Katalog

11 TEMMUZ 2021 6 “ Hayvan hakkı savunucusu aktivist Zülal Kalkandelen ile sonunda okurla buluşan yeni kitabını konuştuk ELMAS Çözüm vegan devrimi YAYLA azeteci, yazar Zülal Kalkandelen’in ma ihtiyaçlarımı alıyorum, gide- “Vegan Devrimi ve Hayvan Öz- ceğim yer hakkında önceden araştır- “Tüm Kalkandelen, gürlüğü” adlı kitabı Yeni İnsan ma yapıp neyi nerede bulabileceğimi öğ- dünya Yayınevi’nden çıktı. Kitapta hay- reniyorum. Sadece Japonya’dayken market “Hepimiz 2050’ye Gvan hakları aktivizminin geçirdiği alışverişi dil sorunu yüzünden biraz sı- hayvanları kadar evreleri, veganlığın savunduğu değerleri akı- kıntılı olmuştu. Neredeyse her şe- bitkisel beslenmeye metalaştıran cılı bir dille ele almış Kalkandelen. Bu konu- yin içine balık koyuyorlar... Ama geçecek olsa gıda da neredeyse merak edilen her şeyi, fayton- artık büyük kentlerde vegan sistemin kaynaklı sera gazı salımı lardan, laboratuvar eti meselesine dek gün- mekânlar oldukça yaygın. Ve- yüzde 70 oranında düşüyor. içinde cel bütün gelişmeleri irdelemiş. “Hayvan ne- ganlara yönelik akıllı telefon Bitkisel beslenen kişi, et dir? Daha doğrusu ‘hayvan’ sözcüğünün siz- uygulamaları da yardımcı olu- büyüdük. yiyen kişiye göre yüzde 50 de çağrıştırdığı anlam nedir?” diye soruyor yor. Alışverişimi sadece ve- Kendisine daha az karbondioksit öncelikle. İnsanla hayvan arasındaki ilişki- gan ürün satan yerlerden ya- üretirken 1/13’ü kadar ‘hayvansever’ nin yeniden düzenlenebilmesi için türcülük- pınca sorun olmuyor. Zaten ve- su, 1/18’i kadar toprak le mücadele gerektiğini vurguluyor. Dünya- gan restoranlarda yemek yiyo- diyenler kullanıyor.” yı vegan devriminin kurtaracağını söylüyor. rum. Kalacağım otele giderken ya- sadece “Mesele, yaşamak isteyen bilinç sahibi, his- nımda mutlaka kullandığım vegan sedebilen canlıların, hiç zorunlu olmayan in- temizlik maddeleri olur. Alışıyorsunuz. kedi ya da san tüketimi, zevk, inanç, gelenek ya da pa- Bunların hiçbiri bir canı sömürerek, zulmede- köpekleri ra için yok edilmesi” diyor. Türcülüğün ge- rek yaşamaktan zor değil. sevdiler... Bu lecekte daha çok gündem olacağı bir gerçek. uPek çok tehdit alıyorsunuz. Korkuyor Bu alanda başucu niteliğinde bir esere imza kitap boyunca musunuz? Yasal işlem başlatılıyor mu atan Kalkandelen’e kulak vermek de şart... tehditlere? türcülüğün Savunduklarım hayvanlar üzerinden çıkar u Kitabınız gerçekten de başucu kitabı üzerinde sağlayan birçok insanı ve sektörü rahatsız edi- olmuş. Sonunda raflarda. Ne hissedi- yaşadığımız yorsunuz? yor. Korku hissetmiyorum ama birilerinin önü- ne geleni tehdit edip hiçbir ceza almamasın- Bir yazar, yazdıklarının oku- gezegende “Kitapta, yuculara ulaşmasını ister. Üs- dan rahatsız oluyorum. Çünkü bu durum onla- hayvanlar feminizm, rı, zorbalığa devam etmeleri için adeta teşvik telik benim gibi toplumda Marksizm, değişim yaratmak isteyen ediyor. Bunlara karşı başvurabileceğim tek yol için nasıl bir çevrecilik hukuksal haklarımı aramak. Birçok kez teca- bir aktivist ise o zaman cehennem gibi ilerici bu daha da büyük bir vüzle, ölümle tehdit edildim ve çoğunu yargı- ideolojilerle yarattığını ya taşıdım. Fakat bugüne kadar hiçbiri için ge- önem kazanır. Çünkü veganizmin ilişkisine dair reken işlem yapılmadı. Bu ülkede adalet bula- değişim yaratabil- örneklerle değerlendirmelerim ile birlikte mek için önce me- mayan milyonlarca insandan biriyim. anlatmaya çeşitli olaylardaki mücadele sajı iletmek