Katalog

2 2 MAYIS 2021 Bir kamu görevlisinin ve ailesinin neden bu kadar çok parası var? STATİK ENERJİ azından 7 ayrı mülkü var. Ülkelerindeki siyaset işleyişine ‘Açıklanamayan servetler’ hâkim olmadığımız isimler birçoğu. Para akışının temelinde ise farklı kurumsal ağlar, gizli banka hesapları ve sofistike vekâlet sistemleri yatıyor. PaMart ayının sonlarında Türkiye’de bir pudra şekeri krizi çıktı. Adını “pudra şekeri danışman” diye aratın, AKP’li Hamza Dağ’ın ön büro personeli olarak görev yapan Kürşat Ayvatoğlu’nun sıra dışı hayatına rastlayabilirsiBir başbakanın koruması, klasik ve multimilyon dolarlık bir malikânede lüks bir biçimde yaşıyor. Bir emlak imparatorluğunun tepesinde bir demirden pozlarını paylaşan Turgunova’nın kocası Raimbek Matraimov, fotoğraflar paylaşıldığı zaman Kırgızistan’da gümrükte çalışan bir hüküÖZGE MUMCU AYBARS ra, sahip olunan mülkler veya sosyal medyada paylaşılan pahalı yaşam tarzlarıyla fiziksel hale bürünüyor. ORGANIZE SUÇUN YÜZYILI Pandemi dönemi hepimizi ekran başına kilitledi. Eskiden beri mafyaya, niz. Lüks tatiller, lüks arabalar, kokain kullanımla yolu görevlisi oturuyor. met görevlisi. Gazetecicasusluğa veya siyasete ağırlık veren rı... Şimdilik gündemden düşse de bu pudra şekeri Bir belediye başkanının ler Turgunova’nın sosyal dizileri ve filmleri takip ederim. Geçhadisesi ile sunduğu “dolce vita” yani tatlı hayat ha offshore mülkleri var ve medya hesabından yaptığı tiğimiz günlerde McMafia diye bir ditırlamaya değer bir “dönem temsili” olarak Türkiye de ülkesinin en kazançlı paylaşımlardan bir mafya babası ile zi karşımıza çıktı, sezonu hızla devirmişiz. Yesiyasetinde hatırlanacak. inşaat firmaları da onun olan bağlantısını bulmuşlar. Günü ni sisteme küsmüş eski bir oligarkın yatırım banMEMURUN LÜKS HAYATI kontrolünde. Örgütlü suç liderlerinin, halkından çamüzde fotoğraflardan coğrafi konum kacısı oğlu, temiz parayla iş yapmaya çalışırken (geolocation) çıkarmak zor bir iş de olaylar gelişiyor. İngiltere’deki bir bakana göBu hafta neden Kürşat Ayvatoğlu’nu hatırlalan diktatörlerin, ikili çağil malum. re dizi, 21. yüzyıldaki organize suçun doğasını ve dım derseniz... OCCPR “What is ‘Unexplained lışan kamu görevlilerinin Kazakistan’ın eski lideri Nurne kadar ciddi sonuçları olacağını aktarıyor. Wealth’” diye bir seri hazırlamış. Küresel finan bir çoğu, örneğin Londsultan Nazarbayev’in kızına bağGösterişin gerçeğin yerine geçtiği, sınıfsal temsal şeffaflık için mücadele devam ederken yeni bir kavram ortaya çıkmış durumda: açıklanamara gibi dünya şehirlerin Amanda Turgunova de, emlak alıyor. lı mülkler var. Londra’da on odalı bir evi var misal. Sahibinin Uksilin markalarla, lüks arabalarla, lüks evlerle Instagram postlarında gösterildiği bir dönemdeyiz. yan servet. Yani “açıklanamayan servet” ne anlaAmanda Turgunoraynalı bir oligark olduğu söyleBazen “Bu para bu adamda nasıl var” diye soma gelir, örnekleri nelerdir onları incelemiş. Te va, Kırgız bir jet sosyete üyesi, “Güzel yaşaniyor. Gabon’u uzunca bir süre yöneten Bongo ruyoruz misal. Aslında o para mevcut yozlaşmış mel bir soru soruyor: Bir kamu görevlisinin ve mayı yasaklayamazsınız” demiş. Pahalı markaAilesi’nin Washington’da ve yakınında 4.2 mil sistemin dönmesi için orada var. ailelerinin neden bu kadar çok parası var? lar kullanan, özel jetlere binen ve lüks otelleryon doların üzerinde nakit parayla satın aldığı en İyi pazarlar. Latin Amerika’dan çıkıp tüm dünyaya ulaştı Patatesin yolu VECDI SEVIĞ [email protected] Askıda ekmek kampanyasının sessizliğini ramazan ayında başlatılan ücretsiz patates dağıtımı bozdu. Anadolu’nun