Katalog

2 30 Temmuz 2011 Cumartesi Bafa Gölü'nü neden kurtaramıyoruz? Aslında Bafa Gölü'nü kurtarma çalışmaları 2007 yılından itibaren sürüyor. Ancak tüm iyi niyetli çalışmalar ve araştırma raporlarına rağmen havzanın kurtulması hayli zor olacağa benziyor. Kirliliğin asıl nedeni Uşak ve Denizli'deki sanayi tesislerindeki atıkların Büyük Menderes Nehri’nden Bafa Gölü'ne ulaşması. Gerçek sorumlular bilinmesine karşın bakanlık herhangi bir yaptırım uygulamıyor. arayolu ile Söke'den Milas'a doğru giderken zeytinlikler içersinden kıvrıla kıvrıla ilerleyen yol, buğulu bir gölün yanından geçer. Bafa'dır bu gölün adı. Bundan 2000 yıl önce Herakleia antik kentini kıyılarında barındıran eşsiz bir mekan...Büyük Menderes Nehri'nin Latmos Körfezi'nden denize döküldüğü yıllarda Herakleia,küçük bir liman kentiydi.Büyük Menderes o yıllarda bıkıp usanmaksızın Latmos Körfezi'ne alüvyon taşıyordu. Taşınan bu alüvyonlar o kadar çoktu ki, körfezin iki ucu zamanla birbirine yaklaştı ve birleşti. Böylece içerde ufak bir göl oluşmuş oldu. Çok sonraları bu yörede yaşayan insanlar, artık denizden epeyce içerde yer alan bu göle Bafa Gölü adını verdiler. Gerek doğal güzelliği gerek gölün içindeki ekosistemin zenginliği açısından parmakla gösterilen mekanlar arasında yer alan Bafa Gölü'nde uzun bir süredir yaşanan kirliliğin önü onca çaba ve emeğe karşın bir türlü önü alınamıyor... Ani alg patlamaları ve su kirliliği nedeniyle kuş ve balık ölümlerinin meydana geldiği Bafa Gölü’de, insan sağlığı açısından da tehlike sürüyor. Bafa’ya temiz suyu taşıyacak ve alg üremesini durduracak herhangi bir fiziksel önlem alınmış değil. Kısa süreli projeler gölü kurtarmaya yetmeyecek gibi görünüyor. WWFTürkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) geçen hafta yazılı bir açıklama yaparak suyu kullanan ve yöneten havzadaki tüm tarafların söz sahibi olduğu bütüncül bir Havza Yönetimi yaklaşımının benimsenmemesi halinde Bafa Gölü'nü kurtarmanın mümkün olamayacağını söyledi. Aslında Bafa Gölü'nü kurtarma çalışmaları 2007 yılından itibaren sürüyor. Ancak tüm iyi niyetli çalışmalar ve araştırma raporlarına rağmen havzanın kurtulması hayli zor olacağa benziyor. Kirliliğin asıl nedeni Uşak ve Denizli'deki sanayi tesislerindeki atıkların Büyük Menderes Nehrinden Bafa Gölü'ne ulaşması. Gerçek sorumlular bulunmesine karşın bakanlık herhangi bir yaptırım uygulamıyor. Havzayı kurtarmaya yönelik projeler ise yalnızca bölge halkını, çiftçiyi ve balıkçıyı bilinçlendirmeye yönelik olabiliyor. Milas Kaymakamlığı, 31 Temmuz 2011 tarihine kadar Bafa Gölü’nde balık avlanması ve yüzülmesinin yasaklamıştı. Bu da sorunun çözümsüz kaldığı noktada alınabilecek çaresiz bir önlem. Bafa Gölü’nde yaşanan kirlilik sorununun çözümü için sorunların Büyük Menderes Havzası ölçeğinde ele alınması gerekiyor. Büyük Menderes Havzası’nın aşağı kısmında yer alan Bafa Gölü’nde yaşanan kirlilik doğayı ve çevresinde yaşayanları tehdit ediyor. Bilim insanlarınca göldeki organik kirliliğin, göldeki sucul canlıların yanı sıra göl çevresinde yaşayan ve balıkçılık, turizm gibi  K  WWFTürkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) geçen hafta yazılı