Katalog

1 HAZİRAN 2008 / SAYI 1158 Hazırlayan: SEDAT YAŞAYAN 11 14. Renyum elementinin simgesi... Gaziantep yöresinde yetişen beyaz bir üzüm cinsi... Akıl hastalıklarıyla ilgili hekimlik kolu. 15. Her şeyin bir erekle belirlendiğini ve bir ereğe yöneldiğini benimseyen görüş... Baryum elementinin simgesi. 16. Yaprakları salata olarak yenen baharlı bir bitki... Akya balığına verilen bir başka ad... Kupes balığına verilen bir başka ad. 17. Bir sözcüğün fonetik ya da morfolojik yapısında yapılan yanlışlık... Tanrı. 18. Eleştiri... Kongo’da konuşulan bir Bantu dili. 19. Kimi yiyeceklere lezzet ve renk katmak için eklenen suluca malzeme... Su taşkını... Gözü kapalı inanılan düşünce; dogma. 20. Voleybol ve teniste küt inme... Kayaç katmanlarının kırılmadan yukarı doğru kabarması sonucu ortaya çıkan yeryüzü şekli... Sulak yer... Eski Mısır inanışında insan ruhu. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. 19001964 yılları arasında yaşayan ve eski Uygurca yazılar üstündeki çalışmalarıyla tanınan dilbilimcimiz... Alın ya da boynuzla vuruş. 2. Bir ilimiz... Bir göz rengi... Eskiden bin gümüş ya da yedi bin altın lira konulabilen, keçi derisinden yapılmış para kesesine verilen ad... Oyunda cezalı çocuk. 3. Dayanıklı bir ipekli kumaş türü... Japon mitolojisinde pirinç tanrısı... Avrupa’da bir ülke. 4. Kütük ve tomrukları çekmek için uçlarına çakılan halkalı çivi... Çizgiyle kara mizahın başarılı örneklerini veren ve geçenlerde 81 yaşındayken ölen karikatür sanatçımız. 5. Silisyum elementinin simgesi... Bir cins güvercin... Köpek ve ineklere yedirilmek için un ve kepekle hazırlanan yiyecek... “Sivas yollarında geceleri / Katar katar kağnılar gider / mu, tuz mu, hasta mı götürürler” (Cahit Külebi)... Bir müzik parçasının, dinleyicilerin isteği üzerine bir kez daha çalınması. 6. Kundak çocuklarının avucunda biriken kir... ABD Merkezi Haberalma Örgütü’nün simgesi... İşlenip ortaya çıkarılan her türlü mal. 7. Kardeş karılarından her birinin ötekine göre adı... “Yine bu yıl sensiz içime hiç sinmedi” (Şarkı)... I. Dünya Savaşı öncesinde “Rubab” dergisi etrafında toplanan şairlerin oluşturduğu Türk edebiyatı topluluğu... Somali’nin plaka imi. 8. Göz içi basıncını ölçmeye yarayan aygıt... İnsanı istenmeyen seçeneklerden birini izlemeye zorlayan sorun. 9. Özbekistan’ın plaka imi... Museviliğin simgesi olan yedi kollu şamdana verilen ad... Radyum elementinin simgesi... İslam inancına göre, şeytanın Tanrı’ya başkaldırmadan önceki adı. Bu haftaki bulmaca ödülünüz 6. Bir nota... Fotoğrafçılıkta “bulanık” anlamında kullanılan sözcük.. Dürüst, iyi ahlaklı... “Kalas, sakal, salak” örneğinde olduğu gibi, bir sözcük içindeki seslerin yerini değiştirerek elde edilen sözcüğe verilen ad. 7. Hastalıklı, sakat... Müzikte iki ya da daha çok sesin belli aralıklarla aynı ezgiyi yinelediği besteleme... “Kırmızı bir oluyor soluğum / Yüzümün yanmasından anlıyorum / Yoksuluz gecelerimiz çok kısa / Dört nala sevişmek lazım” (Cemal Süreya)... Rütbesiz asker... “Ağız suyu, salya” anlamında eski sözcük. 8. Geleneksel Türk evlerinde önü açık sofa... “Siyah Madonna”, “Türkü Söylüyor Otlar”, “Sevme Alışkanlığı” gibi yapıtları dilimize de çevrilen ve 2007 Nobel ödülünü kazanan Güney Afrika kökenli İngiliz kadın yazar. 