Katalog

11 TEMMUZ 2021 8 Tarihi, doğası, kültürü ve mutfağıyla, herkesin, ölmeden önce mutlaka görmesi gereken yerlerden biri Antakya Binlerce yıllık buluşma eme-içme, lezzet tur- ri Petrus’un vaazlar verdiği bir yer Üstünde “neşe” yazan ları’’ dendiği zaman olarak tanınıyor. Cephesindeki ba- iskelet mozaiği... akla ilk gelen yer- rok giriş bölümü 1860’lı yıllarda “Y lerden biri Antak- Kapusen rahipler tarafından yap- ya. Oysa pek iştah- tırılmış. Kapusenler, 1528 yılın- lı olmayanlar için de farklı lezzet- da, Papa VII. Clemente’nin tanı- ler ile büyüleyen, zengin tarihi ile dığı, Fransisken tarikatının bir ko- keşfedilmeyi hakeden eşsiz köşe- lu. Başlarına taktıkları kukuleta lerden kendisi. Bu hafta rotamı- (cappicio) sebebiyle, halk tarafın- zı Antakya’ya çevirdik ve “Gitsem dan kukuletalı (cappuccino) ola- LALEHAN ne yaparım?” diyenler için kısa bir rak adlandırılmışlar. Dağdan gele- UTKAN geziye çıktık. rek bir havuzda biriken sular vaf- Habibi Neccar Dağı’nın etekleri tiz için kullanılmış. Kudüs ve Efes Hatay Arkeoloji lalehan-70@ ile Asi Nehri arasında kurulu olan Meryem Ana Evi gibi burası da hotmail.com Müzesi’nin en dikkat Antakya’nın tarihi, MÖ 8000’li hac merkezi olarak kabul edili- çekici eseri ise, -şüphesiz- yıllara kadar uzanıyor. Şehrin ku- yor ve her yıl haziranın 29’unda, girişte, şaşkın gözleriyle ruluşu ise Büyük İskender dönemi- Vatikan’dan temsilcilerin de katıl- size adeta “hoşgeldin’’ 600 çeşit ne tarihleniyor. İskender’in genç dığı bir ayin düzenleniyor. der gibi bakan, Hitit kralı yemeği yaştaki ölümünden sonra, impara- Şuppiluliuma’ nın büstü. YIKIMLARLA DOLU TARİH torluğunu paylaşan komutanların- ile gurme Bizans devri boyunca ticaret dan biri olan Seleukos, Samandağ turlarının merkezi olma özelliğini koruyan yakınında Seleukeia Pieria, Oron- şehrin en önemli gelir kaynakla- tes (Asi) Nehri kıyısında ise Anti- da rüştünü rından biri keten ve ipek. Günü- ocheia adlı iki şehir kurar. İki ma- ispatladığı NEFES KESEN MOZAİKLERİ GÖRÜN müzde de, şehir merkezinde, bir- halleden oluşan Antiocheia kenti- yerlerden birinden güzel ipek ürünler satan nin Halep yoluna doğru olan kıs- üphesiz, Antakya gezilerinin olmazsa olmazların- -şüphesiz- girişte, şaşkın gözleriyle size adeta “hoş gel- dükkânlar dikkati çekiyor. Tüm mında Makedonyalılar, güneybatı dan Hatay Arkeoloji Müzesi ve bir otel inşaatı sı- din’’ der gibi bakan, Hitit kralı Şuppiluliuma’ nın büs- biri Antakya. Ş zengin kentler gibi Antakya’nın tarafında ise yerli halk ve bir mik- rasında ortaya çıkarak Kültür ve Turizm Bakanlı- tü. Necmi Asfuroğlu Müzesi, mutlaka görülmesi gere- Gitmişken tarihi de yıkımlara sahne olmuş. tar Yahudi yaşıyordu. MÖ 1. yüz- ğı’ na devri yapılan eserlerin oluşturduğu Necmi Asfu- ken yerlerden biri Antakya’ da. Hatay Arkeoloji Müze- Bunlardan biri 1097 yılında- yılda, Roma İmparatorluğu’nun humusun, roğlu Müzesi, zaman ayrılması gereken yerlerden. Ha- si’ nin aksine, buradaki eserler yakın çevrelerden top- ki Haçlı Seferleri. Uzun süre di- Suriye eyaletinin başkenti olan şe- tay Arkeoloji Müzesi, 2014 yılından beri yeni binasın- lanmış değil. Otel inşaatı sırasında çıkan, özverili ve ör- atomun, acılı renen şehir, 1098’de teslim ol- hir, doğudan batıya doğru uzanan da ağırlıyor ziyaretçilerini. Antakya, Samandağ, Tar- nek gösterilebilecek bir çalışma ile muhafaza edilerek ezmenin, tepsi muş ve halkının neredeyse tama- ticaret yollarının üzerinde olması sus, Daphne civarından getirilen birbirinden etkileyici ziyaretçilere açılan bir yer. 1050 metrekare ölçüsüyle, mı kılıçtan geçirilmiş. 