Katalog

l2 E de 'Tıpkısını yap' anlamına gelen "facsimile", tclcfonunıula resim, graTık, eizgi göndeımenı/ı mumkun kılıyor. Isterscni/ renklı olarak. Iokyo, New York, Paris, Lx)ndragibı cok mılyonlu kentlerde, sistem /amandan tasarıuf sağlıyor. Firma, leklanıeısının ı;ı/diği resinıleıi telefonuııuıı ekıanında gorup beğeniyor yahut beğenmiyor. Böylece, 1015 mılyonluk bır kentin ırafık tıkanıklığı içinde kentin bir yaııındaıı obur yanına durmadan resim taşıma derdi ortadan kalkıyor. Buıada telelonbılgısayarvıdco ışbirliği var. • Videolu konfcrans (video conferencing) Bu tur telefonla, bir mues sesenin bolge ınudurlcri ile merkezi arasında deıhal toplantı yapılabiliyor. Herkes telefonun ekranında hcrkcsı görerek konuşabiliyor. • Vidcomelin (videotext). Bu yolla, Anıerıka'dakı bır kıtaplıktan bir kıtabın kımı sayfalarının resımlerinin gönderilmesını ısteyebiliyorsunu7. KISA... KISA... KISA Dışkıdan yakıt Tezek, ormansız Anadolumuzun geleneksel yakıtı idi. Birçok yörelerde yıne de öyle. Bugün, daha çok gubre olarak kullanılıyor tezek. Son yıllarda, tezekten, ınsan dışkısından 'havagazı' uretilmesi denenmeye başlandı Hındıstan'da bu ış almış yürümüş. Bizde de uygulandığını televizyonumuzda görmüştuk. Bu gaz Çin'de daha da çok uretıliyor 7 milyon tesisten, 20 milyon ton körpure bedel havagazı (biogas) alınıyor. işi bıten dışkılar gübre oluyor (water hyacinth). Brezilya'da, şokerkamişı alkolu benzinle karıştırılıp, arabalarda kullanılıyor. Etanol denlyor buna. Fılıpinler'de hındıstancevizı yağı; Florida'da susümbülü, namı dığer 'lağım siimbülü', Japonya'da pirinç artıkları yıne gaza çevrllıyor Amerlka'nın Arlzona eyaletinde ise gaz elde etmek ıçin gofer ağacı (gophervvöed) kullanılıyor (Tevrat'a göre Nuh peygamber ünlü gemisini bu ağaçla yapmış.. mış. Ooğru ise, ağacın ülkemizde de hâlâ mevcut olması lazım).i Tokyo'nun kıyıcığından Sozunu ettığımız bu beş uygulama henuz denenıe aşamasında. Japon Telgraf ve Te lefon Şirketı, deneme yeri olarak Tokyo'rıuıı batısındakı Mıtaka kentim sev'iııiş. Vaılık hların oıurduğu bu kentte evlere bu telefon / «A \imile telefon sistemi, resim, grafîk ve çizimlerimizi telefon konusması sırasında kurj/ tarafa iletment'zi sağlıyor. "Alo ben bilgisayar.." İletişimde son aşama, bilgisayan, telefon, televizyon ve video ile birleştırip birlikte çalıştırmak. Kultur ilc tıygarlıgın da bireok lanınıı ya pılmıy Bencc kiiliür, bilınenlcrin toplamı, ııygatlık bunlaıın uygıılanmasıdır Kultılrlıı, bilgisi cok kiııısediı. Fraıısız, Tıırk kıılluru, bu uluslarm bildıklcı ıııin toplamını göstcrır LJy^aılık, doğanın okımstı/luklaıını, bılıııenleı yaıdımı ilc olunılııya ceviımektir. Su bilgisi, kullure girer. Anıu, kanal, bcnt, baraj ile suyıııı /araı ını önlemek; dahası, su vu, sulamada, clekmk utetimınde kııllan ıııak, uygarlıkııı Ikktrık bılgısı kııluırdur. Bu bılgıdctı yalaılanıp ıı/aklıklaı ııı olıımsıı/luğıınu lclglal, telefun, radyo, lelevi/yon ilc olumkıva cevırnıck uygaılığa gııer. Bu birkav oıııek, tıkrı anlaimak ıçın yeıerlidır. Şuııu hcnıcıı bclirtmeliyinı ki, kultur de, uygarlık da düşuııen aklın uı unlcridiı. Kulluru, uygarlığı hıç kimsc tck başına yaraımadı Hıında, dılşılnenlerin loplam düşünceleı i ve uygulanıalarımn katkısı var. Böyk olduğu ıcindir kı, ınsanlık ileı lemiştir. İlk bır buluşa katkılar, adlı adsu pck cok kimsenın çabalarıdır. Katkılar olmasa idı bugun hâlâ tepelerden dumanla haberleşır, ftbür iletişim araçlarını aklımızın ucundan bile geçirme/dik. Hindenburg'un Atlantiği geçişi Almanların Hindenburg yolcu balonu, 1936 mayısında gemı sırenlerinın, oto kornalarının eşliğinde, New York'ta coşku İle karşılanmıştı Balon, Atlantiği 61 saat 38 daklkada geçmiş. sabah saat altıyı 8 geço New Jersey kentıne varmıştı. Hindenburg, ylne Almanların Graf Zeplin adlı balonuna göre 33 saat daha hızlı gıtmıştı. O zaman balonlar, Beyazıt kulesınden de yüksek kulelere burunlarmdan bağlanıyorlardı. Balondan