Katalog

giden bardaklar da kırılır bazen... Bir çay kaç lira? 100 markayı 4 bın lıradan veriyoruz. Bir çay 40 lira. Bu konuşmadan dört gün sonra 100 nıarka 5 bin, 1 çay 50 lira oldu. Istanbul Kahveciler Derneğı Buna tstanbul Kemahlılar Derneği de diyebilırsınız'nın isteğı, beledıyenin onayıyla gerçekleşiyor tarıfeleı. "lşçınin meşrubatı, yemeği firmadan karşılanıyoı. Handaki birçok fiıma tabldot alıyor. Işçı çalıştığı şirketin markasıyla ıçıyor ayranı, kolayı... Bu çaycılık iyi iş... lyidir... Sizc şu kadannı söyleyeyim, çok ilginçtır. Eski Fenerbahçclı Şükru Bırant, Tahtakale'dc ycnı açılan bir hanın çay ocağının işletmesını aldı. Hava parasıyla? Tabiı hava parasıyla. Milyonlar konuşuyor. Hakın, Gurun Hanı' bilirsinİ7. Hanı, bir ara yandı da ycnıdeıı yapıldı Şımdi o hanın heı katında bir çay ocağı var. Anlayın, ııe para getırıyoı kı katlardan bırının ocağını mal sahıbı ı^lctıyoı. Müşterileriniı ne gibi işlerle uğraşıyor? Bizım handa genellikle yazıhane var. Gunıruk komısyoncuları, canlı hayvan komısyoncuları. Yazıhanelerde 67 kişi bulunur, ama gelenleri gıdenlcri çok olur. Hanın odacılığını da siz mi yapıyorsunuz? Hayır. Odabaşı amca oğludur... Ona da udacılık dededen ml kalma? Dededen evet... Kendisi şimdi burada yok. Sormak istediğiniz bir şey varsa, sorun. Biz de anlatabiliıiz size... Odabaşı ne iş yapar? Mal sahibı ile kiracı arasında diyaloğu kurar. Hanın açılışı, kapanışı, temizliği, güvenliği ondan sorulur. Handa boşalan odaları kiraya verır. Yapılan kira mukavelcsi üstuntt den, kiracıdan /o10 alır. Kiracı iflas eder, borcunu ödeyemez durumda kalırsa, icraya vcrılir. Odabaşı mı verir icraya? Tabii... Dernek var. tstanbul Odabaşılar Derneği. Derneğın avukatı var. Ona bildirir. Avukat da kiracıyı mahkemeye verir. Odabaşı Demeği'nin avukatı da Kemahlı mı? Kemahlı... Zaien bu odabaşılığı bir tek tstanbul'da var. öteki şehırlerdcki hanlarda böyle adetler yok. Odabaşı ile kiracılar arasında uyuşmazlıklar çıkar mı? Şimdi efendim, ellı yıllık kiracı var handa. Kirası daha yeni 30 bin olmuş. Mesela bakın, yukarıda fıtık bağları yapan bir Yahudı var, üç odada 25 binden oturuyor... Odabaşı handa mı yatıp kalkar? Eskiden öyleydi. Artık handa yatıp kalkan yok. Herkes evine gider. Gcne hırsızlıktan sorumludur, ama bekçi tııtar. Ince uzun, saçları kırlaşmış, kasketli biri yaklaşıyoı vanımı/a. Patlayan flaşlar ilgisini çekmış ulmalı. Konuşulanları dinlemek istiyor ama saygısı engelliyoı onu. Oturduğumıu masadan ıki adım geride duruyor. Ocak "»ahibi, "Kolbaşımız" diye gosierıyor adamı parmağının ucuyla. Adam, hemen şapkasını çıkarıp eğıliyor: Hoş gelmışsınız... Utanbul hanlarında, "Baş"tan geçilmiyor. Kolbaşmın verdiği flyata itiraz edenin mah yerde kalır. " O da mı Kemahlı?" diye sormama olanak bırakmadan, "Hamallar Malatyalıdır" diyor, yüke göre, eşit dilimlerde paylaşırmış kazan"Çogu Poturge'den. Adıyaman'dan çıkar. Bi cı. Bölukbaşı, taşınan her parçadan