bir açıklama yaparak suyu kullanan ve yöneten havzadaki tüm tarafların söz sahibi olduğu bütüncül bir Havza Yönetimi yaklaşımının benimsenmemesi halinde Bafa Gölü'nü kurtarmanın mümkün olamayacağını söyledi. Büyük Menderes Havza Atlası çıkarılacak ve Entegre Havza Yönetimi (EHY) temel paydaşlarının ortak kararlar almalarını sağlayacak. WWF: Havza planlaması şart Havzanın doğal, hidrolojik, demografik, sosyoekonomik, politik ve örgütsel karakteri ortaya koymak amacıyla Büyük Menderes Havza Atlası çıkarılacak ve Entegre Havza Yönetimi (EHY) temel paydaşlarının ortak kararlar almalarını sağlayacak. Pilot Projeler ile havza genelinde yaygınlaşacak örnek alanlar belirleyerek Söke Ovası’nda tarım sorunlarını tespit edecek tarımsal yapı analizi çıkarılacak. Modern sulama ve suyun etkin kullanımına ilişkin çifçiyi eğiterek damla sulamanın yapılacağı pilot çiftlikler oluşturulacak. faaliyetler ile geçimini sağlayan yöre halkı için de ciddi sorunlar oluşturabileceği öngörülüyor. Göldeki organik kirleticiler, büyük oranda Büyük Menderes Nehri ile göle taşınıyor. CocaCola Hayata Artı Vakfı, WWFTürkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), YADA (Yaşama Dair Vakıf), EKODOSD ve Ege Derneği işbirliğinde 2010 yılı Kasım ayında başlayan “Yaşayan Nehirler Yaşayan Ege Projesi” kapsamında gerçekleştirilen su kalitesi izleme ve değerlendirme çalışmasının ilk bulguları da kirliliğin boyutlarını ortaya koyuyor. Büyük Menderes Nehri boyunca alınan su ve canlı örnekleri ile gerçekleştirilen biyolojik ve kimyasal ölçümler; başta besin tuzları, tuzluluk ve fosfat olmak üzere evsel, endüstriyel ve tarım kaynaklı kirliliğin nehrin su kalitesini olumsuz etkilediğini ortaya koyuyor. Ayrıca, tespit edilen kirlilik sucul canlıların yaşamı üzerinde risk oluşturuyor ve doğal çeşitliliği azaltıyor. Uşak’ın evsel ve sanayi atıkları Demirler Deresi (Yavi Çayı), Dokuzsele Deresi ile Ulubey kanyonlarını takip ederek Adıgüzel Barajı ve Büyük Menderes Nehri’ne taşınıyor. Ayrıca, Çürüksu Çayı da Denizli’nin sanayi ve evsel atıklarını Büyük Menderes Nehri’ne taşıyor. Yapılan çalışmada Demirler Deresi, Dokuzsele Deresi ve Çürüksu Çayı ekosistemlerinde yüksek düzeyde kirlilik tehdidinin oluştuğu, bu bölgelerdeki besin zincirinin tamamen bozulduğu ve su içi canlı yaşamının yok olma noktasına geldiği saptandı. Ayrıca, Demirler Deresi, Dokuzsele Deresi ve Çürüksu Çayı sularının tarımda kullanılmasının insan sağlığı için ciddi boyutlarda tehlike oluşturabileceği tahmin ediliyor. Evsel ve sanayi atıkları özellikle sudaki azot ve fosfor miktarında artışa neden oluyor, bunun sonucunda Büyük Menderes Nehri’nin su kalitesi 4. sınıf kirli su seviyesine düşüyor. Sanayi atıklarının bir diğer olumsuz etkisi, nehir suyunun tuzluluk oranındaki yükseliş sonucunda nehir suyu ile sulanan topraklarda görülen tuzlanma ve bunun getirebileceği tarımsal verim kaybı. Büyük Menderes Havzası’ndaki tüm sektörler ve yöre halkının yanı sıra tüm ekosistemlerin temiz suya erişim hakkının sağlanması için bir an önce gerekli önlemlerin alınması ve kirlilikle mücadele için havza ölçeğinde planlama ve uygulamaların hayata geçirilmesi gerekiyor.