Katalog

7 MART 2021 3 Paylaşılan her şey kalıcı, bunu bilmekte fayda var İnternette sır yok! Teknoloji, bilinçli ve ahlaklı kullanılmazsa vereceği zararlar çok büyük. Son yıllarda giderek artan “siber zorbalık” mağduru olmamak için internette çok dikkatli olmak, güvenlik kurallarına uymak şart. TEKNOLOJİK ZORBALIK ÇEŞİTLERİ u ŞİDDET: Küfürlü ve saldırgan dil kullanımı. u RAHATSIZ ETME: İstenmeyen kaba, pornografik mesajlar göndermek. u İFTİRA: Arkadaşlıklarını ve/veya saygınlığını bozmak için birisi hakkında dedikodu yapmak, söylenti yaymak. u ANKETLER: İnternet üzerinden “Sınıfta en çirkin kim?” gibi taciz edici sorular içeren anketler yaparak oylatmak. u TAKLİT ETME: Başka biri gibi davranmak. u DIŞA VURMA: Başkasının özel bilgilerini, ve/ veya sırlarını rızası olmadan açığa vurmak, yaymak. u KANDIRMA: Birisinin özel bilgilerini/sırlarını dürüst olmayan biçimde, iyi niyetinden yararlanarak açığa çıkarmak, çalmak ve yaymak. u DIŞLAMAK: Birisini kasıtlı olarak çevrimiçi bir gruptan çıkarmak. u TACİZ: Korku ya da tehdit içeren yazı ve görüntü kullanmak. u TEXT/NOT SAVAŞLARI: Karşılıklı gruplar, bir anlamda çeteler halinde epostalar, cep telefonu, WhatsApp, Snapchat mesajların gönderimi. u GÖRÜNTÜ VE VİDEOLAR: Kameralı cep telefonlarının okullara girmesiyle birlikte ahlak dışı fotoğraf ve video çekerek (tuvalette, giyinme odasında vb.) elektronik ortamda dağıtmak. Öfke ve intikam duygusu T eknoloji zorbalığı yapan kişilerin ortak davranışları şöyle: u Bilgisayar, akıllı telefon gibi teknolojik gereç kullanma becerisi yüksek. u Teknoloji ile çok zaman geçirir. u Eğer teknolojik gerecini kullanması yasaklanırsa kızar, olumsuz davranışlar sergiler. u Teknolojik gereç başındayken birisi yaklaşırsa sinirlenir ve kapatır. u Tedirgindir. u Gerecini kullanırken güler. u Okul yaşantısı problemlidir, akademik başarısı düşüktür. u İnternet ortamında diğer kişilere saldırganca davranır. u Başkaları üzerinde baskı kurmak için internet ortamından yararlanır. u Amacına iletişim araçlarının olduğu her yerden ulaşabilir. u Önyargı ve öfkeyle hareket eder. u İntikam duygusu taşır. u Aile içi iletişimi yetersizdir. Aileden uzaklaşır. u Madde kullanabilir. u Büyük olasılıkla kendisi daha önce zorbalığa uğramıştır. AVREKPAADYALSAISMMINAKFOISTToIYgORRAUFMIN.I. ÇEKTIM 1. GUZEL BIR FOTO MU ? EVET HAYIR 2. ARKADASIM DA ONAYLAR MI ? EBg‘VeuanşrEukiTarylaid’ruıfHyyoltaaAcoağpYğraıanyIfRlılaazrşıtfnoııtğzoıığSnfritıozpizaatsafrotdlyafğeaefolrmratıankşoefoğzıödılnrtnsdaa.üunıifnznlıiyba.znria,rGybmöeıanyruşlçltakeelnakadmstkeıeaağnsilınmı i? 3. ONUN IÇIN SORUN OLUR MU ? EVET HAYIR 4. YAYINLANMASI PROBLEM YARATACAK MI ? Gyaeaslpleamcebkaiytleeınms.eozFrsoutinnoliazyr.aırnatkaicmakinpgaöyrlaeşceığmiOnlairzaman EVET gerçekten HAYIR yayınlamaya değmez. PEKI, ARKADAsim ONAYLIYOR. fakat BEN NASIL ETKILENECEGIM? 5. BU FOTONUN HERKESE AÇIK OLACAGININ FARKINDA MIYIM? EVET HAYIR Bu ne yazık ki doğru. Paylaştığınız herşey başkaları tarafından kopyalanabilir ve bilmediğiniz bir kitleye yayılabilir. 6. AILEM DE GORURSE SORUN OLUR MU? EVET HAYIR Eğer ailemizin bu fotoğaraftan utanacağını düşünüyorsanız, o zaman başkalarının da hoşuna gitmeyeceği olasılığını da hesaba katın. 7P.ABYIRLASESTNIEGSIMOANSREAVDINAECBUEKFOMTIYUIMYU? EVET HAYIR Eğer endişeleriniz varsa, durun! Gelecekte pişman olmaktan iyidir. haydi durma! paylas! tbuebnruikiyliecre!sboerllgiukliu, byiorrasduimn.abtumdaudraunmodnac..e. © 2012 www.commonsense.org Tercüme Nurseli Tamer Eğitimci, sivil toplum gönüllüsü Nurseli Tamer, “İnternet Sır Tutmaz” adlı kitabında, ağırlıklı olarak zorbalık konularını ele alıyor. Tamer, “Geçen yüzyılın ortalarında REHBER ODASI dijitalin yaşama yoğun biçimde dahil olmasıyla birlikte bu kez de teknolojik/sanal/ siber zorbalıktan/ şiddetten söz eder olduk. Geleneksel zorbalığın FİGEN ATALAY yüz yüze, yumruk yumruğa veya beden bedene yapıldığını biliyoruz. Teknolojik zorbalık ise ekran arkasından yapılan bir tür zorbalık. Sonuçta her iki tür zorbalığın da yarattığı duygu aynı. Hatta kimi durumlarda teknolojiyle yapılanın ortaya çıkardığı olumsuz duygu daha da yoğun olabilir” diyor. u DIJITAL ZORBA MISIN, BILINÇLI KULLANICI MI? Bu soruları kendinize sorun: u Sosyal medya hesaplarından kavga ediyor musun? u Resim paylaşıyor musun? Nasıl resimler? u Tanımadığın birinden uygunsuz mesaj, resim aldın mı? Uygunsuz nedir? u Tanımadıklarına da seni izlemeleri, arkadaş olmaları için izin veriyor musun? u Postlarında herkesi tag’lıyor musun? u YouTube’dan ne seyrediyorsun? Sen de video yapıyor musun? u İki aşamalı şifre kullanır mısın? u Sosyal medya uygulamalarının güvenlik kurallarını okudun mu? u Neleri paylaşıyorsun? Paylaştıklarını 5 yıl sonra gördüğünde ne hissedeceksin? Bir hevesle edinip, iyi bakamayan insanların ellerinde rezil oluyorlar Cins kedi ‘moda’sı Cins kedilere ilgi, sokak kedisi bol ülkemizde son yıllarda yaygınlaştı. Bundan birkaç sene öncesine dek, tek tük görebileceğimiz “ScotPATİ GÜNLÜKLERİ tish Fold, British Shorthair, Russian Blue” gibi ırklara artık çok sık rastlıyoruz. Hatta bunların ev içi üretimini yapan da çok. Kulakları aşağı bakan, bir çizgi film karakterini andıran tipiyle dünya güzeli “Scottish Fold”ların eklem sıkıntıları yaşadıkları için sürekli olaDEN IZ YAVAŞOĞULLARI rak acı çektiğine dair söylemler ortada geziyor, kimisi ise bunun [email protected] men yalan olduğunu söylüyor. Ancak ortada gözle görülür bir gerçek var; belki bu kediler sürekli olarak Cins kedi acı çekmiyor, ancak sürekli olarak bir sağlık sıkıntısı ile karşılaşıyorlar. Sadece Scottish’ler değil, neredeymerakı, gitgide se tüm cins kediler böyle, Ankara ve Van kedileri dahil. yaygınlaşıyor. Peki, bu BAKIMLARI ZOR, MASRAFLI hayvanların Bizlere sevimli veya güzel gelen çoğu özellik genetik bozukluk kaynaklı. Bakımları da bu nedenle zor sağlık sorunları re hatta barınağa bırakanlar dahi mevcut. Veya kaliteli mama masrafını (ki 500600 TL artık bu mamez hale geliyor. Köpeklerde de safkan olanlar her zaman daha dikkatli bakılması gereken, hastalıklara daha açık, hatta mevcut kalıtsal ve masraflı. Yok barf beslenme, yok böbrek hassasiyetine göre mama, yok eklemkemik destekleri, bilmem ne yeterince biliniyor mu? malar) dahi karşılayamayan kişilerin, hayvanda çıkan hastalıklar ile baş edemeyip terk ettiği çokhastalık sahibi hayvanlar. Bu yüzden sokaklarda yapamıyorlar. Örneğin ailemdeki üç melez sokak köpeği yerdeki çamurlu suyu içer yine macunu vs derken (ki bunların hepça örnek var. Onlara yine, sokak bir şey olmaz. Bizdeki golden yağmur suyuna si ithal ürünler) bu hayvanları sağlıktaki kedileri kısırlaştıran haliha dilini değdirsin, veterinerlik bir durum çıkar. lı ve acısız yaşatmayı başarmak madzırda doğmuş yavru sokak kedi Melez bir sokak kedisi ve köpeği ile safkan di manevi efor istiyor. lerine yuva arayan duyarlı insanlar sahip çıkıyor. bir hayvanın genetik özellikleri dolayısıyla haSonuç olarak bir hevesle bu kedilerden edinip iyi bakamayan insanların ellerinde rezil oluyorlar. Mesela “Scottish Fold” başka bir “Scottish Fold” ile asla çiftlesmemeli. Öyle ki, cins ile ilgiYAĞMUR SUYU ILE HASTA Cins kediler, zaten borç içindeki bu insanların veteriner masraflarını da kat kat artırıyatta kalma yetileri asla aynı değil. Söz konusu kurtarma olunca da öncelik cins hayvanlar oluyor, onlar bırakın sokakta hayatta kalmayı, evde dahi titiz bir bakım olmadan sağlıklı kali hiçbir şey bilmeden edindiği hayvanı, büyük ihtimalle yavrularını satmak adına yine bir Scottish fold ile çiftleştirip ortaya çıkan hastalıklı hayvanları sokaklara atanlar veya ötanazi için veterineyor tabii. Aynen köpeklerde olduğu gibi insanlar, birilerinin bakımına yetişemediği, sıkıldığı gibi sebeplerle terk ettiği cins hayvanlarla uğraşmaktan kimsesiz sokak hayvanlarına yetişelamıyorlar. Köpeklerde bunu hep yaşıyorduk, şimdi aynı durum kedilerde. Özetle, tekirden, sarmandan şaşmayalım, bu “moda”ya katkıda bulunmayalım, iyi pazarlar ! Komplo teorilerinin gölgesinde Covid eşitsizliği Covid aşınızı oldunuz mı? 65 yaş üzerindeki birçok insan ilk doz aşısını oldu, bir ay sonra olan ikinci doz aşıları STATİK ENERJİ bekliyor. Diğer yaş gruplarına aşının ne zaman geleceği halen belirsiz, iş grubunuza göre aşıyı olmuş olabilirsiniz ya da sıranızı bekliyorsunuz. Hacettepe Üniversitesi ise ÖZGE MUMCU AYBARS Sinovac’ın CoronaVac aşısının Faz 3 çalışmalarını tamamladı. Üzerinde endişe bulutları gezinen aşının etkinliği yüzde 83.5; hastaneye yatışı engelleme oranı ise yüzde 100 olarak belirlenmiş durumda. GIZEMLI BIR KONU Türkiye’de CoronaVac aşısı için, Keymen İlaç AŞ’ye 1 milyon bedava doz aşı için devletin 12 milyon dolar ödediğine yönelik iddialar, muhalefet