iki pay raz da Çankm'dan. Bunların dışında kimse alırmış. Malın taşıma fiyatını bölukbaşı sapbirlige giremez." Kolbaşı, bağlı olduğu hamal tarmış. Çay ocağının sahibi gevrek gevrek gübölüğünün handaki temsilcisi. Hamal bölük lerek, "Bu fiyata itiraz edilmez" diyor. Kolleri bulundukları semtlere göre adlar alıyor: başıyla göz göze geliyoruz. Yere bakarak su Gazcılar Bölüğü, Ipçiler Bölüğü, Asma suyor. Soruyorum: altı Bölüğü, Çiçek Pazarı Bölüğü, Çarşıkapı ttiraz edilirse, ne olur? Bölüğü... Malın yerde kalır... 150200 kişiden oluşan bu bölüklerin başınKemahlılar spora da düşkün. Hemen hepsi da "bölukbaşı" olarak adlandırılan biri var. Galafasaraylı demek olası. "Aynı zamanda Hanlar bu bölukler tarafından parsellenmiş ANAP'üyız efendim. Turgut Beyi severiz" didurumda. Hepsinin girişinde yan yana sıralan yorlar, "Ama, bu Semra Hamm'ın açıkça Bemış hamal semerleri, el arabaları... Çömelip şiktaşı tutması yok mu? Valla, çok kırıldık. duvarlara sırtını dayamış, kolbaşının emirle Bunu yazın. Beşiktaş'ı şampiyon yaparsa, hiç rini bekleyen hamallar... Kimi terini siliyor, birimiz ANAP'a oy vermeyiz gelecek seçimkimi çıkarmış kasketinı, kafasını kaşıyor. . lerde". Bu Kemahlıdan korkulur. "Vermem" Handan çıkacak mal kolbaşına bildirilıyor. dedi mi vermez!... Kolbaşı da kahvelerden birinde oturan bölükHanları gezdikçc, "Şu dünyada ne işler başına. Bölukbaşı, işin ağırlığına göre, hamal varmii" diyor insan. "Saymakla bitmez". Sayolluyor. Çay ocağının sahibi, "Bu bolııkler buncu Han'ın labirent benzeri dar avlusunda, den başka kimse mal indirip, bindiremez çay ocağı da daracık. Sağda merdivenlerin baKiralar bu handa da düşük. Yalnız, çay burada" diyor, dudaklannda biriken alaycı bir şında, apdest almak için mermer yalaklı bir ocaklarının devrinde, kıra yüzde 100 arttırı gulumseyişle. Kardcşi de onaylıyor: çeşme var. Çeşmenin yanındaki rafta takun lırmış. Hava parasını, hanın sahibi değil, ocağı yalar Mralanmış. Karşısında hamalların yan devreden Kemahlı alırmış. Kemahlı hemşeh Sen kendi malını taşıyamazsın. tkisi de dönüp kolbaşıya bakıyorlar. Kol yatmış semerleri... Elimizdeki makinelere ba risı (Büyuk bir ulasılıkla da akrabası) odababaşı kendisine söz vcrildiğı için sevinçli, bir kıp, "Bi şey konuşacaksanız hanın sahibi şının uygun gördüğü biçimde, yine bir Kemahkarşıda" diyor kolbaşı, "Girin içeriye. Hacı lı hemşehrisine vermek kosuluyla... Yeni yaadım daha sokuluyor yanımıza: Bey masasında oturuyor, bak." Hacı Bey ba pılan 9 katlı Marpuççular iş Mcrkezf nin çay Burda böyle bi şey olanıaz efendim.. haratçı. Saçları kmalı. Genç görünümlü. El ocağı yakında 40 milyona gitmiş. "Ihracatta Olursa?.. lerini göbeğinin üstunde birleştirmiş... Dük zarar eden Erzurumlu bir koyun tuccarı, za Kavga çıkar... kânın içindeki koku burun deliklerimizi sız rarını çıkarmak için" almış ocağı. KemahlıHamal bölüğü, bir günde taşıdığı toplam latıyor. "Hanın tamamı bizim de^U