Katalog

17. • Kurutulmuş olları, lez/etlerini yia) Buzdolabiiula, salata çekmecesinde. b) Demcllcr halindc bağlayıp asarak. c) Cam ya da toprak kaplarda, serin bir yerde. d) Dclikli bir kapağı olan mııkavva bir kutuda. c) Hiç fark ctmez... S A 6 LI K Erdal Atabek tirmemelcri için nerede Iıılarsınız? Eskimolar neden kalpten ölmez? Daha çok balık ve deniz ürünleri yiyen Eskimolar, kalpdamar hastalıkları nedeniyle "nadiren" ölmektedirler. Oysa ABD'deki ölümlerin yaklaşık yarısı, kalpdamar hastalıklanndan... AMA bir tıp dergisi. Amcrikan Tıp Birliği'nin (bizim Tiirk Tabipleri Birligi'nin Amerika'daki eş örgütü) bilimscl dergisidir. Bir süredir JAMA'nın çcvirisi bizde de yayımlanıyor. JAMAEkim sayısında yayımlanan bazı yazıları özetlemek istiyorum: Birincisi, JAMA Dergisi'ndeki "tstanbul Tabip Odası'ndan" sayfasındaki yazı. Derginin hcr sayısında Istanbul Tabip Odası'nın bir yazısı var. Bu yazı, dcrgide çeviri olmayan tek yazı. 18, • Aşağıdakilerden hangi baharalı kışın kııllanmak üzere kunılabi lirsiniz? a) Dcrcotu. b) Rezene. c) Ki'jiıiş. d) Yaban kcrcvi/i. c) Hepsi... J Puanlama Aşağıda, lıer sorunun lıangi seçeneğinin doğru olduğu, tek tek belirtilmiştir. !şaretlediğiniz her doğru seçenck, si?c bir puan ka/andıracaktır. F.Ibettc hilc yapmak olanağına salıipsiniz! Ancak, nıidesine clüşkün ukuılarımızdan, dürübt davranmalarını rica ediyoruz!.. "1yi bir goıınnet" olabilmcnin ilk kııralı bııdur!. 1: b; 2: d; 3: e; 4: c; 5: a; 6: b; 7: a; 8: d; 9: a; 10: a; 11: t ; 12: d; 13: c; 14: d; 15: e; 16: d; 17: c; 18: a. Hormonlu etler üzerine... Istanbul Fabip Odası'nın "Pralisycn Hekimler Kumisyunu", kamuoyunda çok yankı uyandıran "hormonlu ctlcr" sorununu incelemiş. Yazıda, et üretimini arttırmak için hayvanlara verilen çeşitli hormonlar ve diğer etkili maddelerin incelenmesi yapılıyor, insan ilzerindeki etkileri açıklanıyor. Hayvanlara verilen "et üretimini arttırıcı ajanlar"ın incelenmesi 4 bölumde yapılmaktadır. Doğal östrojen ve androjenler (kadın ve erkck honnunları), yapay östrojen ve aıulrojenler (aynı hormonlann yapayları), buyume honnonu, hormon olmayıp da hürrnoıı gibi etki yapan maddeler (en çok bilineni Zeranol) cle alınıyor. Et üretimini arttıran ajanların en çok kullanılan ikisi, 17 B östradiol vc Zeranol'un et yiyen insana geçebilecek miktarlan da dikkate ahnırsa "zararlı olnıayacağı" gerçeğine varılıyor. ÖIçu olarak, giinde 1 kilo et yiyen insan alındığında bu maddelerin insana geçebilecek miktarlan zararlı sınırların ge^ risindc kalmaktadır. Bu bilgi, gcrçckten de öneınli ölçüde bizleri rahatlatmaktadır. Yazı şu önerilcrle bitmektedir: • Anaboli/an ol; rak ne kullanıldığı bilinmeyen ithal etlcrin yasaklanması, • Bu olayın önemli bir gerçeği, gıda ürunleı i ıi7erinde herhangi bir dcnetimin olmadığını açığa çıkarması, • Gıda uı unleriyle ilgili etkili bir denetim mekanumasının kurulması zorunluluğu. Değerlendirme 06 puan arası: Evct, güzel yemekleri seviyorsunuz; belki akhnızda bir iki bilgi kırıntısı da var. Ama sakın ola ki mııtfağa gircyim demcyin! Raşkalannın yaptığı güzel yemekleri değcıleııdirnıeyi sürdürün. 