atılan bir halat, yerden yakalanıyor, bağlama yerine götürülüyordu 9 Mayıs 1936'da da aynı şoy yapılmıştı. Fakat ıpı tutacak olanlar, başka yerde beklıyorlardı Bu yüzden, sarkıtılan halatı gazetecılerle halk yakaladı. Balon, bağlama kulesıne çarpıp parçalanma tehlıkesı atlattı. Ama ertesı yıl bu da oldu. Balon bağlama kulesıne çarpıp yanmaya başladı; 36 kışı öldü. ı Böylece de, balonla yolculuklar sona erdı. K anuni Sultan Süleyman, giınlımuv diliyle şöyle der, "Yar boyıına kiınisi servi dedi, kimi elit Ik'rkesin anlaltıgı bir, amma lanımlar muhtelif." tletişimde son aşama bilgısayarla telelonu, telefonla televizyonu, videoyu birleştirip birlikte çalıştırmak olmuştur. Kısa biı goz atalım: • Sayısal telefon. Başka bir yazımda da belırttiğım gibi, ielefonun bilgisayarla bu leştirilmesi, modern mateTiıatik derslerınde okutulan (2) tabanlı sayı sistcminin (bıııaıv system) telefonda da kullanılmasının sonucu olmuştur. Bılindıği gibi, bilgisayar, bil gileri belleğıne yazıyoı, saklıyor, gerektiğin de eıkarıp kullanıyor. Dıjıtal sistem deniyoı buna. Fclet'onla, "Bana falıın nıımara>ı ur.ı, bağla" yahuı "Evde olmadıgımı, not bırakılmusını soyle" buyruğunu verebıhyoııı/ O zaman, sizevde yokken arayanlara, tele lonunıı/, "Alo, ben bilgisayar. Bey evde yok. Mesajını/ varsa not edcyim," diyebılıyoı Ama, bu arada, karşı larafın olmayacak lallarmı da mesaj diye saklayıp doıuışutuı/de sı/c sunabiliyor. Fh, o kadar kusuı kadı kı/ıııda da oluyoı. • Musveddeli telelon (skelchphone). Bu telefonda, sayı kadranının yerinde bir ek ran var. Karşını/dakiııo so/le anlatamadı ğıni7 biı bilgiyi çizgi ile anlatabiliyorsunu/: Evinizin yerini arkadaşınıza planda gostcrir gibi. Bu telefon sagırla konuşnıada da işe yarıyor. Ancak, sağır, telefonun v'ağırnıa sesiııi de işitemeyeceğınden, çıngırağa ek olarak ışık da koıımuş. Bu telefon, bilgisayar ile videonun telefonla birleştirilmesi ile mümkun olmuş. • Faksimile telefon (facsimile). Latınce \lıı\if(ldt'lı lelejonda, kar^mızılukıleıe. sozle anlaiantayacağınız bir bilgiyi çizgi ile cık tarabiliyorsunuz. lar takılmış. Bunlar, 155 ınılyon dolara mal olan bir merkeze de bağlanmış. Hizmet icin henüz para ödenmiyor. Alınacak sonuea göre sistem butün Japonya'ya, dunyaya yayılacak. Ancak, Mitaka kenti. orta sınıf (Ortadırek değil) mensuplaıından oluşııyor. (,'oğu ışadamı dcğıl, ev adaını. Boyle bır adamın faksimileli, videometinlı, video konferanslı telefonla i>i ne? Biı halk sö/umıı/le, "lx'ylck berıiııi ne kıışıım? Ya/ «elir, kış gider." Ama gene de ılginc bir denenıe. Bır buçuk >ıldır surüyor. Daha bır yıl suıeeek. Ancak, bu asamada da olsa giderilmesi gerekli aksaklıklar var. Faksimileli telefonla gonderılen çizgi resimleı. karşı tarafta, şırketten paıa ile alınan ozel kâğıtlara ya /ılıyor. Bıınun masrafı oldukca kabarık olabiliyor. Tabii kâğıt parasını alıcı oduyor Nornıal durumlarda bıınun sakıncası yok. Ama, kotu niyetlı yahut muzip birisi sizc dıırmadan faksimile resim gönderirse maslafın altından kalkamayabilirsiniz. Oluı mu böyle şey, diyeceksiniz. Oluı ücçcn yü/yılın ortalaıına kadar Ingilterede mektubun bedelını alan oderdi. Muzıp veya kotu niyetliler, kızdıklarını batırmak için, adreslerine tonla mektup gönderirler di. Kötülük, Rovvland Hill'ın (17951879) pulıı icat etmesi ile ortadan kalktı (1840) Çunku pul parasını, o gunden beri mektubu gonderen öduyor. U O Gül reçellerimiz Avrupalı. gul reçelını bılmıyor. Çünkü bunun yapımında kullanılan 'okka gülu" de yitiştirilmlyor orada. Ihraç mallarımtz arasında pekâlâ yer alabılır bu ürünümüz: Daha az şekerli yapılmak koşulu ile. Avrupalı fazla tatlı şeyl sevmiyor. Bir Fransız dostuma bir kavanoz gül reçell göndermıştım Beğenmış, fakat tadından ylyememişti Teşekkür mektubunda, 'Bu, reçel değıl, gül kokusu sindirilmiş bal 1 demişti, Gülü sadece gülyağı olarak satıyoruz. Reçel olarak da satamaz mıyız? işadamlarımız için incelenecek bir konu. 30