yaklaşık 250 yıl önce tanıştığı bu ürün bir kez daha yoksulluğa, yoksunluğa umut olma görevi üstlendi. Sofralarımıza gelirken biçimden biçime giren, etin her türü ile lezzet dostluğu kuran, şekeri de tuzu da biberi de aynı ölçüde seven bu doğa harikası pişirilmek için özel bir aygıt istemeden doğrudan köz ateşle buluşup, kabuğu soyulduktan sonra da yenilmeye hazırdır. Saray mutfağında yer bulur, yoksulun açlığını bastırır. Umberto Eco’nun patatese “İnsanlığın ortaçağdan kurtuluşunu sağlayan en önemli buluşlarından” payesi vermesi boşuna değildir. Latin Amerika’dan yola çıkıp Avrupa mutfaklarına giriş pasaportunu alması uzun yıllara yayılmış bir serüvendir. Paris Tıp Fakültesi’nin “yenilebilir” raporu vermesi 1772 yılına denk gelir. Rapor yeterli olmaz, papazlar da ekim alanlarının yayılmasına karşı çıkarlar. Kimilerine göre bu engellemeler yoksulluğun sürmesini sağlayarak Fransız İhtilali’nin yaygın kitlelerce desteklenmesine katkıda bulunmuştu. Gün geldi İrlanda Avrupa’da patatesin en yaygın üretildiği ülke oldu. 1840’larda patates zararlısının hızlı üremesi İrlandalıları açlık ve göçe zorladı. Sultan Abdülmecit’in, 1847 yılında Büyük Britanya Kraliçesi Victoria’dan gizli olarak erzak yüklü üç gemiyi Dublin’in kuzeyinde kuytu bir limana yönlendirmesi ada halkını hoşnut etti. HHH İstanbul’daki konakların mutfağına ithal patatesin girişi aynı yıllara denk geldi. Anadolu’da kuraklığın ve ardından çekirge sürülerinin ekinlere zarar vermesinin kıtlığa yol açtığı dönemde artık tahtta Abdülaziz vardı. Bu kez patates ekiminin Anadolu’da yaygınlaştırılması kurtuluş olarak görüldü. Patatesin kolay yetiştiriliyor olması ilgi çekmiş, İstanbul’da Basiret gazetesi sahibi Ali Efendi, “Orta Anadolu’ya patates gönderilip tohumluk olarak kullanılması çağrısı” yaparken İzmir’de yayımlanan Devir gazetesi patatesin ekim ve gübrelenmesinden hasadına, ekmeklik un haline getirilmesinden pişirilmesine kadar her konuda yazılar yayımlamıştı. HHH II. Abdülhamit dönemindeki kıtlık dalgasının korkutucu boyutlara ulaştığı yıllar oldu. İngiltere’nin Anadolu Başkonsolosu Charles William Wilson, 1882 kışında karşılaşılan durumu “Anadolu köylüsü o kadar kıt kanaat geçiniyor ki ne kadar açlık çektiğini kestirmek zordur” diye yazacaktı. İstanbul’da günümüzdeki adıyla Kızılay örgütü patates yetiştirerek Balkan Savaşı’nda yoksullara dağıtılmasını sağladı. Anadolu’nun çok tanrılı halklarının ana tanrıçası Kibele’nin Latin Amerika’daki benzeri Toprak Ana’nın kızı olan patates tanrıçası Axomama kendine yeni bir yurt daha bulmuştu. And Dağlarının yerli halkının günümüzde de sürdürülen ilk ürünü taş yığınları arasına gömüp pişirdikten sonra Toprak Ana’ya sunma geleneği kumpir adıyla Anadolu mutfağına da girdi. HHH İkdam gazetesinin 28 Ekim 1918’de “Halka Ekmek Yerine Patates Verilecek” başlıklı haberi yayımlandığı gün Vahdettin padişahlığını sürdürüyordu. Mustafa Kemal ise Anadolu’ya geçiş hazırlıklarına başlamıştı. Bu uzak diyarlar ürünü, Cemal Süreya’nın “Onlar İçin Minibüs Şarkısı” şiirindeki “Patatesin ağaçtan mı koparıldığını tartışacak kadar naiftirler” dizesini inkâr edercesine benimsendi. 