır. Bu karışımın bulunmasında zorluk çekecekseniz, torbalanmış olarak satılan torf da aynı işi görecektir. Kap olarak, kenarları yüksek olmayan, 810 cm. kadar tahta bir meyve kasası en uygunudur. Kasanın dibine, toprağın akmasını engellemek ve yeterli suyu tutmasını sağlamak için bir kat gazete döşeyin ve toptak doldurarak üzerini hafifçe bastınp düzeltin. Tohumları, sandığın yüzeyine mümkün olduğu kadar eşit yayılacak şekilde serpin. Daha kolay olması için, tohumları kum veya külle karıştırıp serpebilirsiniz. Üzerine de en fazla yarım cm. kalınhğında toprağı dikkatlice serperek, elinizle yine hafifçe bastırarak düzeltin. Pülverızatörle iyice ıslanacak şekilde sulayın ve üzerini, uygun büyüklükte bir cam veya plastik parçası ile örtün. Çimlenmenin çabuklaşması için ayrıca bir gazete ile de karartma yapın. Belirli aralıklarla üzerini açıp, nemliliği kontrol edin ve kurumaya fırsat vermeden sulamayı devam ettirin. Bır hafta ıle 10 gün sonrasında tohumların çimlendiğıni göreceksiniz. Çimlenme başladıktan sonra kâğıdı ve camı kaldırıp, önce golge, giderek de aydınlık ve yarı güneşlı bir yerde sulamaya devam ederok, fıdelerın bir cm. büyüklüğe ulaşıp güçlenmesını bekleyın. Bır cm. buyuklüğe ulaşan fideleri, ayrı kasalara veya boş balkon kaplarına hazırlayacağınız, yumuşak ve bu defa gübreli toprağa, 5'er cm. arahkla şaşırtma yapmalısınız Yanı yer değiştirip seyreklemenız gereklidir Bu, gelişmenin sağlıklı olması için şarttır. Burada, notmal fıde buyuklüğune ulaşana kadar tutabıleceğıniz çiçeklerınizı, zamanı gelınce köklerini zedelemeden çıkartarak, normal yerlerine dıkebılırsinız. Bütün bu ışlemler, sıze zahmetlı ve uzun zaman alacak gibi geliyorsa, bahar başında hazır fide almanız en lyisı tabıı! Deneyeceklere başarılar dileğıyle.I l 23