Katalog

S A 6 L I K Erdal Atabek Erkekte yaş dönümü var mı? Cinsel bezlerin fonksiyonu, erkekte kesin bir bitiş göstermez. Erkeğin durumunu kadından ayıran önemli bir fark budur. Taş dönümü" deyimi insanın cinsel hayatında bir dönemecin adı. I Bir anlamda "cinselliğin sonbahan". ı Kadında "yaş dönümü", âdetlerin kesilmesiyle belirgindir: Menopoz. Sıcak basmaları, yüzde kızarmalar, terlemeler. Erkekte de böyle bir "yaş dönümü" var mı? Erkeğin yaşlanması bir "andropoz"a yol açıyor mu? Yaşlanmak erkek cinselliğini ııasıl etkiliyor? Konuyu anlayabilmek için, dnselliğin hormonal gelişimini incelemek gerekli. Erkek çocukta cinselliğin gelışimi üç hormon bezinin salgısının ctkisi altında olur. Puberteye yakın dönemde (erkek çocuğunun crinçliğe erişmesi), beynin hipotalamus bölgesinden " G o n a d o t r o p i n l e r i Uyaran Hormon" (GnRH) salgısı artar. Bu artışa bağlı olarak hipof'ız bezınden "Folikülü Uyaran H o r m o n " (FSH) ve "Luteinizan Hormon" salgısı da artar. Bu hormonların etkisiyle erkek cocuğunun testislerinde "Erkeklik HormonuTestosteron" yapımı başlar. Testosteron salgılanması, erkek cocuğunun dış cinsel organlarındaki değişmeyi sağlar: Testislerin çapı büyur, pubiste erkek tipi kıllanma olur. Bu hormon zincirinin işlemcsiyle erkek testislerinde sperm yapımı başlar. Böylece erkek çocuk, genç bir erkek olarak kadını dölleme yetisini kazanır. Erkeğin hayatı boyunca bu cinsel hormonlann salgılanması oldukça sabit olaraksürer. Genel olarak cinsel hayatın sürekliliğini şu o4cutleı le değerlendiririz: Cinsel isteğin duyulması, erkekte penis ereksıyonunun (dikleşmesinin) sürmesi, çocuk yapabilme yeteneği. Erkekte cinsel bezlerin fonksiyonu kesin bir bitış gosterme/. Erkeğin durumunu kadından ayıran önemli bir fark budur. Sebzeler rehberi Maydanoz Maydanoz, çorbadan et yemeklerine, salatanm her türlüsüne kadar koyduğumuz, sevilen bir sebze. Gene de yeterli değil sevgili okurlar. Maydanoz her sofrada, ayrı bir tabakta temiz yıkanmış bulunmalı, öylece alınıp alınıp yenmelidir Oyle, bir çitmik, bir tutam konulup da tat versin diye bakılacak bir bitki değil. Doğrusu, böyle bir gerçek "süper"i iyi değerlendırmek gerekiyor. Bütün mineralleri çok zengin. Bütün vitamınleri çok zengin. Değerlerine bakalım: 100 gramının kalorisi 60. Protein 4.4 gm., yağ 0.4 gm., karbonhidrat 9.8 gm. Şimdi gelelim minerallerine: Sodyum 33 mg., potasyum 1000 mg., kalsiyum 245 mg., fosfor 128 mg., magnezyum 41 mg., demir 8.0 mg., fluor 0.1 mg. Minerallerin hepsi de çok zengin. 1 o Ancak erkekte de, yaşlanmayla birlikte gerek testosteron salgılanmasında, gerekse sperm yapımında azalma görülür. Bu azalma, hipofiz bezinin işlevının azalmasıyla ve organizmanın genel aktivıtesindeki düşmeyle ilgilidir. Kişiler arasında bu bakımdan farklar vardır. Sperm yapımının sona ermesinde yaşlılık temel etken değildir. 80100 yaşındakı erkeklerde bile spermatozoitler bulunmuştur. Ancak bazı erkeklerde yaşlanmaya bağlı olarak cinsel işlevin yavaşlaması bazı belirtilere yol açar. Bu belirtilerde en çok dikkati çeken, "genel bir isteksizlik"tir. Yaşlı erkek, önceleri ilgi duyduğu şeylere karşı ilgi duymamaya başlar, yaşamaktan aldığı tat azalır, sevdiği şeylere, sevdiğı kişilerc ilgisi azalır. Bu duruma gelen erkeklerin bazılarında sıcak basmaları, terlemeler, taşikardi (kalbin hızla çarpması) görülürse de bu oran çok düşüktür. Ancak, erkeğin "andropoz"u ile ruhsal nedenlere bağlı empotans (cinsel gücün azalması ya da kaybolması) arasında kesin bir ayrım yapılması da kolay değildir. Erkeğin cinsel uyaranlarının azalması, cinsel eşe duyulan ilginin tekdüzeliği ya da eşle cinsel uyumsuzluğa varan