Katalog

6 7. Tuzlanmış ve deri tuluma bastırılmış peynir... Gözden geçirme, araştırma, yoklama... Şaşı. 8. Eski Mısır’da güneş tanrısı... Tropikal ormanlarda yaşayan ötücü bir kuş... Sahiplik, mülkiyet... Güzel sanat. 9. Tokat’ın bir ilçesi... 16. yüzyılda Lütfi Paşa’nın yazdığı, devlet yönetimiyle ilgili yapıt... Değerli bir süs taşı. 10. Bir zaman birimi... “ göğsün arası Zemzem pınarı / İçsem öldürürler, içmesem öldüm” (Karacaoğlan)... Satrançta özel bir hareket... Memeli bir deniz hayvanı... Japon müziğine özgü, on üç telli bir tür gitar. 11. Mersin ilinde, “Şeytanderesi” de denilen, kaya resimleriyle ünlü bir kanyon... Çerkeslere özgü bir dans ve müzik. 12. Batı Afrika ve Jamaika’da yetişen, kabuğundaki zehirden ötürü öldürücü de olabilen ve pişirilerek yenen bir meyve... Üzerinde çubuklu çizgiler olan kumaşlar için kullanılan sözcük... Sıtma mikrobunu aşılayan sivrisinek... Adları sıfat yapan bir yapım eki. 13. Bir gösterme sıfatı... Osmanlı Devleti zamanında Karadağ prenslerine verilen unvan... İnsan soyunun genetik Jane Bu yardımıyla Bowles haftaki geliştirilmesini amaçlayan bulmaca Açık bilim dalı. ödülü Havada Bir 14. Dik yokuş Gün ya da uçurum... Kendiliğinden, kasların devinimiyle yapılan iş ya da hareket için kullanılan sözcük. 15. Gümüşbalığının küçüğü... Bir nota... “Ölüm bahar ülkesidir bir rinde” (Y. K. Beyatlı). 16. Vladimir Nabokov’un, sinemaya da aktarılan ünlü romanı... Kars’ın doğusundaki eskiçağ kenti... Bir işi yaptırabilme gücü. 17. Yemeği yapılan, ıspanağa benzer bir yaban otu... Bir işlemi yapan kimsenin kendi adına hareket etmesi. 18. Trabzon ilinde bir yayla... İslamlıktan önce Kâbe’de duran üç puttan biri... Moğol devlet örgütünde ulus ile oymak arasında yer alan sosyal ve idari birim. 19. Hedefi vurma... Gelinlerin oturması için hazırlanmış süslü sedir. 20. Triko eşyaların yakasını yapmada kullanılan makine... Çikolata tableti. 18 MAYIS 2014 / SAYI 1469 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1. Resimde gördüğünüz, “Evrim Kuramı”nı ortaya koyan ünlü İngiliz doğa bilimcisi... İzlanda’ya özgü, çürütülmüş köpekbalığı etiyle yapılan bir yemek. 2. Japon Şinto dininde çok sayıdaki arınma törenlerine verilen ad... Muğla ilinde, antik Likya bölgesinin kutsal alanı olan arkeolojik yer... Amasya ilinde, doğal güzelliğiyle tanınmış bir göl. 3. Bir kimseye çalıştığı yerce verilen tatil... “ ömür biter bir uzun sonbahar olur” (Y. K. Beyatlı)... Hollanda’nın hükümet merkezi olan kent... Güney Amerika’da yaban hayvanlarını yakalamakta kullanılan kement. 4. Bir müzik türü... “Ölür ise ölür / Canlar ölesi değil” (Yunus Emre)... Bir çeşit yumurtalı süt tatlısı... Yapısına girdiği sözcüğe “yeni” anlamı katan yabancı önek... Tunus’un plaka imi. 5. İşlenmiş timsah derisi... Kat kat çakıl ve kumdan oluşmuş yer kıvrımı... Güney Amerika’da yaşayan Jibarolar’da (Jivorolar da denir), özel işlemlerle portakal kadar küçültülen düşman kafasına verilen ad. 6. Orta Karadeniz yöresinde, sürülerin kışı geçirdikleri alçak, kuytu ve sıcak yerlere verilen ad... Eski Roma’da sayım yapmak ve törelere karşı işlenen suçları cezalandırmakla görevli yargıç... Platin elementinin simgesi... Bir borcu azar azar ödeyerek kapatma. 