gere- örneklerine de yer verdim. Örneğin GÜN GELECEK DEĞİŞECEK kir. Kitabı ilk ola- çalışacağım” atlı faytona karşı Adalar’da verilen u Hayvan özgürlüğü adına en çok ney- rak Kült Neşriyat diyor. mücadeleye dair ayrıntılar da var den umutlandınız son zamanlarda? bastığında ne yazık kitapta. Bir de farklı yaklaşımları ortaya İnsanların çevre konusundaki endişeler ne- ki dağıtımı ya- da çürütüldü. Yayınevi koymak açısından ALF’in kurucusu deniyle de olsa küresel iklim krizinin de et- pılamadı ve ki- TÜRCÜLÜK: ambargoya maruz ka- Ronnie Lee, dünyaca ünlü müzisyen kisiyle hayvansal tüketimi daha fazla sorgu- tapçılara gireme- lan tek kitaplarının be- Moby gibi önde gelen veganlarla lar hale gelmesi umut verici. “Başka gezegen di. Ambargo uy- İnsan türünün üstünlüğü varsayımına nimki olduğunu söyledi. yaptığım röportajlar da var.” yok” sloganıyla dikkat çeken kampanyalar, gulandığından kita- dayanarak belli hayvan türlerinin Tek bildiğim bu. Kitap ne- insan türünün doğaya verdiği zararları gün- bı okuyuculara ulaş- sömürülmesi ya da ayrımcılığa den doğar doğmaz öldürüldü deme getiriyor. Gençler bu konuda duyarlı ve tırmak neredeyse ola- uğratılması. 1970’lerde İngiliz bilmiyorum... bilgili. Hiç kuşkusuz, gün gelecek insanlık, naksızlaşmıştı, sadece İs- psikiyatrist, hayvan hakları savunucusu kendi türünü korumak için tüketim alışkan- tanbul’daki Vegan Dükkan’da Richard Ryder’in kullandığı ve daha BÜYÜK BİR DEVRİM lıklarını değiştirmek zorunda kalacak. Ancak satılabildi. Ben, bulamadığını söyleyip sonra Avustralyalı felsefeci Peter u Vegan olma hikâyeniz nasıl peki? önemli olan, etik devrimi gerçekleştirip insan Singer’in geliştirdiği bu kavram, bana başvuranlara kargo ile yollar hale Benim çevremde o zamanlar hiç vegan dışı hayvanlar üzerinde kurulan kor- geldim. Kitabı kitapçılara sokmanın, ver- günümüzde hayvan özgürlüğü yoktu, vejetaryen de yoktu. Vegan olma sü- kunç tahakkümü reddetmek. mücadelesinin de temel noktası… diğim mücadele açısından sorumluluğum recimi ateşleyen etken bir şarkıydı. Müziğin olduğunu hissediyordum. Sonunda bu ay u Moby, kitaptaki üzerimdeki etkisi her dönemde her şeyden Yeni İnsan Yayınevi tarafından epeyce söyleşinizde aktivist- daha fazla oldu. The Smiths grubunun genişletilmiş bir içerikle yayımlandı ve ğu, protein eksikliği çektikle- lere tükenmemeleri “Meat Is Murder” adlı şarkısı da tüm sistemi ri, veganlığın sadece bir bes- hak ettiği özenle basıldı. Artık okuyucu- için tavsiyeler sorgulamama yol açtı. Şarkının başında du- lenme tarzı, bir trend ya da vermiş. Ya siz? larla buluşabileceği için çok mutluyum. yulan, bir mezbahada bıçak seslerine karışan Toplumun ço- pahalı bir yaşam tarzı ol- u Kitabı yazma fikri nasıl doğmuştu? hayvan çığlıklarını zihnimden atamadım. ğunluğuna kar- duğu, veganlığın bir tür Kitap, türcülük, Kitabı yazma önerisi ilk baskıyı yapan ya- Sözlerine kulak verince o güne kadar kimse- şı sürekli müca- “din” olduğuna dair gö- veganizm, sal- yınevinden gelmişti. Sonra zaman içinde ya- den dinlemediğim, hiçbir yerde okumadığım dele etmek, bu- rüşler olabilir. gın hastalıklar, şanan gelişmeleri de ekleyerek Türkiye’de ve gerçekleri duydum. O kadar sarsıcıydı ki... na rağmen ba- İlginçtir, siyaset hak- insanlar ve hay- dünyada veganizm ve hayvan özgürlüğü mü- Bulabildiğim kaynakları okumaya yönel- zı şeylerin de- kında yazsam da ya da vanlar, hayvan cadelesinin gelişimine ışık tutmak istedim. dim. Önce derhal