1238 yılın- sebebiyle yoğun bir nüfusa sahipti mozaiklerin yanı sıra, Antakya Lahiti’ni de barındıran dünyadaki bilinen en büyük mozaik ve mitolojinin ba- kebabının ve da Memluk idaresine geçen An- ve günümüzde Harbiye olarak ad- Roma devri eserlerine ve geniş bir sikke koleksiyonuna bası Heseidos’ u gösteren Pegasus mozaiği, ziyaretçile- Antakya’nın takya, Sultan Baybars tarafından landırılan Daphne kentine doğru, ev sahipliği yapıyor. Müzenin en dikkat çekici eseri ise rin nefesini kesiyor. bir kez daha yıktırılıp yeni baştan meşhur zengin Romalıların yazlık villaları imar edilmiş. bulunmaktaydı. tavuğunun St. Pierre Kilisesi ÇİFTE KAVRULMUŞ Günümüzde, Osmanlı devrine 13 METRELİK MAĞARA tadına atfedilen eserlerin çoğu, ilk yapısı MS 1. yüzyılda, Hz. İsa’nın ha- Memluk devrinde inşa edilen ya- bakmadan SÜVARİ KAHVESİNİ İÇİN varileri Kudüs’te toplanarak bir pılar olarak kabul ediliyor. Bunlar- dönmeyin. konsey oluşturmuşlardı. Bu ye- dan biri de Antakya’nın simgele- ntakya’da en az yarım gününüzü Kurtuluş ni dini yaymak üzere Anadolu top- rinden Habibi Neccar Camisi. Ca- Caddesi ve çevresine ayırmanız gerek. An- raklarına gelmeye başladılar. MS minin Anadolu topraklarındaki ilk Atik çağda, meşaleler ile aydınlatılan bir cad- 35-45 yılları arasında, Pavlos, Bar- cami olduğu iddiaları var. Habibi de burası. Ana yoldan ayrılıp sokak aralarına gir- nabas ve Petrus’un Antakya’ya Neccar, günümüzde kendi adıy- dikçe kaybolmuş hissine kapılıyorsunuz. Bu hissi hi- gelmesiyle birlikte, nüfusu pagan la anılan dağdaki mağaralardan çe sayarak yürümeye devam edince birbirinden güzel ve Yahudilerden oluşan şehirde, birini mesken tutmuş. Hıris- evler, camiler ve kiliseler kesiyor yolunuzu. Dilerse- Hıristiyan topluluklar oluşmaya tiyanlığı yaymak üzere ken- niz, kafe veya restorana çevrilmiş, limon veya porta- başladı. Yaşantıları ve inançları ile te gelen havariler, halk ta- kal ağaçlarının gölgelediği avlusunda oturup soluk- Romalı paganları etkileyen bu in- rafından taşlanmaya başla- lanabileceğiniz mekânlar da var. Tarihi Affan Kahve- sanlar, kendilerine, mesihe (Hris- dığında, inzivaya çekildi- hanesi de bunlardan biri. Gitmişken Antakya’nın çay tos) iman edenler anlamına gelen ği dağdan koşup gelerek bardağı ile servis edilen ve “süvari” olarak bilinen Hıristiyan demeye başladılar. Böy- halkı, onlara uymaları çifte kavrulmuş kahvesini, Haytalı tatlısını, limon- lece Antakya, Hıristiyan sözcüğü- konusunda ikna etmeye Künefe lu dondurmasını mutlaka deneyin. Göç dalgası, ar- nün ilk kez telaffuz edildiği ve bu çalışmış. MS 37 yılında tan nüfus ve çarpık kentleşme biraz zarar vermiş An- yeni dinin batıya doğru yayıldığı gerçekleşen bu olaydan takya sokaklarına; Arnavut kaldırımları sökülüp be- bir merkez haline geldi. ve o sırada meydana ge- ton kaplanmış dar sokaklar. Ama yine de özellikle sı- Bu dönemin en çarpıcı ese- len depremden, Kuran’da, cak yaz aylarında, bunaldıkça kaçılacak tek adres es- ri, şüphesiz, Habibi Neccar Dağı Yasin Suresi’nin 13 ile 32. ki Antakya sokakları. Yöresel ürünleri bulabileceği- eteklerine