Katalog

20 HAZİRAN 2008 CUMA Çocuklarda Proje Tabanlı Eğitim rken çocukluk dönemi eğitiminde proje tabanlı eğitim etkili bir yaklaşım olarak tüm dünyada yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu yaklaşımla çocuklar kendilerine sunulan hazır bilgilerle değil projeler kapsamında kendileri yaparak ve yaşayarak öğrenirler. Projeler çocuklarla birlikte çalışılan ve sonuçta gerçek yaşamı taklit eden iş yapma yollarıdır. Yaşamımız büyük ve küçük projelerle doludur. Haftanın 7 günü yemek yapmak ya da bir doğum günü partisi hazırlamak birer projedir. Herkes projelere farklı yaklaşır ama aslında yol boyunca benzer süreçlerden geçer. Hayattaki herhangi bir projenin 4 parçası vardır: “Düşünme. Planlama. Hazırlık. Uygulama.” Proje yaklaşımıyla çocuklara yaşamları boyunca hizmet edecek becerileri kazandırılır. Çocuklar okulda yaşadıkları deneyimleri biriktirir ve ihtiyaç duyduklarında bu deneyimlerden edindikleri bilgileri kullanırlar. Bizler de küçük yaşta yaptığımız her işi basamak basamak düşünmeyi öğrenip uygulamaya geçirebilseydik belki de şu an kendimizde geliştirmek için savaştığımız organizasyon becerilerini çok önceden kazanmış olurduk. Çocuk eğitiminde proje geliştirmek konusunda fikir edinebilmek için basit bir örnek verilebilir. Diyelim ki oturma odanızdan memnun değilsiniz ve bazı değişiklikler yapmak istiyorsunuz. Herkesin yaşamdaki sıradan bir durum gibi algılayacağı bu örnek aslında başlı başına bir projedir. Projeye şekil vermeniz için de basit birkaç soruyla başlamanız gerekir: Şu anda oturma odam nasıl? E Bu odanın nasıl olmasını istiyorum? Özellikle beğenmediğim neler var? Bütün bu sorular üzerinde düşününce belki de ilk basamak olarak odayı tekrar boyatmaya karar vereceksiniz. O zaman da odayı boyatmakla ilgili özel sorular sorarak kendinize bir yol belirlemelisiniz: Hangi renge boyamalıyız? Boyayı nereden alacağız? Ne kadara mâl olur? Bu soruları yanıtladıktan sonra projenin parametreleri hakkında daha iyi fikir edinmiş olursunuz. Bu örnek yetişkinlerin kendi projelerini nasıl yaptıklarını anlatır. Proje yaklaşımında da çocuklarla çalışmak buna benzer. Tabii ki çocukların konuları uçakları neyin uçurduğu veya grup kuralları geliştirmek olabilir. Yetişkinler ve çocukların projeleri arasındaki tek fark şudur: Odanızı boyatmayı planladığınızda sonucu bilirsiniz. Ancak çocuklarla çalışırken sonuç baştan görünmez. Çünkü projeye başlarken çocukların keşfetmek için hangi yolları kullanacaklarını bilemezsiniz. Bunun için çocukların her anını gözlemek, onların tepkileri hakkında düşünmek ve sorgulamak gerekir. Projelerde öğretmenler çocukların öğrenme süreçlerini kolaylaştırmaya çalışmazlar. Aksine çocuğu derinlemesine düşünebilmesi için sorularıyla yönlendirirler. Öğretmenler çocukların fikirlerinin açmasına izin verir. Öğretmenler çocukların bir sorusu varsa bir fikirleri olabileceğine de inanır ve bu yüzden soruları hemen yanıtlamazlar. Bu birçok açıdan iyi bir uygulamadır ama bizlerin aldığı eğitime de çok yönden terstir. Çocuğu dinlemek önemli EĞER öğrenimi, inşa etmek, yıkmak ve zaman içinde yeniden inşa etmek olduğuna inanıyorsak çocuğa sorduğu sorunun doğru yanıtını vermenin o anda yalnızca bir kolaylık olduğunu, bu süreçte anlamlı olmadığını görürüz. Eğitimin en önemli rolü çocukları kendi sorularını sormaları ve yanıtlamaları için donatmak; bunu yapabilmeleri için de onlara beceriler ve araçlar vermektir. Proje tabanlı eğitim uygulamalarında en önemli kelimeler konuşmak, açıklamak ve aktarmak değil dinlemektir. Çünkü dinlemek çocuğun duygu ve düşüncelerine ulaşabilmeyi sağlar. Dinlemek çocuğun fikirlerine açık olmayı, onun bakış açısını anlamayı gerektirir. Bu yüzden de bir çocuğu dinlemek yalnızca kulaklarımızla değil, tüm duyularımızla gerçekleşmelidir. Çocuklarla yapılan projeler biz yetişkinler için önemli deneyimlerdir. Bu yöntemle çalışmak çocukların yanı sıra bizlere de düşünmeyi, düşünmeye saygı duymayı, iletişimi ve dinlemeyi öğrenmek için fırsatlar tanır. Çocuklarla beraber görürüz ki aslında hayat bir projedir ve proje yoluyla öğrenmek hayatın içinden ve hayata dair her şeyi içerir. 11