tarafından gündeme getirildi. Keymen İlaç, bu iddiaları yalanlasa da Çin’den aşının gelmesi ve Devlet Malzeme Ofisi’ne satılma iddiaları da epeyce konuşulacak gibi. Bir diğer iddia ise Financial Times Türkiye muhabiri Laura Pitel’den geldi. İddiaya göre Çin, aşıyı vermek için Türkiye’de olan Uygur Türklerinin, 2017’de Türkiye ve Çin arasında imzalanan “Suçluların İadesi Anlaşması” çerçevesinde Çin’e gönderilmesini istedi. Nitekim Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, 30 Aralık 2020 tarihinde, anlaşmanın Meclis’te onaylanmadığını ve de bu anlaşmanın “Türkiye, Uygurları Çin’e teslim edecek” diye yorumlamanın mümkün olmadığını belirtti. Türkiye’nin Çin aşısını uygulayarak bir jest yaptığı için aşıların gönderildiği de iddia ediliyor. Diğer aşıları neden almadığımız konusu ise gizemini korumaya devam ediyor. Sinovac yani CoronaVac aşısı olanların Avrupa Birliği’ne seyahat edemeyeceği öne sürülüyor. ÇIN’DEN, RUSYA’DAN 800 MILYON DOZ Dünyada Covid19 aşısı üzerinden tartışmalar ve kutuplaşmalar ise hız kesmeden devam ediyor. Belki de aşı kutuplaşması sürecinin de başlarındayız. Aşılamanın başladığı bugünlerde, 62 ülke Pzifer / BioNTech kullanıyor, 45 ülke Oxford / AstraZeneca, 27 ülke Moderna, 11 ülke Sinopharm / Beijing, 9 ülke SputnikV, 5 ülke Sinovac, 2 ülke Sinopharm / Wuhan, 1 ülke Covaxin, 1 ülke de Johnson & Johnson aşısını kullanıyor. 111 ülke ise aşılama yapamıyor, toplam nüfusları ise 1.93 milyar. İhtiyacından fazla olan ülkeler, diğer ülkelere “yardım” olarak aşı göndermeye başlıyor. Çin ve Rusya, şu zamana kadar, 41 ülkeye 800 milyon doz aşı gönderdi. Aşılamaya son hızla devam eden İsrail’de ise Filistin’e aşı gönderme tartışmaları devam ediyor. 2 hafta önce, İsrail 2 bin dozluk Rus SputnikV aşısının Gazze Şeridi’ne girmesine izin vermedi. Sınırın diğer yanında İsrail, 2.6 milyon vatandaşına çift dozu uyguladı, 4 milyonu aşkın vatandaşına ise ilk doz uygulandı. Bir diğer iddia ise İsrail’in Suriye’de tutulan bir kadın vatandaşını ülkeye geri getirmek için Esad rejimine SputnikV aşısını tedarik ettiği. Avrupa Birliği, BM tarafından oluşturulan COVAX fonuna katkısını 1 milyar Avro’ya çıkardı. ABD’nin ise aynı fona 4 milyar dolarlık bir katkı sunması bekleniyor. BAZEN HAVUÇ, BAZEN SOPA Salgınla birlikte komplo teorileri de yayılmaya devam ediyor. Bir örneği Sinovac yani CoronaVac aşısı olanların Avrupa Birliği’ne seyahat edemeyeceği haberi. Aşı sertifikaları için, Avrupa Birliği içinde bir uygulama olabileceği belirtiliyor ancak herhangi bir yasal düzenlenme alınmadı. Yunanistan, turizmi canlandırmak için aşı sertifikası konusunda birliğe baskı yapıyor. Aşılar, var olan kriz alanları için yeri geldiğinde bir diplomatik havuç, yeri geldiğinde bir diplomatik sopa olma niteliğine bürünecek gibi görünüyor. Aşı sırası bekleyen bizlere gelecek günlerde bir havuç mu, yoksa bir sopa mı olacak, göreceğiz. İyi pazarlar.