9. Şili’nin kuzeyindeki çöl bölgesi... Kavrulmuş ve dövülmüş tahıl ununa şeker ya da tatlı yemiş katılarak yapılan yiyecek... Yardım amacıyla toplanan para. 10. “Dev gibi sevgilere mezar bile olamaz / bahçesinde hanımeli açan ev” (Nâzım Hikmet)... Bir nota... Balık ağlarının alt ve üst yanlarına geçirilen keçi kılından yapılmış ip... Ender, seyrek. 11. Çayın etkin maddesi... Bir yapının giriş bölümü... Halkın İstanbul’daki yabancılara, özellikle Fransızlara verdiği ad... Alanya ilçesinde bir mağara. 12. İlkel benlik... Japon lirik dramı... Renk renk parlak tüyleri olan, iri gövdeli bir papağan... Odun, kireç gibi kaba ve ağır şeyleri tartmakta kullanılan iki yüz elli kiloluk ağırlık ölçüsü... İlkçağda Mısır’da kadın dansçılara verilen ad. 13. Üzerinde besmele ya da maşallah yazılı altın nazarlık... Sarp bölgede kurulmuş Kafkas dağ köylerine verilen ad... ABD’nin Utah eyaletine adını veren Kızılderili halk. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:.......................................................................................................................................... Adres:....................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. Tel:............................................................................................................................................ 10. İsviçre’ye özgü, ağaç kütüklerinden yapılan dağ evi... Tropikal Amerika’da yaşayan siyah tüylü bir kuş... Tavlada “üç” sayısı... İstanbul’un Taksim Meydanı’nda, yıkılması planlanan kültür merkezinin kısa yazılışı... Manganez elementinin simgesi. 11. Klavsenin atası sayılan çalgı... Kayak... “Kimine bir aba vermez giyesi / Kiminin atına atlas eyler” (Yunus Emre)... Yelkenli gemilerde mizana direği denen kıç direkte eğik duran bayrak sereni. 12. Karışık renkli... XIX. yüzyılın ikinci yarısında yaşayan ve Karacaoğlan’ı andıran şiirleriyle tanınan halk ozanı. 13. Cumhuriyet gazetesinin 1929 yılında düzenlediği yarışmada birinci seçilmiş, daha sonra “Leblebici Horhor”, “Bir Kavuk Devrildi” gibi filmlerde de oynamış Türkiye’nin ilk güzellik kraliçesi... Bir tür baykuş. 14. Bir toplulukta çalışan insanların her biri... İstanbul’un bir semti... “Manila keteni” denilen dokuma maddesinin elde edildiği bir muz ağacı türü. 15. Dinsel tören ve kuralları... Orkestra şefi. 16. İslam devletlerinde maaş yerine ya da hizmet karşılığı olarak asker ve ricale bırakılan toprak... Bir renk... Ayak direme. 17. Başında ok biçiminde bir tel demeti bulunan balıkçıl kuşu... Afrika’da bir ırmak... Bir nota. 18. İlgi eki... “Açıktan geç, yaklaşma” anlamında kullanılan denizcilik terimi... Denize uzanan dar ve alçak kara parçası. 19. Tifo gibi bazı hastalıklara eşlik eden kas zayıflığı... XVII. yüzyılda yaşamış ünlü Osmanlı tarihçisi. 20. Mısır unuyla yapılan bir ekmek... Doğu Avrupalı Musevilerin geleneksel müziği. G ARMAĞANLI BULMACA SOLDAN SAĞA 1. Resimde gördüğünüz, halk türkülerini özgün bir üslupla yorumlamasıyla tanınmış müzik sanatçımız... Tamburi Cemil Bey’den sonraki en büyük kemençe virtüözlerinden biri sayılan müzikçimiz. 2. İslamda ehli sünnet mezheplerinin en büyüğü... Doğu Anadolu’da bir ırmak... Dağkeçisi... Kaz Dağı’nın antik dönemlerdeki adı. 3. Eskiden Macar ordusunda kullanılan bir tür askeri başlık... Güreşte bir oyun... Bir operanın sözlerinin yazılı bulunduğu kitap... İsrail’in plaka imi. 4. “Ölümdür yaşanan tek başına / Aşk kişiliktir” (A. Behramoğlu)... Üç dört tel ipekten bükülmüş iplik... “Batman” da denilen eski bir ağırlık ölçüsü... Parola... Eski Türklerde deniz tanrıçası. 