hayvan yemeyi bıraktım. ğişmeden sürme- veganizm ile tamamen il- hakları ve siya- İleride birileri bu konuyu merak ettiğinde na- Okuyup öğrendiklerimden sonra bu sömü- si, bu arada ko- gisiz bir konuda düşünce- set, vegan devri- sıl bir süreç yaşandığını öğrenmek isterse re- rü zincirinden kendimi tamamen çektim ya- rumaya çalıştığı- mi paylaşsam da benimle mi gibi ana bö- ferans kaynak olmasını dilerim. Çünkü günü- ni vegan oldum. nız hayvanlara yaşa- farklı görüşte olan birçok ki- lümleriyle toplam müzün toplumsal adalet mücadelelerinden biri İnsan dışı hayvanların da insan gibi bilinç tılan acılara tanık ol- 351 sayfa. Gözü- şi, “Proteinin eksik kalmış, bi- hayvan özgürlüğü ve gelecekte çok daha fazla sahibi duygulu canlılar olduğu gerçeğinden manız bir süre sonra çok nüz korkmasın, raz et ye!” diyerek tepki gösteri- gündemde olacak. Kitapta veganizmin ne ol- hareketle, onlara uygulanan meta statüsünü yıpratıcı olabiliyor. Bu ne- Kalkandelen’in yor. Vegan olduğunuzu söylediğiniz- duğunu, etik boyutunu ve felsefi kökenlerini reddeden özgürleştirici bir etik tutum vega- denle aktivistlerin zorlandıkla- kalemi sayesinde de berbat beslenen en sağlıksız insan bile irdelerken insan algısını yüzyıllardır yöneten nizm. İnsanın kendi hayatında yarattığı çok rı anda bir süre geri çekilip iyi hissetme- bir sonraki sayfa- anında beslenme uzmanı kesiliyor. türcülüğü de sorgulamak istedim. büyük bir bireysel devrim bu. lerini sağlayacak şeyler yapması önemli. Ben yı merak ederek u Seyahatlerde ve tatillerde, kurduğunuz u Bu kitap kimleri neden rahatsız etti? her günü, ertesi gün hayvanlar için daha etki- u Veganlığa dair pek çok yanlış anlayış ilerliyorsunuz, ki- vegan yaşam düzenini sürdürmek zor mu? Kitap ilk yayımlandığında D&R belli bir var. Siz en çok hangi garip tepkilerle karşı- li ne yapabilirim diye düşünerek bitiriyorum. tabı elinizden bı- miktarı kitabevinden çekti, biz kitabın ki- laşıyorsunuz? Zor olmuyor çünkü bunca yıl sonra artık Bu beni motive ediyor. Çok bunaldığımda rakamadan. ne ile karşılaşabileceğimi çok iyi biliyorum tabevlerinde satışa sunulacağını düşünür- Hepsini söylesem çok fazla yer tutar ama hiç görmediğim yerlere seyahat ve bol yürü- ken benim kitap hiç rafa çıkarılmadan depo- en yaygın olanlar, veganların sağlıksız oldu- ve daima hazırlıklıyım. Yola çıkarken yanı- yüş iyi geliyor. rında kafa yormaya 8 yaşında başlıyorlar. Zekâları Müsilajlı Marmara’dan Silikon Vadisi’ne bir bilmecenin peşinde da eğitimleri de böyle evriliyor. Bugün sorumluluk almamak için televizyonda top çeviren demagogların topunu, bu çocukların karşı- sına koy. Tüm Marmara bilmecelerini şak diye çö- Fatma bile temizleyemez zerler. Suçlulara acımadan faturayı keserler. Bu ço- cukların yönettiği, ürettiği ve tükettiği bir dünyada on ayların popüler dizisinde, katil olma- LGS falan yok. Matematik, fi- zaten iklim bilmecelerine gerek olmaz. Onlar attığı sı beklenmeyecek biri, önüne gelen pisli- zik sorusu yok. Çoktan seçme- çöpün de verdiği oyun da salyalaşmasına izin ver- ASLIHAN ği öteki dünyaya gönderiyor. Katilin ismi li bir IQ testi de yok. Çocuk- mez çünkü. DAĞISTANLI Fatma. Polis ona ne yaptığını sorunca Fat- lara gerçek hayatta olabilecek Ama nitekim çocuk bunlar. Ne kadar zeki olsa- Sma doğal bir tavırla cevap veriyor: “Te- AYSEV komplike olaylardan derledik- lar da Kanal İstanbul’daki “zihni sihir” dehayı anla- mizlik.” leri “case study” yani “problem yamazlar. Ya