1467 sayılı (04.05.2014) bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayarak çekiliş sonucu Joel Kovel’in “Doğanın Düşmanı” (Metis Yayınları) kitabını kazananlar: ADANA’DAN: Nadide Gür ANKARA’DAN: Sudabe Refizade, Burçak Bulhaz ANTALYA’DAN: Sabri Ünal Erkol BİLECİK’TEN: Hüseyin Temel BURDUR’DAN: K. İbrahim Canıgür BURSA’DAN: Aydan Göksever ÇANAKKALE’DEN: Sertaç Damcı DENİZLİ’DEN: Ramazan Küçükaydın İSTANBUL’DAN: Ekin Acar, Ant Gökçek, Zikri Aygün, Özüm Saydam Hasan, Özüm Saydam Hasan İZMİR’DEN: Gülay Ölmez, Naci Balcı, Mahir Yücel Keskin KIRKLARELİ’DEN: Nilgün Kızıltaş KOCAELİ’DEN: Uygar Sezgin, Gülgüle Çağlar KONYA’DAN: Ali Dilekli NİĞDE’DEN: İsmail İbin TEKİRDAĞ’DAN: Kadir Tunalı SAKARYA’DAN: Erdal Barın SAMSUN’DAN: İlhan Sönmez. 1 2 3 İ 4 Z İ 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 P A P K R İ İ A M E N T O J U İ B E K Ş H A K P İ N K A 1 A Y F 2 V A 4 İ N İ Ş 3 N U L 5 A D 6 N E 7 9 I E R T U N Ç U M İ P A R S U T S E İ N Ç K E R E Ç O N A M E Z A İ L A S İ M A İ İ B A D E M A R E N O R E C İ M A N A E K E S T A İ G K E P O P A T E T G Ü N A L E K A Z O L L A R E E R E N D S A A F İ İ K K A 8 L A R A 10 M U T U R 11 A S 12 C 13 H İ M A V E Z A T A S Ü C E S T A S R O D A K A S T R A T O T A R O E N E K O İ T R Ö S T S T A B D O N A T E L L O L C 14 U H L A N 15 P E T R O N A S A K A B E 16 İ Z A N O L U R T R O L 17 C A E S B M A K İ Y O 18 C R O S R İ A İ B E K S 19 H E Y E L A N 20 U N A P L A T O S A T İ A N İ M A YUKARIDAN AŞAĞIYA 11 1. 1941’de doğan ve yurdumuzda 12 da konserler veren ünlü ABD’li caz piyanisti... Kosova, Arnavutluk, 13 Karadağ ve Sırbistan’da yaşayan bir halk. 14 2. Afganistan’da yaşayan bir halk... 15 Sudan aşırı derecede korkma. 3. ABD’nin bir eyaleti... Ördek... 16 Bilginin saklanması ve iletilmesini konu alan akademik ve mesleki 17 disiplin. 18 4. Nâzım Hikmet’in soyadı... Eski bir Kolombiya uygarlığına verilen ad... 19 Geniş, engin... Avrupa Uzay Ajansı’nın kısa yazılışı. 20 5. Lityum elementinin simgesi... Akarsularda balık avlamaya yarayan, üçgen biçiminde İsim:......................................................................................................................................... çubuklardan yapılmış Adres:...................................................................................................................................... ağ... Kars’ın Digor ................................................................................................................................................. ilçesinde, 7. yüzyıldan kalma bir Tel:.......................................................................................................................................... Ermeni kilisesi... Güneydoğu dilimize de çevrilmiş bir romanı... Ispanak gibi 15. Ordu’nun Perşembe ilçesi sınırları içinde, Asya’nın bataklık yaprakları yenen sebzelerle karaciğerde ve bira birçok kuş türünü barındıran küçük bir ada... ormanlarında yaşayan bir mayasında bulunan bileşik... Yiğit, kahraman. Terazi gözlerinden her biri. yaban kedisi. 