5. Gerçeklik... Kuruntu... Biriyle ya da bir şeyle eğlenme ve onu küçümseme. 1156 sayılı armağanlı bulmacanın çözümü ve kazananlar: 18.05.2008 tarihli bulmacayı doğru yanıtlayarak çekiliş sonucu “İdeolojik Aklın Serüveni / Mustafa Alagöz” (Babil Yayınları) kitabını kazananlar: ADANA’DAN: Turgut İkiz ADAPAZARI’NDAN: Mengü Zuhal Barın AFYONKARAHİSAR’DAN: Gülser Cüce ANKARA’DAN: Arın Deniz Akyel, M. Nedim Çiçek, Ayhan Yılmaz, İzzet Remzi Avdan, Yüksel Savaş ANTALYA’DAN: Mustafa Bodur AYDIN’DAN: Hüseyin Aktaş BALIKESİR’DEN: Mustafa Yılmaz, Murat Somuncuoğlu BOLU’DAN: İsmail Tanık EDİRNE’DEN: Fatma Akalp GAZİANTEP’TEN: Mustafa Bülent Alan İSTANBUL’DAN: Hasan Ekinci, Hüseyin Aktar, Pınar Bertan, Saadet Sevinçtav İZMİT’TEN: Sema Akdemir KARABÜK’TEN: Mustafa Atilla KIRKLARELİ’DEN: Ali Şakir Kuru MUĞLA’DAN: Engin Alçura MANİSA’DAN: Kenan Duman SIVAS’TAN: Işık Taylan Süne. 1 İ L H A N T A R U S P E S A P A L L O 2 S U O M İ S K A R A D E L İ K S V A İ Z 3 M A N A M B O Y M G A N A M A T A M N E 4 A N A A P İ N A P U N Ç A E M İ R L İ K 5 İ D İ M A S İ V A İ G E B R E İ L A M İ 6 L A P A S L T A P M A C A L T R A K E L 7 D D İ L D M İ H R D L İ L A D O R D N P 8 Ü R E T K E N Ü İ S A Ü İ V E Z Ü İ T A 9 M E T M A L M A K İ K A M A R E K A M N 10 B İ A T L O N B A R M H A N B T A R A Z 11 Ü S Ü Ü Ü C A M Ü K A U N O S Ü M E K E 12 L L E N F A R K T Ü S L A S E N A L E H 13 L E N G L N E L A L T A N L M A Y U R İ 14 Ü R G Ü P Ü K E S E L K E M A L Ö Z E R 15 16 B B O Ü Ş R S Ü R C A E S K İ L R S E L S U T S 17 R M T A M T E N E K E M K 18 O T A R M A K A M A S T I 19 D A N İ O K A L İ P T Ü S 20 E Ş E K D A V A S I İ F A 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 BRİÇ Faik Falay SATRANÇ GM Suat Atalık Anılardan bir demet ir tarafta sorunlar, bir tarafta keyifli anlar, bir yumak şeklinde sizi sarmalar durur günlük yaşamınız devam eder. Bazan öyle bir olay yaşarsınız ki, sizi alır yıllar öncesi yaşanmış bir olaya götürür, anılarınızı canlandırır, kimi zaman gülme kriziniz alevlenir, kimi zamanda hüzün kaplar içinizi. Geçenlerde briç öğrencisi arkadaşımla kontr ve sürkontr kavramlarını tartışıyorken yıllar önce yaşanmış bir olay aklıma geldi. Masada dördüncü pozisyonda bir öğrenci, üç pas geçildi ve sıra kendisine geldi başladı düşünmeye, bir süre düşündükten sonra elini uzattı ve kontr kartını masa üzerine koydu. Ben de sür kontr kartını masaya koydum, masada herkes başladı gülmeye, neden gülüyorsunuz dedi öğrenci arkadaş, kontr ne dedik, ortak renk söyle demek dimi dedi. Haklıydı, eli 4333, 13 puanı var ama dörtlü renginde puan yok, en büyük kartı sekizli, bundan koz olmaz, iyisi mi ortak koz söylesin demek istemiş. Biz öğretmenler bazı şeyleri herkesin bildiğini zannedip söylemeyi unutuyoruz. Kendisine oyun açılmadan kontr ve sürkontrun geçerli olamayacağını söylemeyi unutmuşuz. Bir başka anımda yine yıllar öncesi milli takımların yarıştığı Avrupa şampiyonasından, bu tür şampiyonalarda masada ortakları ayıran bir perde vardır, siz bir rakiple bir tarafta oturursunuz, ortağınız da diğer rakiple öbür tarafta, ortaklar