efendim" nın hesabına göre de "çıkarırmış". Açıkgöz diyor, "Tamamı 54 hissedir. Bizım 11 hisse bakışlı, yaşına göreolgun görünümlü bin. Kemiz var." ötekı 43 payın sahıplerinı sorunca mah davasına gönul verenlerden. "Utanbul'a da, "Emekli oldular efendim" diye yanıtlıyor, ilk göç eden Kemahlılar kunıkahvecidiıier" di"Ticaretten emekli oldular yani". Sabuncu yor. "Kurukahveci Mehmet Efendi Kemahlı Hanın damı yok. Avlusunda durup yukarıya mıdır?" diye sorunca da "Onların kurukahbakınca gökyuzü görülüyor. Dukkânlar, dük veciligi sonradan olma" gibilerden bir yanıt kânlardakı mallar, birbirini ezcrcesine ustüs veriyor. "1977 bcevıt yokluğuna kadar" kahte... Kimyevi maddeciler, kilitçıler, kırtasiye vecilik mesleğini yürütmuş Kemahlılar Kahciler, düğmcciler, iplikçiler, yüncüler, saatçı ve ithalinin yasaklanmasından sonra "buyük lar, boyacılar... Kapısının önünde işportacı darbe" yemişler ve meslek değıştirmeyc başlar... lamışlar: Rıza Paşa Han'da kumaşçılar, konfeksiyon Bizim Adalılar dayaruklı tüketim mallacular ağır basıyor. . Odabaşı kollarını arkasında birleştirmiş, işçilere bağıra çağıra ikinci rı satışına yöneldi. Istanbul Adalan'nda yerleşen kemahlıkatın tuvaletıni onartıyor. Çay ocağının sahibi Kemahlı. "Zemin katla birlikte dört kata" lardan söz ediyorsunuz? çay veriyormuş. Dörduncu kattan gcrısine çay Evet, evet. Prens Adaları. lnşaat işi de kahve veren bir başka ocak varmış. Onun da yapıyorlar. Bakırköy'de yerleşen buyuk bir sahibi Kemahlı. Sınır telıyle ayrılır gıbi ayrıl grup da, biz onlara Osmaniyeliler deriz, inşamış muşteriler. Ocaklar birbirlerinin müşteri at işı, camcılık yapıyor. lerine çay satamazmış. Handaki esnafın çoğu Osmaniyc'deki Kemahlılar at yarışı oyIsparta, Denizli, Buldan, Afyon, Aksekiliy namazlar mı? miş... "Ayda 120 bin lira KDV" ödüyormuş. lmkânsız... Kemahlı kumar oynamaz. Satılan çayınkahvenin "hepsi faturalı"ymış... Kemahlı çahşkanlığı, dürüstlüğüyle kazanır Maliyeciler çok sıkıştırıyormuş esnafı. En çok parayı. da konfeksıyoncuları... Müşteri gibı gelip, ceBir süredir konuşmamızı ilgiyle dinleyen Kazayı bastırıyorlarmış. Müşterilerinden memradenizli büfeci komşusu, burada dayanamanun: yıp, söze karıştı: Sürtuşmemizyoktur. Şakadan takılır es Bunların müşteriye koşturmaktan dılleHanda asansör yok. lavanda bir palanga asüu Çaylar askıya konulup zile basıhyor. Askı naf burada birbirine. Futboldan takılır. Siyasi ri dışarıda kaldı. Bak bi de bize, oturduğumuz merdiven boşluğunda katlan dolaşıyor. yerde kazanıyoruz parayı! U takılır. Handa ANAPDYP çekişir... Yeni yapılan 9 kath Marpuççular tş Merkezi'nin çay ocağı yakında 40 milyona gitmiş. "Ihracatta zarar eden Erzurumlu bir koyun tüccan, zararını çıkarmak için" almış ocağı.,. Handa asansör yok. Tavanda bir palanga asılı. tpin bir ucunda, kutu biçiminde, tahtadan bir çay askısı bağlı. Çayları askıya koyup zile bastı. îpin öteki ucundan, üçüncü katta duracak ölçüde çekti... 19