ruhsal sorunlar, cinsel isteği azaltan ruhsal etkenler (çeşitli başarısızlıklar, bir işe yaramama duygusu, ekonomik sıkıntılar, sosyal statü değişmeleri gibi) cinsel isteği azaltabilir, cinsel gücü etkileyebilir. Çevre uyaranlarının çeşitli hormon salgılanmaları üzerinde de etkili olduğunun unutulmaması gerekir. Beslenmenin de konuyla ilgili yanları vardır. Hayvansal proteinlerin yoksunluğu, protein alımının azalması, A vitanıini eksikliği, B grubu vitaminlerinin eksikliği, E vitamini eksikliği, mineral eksiklikleri gıbi çeşitli beslenme bozuklukları organizmanın genel dengesi içinde cinsel metabolizmayı da etkiier. tnsan karmaşık bir varlıktır. İnsanın nelerden ne ölçüde, ne zaman, nasıl etkilendiğini bulmak sanıldığı kadar kolay değildir, böylesine incelikli bir fizyolojiyi matematik kesinlikler içinde aramak da yanlıştır. Cinsel alan, insanın en duyarlı olduğu alanlardan birisidir. İnsanın karşılaştığı yanlış bir davranış, ağızdan kaçıveren bir söz bütün cinsel duyarlılığı sıfıra indirir. Asıl bilinmesi gereken "duyarlı nokta" budur. Heyecanını yitirmiş, sıradanlaşmış, tekdüzeleşmiş bir cinsel hayat, yaşlanmaktan daha çok bu nitelikleri taşımasından bitmiştir. Yeni bir heyecanın, insanın farkına varan bir davranışın, insanı değerlendiren bir hareketin nasıl bir cinsel uyarı işlevi yaptığını gösteren nice örneği anımsayalım. Yaşlanmaktan değil, tekdüzeleşmekten korkalım. İlgi alanı geniş, hayatın renklerini görebilen, yaşamanın güzelliklerini farkeden insanlar, hayatı sonuna kadar yaşayabilirler. Cinsellik hayatın amacı değil, bir parçasıdır. Menopoz da, andropoz da sanıldığı kadar önemli değildir. önemli olan, sonuna kadar hayatın içinde olabilmektir. Başarı da burada, başarısızlık da. D Zamlar ruh sağlığmı bozuyor jBirdenbire gelirinızın azaldığını anhyorsunuz. Her şeye harcadığınız para artıyor, 'gelirinlz kimbllir ne zaman artacak? Zamlar insanların üstüne Ostüne yagdı. llk tepki, şaşkınhktır. Arkadan "kaygı" gelecektir Aile bütçtsinde zar zor kurulan dengenin bozulmasından kaynaklanan "kaygı". Geleceğe duyulan ya da duyulmayan güven iyice azalacaktır. Ruh sağlığı, ülkemizin gerçek bir sosyal sağlık sorunudur. Uzerınde yeterınce durulmadığına inandığım büyük bir sorun. Çevre etkenleri ruh sağlığı üzerinde çok çeşitli etkiier yapar. Ekonomik durum, bu etkenlerin ön sıralarında yer alıyor. Gelır yetersizliğı, gıderlerın önlenemez yükselişı "ruh sağlığmı bozucu bir etken." Neleri alamayacagınızı yeniden gözden geçirecekainiz. Et eve daha az gırecek, psyrr daha az yenecek, oğlanın paltosu bu yıl da kalsın, kızın ayakkabısı, ça'esız, bekıeyecek. insan kendlne karşı küçülüyor, alleslne karşı kuçüluyor, çalışma isteği azalıyor. yaşama sevinci kayboluyor. Bir süre sonra, bu duruma da ahşılacaktır, ya da öyle sanılacaktır. Ama, İnsanın içindeki "korku", "kaygı". "güvonsizlik" büyüyerek yaşayacaktır. Ruh sağlığının bozulması böyle olmaktadır. Arkadan gelen sıkıntılar, içe kapanma, hırçınlık, uyumsuzluk, çarpıntılar, uyku bozukluklan karşımıza hep "hastalıklar" olarak gelecektir. Insanı ezen düzenin bozduğu "ruh sağlığımız." Koşullara boyun ağmemek, ruh sağlığımızı da korumaktır. D Yemeklenn, uzelllkle salalalann susu maydanoz, çok zengin bir vltamin ve mineral deposu Vitaminlere gelince: A vitamini 1207 Ü., B, vitamini 0.14 mg., B2 vitamini 0.30 mg., Niasin 1.4 mg., C vitamini 166 mg. Bu küçücük yeşil yaprakçıklarda havuçtan yüksek A vitamini, limon ve portakaldan yüksek C vitamini var. B grubu vitaminleri birçok sebzenin üstünde. Çocuklara, gençlere, çalışanlara, yaşlılara birçok bakımdan yararlı. Maydanozu unutmak, doğru beslenmeyi unutmaktır. D 1S