11. 1986 Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan 16. Utanç duyma... Hayvanlara vurulan damga... 6. ABD Merkez Bankası’nın simgesi... Bir soru Nijeryalı yazar ve şair... Eski Mezopotamya Dingil... Dünya edebiyatçılarını bir araya sözü... Kıbrıs Rum Komünist Partisi... Afrika’da halklarının gök tanrısı... En iri kanguru getirmeyi amaçlayan kuruluşun kısa yazılışı. bir ülke... Moğollarda erkek şamanlara verilen türlerinden biri. 17. Yarı saydam hale getirilmiş kâğıt üzerinde ad. 12. Yeniçeri aylıklarına yapılan zam... Eski fotoğraf negatifleri elde etme yöntemi... 7. Romanya’da önemli bir sayfiye ve kaplıca İran inanışında yeryüzü tanrıçası... Radyum Yahudilerin ayırt edilmek için omuzlarına merkezi olan kent... Japonya’da bir liman elementinin simgesi... Özdeş. taktıkları sarı kumaş. kenti... Yatağı korumak için kullanılan bir tür 13. İslam kültürlerinde, belirli kurallara 18. Bir cins kalın ve kaba kumaş... Ambalaj ve çarşaf. uyarak güzel yazı yazma sanatı... Çekirge, yalıtım malzemesi olarak kullanılan, son derece 8. Erzurum yöresine özgü, yoğurt ve yarmayla hamamböceği gibi böceklerin genellikle hafif bir madde. yapılan bir tür çorba... Gümüşhane yöresine erişkine benzeyen yavrusu... Eski Türklerde 19. Antil Adaları’nda, özellikle Jamaika’da özgü bir tür ıspanaklı pide... “ türlü ve Moğollarda hakanın seçme muhafızlarına yaygın olan ve siyahların anayurt Afrika’ya çiçek vardır başında / Kokar reyhan ile gül verilen ad... Judoda, teknik olarak rakibinden dönüp özgürlüğe kavuşmalarını amaçlayan karmakarış” (Karacaoğlan)... Bez dokuma zayıf kalan tarafa verilen ad. mistik, kültürel ve siyasal akım... Almanya’da tezgâhı. 14. “Elif dedim dedim / Kız ben sana ne bir kent. 9. Çabuk davranan, çevik... Yardımcılar, dedim” (Türkü)... Mağaraları inceleyen bilim 20. Fransa’da bir kent... Halk dilinde ayrana yardımda bulunanlar... Sevgide aldatma. dalı... Yosma. verilen ad... Tekel idaresine eskiden verilen ad. l 10. Romanya’nın plaka imi... Knut Hamsun’un, NEVZAT AYDOĞDU GM SUAT ATALIK Türkiye Şampiyonaları 311 Mayıs tarihleri arasında dört kategoride Türkiye Şampiyonası oynandı: Kadınlar Takım Şampiyonası’nda Vahapoğlu, Açık Takımlar Şampiyonası’nda Squadra Angelini, BaM’da Valio takımları; Açık İkili de ise Mesut KaradenizAdnan Musaoğlu çifti birinci oldular. Ayrıntıları federasyonumuzun internet sitesinde bulabilirsiniz. Volkan Denizci’nin anlatımıyla turnuvadan eller: Oynayanın planı yerdeki pik kaybını trefliye atmak, tempoyu iyi ayarlarsa, savunma iki renkte alıcıları ve koz asına rağmen sadece bir el alabiliyor. ¦ Q8 ¦ A9 ¦ A9832 ¦ A832 ¦ J9532 ¦ 63 ¦ Q4 ¦ QT97 ¦ KT7 ¦ K54 ¦ 765 ¦ KJ64 Bizde Qx oynayanda 23 parça karo varken ortağın karo istemesi zor görünüyor ama ortağa güvenip apeline uymak gerek. Görüldüğü üzere diğer dönüşler deklarana bir el kazandırır. Oynayan boşlayınca ortak ¦Q’ı ezip ¦Ruayı çıkarır, ¦Asla el tutunca da körlerini tahsil eder. Dün başlayan Bursa İkili ile Türkiye Kulüpler Arası Dörtlü Takım Birinciliği Marmara elemelerinin birinci etabı bugün sonuçlanacak. Haftaya Karadeniz İkili var. İyi bir hafta sonu diliyoruz. l ¦ A64 ¦ QJT872 ¦ KJT ¦5 İsim “İsmin ne önemi var? Gülü gül diye değil de başka bir kelimeyle adlandırmış olsaydık, kokmaz mıydı yine aynı güzellikte?'” Shakespeare’in ünlü eseri Romeo ve Jülyet’in 2. perdesinin 2. sahnesinde Jülyet’in Montagü ve Kapulet ailelerine mensup olmalarıyla ilgili tiradının bu kısmı büyük bir felsefi tartışma yaratmıştır. Satranç gibi konulardaysa bunun aksine kişiler yaptıklarıyla artlarında isimlerini bırakır. Bu konuda yapılmış en ilginç yorumlardan biri 60’lı yıllarda ortaya çıkan, satranç dünyasında eski yıldızların isimlerinden adeta kırpıp kırpıp yeni yıldız yapıldığıydı: artık Lilyental’in yerini Tal, Bronşteyn’in yeriniyse Şteyn almaya başlamıştı! Peki aynı soyadına sahip kişileri ve onların mirasını nasıl ayırt edeceğiz? Avusturyalı Spielmann’dan, İngiliz Speelman’a bazen isimler aynı olmasına rağmen, oyuncular ve neticeleri ayrı devir ve başarılara imza atmakta. Çok sık karıştırılan, Siyah ne oynarsa oynasın 1. d4, 2. Af3, 3. Fg5 ile başlayan açılışın mucidi olan Meksikalı Carlos Torre ile Filipinli eski dünya şampiyonluğu adayı Eugenio Torre, konumuzun belki de en çarpıcı örnekleri. Çok uzun bir yaşama ama çok kısa bir satranç kariyerine sahip Meksikalı Carlos Torre Repetto (19041978) en çok 1925 yılında Moskova turnuvasındaki iyi neticesi ve eski dünya şampiyonu Emanuel Lasker’i “değirmen”e sokup yendiği oyunla anılır. Filipinli Eugenio Torre ise Karpov, Timman, Ljubojeviç, Andersson, Sax ve Ribli’yle birlikte 50’lerin başında doğanlar jenerasyonu yıldızlarından. 1976 yılında Karpov’un 1,5 puan önünde kazandığı Manila Turnuvası, 1982 yılında en iyi sekizlere kalıp dünya şampiyonluğu adayı olması ve hatta 1985’de bunu tekrarlamaya çok yaklaşması, çoğu birinci masada olmak üzere ülkesini olimpiyatlarda tam 21 kez temsil eden Eugenio Torre’nin en büyük başarıları. Eugenio Torre, Carlos Torre’nin Torre Atağı’nı oynarsa ne olur? Üstüne üstlük işleri daha da karışık hale getirebilecek şekilde bu Avusturyalı ünlü teorisyen Ernst Grünfeld’in adaşı İsrailli Yehuda Grünfeld’e karşı olursa: GM Eugenio Torre (2540) GM Yehuda Grünfeld (2545), Zagreb 1987, Torre Atak 1. d4 Af6 2. Af3 g6 3. Fg5 (Torre Atak. Daha evvelde belirtmiş olduğumuz gibi Eugenio Torre’nin değil Meksikalı Carlos Torre’nin açılışı. 3. c4 Fg7 4. Ac3 d5 ise bizi Grünfeld Açılışı’na sürükleyecekti ki bu açılışa ismini veren de Yehuda Grünfeld değil, Avusturyalı Ernst Grünfeld (18931962). 1. d4 Af6 2. Af3 e6 3. Fg5 c5 4. e3 cd4 5. ed4 Fe7 6. Abd2 d6 7. c3 Abd7 8. Fd3 b6 9. 