da İngiltere’ye ülkemizden beyin gö- Fatma bir gündelikçi. Temizlik doğasında var. dosyaları” veriyorlar. Onların çü ile en iyi eğitimlilerimizi ihraç edip karşılığında Salyaları ağzının kenarından damlayan adamları da problemlere nasıl yaklaştıklarına, empatilerine, han- İngiltere’den çöp ithal ediyor oluşumuzdaki ekono- onu korkutmaya çalışan mafya babalarını da tek tek gi yaratıcı çözümleri getirdiklerine bakıyorlar. Test- mik çıkarı, Adana sokaklarını İngiliz’in çöplüğü ha- temizliyor. Fatma’nın kanun tanımaz yöntemlerini lerden birinin adı “göl bilmecesi”. Konusu üretim, line dönüştürmemizdeki hicvi anlamlandıramazlar... tasvip etmiyoruz. Lakin denizlikten çıkıp, yapış ya- çevre kirliliği ve yolsuzluk. Bir kasabanın gölünün Çocuk bunlar. İntihar kavramına yabancılar. pış salyayla kaplanan Marmara’ya bakınca akla ge- suyu, zehirli fabrika atıkları ile kirleniyor, kullanıla- Geçen sene kızımla keşfettiğimiz bu göl bilmece- len tek şey temizlik. Bilsem faydası var, elime ala- maz hale geliyor. Peki bu olayda kim suçlu? sinden derinden etkilenmiş, geleceğin eğitimi nasıl cağım bir kova, işe girişeceğim. Ama maalesef bu HHH olmalı konusuna eğilmiştim. Bu geniş bir konu. Na- ne benim kovayla ne de Fatma’nın metoduyla te- Çocuklar suçluyu belirlemek için etraflıca düşü- sıl olmaması içinse şekil 1A’daki salya sümük deni- mizleyemeyeceğimiz bir pislik. nüyorlar. Önlem almayan vurdum duymaz, açgöz- ze bakmak yeterli. Hani şu dünyada eşi benzeri olmayan iç denizi- lü fabrikatör mü, bu yanlışı bildirmeyen salla başı- HHH miz. İki eski kıtayı sağlı sollu yanına alıp sudan bir Zekâmız mı yetmiyor, cehaletimiz mi baskın geli- nı al maaşını tipi çalışanlar mı, denetlemeyi yapma- Unutmayalım. Marmara’yı katledenler, dış mih- köprü olan. Hani bir kolunda biricik İstanbul Boğa- yor? Sizi bu sefer Cenevre yerine Silikon Vadisi’ne yan rüşvetçi zabıtalar mı, bilimsel sonuçları çarpıtan raklar değil. Basbayağı tümüyle Made in Turkey. zı, ötekinde geçilmez Çanakkale’siyle, ebadı küçük, araştırmacılar mı, olayı görmezden gelen, fabrika- götüreyim. Marmara’dan Karadeniz’e, hatta canım mavisine işlevi büyük, şehit kanıyla sulanmış vatan toprağı- HHH törlerle birlikte iş çeviren ahlaksız politikacılar mı, doyamadığımız Ege’ye Saroz’a bile gitmiş bizim nın kucağında, tamamıyla bize ait, kimselerle pay- Silikon Vadisi’nde Elon Musk’ın ilk destekçile- doğruları yazmayan veya yeterli önemi vermeyen salyalar. Tüm turizm personelini “aşılandım” dam- laşmadığımız bir tanecik Marmara... Can çekişiyor. rinden olduğu, 8-14 yaşlarındaki üstün zekâlı ço- basın mı, arka planda her şeyi yöneten “kukla usta- galı hijyenik maskelerle dolaştırırsan da turkuvaz Bilim insanları salyanın nedenini kısaca, iklim düş- cukların kabul edildiği bir okul var. Okulun hocala- sı” kötü adam mı, yoksa bu çürük düzenin siyasetçi- denizleri salya sarısına dönmüş, çevreyi hiçe sayan manlığına bağlıyorlar. rı enteresan. Aralarında NASA’da çalışan bilim in- lerine oy veren cahil halk mı? bir yere kimseyi getiremezsin. Kendi yaşadığımız yeri, gezegenimizi mahvet- sanları, Harvardlı profesörler, iş insanları var. Okula Yani geleceğin liderleri olacak bu çocuklar, iklim, En iyisi ben elime bir kova alıp, Marmara’ya gi- menin bir intihar olduğunu neden anlamıyoruz? çocuklar özel bir seçim sistemiyle kabul ediliyorlar. etik, ahlak, sorumluluk, vicdan, yolsuzluk konula- deyim. Nasrettin Hoca gibi denerim. Ya tutarsa.