Katalog

12 Güner, başkentte çıkan edebiyat dergilerini araştırdı 18 Şubat 2011 Cuma 346 NKARA (Cumhuriyet Bürosu) Dil Derneği’nce yayımlanan Çağdaş Türk Dili dergisinin Yayın Yönetmeni, yazar Günay Güner’in, 2006 yılında yitirdiğimiz gazetemiz Stockholm Temsilcisi Gürhan Uçkan’ın anısına hazırladığı “Ankara’da Dergiler ve Yazın” başlıklı araştırmasında, Ankara’nın salt Cumhuriyetin değil, yazın yaşamının da başkenti olduğunu vurguladı. Güner, Ankara’da çıkan 120 adet edebiyat dergisinin “şiiri” baş aktör kabul ettiğine dikkat çekti. “Dergiler bir toplumda düşüncenin, edebiyatın işliğini oluşturur. Kitaplar önce dergilerde doğar. Yazının, şiirin büyük katkısıyla başarılmış olan Türk Devrimi’nin temel kurumlarından Halkevleri’nin yayımladığı dergileri, öncü yayın konumunda olanı, adını da Ata ‘Ankara,edebiyatındabaşkenti’ A türk’ün koyduğu ‘Ülkü’dür” diyen yazar Günay Güner, araştırmasında, Türk edebiyatının önemli yazarşairlerinden biri kabul edilen Yahya Kemal’in, 1921’de, “Dergah”ta çıkan “Üç Tepe” ve 1936’da Kültür Haftası’nda çıkan “Memleketten Bahseden Edebiyat” yazılarında, edebiyatın merkezinin ve söyleminin İstanbul’dan Anadolu’ya, Ankara’ya geçtiğini belirtti. Mart 2002 tarihine dek yazın dergilerinin sayısı 178’dir. Bunların Şubat 2002’de yaşamakta olanlarının sayısı ise 130’dur. Çıkmakta olan dergilerde, bir ayda yaklaşık 3 bin 120, bir yılda 18 bin 720 imza yazmaktadır. 14 tanesinin alt başlıklarında yalnızca şiir sözcüğü geçiyor. Yaklaşık 50 dergide şiir en başlardadır.” ‘50 dergide şiir en başta’ Güner, araştırmasında şu ifadelere yer verdi: “Bağımsızlık Savaşı başlarken, Nafi Kansu, Nâzım Hikmet, Yakup Kadri, Halide Edip, Vala Nurettin gibi gözü pek yazarların, aydınların her anlamda zorlu yolculukların ardından Ankara’ya ulaştıkları bilinir. Dergilerimiz üzerine çalışan yetkin yazar Tuncer Uçarol’un saptadığına göre, Türkiye’de, 2 ‘Düşünce özgürlüğünün bayrakları’ Araştırmasında, Ankara’da gazete boyutunda çıkan “Yaprak” dergisinin Orhan Veli ve Sabahattin Eyuboğlu yönetiminde hem şiir ve şiir sorunlarına, hem de düşünceye yer vererek Garip şiirini duyurmanın yanı sıra “düşünce özgürlüğünün bayrak yayınlarından” olduğunu kaydeden Güner, “Seçilmiş Hikâyeler”in de Salim Şengil’le özdeşleşen, öyküye dayansa da nitelik li şiirler yayımlayan, “yayınımızın kilometre taşı” niteliğini taşıdığını vurguladı. Güner, “Garip şiirine ilk tepki 1950’de çıkmaya başlayan Hisar dergisi çevresinden görülür. ‘İkinci Yeni’nin doğduğu, olgunlaştığı dergi ‘Pazar Postası’, adını koyan ise Muzaffer Erdost’tur. 1956’da Muzaffer Erdost’un yazı iş’nin, ‘Yaprak’ edebiyat derOrhan Veli leri müdürü olmasıyla yayımlanan bir şiiri... gisinde ‘Pazar Postası’nda yoGACI MAHMUT DAL ğunlukla yeni şiir anlaİşim gücüm budur benim, yışlarını işleyen ve desGökyüzünü boyarım her sabah, tekleyen sanat yazılarıHepiniz uykudayken, na yer verilir. Erdost, Uyanır bakarsınız ki mavi. ‘İkinci Yeni’ başlıklı yazısını ‘Son Havadis’te ılır kimi zaman, Deniz yırt yayınlasa da bu akımı ezsiniz kim diker, Bilm güçlendiren yazılar Ben dikerim. ‘Pazar Postası’nda bulunur” görüşünü dile Dalga geçerim kimi zaman da, getirdi. “Türk yazınıO da benim vazifem; nın anıt dergilerinden Bir baş düşünürüm başımda, olan Türk Dili’nin, düşünürüm midemde, Bir mide 1983’te yayın yaşak düşünürüm ayağımda, Bir aya mında, güçlü yazılahaltedeceğimi bilemem. Ne rın yanı sıra yayımlaOrhan Veli dığı ‘Şiir Özel Sayısı, Yazın Akımları Özel Sayısı, Günlük, Eleştiri, Anı, Yapısalcılık’ gibi özel sayılarla benzersiz bir başucu kitaplığı oluşturduğunu” söyleyen Güner, Atatürkçülüğün belirleyicisi kabul edilen “Mavi” dergisinin de Ankara’da yayımlandığına dikkat çekti. Güner, 1950’li yılların belirleyici yanının yenilik arayışını en iyi yansıtan olgunun “Yenilik”, “Şimdilik”, “a Dergisi” olduğuna da işaret etti. Ahmet Say’ın yönettiği “Türkiye Yazıları” dergisinin günümüzde de adından söz ettiren tarihsel bir dergi olduğunu vurgulayan Güner, “Ataol Behramoğlu’nun yönetiminde yayımlanan ‘Halkın Dostları’ ve ‘Militan’ dergileri toplumcu yazın anlayışında iz bırakmış, kalıcılaşmış yayınlardır. ‘Dönem’ dergisi Asım Bezirci, Hüseyin Cöntürk ve Turgut Uyar tarafından yine Ankara’da çıkarılan tam anlamıyla bir şiir eleştiri dergisidir” dedi.