00 Fb7 10. Ke1 00 11. Af1 Ke8 12. Ag3 Vc7 bu kez aynı açılışta Carlos Torre RepettoErnst Grünfeld arasında beraberlikle biten Moskova 1925 turnuvasındaki oyunlarından bir kesit. Torre İspanyolcada kule, Grünfeld de Almancada yeşil alan anlamına gelen sıkça alınan soyadlardan.) Fg7 4. Abd2 d5 5. e3 Abd7 6. b4!? 00 7. Fe2 b6 (Daha sık uygulanan 7...Ke8 8. 00 e5 sonrası 9. c3 ile 9. c4 arasındaki tercih bu açılışın önemli meselelerinden biri.) 8. b5! Fb7 9. 00 Ae4!? 10. Ae4 de4 11. Ad2 h6 12. Fh4 g5 13. Fg3 e5 (13...f5 14. c3 f4 15. ef4 gf4 sonrası oluşan durum kendi lehine olacağından Beyazı korkutmuyor.) 14. c3 f5 15. f3 f4 16. Ff2 ed4 17. cd4 Af6 (17...ef3 18. Ff3 Ff3 19. Af3 fe3 20. Vb3 Şh8 21. Fe3 yine dengeli bir konum getirir.) 18. ef4 gf4 19. fe4 Ae4 20. Ae4 Fe4 21. Ke1 Fd5 (Yehuda Grünfeld kadar taktik bir oyuncunun 21...f3! 22. gf3 Fd5 gibi kompanzasyon verecek bir er fedasını tercih etmemesi garip.) 22. Ff3 Vd7 (22...Ff3 23. Vf3 Fd4 24. Kad1 Ff2 25. Vf2 ere karşı kompanzasyon verir.) 23. Kc1 Kf7? (23...Ff3 24. Vf3 Fd4 25. Kc6! Beyaz için iyi gözükmesine rağmen normal devamyoluydu.) (Bakınız diyagram solda.) 80’li yılların sonunda Torre’nin lakabı Savunma Üstadı idi. Bu tarz pozisyonel oyuncular aynı Capablanca gibi petitcombinaisonların hiçbirini kaçırmazlar. 24. Kc7! Vb5 (24...Ff3 25. Vf3!) 25. Kc5! Ff3 26. Vf3 bc5 27. Va8 Ff8 28. dc5 Vc4 29. a3! Kf5 30. Ve8 Kf6 31. Ve4! Vc3? (Vezir kırışması da oyunu kaybederdi ama bu denli çabuk değil.) 32. Fd4! Fc5 33. Ve8 Siyah terk eder çünkü 33...Şg7 34. Ke7! önce taş kazanır sonra mat eder. 10 l Ortağa Güvenmek 4. eleme turu, 10. bord: Batıdasınız: Deklarasyon: Kontur atmayan var mı? B yarı finali, 10. bord, eliniz: ¦ KQ95 ¦ A6 ¦ AQT85 ¦ 74 Solunuz 2¦ açıyor, ortak pas, sağınız 6¦ sıra sizde, herhalde kontur atıyorsunuz. ¦Rua çıktınız, işte dört el: ¦ 82 ¦ KT9542 ¦ J96 ¦ QJ ¦ KQ95 ¦ A6 ¦ AQT85 ¦ 74 ¦ AJT73 ¦ QJ7 ¦¦ AK983 ¦ 64 ¦ 83 ¦ K7432 ¦ T652 Batı Pas Kuzey 1¦ Pas Doğu 1¦ Pas Güney 1NT ¦6 çıktınız, eliniz ve yer: ¦ Q8 ¦ A9 ¦ A9832 ¦ A832 ¦ J9532 ¦ 63 ¦ Q4 ¦ QT97 Yerden 9’lu, ortak 10’lu ile kazandı elden 5’li ve ¦J döndü. Oynayan asla aldı, küçük trefli çevirdi. 5, J; damla aldınız, ne dönersiniz? Çözüm: Ortağın körleri QJT’den başlıyor. Eğer pik istese Q oynardı, pek olası değil ama trefli istese küçük dönerdi, demek ki karo istiyor. ¦Q’ı döndünüz, işte dört el: drnevzat@hotmail.com İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız Yayın Yönetmeni: Miyase İlknur Görsel Yönetmen: Aynur Çolak Sorumlu Müdür: Aykut Küçükkaya Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2 34381 Şişli / İstanbul (0212) 343 72 74 (20 hat) Reklam Genel Müdürü: Özlem Ayden Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Körükçü Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya Reklam Müdürü: Beste Paydaş Ertan Rezervasyon Yönetmeni: Onur Tunalı (0212) 251 98 74/75 (0212) 343 72 74 (554555) Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt / İstanbul Cumhuriyet gazetesinin parasız pazar ekidir / Yerel süreli yayın / cumdergi@cumhuriyet.com.tr C M Y B