110. yaşını kutlamakta olduğumuz Rıfat Ilgaz’ın Apartıman Çocukları romanında dört çocuklu Saymaner ailesinin baş yemeği haşlanmış tuzlu patates oldu. Kızartılmış patates çocukların ilk tercihleri arasına yükseldi, patatesli gözleme Anadolu mutfağının başyapıtları arasına girdi. Ve gün geldi, halka yine patates dağıtılır oldu. OTOBÜSTEKİLER dyt.mervesaatci @gmail.com Dikkat! Günde 1000 kalorinin altında enerji alımı sağlık için uygun değil. Hızlı kilo vermek MERVE SAATÇİ isterken işlerin daha da kötüye gitmesine izin ! Beslenme Uzmanı vermeyin... Hızlı kilo verdiren diyetlere dikkat u Çok düşük kalorili diyetler: Günde 400700 kalori sağlayan diyetlerde, bol sıvı ve çiğ sebze tüketimi ön plandadır. Hafta“D da 23 kilo verdirmeyi vaat etseler iyet” de sağlıklı kilo kaybı için önerikelimelen değerler haftalık 0.51 kisinin bir lodur. Günde 1000 kalorinin çoğumuzaltında enerji alımı sağlık da çağrıştırdığı şey zayıflama ve yaiçin uygun değildir. saklar. Ancak diyet, kişiye özgü hazırlanan yeterli ve dengeli beslenme örüntüsü anlamına geliyor. Sosyal medyada bile birçok diyet dolaşırken gelin hangi diyetler sizin için uygun değil ve bunu nasıl anlarsınız? u Formüla diyetler: Öğünlerde normal besinler yerine hazır paketli toz veya sıvı formda ürünler kullanılır, protein içeriİnceleyelim. ği yüksek olan diyetlerdir. Tek yönlü beslenilmesi ve düşük kalorili olmasından dolayı sağlık için uygun bir beslenme sistemi değildir. u Atkins Diyeti: Günlük ortalama 2000 kcal enerji içeren bu programda enerjinin yüzde 70’i yağdan gelir, karbonhidratların oranı ise oldukça düşüktür. Uygulayan kişilerde aşırı kolesterol alımına bağlı olarak kolesterol artışı, damar sertliği ve bazı mineral eksiklikleri görülebilir. Kısa sürede fazla kilo kaybı görülebilir ancak normal beslenme alışkanlığına dönüldüğünde kısa sürede tekrar kilo artışı görülebilir. u Tek tip besin diyetleri: Lahana diyeti, ot diyeti, hurma diyeti, soğan çorbası diyeti gibi diyetler tek tip besinlerin kullanıldığı diyetlerdir. Halsizlik, düşük tansiyon, baş ağrısı, sinirlilik, bulantı, kusma; uzun dönemde ise saç dökülmesi, kuru cilt, safra taşları, âdet düzensizlikleri, kolesterol ve ürik asit düzeylerinde yükselmeler görülebilir. u Kan grubunuza, burcunuza göre diyetler: Bu diyetlerin içeriğinde kan grubunuza, burcunuza göre size iyi ve kötü gelen besinler yer almaktadır. Sadece kan grupları veya burçlar baz alınarak bu şekilde yapılan sınıflandırmaların hiçbir bilimsel dayanağı yoktur. YANLIŞ UYGULAMANIN FATURASI Yanlış diyet uygulamalarında karşılaşabileceğiniz bazı problemler ise şöye sıralanabilir: u Yorgunluk ve kramplar: Uzun süreli tek tip beslenmeyle birlikte dengesiz beslenmeye bağlı olarak bir süre sonra vitaminmineral eksiklikleri ve bağışıklık problemleri yaşayabilirsiniz. Kramplar magnezyum eksikliğinin habercisi iken demir ve B12 eksikliği yorgunluk ve halsizliğe neden olabilir. u Sindirim problemleri: Yanlış ve sağlıksız bir diyet, sindirim sorunlarını da beraberinde getirecektir. Yetersiz diyet posası alımına bağlı olarak görülen kabızlık en sık problemlerden biridir. u Bozulmuş metabolizma: Hızlı kilo kaybını hedefleyen popüler diyetlerde genelde verilen kilo kaslardandır. Vücudun enerji harcadığı bölüm olan kas dokusundaki kayıplar sonucunda vücudun çalışması yavaşlar, metabolizma hızı düşer ve verilen kilo hatta daha fazlası çok kısa sürede geri alınabilir. u Âdet düzensizliği: En sık karşılaşılan hormonal bozukluk âdet düzensizlikleridir. Bozulan metabolizma hormonlarda dengesizliğe yol açarak âdet düzensizliğine neden olabilir. u Hafıza kaybı ve depresyon: Yine tek tip beslenme durumunda ortaya çıkan Omega3 eksikliği, konsantrasyon kaybına, unutkanlığa ve depresyona neden olabilir. Kemal Urgenç 2 MAYIS 2021 SAYI: 1625 [email protected] İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Sorumlu Müdür OLCAY BÜYÜKTAŞ AKÇA n Yayın Koordinatörü HILAL KÖSE ÖZTÜRK n Görsel Yönetmen MÜNEVVER OSKAY n Editör DENIZ ÜLKÜTEKIN n Sayfa Tasarım EMİNE BİLGET n Reklam Genel Koordinatörü ESRA BOZOK Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın