Katalog

17 OCAK 2021 Saksıda Eyvedteişbtiitrkmievneingıidnacmelıizkıleri salata HAZAL OCAK Koronavirüs pandemisiyle birlikte uzun zamandır evlerdeyiz. Evlerdeki yalnızlığımızı ve doğaya özlemimizi biraz olsun gidermek için çoğumuz bitki yetiştirmeye başladık. Bu dönem gündeme gelen en önemli konulardan biri de sağlıklı beslenme ve sağlıklı gıdaya erişim oldu. Evde bitki yetiştirmenin inceliklerini ve yediğimiz yeşillikleri evde nasıl yetiştireceğimizi Buğday Derneği’nden Yasemin Kireç’e sorduk. Evde gıdamızı yetiştirmenin, yediklerimizin ve çiftçinin kıymetini çok daha iyi anlamamızı sağlayacağını söylüyor. İklim krizi, bitkilerin de aklını çok karıştırmış! Kireç, “Yanlış zamanda filizleniyor, çiçek açıyorlar” diyor. u Evde bitki yetiştirmek kolay mı, zor mu? Keyfi bambaşka. O meyveler, sebzeler gerçekten insana başka bir lezzetli geliyor. Bence herkesin en azından bir kere bir şey yetiştirmeyi denemesi çok önemli. Bitkinin yaşam döngüsünü gözlemlemek çok şey öğretiyor. Tohumdan yetiştirdiğiniz bir üründe, bitkinin tohumdan itibaren bütün yaşam süreçlerini görüyorsunuz, sezon sonunda aynı bitkiden tohum alıp saklayarak bir sonraki sezonda döngüyü tekrar başlatabiliyorsunuz. Yediğiniz gıdanın ve çiftçinin kıymetini çok daha iyi anlamanızı sağlayacağına eminim. Saksı seçimi çok önemli u Evde nasıl bitki yetiştirebiliriz? Dikkat etmeniz gereken bazı noktalar var. Bazı bitkilerin istekleri ve ihtiyaçları diğerlerinden farklı... Öncelikle evde bitkileri koyacağınız yeri iyice bir değerlendirmeniz gerekiyor. Evin içinde, balkonda veya cam önünde yetiştirebilirsiniz mesela. Saksıların konumu, bitkilerin özellikle ısı ve ışık ihtiyacını karşılamak için önemli. Bazı bitkiler daha fazla ışık istiyor, bazıları ise fazla ışığı sevmiyor. Kimisi soğuğa ve rüzgâra karşı dayanıklı, kimisi çok hassas. Evde hangi yeşillikleri büyütebiliriz? Kireç, çok bakım istemeyen, kış ve bahar aylarında evlerde rahatça yetişen, yemeklerinizde kullanabileceğiniz, çoğunluğu yeşillik ve baharat olarak tüketilen bitkileri şöyle sıraladı: u Kekik u Adaçayı u Fesleğen u Nane u Göbek salata u Kıvırcık salata u Maydanoz u Lolorossa u Dereotu u Tere u Lahana u Ispanak u Roka u Melisa u Pazı u Kuzukulağı Püf Noktası M inimum 30 cm. derinliğinde ve 30 cm. genişliğinde, hatta mümkünse daha derin ve geniş saksılar tercih edin. Besin değeri yüksek, sağlıklı bir toprak karışımı kullanın, elinizdeki toprağa ? oranında solucan gübresi ekleyebilirsiniz mesela. Tohumdan üretim yapacaksanız 30x30 cm. saksılarda her bir saksıya 1 tohum veya 1 fide gibi düşünebilirsiniz. Ancak daha derin, uzun, geniş saksılarda birden fazla tohumu birlikte ekebilirsiniz. Bazı bitkilerin tek yıllık olduğunu unutmayın. Örneğin fesleğen normal şartlarda her sene kurur, ölür ve sonraki sene toprağa saçtığı tohumlarından tekrar büyür. uÖrnek verebilir misiniz? Yetiştirmek istediğiniz şeye göre evinizYaptığımız de yer seçebilir veya evinizin konumuna göre yetiştirecek bir şeyler seçebilirsiniz. Örnedoğayı ğin giriş katları genelde daha karanlık olur ve direkt güneş almaz. Bu tip evlerde güneş iste Yasemin Kireç taklit etmek meyen bitkilerin tercih edilmesi gerekir. Aynı bitki familyasından olan bitkiler genelde benzer ihu Zorlukları neler? tiyaçlara sahiptir. Sanırım en çok zorlanılan konulardan biri sulama. Geu Nelere dikkat etmemiz gerekiyor? Birincisi doğru saksıyı seçmek. Unutmayın ki bitki hem toprağın üstünde hem de altında gelişiyor, bazı bitkilerin kökleri gövdelerinden ve bile daha çok yer kaplıyor. Bu tip bitkileri evde saksıda yetiştirmek verim alınamamasına sebep olabilir. Doğru boy saksıdan sonra ikinci adım doğru tip toprağı seçmek. Yediğimiz, içtiğimiz bitkilerin toprak ihtiyacı salon nelde bitkilerimize ilgi göstermeyi onları sulamak zannediyoruz. Fazla sulama da az sulama da bitkiler için aynı derecede zararlı olabilir. Doğru sulama planı her bitkiye göre ve hatta mevsime göre bile değişebiliyor. Kışın daha az sulama, yazın daha çok sulama yapmak gerekiyor. Toprağı hiçbir zaman çok kuru bırakmamak ama ilk sulama günü dışında da çok ıslak olmamasına dikkat etmek gerekiyor. Fazla su verdiyseniz arada 1 veya 2 sulama atlayabilirsiniz. bitkilerinden farklı. Daha çok ve çeşitli besine ihtiyaç BİTKİLEr BUNU SEVER duyuyorlar. Aynı zamanda toprağın su tutma kapasitesi de saksılara sabit bir yer bulmak da önemli. u Sulama, işin en kolay kısmı gibi geldi bana... Bitkilerin ne kadar ışık aldığı, ışığı nereden aldığı önemli. Genelde güneşin geldiği yöne doğru boyun eğdiklerini veya o tarafa uzadıklarını gözlemleyebilirsiniz. Bazen güneşe bakan tarafta meyve varken güneş görmeyen tarafta yapraklar bile zayıf olabiliyor. Saksıyı aynı yerde tutmak ve arada sırada kendi çevresinde döndürerek her yanının güneş/ışık görmesini sağlayabilirsiniz. Bir diğer zorluk da ev şartlarında, özellikle kış aylarında çalışan kaloriferlerin evin havasını çok kurutması. Bitkiler havadan nem topluyor, çok kuru ortamlarda yapraklara fısfıs ile dışarıdan nem takviyesi yapmak, hemen hemen bütün bitkilerin hoşuna gider. Aslında yapmaya çalıştığımız şey doğayı taklit etmek, iyi gözlem yaparsanız bitkilerin hepsinin farklı ihtiyaçlarını ve özelliklerini gözlemleyebilirsiniz. Kış bitkileri, kışın güneş daha az olduğu ve açısı da düştüğü için daKireç,“Yaz bitkilerinin günde en az 6 saat direkt güneş ışığına ihtiyacı vardır” diyor. ha az güneşle yaşamayı öğrenmiş bitkilerdir. Bu bitkiler serin havaları sever, yarı gölge yerlere karşı toleranslıdır. Bitkiler de şaştı bu işe u İklim krizinden de söz edebilir miyiz kısaca? Maalesef iklim krizi bitkilerin aklını çok karıştırdı, yanlış zamanda yanlış bitkiler uygun ortam ve koşulları sağladıklarını düşünerek filizleniyor, çiçek açıyor. Ocak ayının ortasındayız ve normal şartlar altında mart ayında açan çiçekler şimdi açtı, ağaçlar filizlendi. Mutlaka bir soğuk olacak ve bütün bu bitkiler soğuktan zarar görecek. Soğuk isteyen bazı bitkiler de havanın sıcaklığından büyüyemedi. Bütün ekosistem krizden etkileniyor, kendimize çok fazla odaklanarak büyük resmi kaçırıyoruz bazen, gıdamızı düşünüyoruz ama bütüncül olarak düşünmesini bilmiyoruz. Sadece gıdamızı gözetmemiz yetmiyor, doğayı ve bütün sistemleri birlikte düşünmemiz lazım. Karbon ayak izimizi azaltmak için attığımız küçük adımlar zaman içerisinde kitlesel hareketlere dönüşebiliyor, birbirimizden ilham alıyoruz. Pandemi sayesinde birçok insan ekoloji, iklim krizi, gıda üretimi gibi konularda kendini geliştirmeye başladı. Bireysel olarak yaptıklarımız çok önemli, ancak biraz daha büyük düşünerek topluluk olarak ne yapabileceğimizi de düşünmeliyiz. 3 dyt.mervesaatci @gmail.com Emzirme dönemi için Süt deposu: Dereotu, marul MERVESAATÇİ Beslenme Uzmanı Yeşil yapraklı sebzeler, hem zengin vitamin, mineral ve lif içerikleri hem de düşük kalorileri sayesinde beslenMaydanoz u Düşük kalorisi ve yüksek besin değerleri ile kilo vermek isteyenlerin vazmemizde sıkça yer verme geçilmezi olan maydanoz, zengin enzim miz gereken önemli besinlerin başın ve lif içeriği ile doğal ödem savar olarak da gelir. İşte obeziteden kalp damar kabul edilir. hastalıklarına kadar birçok hastalıu A ve C vitamini bakımından zenğa karşı koruyucu etkisi olan yeşiller gindir, bağışıklığı güçlendirir. den bazıları! u Hazımsızlık, mide krampları, şişMarul kinlik gibi sorunların giderilmesine yardımcıdır. u Salataların vazgeçilmezi olan mau İçerdiği antioksidanlar ve vitaminler rul, bol miktarda B1, B12, K, A vita sayesinde böbrekleri temizler, böbrek taminleri, potasyum, magnezyum ve de şı, idrar yolu enfeksiyonlarının tedavisinmir minerali içerir. Sindirim sisteminin de kullanılır. düzenli çalışmasını destekler, toksinlerin vücuttan uzaklaştırılmasını sağlar. Fesleğen u Birçok yeşil sebze gibi zengin C u Güzel kokusu ve vitamini ve antioksidan kaynağıdır, lezzeti sayesinde yekanser savaşçısı olarak kabul edilir. mekleri/salau İçeriğindeki K vitamini, güçlü ketaları miklerin oluşturulmasına, tatlankalp hastalıklarının öndırır. lenmesine yardımSincıdır. u Anne sütünü artırır. Nane u Nanedeki mentol bileşeni mide ağrısı, şişkinlik gibi sindirim semptomları ile karakterize olan irritabl bağırsak sendromunun (IBS) tedavisinde destekleyici rol oynar. u Soğuk algınlıklarında, öksürük gibi üst solunum yolları semptomlarının hafiflemesine yardımcıdır. Roka u Tam bir K vitamini deposu olan roka, özellikle çocuklarda kemiklerin gelişimini sağlarken yaşlılarda da kemik erimesine karşı oldukça etkilidir. u Kan şekerini düzenleyici etkisi sayesinde diyabet hastalarının beslenmesinde önemlidir. u İçerdiği antioksidanlar sayesinde bağışıklık sistemini ve kalp sağlığını güçlendirir, kansere karşı koruyucudur. u Zengin bir demir ve kalsiyum kaynağı olan roka, özellikle demir eksikliğinden kaynaklanan tırnak kırılmalarının ve saç dökülmelerinin önüne geçilmesinde yardımcıdır. dirim sisteminin daha hızlı çalışmasına yardımcıdır. uZengin A ve K vitamini içeriği sayesinde kemiklerin güçlenmesini ve kan basıncının düzenlenmesini destekler. u Bal, zencefil gibi besinlerle birlikte çay halinde tüketilmesi durumunda üst solunum yolu şikâyetlerini azaltır. Balgam söktürücü etkisi sayesinde boğazı yumuşatmada ve öksürüğün azalmasında yardımcıdır. Dereotu u A ve C vitamininden zengindir, antibakteriyel özelliği ile vücudun enfeksiyonlara karşı direnç kazanmasını sağlar. u Anne sütünü artırır. u Dereotunun içerisindeki uçucu yağların sakinleştirici özelliği bulunur. Düzenli tüketimde daha rahat bir uykuyu destekler. u Bağırsak hareketlerini hızlandırır, kabızlığı engeller. 40 kitaptan oluşan “Bütün Yazıları” dizisinin ilk 5 kitabı Savcı oluyorlar, yargıç oluyorlar, mimar oluyorlar, mühendis oluyorlar, bakanlıklarda daire başkanı ve genel müdür oluyorlar. Bir tek eksikleri imam hatip okulunu bitirenlerin Harp Okullarına kayıt olamamaları... Bu eksiği de bu gidişle nasıl olsa giderirler. Uğur Mumcu Cumhuriyet, 11 Haziran 1987, Tersini Düşnelim (Laiklik Ruhuna Fatiha, syf. 272) Laiklik Ruhuna Fatiha 6. Baskı, 344 syf. Haram Düzeni 12. Baskı 232 syf. Ata’m İzindeyiz 15. Baskı 326 syf. Hukuk Devlet Aşiret 11. Baskı 344 syf. Sevr mi Lozan mı? 5. Baskı 384 syf.