Katalog

3 Ebeveynin kaybı, çocukluğun sonu Ben de öleceğim beveynin ölümü, kişi için yeni bir algının daha kapısını aralıyor: Kişisel ölümlülüğün kaçınılmazlığı! Ebeveynin ölümü başka hiçbir ölümün olmadığı kadar, yetişkinin kendi ölümünün habercisidir; yetişkin çocuk gelecek neslin ölüm sırasında yerini almıştır. Kendi ölümlülüğünün farkına varmak aynı zamanda kişinin yaşama bakışını değiştirebiliyor. Bu kayıp, yetişkin için yaşamın kısa ve hassas olduğunu görmeyi de beraberinde getiriyor. Kayıp yaşayan birçok yetişkinin, yaşamın değerini eskiye göre daha çok bildiğini, dolu dolu yaşamak gerektiğini dile getirmesi boşa değil. Bu durum, yetişkinin sağlık alışkanlıklarını ve yaşam biçimini de etkileyebiliyor. G E ESRA AÇIKGÖZ Ö lüm... Kimi için bir son, Umberson’un deyişiyle, “her kimi için sonsuz bir kayıp, yakınını kaybeden kişi “Ebeveynin dünyaya geçişi için derin bir hikâye”. Bu Ölümü”, kitabı sağlayan bir kapı. İnsanın değişimin diğer bir nedeni de, ölüme dair algısı ne olursa ebeveynin ve yetişkin çocuğun yetişkinin olsun kayıp karşısında hep acı cinsiyeti. O, kitapta üzüntüyü hayatındaki yaşanıyor. Hele de kayıp ifade etmenin en sık görülen üç önemli bir ebeveynse... Ancak yeni bir yolunu inceliyor; ruhsal sıkıntı, yetişkin kimliğine geçişi de alkol tüketiminde artış ve dönüm noktasını beraberinde getiriyor bu acı. fiziksel sağlıkta bozulma. anlatıyor. Debra Umberson’un İletişim Ebeveyni hayatta olan Yayınları’ndan çıkan yetişkinlerle karşılaştırıldığında, Geçmişle bağın “Ebeveynin Ölümü” kitabı bu ebeveynini kaybeden koptuğu bir süreci anlatıyor. Teksas yetişkinlerde ruhsal sıkıntı Üniversitesi’nde profesör ve semptomlarında belirgin bir dönem bu. sosyoloji bölümünde kürsü artış görülüyor; bu duygular, Kitap, yetişkinin başkanı olan Umberson, yetişkin kadın ve erkeklerde bilimsel araştırmalar kadar farklılık gösteriyor. Dahası, ebeveynin kaybı ebeveynini kaybeden kişilerle ebeveynin cinsiyeti de önemli. karşısındaki yaptığı görüşmelerden de Öyle ki, ruhsal sıkıntı annenin yararlanıyor kitap için. “Olağan ve babanın ölümünden sonra tepkilerini, bir kayıp, olağandışı bir artsa da, annenin kaybından bu acıyla değişim”, “Beklenmedik Kriz”, sonra daha yüksek olabiliyor. “Sembolik Kayıp”, “Yetişkinlikte “Ebeveyn kaybına, özellikle de başa çıkma Dönüm Noktası”, “Yakın annenin kaybına özgü olan şey, yöntemlerini de İlişkiler”, “Gelecek Nesil”, kadınlarda ve erkeklerde “Hayatta Kalan Ebeveyn”, kişinin çocukluğuyla temel inceliyor... “Kardeşimin Bekçisi”, “Geçiş bağını kaybetmesine bağlı Töreni” başlıkları altındaki olarak ortaya çıkan ilkel dokuz bölümden oluşan kitap, çocuksu duygulardır” diyor ebeveynin kaybının yetişkinlerde yarattığı Umberson. Erkek çocukların babanın ölümüne değişimi, acıyla başa çıkma yöntemlerini babalarının stresle baş etme biçimlerine benzer anlatıyor. Kısa bir özete ne dersiniz? tepki verdiğini anlatıyor. Bu nedenle, ruhsal Koşulsuz sevgi, eleştirel yaklaşım, sığınak, sağlık sorunları yaşayan bir babayla büyüyen sıcaklık, zorlayıcılık, güven, takdir... erkek çocuk, babasının ölümünde diğer Kişinin annebabasıyla yaşadığı ilişkiye göre yetişkinlere kıyasla daha çok ruhsal sıkıntı ebeveyni anlatacak kelimeleri çoğaltmak yaşayabilir ya da babası alkol sorunu yaşamış bir mümkün. çocukta, babasının ölümünden sonra alkol Ebeveynin ölümü tüm bu duyguları da tüketiminde artış görülme ihtimali fazladır. götürüyor. Bir de çocukluğu. Bakın Umberson Kaybedilen babayla özdeşleşmek, kişinin bunu nasıl anlatıyor: “Yaşamın bir döneminin babasını içinde tutması, erkek çocukların sona ermesi ebeveynler hayattayken çocuk babalarını hayatta tutmalarının bir yolu. Varsın bu olmak ve yeni bir döneme başlamak annesi ya özellik olumsuz olsun, sonuçta “babasının oğlu”, da babası olmayan bir yetişkin olmak birçok “hık demiş babasının burnundan düşmüş” insan için duygusal karmaşaya neden olan bir mesajının erkek çocuklara yaşamları boyunca durumdur... Ebeveyn öldüğünde yetişkin, verildiği bir kültürde aksi de yapılamaz. Dahası hayatının başlangıcına dek uzanan geçmişiyle erkek çocuklar babalarını hayatta tutmak için bağını kaybeder”. bilinçsiz bir çaba gösterebiliyor, çünkü babanın Bu nedenle ebeveynin kaybı, yetişkin için ölümü “iyi” bir babayla iletişim kurma olasılığının önemli bir değişimi tetikleyebilecek bir dönüm sonu anlamına geliyor. Sadece baba için değil, noktası. Kişinin kendini yeniden tanımlamaya ebeveynlerle çözülmemiş meselelerin olması çalışmasına, kim olduğu ve sahip olduğu yetişkinlerdeki iyileşmeyi zorlaştırıyor. Çünkü bu niteliklerin değerliliğini ve geçerliliğini ölüm, yetişkin için hayatının büyük bir sorgulamasına neden olabilir. Ancak bütün bölümünde yaşadığı daha sevgi dolu, daha az bunlar için bir formül yok, çünkü ebeveynin eleştirel, daha dengeli, vb. ebeveyn özlemini ölümüne verilen tepkiler yetişkinden yetişkine daha da yoğunlaştırıyor. “Acılı bir çocukluk değişiyor. Neden mi? Her yetişkin ebeveyniyle geçirmiş birçok yetişkin reddedilmişlik, yalnızlık benzersiz bir hikâyeyi yaşıyor çünkü ya da ve değersizlik duygularını çözmek için yaşamları boyunca çaba gösterir” diyor Umberson, “Bu duyguları yaratmış ebeveynin kaybı, ebeveynin zararı tamir etme ve çocuğun her zaman ihtiyaç duyduğu ve hayal ettiği ebeveyne sahip olma fırsatının kaybı anlamına gelir. Yaşam bir açıdan bu yetişkinler için eksik kalmış gibidir, çünkü sevilen yetişkin bir çocuk olmanın en önemli gereğini yerine getirememiş ya da elde edememiştir”. Yine de kayıptan sonra çözüme ulaşma hissi yaratan yetişkinlerin çoğunlukla olumlu ve uyumlu bir dönüşüm geçirdiği de bir gerçek. Zor bir ebeveynin kaybı kişilerin kim oldukları ve ne yaptıkları konusunda daha rahat hissetmelerine neden olabiliyor. Özgürlük duygusu, çoğunlukla davranış değişikliklerine ve önemli yaşam tercihlerine yol açıyor. Kimi yetişkinler şanslarını denemeye karar veriyor, Umberson’un görüştüğü kişiler de bunu doğruluyor; ebeveynlerinin ölümünden sonra dinlerini, işlerini değiştirdiklerini ya da sorunlu evliliklerini bitirdiklerini söyleyenler var. Ebeveynin ölümü bir neslin sonunu ve bayrağın gelecek nesle geçtiğini işaret etse de, yetişkin için kendi çocuklarıyla kurduğu ilişki ve ne tür bir miras aktaracağı üzerine düşünme fırsatı da yaratıyor. Son sözü Umberson’a bırakalım: “Ebeveyn ve çocuk arasındaki ilişki yaşam boyunca devam eder, ebeveynlerimiz öldükten sonra bile. Ebeveynin ölümü yaşamın gelgitinde güçlü ve dönüşüm yaratan bir andır. Bu acı verici kayıp, yeni bir yetişkin kimliğine geçişe neden olabilir... Salt kişisel değişimin altında yatan faktörlerin farkında olmak, bize kişisel değişimi istenen biçimde yönlendirme gücü verir.” G Annem yoksa, ailem de kaybolur U mberson annenin kaybının anlamını şöyle anlatıyor: “Kayıp yaşayan yetişkinlerle yaptığım görüşmelerde, kadınların ebeveynlerinin kaybını ailenin kaybıyla ilişkilendirmeye erkeklere göre daha eğilimli olduklarını gördüm ve bu eğilim çoğunlukla annenin kaybına verilen bir tepki olarak ortaya çıkmaktaydı. Bu fark, toplumsal cinsiyete dayalı sosyal bağlamları ve kadının ailenin bir arada tutulmasıyla ve ailevi meselelerle daha yakından ilgilenmesini olduğu kadar, kadınların annelerine babalarından daha yakın olduğunu da yansıtır niteliktedir”. G C M Y B C MY B