712 puan arası: Ycmck icmek konusunda, eş dost sohbctlerinde bir iki 'miitevazf çıkış yapabiliyorsunuz belki. Ama fazla hcyecanlanmayın; daba öğrcnecck çok şeyiniz var! 1315 puan arası: İyi sayılırsınız. Güzel ve pahalı bir lokantada, hern garsonu, hern de daha öncmlisi, yemek arkadaşınızı bile şaşırtıp kendinize lıayran bırakabilirsiniz. Ancak "bir çeşnicibaşı" da sayılmazsınız! 1618 puan arası: Bi/e sorarsanız, biraz fazla 'müteva/.ı' davranıyorsunuz! Nedcn kaleıni elinize alıp oyun tcstimi/.in başına oturdunuz ki?.. Siz, ağzınm tadını bilen gerçek bir "goıırmet"siniz! Balıkyağlannın klinikte kullanılması Balık yemek kalbin koroncr hastalıklanrıı geciktiriyor ya da iyileştiriyor mu? F.skimolarda yapılan araştırmalar, ilginç sonuçlar vermektedir. F.skimolar daha çok balık ve deniz ürünleri yeıleı. Diyetleri yağ ve kolesterolden zengin, karbonhidratlan fakirdir. Fakat görıinen gerçek odur ki, Eikimolar kalpdamar hastalıkları nedeniyle "nadiren" ölmektedir. Otopsisi yapılan 33') Alaska ycrlısinin sadecc 35'i, yani %10.3'unün kalpdamar hastalığı nedenleriyle öldıığü saptanmıştır. Oysa. ABD'deki ölümlerin yaklaşık %50'si kalpdamar hastalığı nedeniyle olmaktadır. JAMA'nın yazısında, 1960 yılında başla tılnıış bir çalışma ele alınmakıa, orta yaşlı 852 Hollandalı erkeğin "ko:oner kalp hastalığı olmayışı" ile "yedikleri balık miktarı"nın araştırılması sonııçları verilmektediı: "Daha sonra 20 yıl süreyle izlenen bu popülasyonda günde 30 gram balık yediğini bildiren erkeklerdeki koroneı kalp haslalığı mortalitesinin, hiç balık yeıneyenleıdekinin yarısı olduğu görülmuştür. Bunun u/erine araştırmacılar, haltada iki porsiyoıı gibi a/, miktarda balık yeınenin, kalbi koruyucu özellik taşıyabileeeği sonueuna varmıslardır." D Mevsimin sürprizi: Kulak ağrısı Bu mevsimde nezle ve üşutmeyle bırlıkte ortaya çıkan kulak ağrıları da tedırgın odıcicıdır Kulak ağrısı, mutlaka kulakta bir hastalık olduğunun işaretı değıldır Boğazdakı yangılar, boğaz çevresı yangıları kulakta ağrı yapabılır Ama kulak ağnlarını dıkkate almak.kulaktakıbırhastalığınbelırtısıolupolmadığınıaraştırmakönemlıdır Çünkü, kulak yangıları. özellikle "orta kulağın yangılı hastalığıotıtıs medıa" kendısını rahatsız odıcı kulak ağrısıyla gostenr "Otıtıs medıa", özellikle ırınlı olanı enerjik bir biçımde sağaltımı gereken bir hastalıktır Zamanında veuygun biçimdesağaltılrnadığı zaman ilerleyeıı, kulaktakalıcızararlarayol açabılen. yakınlığı nedeniyle menenjit bakımından tehlıketaşıyan "orta kulağın yangılı hastalığı," ailelenn de dikkatını çekmelıdır. Bu konuda "kulak ağrısı" nasıl uyarıcı ise bu ağrının geçmesi de kulağa çekılen ılgının d,ıQılıp gıtmesıyle sonuçlanmakiadır Oysa, kulakburunboğaz bölgesı her zaman özen göstermemız gereken bir bolgeınızdır Kulaklarımızın onemlı işlevı olan "ışıtme" duygusu da çeşitli hastalıklardan zarar görebilir Bir hastalığı ilerlemeden durdurmak ve iyileştırmek. sonra üzebılecek durumlan onlemek bakımından daha doğru bir davranıştır • 17