yaslanmış olan St. Pier- ayetleri arasında bahsedilir. niz Uzun Çarşı da Kurtuluş Caddesi üzerinde. Alışve- re Kilisesi’dir. Aslı, 13 m derinli- Ayetlerde “Karye” olarak adı rişin büyüsüne kapılmadan önce, çarşı içindeki Kur- ğinde bir mağara olan yapı, ilk Hı- geçen şehrin Antakya’ya işaret şunlu Han’a uğrayarak kendinize bir künefe ziyafeti ristiyanların toplandığı ve Hava- ettiği kabul ediliyor. çekmeniz gerek mutlaka. Asıl adı Simon Dağı ntakya gezisinde mutlaka görülme- si gereken yerlerden biri de Samandağ Genç Simon’ın Aziz Simeon ve çevresi. Güne, Samandağ zirvesin- inzivaya çekildiği ve Stylites Manastırı deki Aziz Simeon Stylites Manastırı Stylitler olarak bilinen A ile başlamak uygun bir tercih olacak- tarikatı kurduğu yer, tır. MS 6. yüzyılda yaşayan ve Samandağlı genç Si- daha sonraları bir mon olarak tanınan keşiş, hayatının 40 yılını, bu dağın manastıra çevrilmiş. tepesinde, 10 m yüksekliğindeki bir sütunun üzerin- de yaşayarak geçirmiş. Simon Dağı olarak adlandırılan dağ ise zaman içinde Samandağ adını almış. Saman- dağ kıyısı Çevlik Sahili olarak adlandırılıyor. 14 km uzunluğuyla, Türkiye’nin en uzun sahili burası. Deniz kıyısına inmişken Hz. Hızır Makamı gidilmesi gere- ken bir yer. Özellikle Arap Alevilerinin kutsal saydığı, sabahları etrafında 3 kez dönmeden kimsenin işe baş- lamadığı bir yer. Kuran’daki Kehf Suresi’nde geçen ve “Medine” olarak bahsedilen, Hz. Hızır ile Musa’nın buluştuğu yerin burası olduğuna inanılıyor. EZAN VE ÇAN SESLERİ BİR ARADA Sahildeki balık restoranlarında kısa bir mola sonrası, Seleukieia Pieria kentinin nekropol alanını, soylu bir Romalının aile mezarı olan Beşikli Mağara’yı ve Titus Tünellerini görmek gerek. Antik kenti ve limanı sel Titus Tünelleri baskınlarından korumak ve dağdan gelen suyun yönü- nü değiştirmek için yapılmış bir tünel burası. İnşasın- da, isyan çıkardıkları gerekçesiyle buraya getirilen bin kadar Yahudi çalıştırılmış. İmparator Vespasianus’un MS 69’da başlattığı inşaat, oğlu Titus zamanında ta- mamlanmış. Büyük iş makineleri kullanılmadan, kü- çük el aletleri ile açılmış etkileyici bir Roma mima- risi. Tüneli sonuna kadar geçmek isteyenlerin yanın- da mutlaka el feneri, suya dayanıklı bot vs. gibi giysi- ler olmalı. “Köpek, adamın elndek şşey saran gazete kâğıdını yaladı, sonra adamın yüzüne dern br mnnetle Ezan, çan ve hazan seslerinin bir arada duyulduğu, baktı. Adamın başka br kâğıt çnde getrdğ kıymayla ekmek karnını doyurmaya yetmemşt. Unesco tarafından “dünya kültür şehri” seçilmiş bir Gece yarısı, köpekle adamın yan yana altına sığındıkları yaprakları boyun bükmüş ağaca nceck br yer burası. Samandağ çevresindeki, Türkiye’nin tek yağmur tıpırdıyordu. K…. kasabası blmem kaçıncı uykusunda homurdanarak devnrken, adamla köpek Ermeni köyü olan Vakıflı ve 2 km yakınındaki Hıdır- br yılı aşkın br süredr adamın mutlu ve mutsuz tüm gecelern paylaştıkları yerde, fabrka lojmanlarının bey köyü de adeta bu unvanı hak ettiğini doğruluyor. ortasındak bakımsız parkta gecey dnlyorlardı.” Vakıflı köyünde, kadınların kurduğu kooperatif ürün- Alper Akçam’dan “btrm futbol öyküler”... lerinden satın alabilirsiniz. Geliri, öğrencilere eğitim bursu olarak değerlendiriliyor. Birbirinden lezzetli re- çeller, nar ekşisi, zeytinyağı, likör ve şaraplar köyün kadınları tarafından yapılıyor.