birbirini göremedikleri için göz teması briçi etkilemez. Perdenin alt kısmında masanın orta yerinde iki tarafa sürülebilen tahta veya plastik bir araba vardır, konuşma kartlarını bu araca yerleştirir karşı tarafa gönderirsiniz. O seansın son ellerine geldiğinde yanımızdaki masadan bir kahkaha tufanı koptu, başımızı kaldırıp baktık, yan masada son bord oynanıyormuş, birinci ve ikinci konuşmacı pas kartlarını arabaya koyup karşı tarafa göndermişler ve karşı tarafın deklarelerini beklemeye başlamışlar. Bekle, bekle, bekle, araba bir türlü bu tarafa gelmiyor, adamlar sabırlı, sesleri çıkmıyor, aradan oldukça uzun bir süre geçmiş ama bunlar hâlâ bekliyorlar, neden sonra yanlarından geçen birisi işaret etmiş de durum anlaşılmış, karşıdaki ortakların ikisi de pas geçmiş, ama arabayı bu tarafa göndermeyi unutup yerlerinden kalkıp dışarı çıkmışlar. Bunlar kibar tipler, bekleye bekleye hasta olmuşlar ama sesleri de çıkmıyormuş. Yanlarından geçenler masanın yarısının boş olduğunu görüyorlar ama gülmenin dışında bunlara söz söyleyen çıkmamış ta ki birisi işaret edene kadar. G B KART TEKNİĞİ 1 m 8643 nK o AK5 p 107432 m A52 n A1094 o 1083 p AK5 G 1 SA 2o B P P K 2p 3 SA D P P 1. Antreler briçte en önemli araçlardır çok iyi kullanılması gerekir onların, antrelerde sorunlu bir el bu. Trefl as ruva çekip verirsek piklerden sonra kağıdı yere tıkayarak kör asımızı alamayabiliriz. Oyunun doğrusu kör ruvaya gidip, as ve ruva trefliyi çekmeden önce küçük trefl ile eli dışarı verin alt tarafı 2 pik alırlar ondan sonra geldikleri rengi alıp trefl as ve ruvayı ve de kör asını çekip karo ile yere geçeriz trefliler sağ. Batı m QJ109 n J32 o Q76 p QJ6 Doğu m K7 n Q8765 o J942 p 98 Satrançta hazırlık S atrançta hazırlık yapabilmeniz için konumu ve rakibinizi tanımanız gereklidir. Eski Dünya Şampiyonu Lasker’in rakibinin fotoğrafını odasına asıp günlerce bakmasının maç hazırlığının bir bölümü olduğu söylenir. Botvinnik zamanından itibarense oyuncular hakkındaki bilgiler kartotekslere dökülmeye başlanmıştı. Günümüzde işler kolaylaştı. 45 milyon oyunluk mega veri tabanları rakiplerinizle ilgili bilgileri size adeta teslim ediyor. Buna bağlı olarak rakibinizin karşısında ne oynayabileceğiniz şekilleniyor. Bu hafta bir hazırlık örneği göreceğiz. Filibe’deki Avrupa Şampiyonası’nda 5. tur eşlendirmesi açıklandığında rakibimin IM Mihai Grunberg olduğunu gördüm. Bundan tam 13 sene önce babası IM Sergiu Grunberg’i EforieNord Open’da yenmiştim. Yıllarca üçümüz E.M Timişoara takımında oynayıp, bu takımın Romanya Ligi’ni kazanmasına katkıda bulunmuştuk. Şimdi tüm bu bilgilerin oyun öncesi hazırlık ve oyun içinde nasıl yerlerini bulduklarını görelim. IM Grunberg, M (2422) GM Atalık, S (2592), Filibe 2008 1. Af3 Af6 2. d4 e6 3. g3 b6 4. Fg2 Fb7 5. 00 Fe7 6. c4 00 7. Ac3 Ae4 (Vezir Hint Savunması amatörce bir yaklaşımda kazanca oynamak için en geçerli açılış olarak görünmeyebilir. Ancak Mihai seviyesindeki oyunculara üstünlük sağlayacağınız nokta haliyle neticede oyun ortası ve oyun sonu olacaktır. Açılışta çok hoşlanmayacağı ve mutlak eşitliğe gitmeyen bir konum getirebilirseniz ne âlâ!) 8. Ae4!? (Daha önce bu konumda 8. Vc2 ya da 8. Fd2 tercih eden Mihai’nin stili ve beklentileri gereği bu hamleyi oynayabileceğini tahmin etmiştim.) Fe4 9. Ae1 (9. Ah4 f5 10. Fe4 fe4 11. Ag2 d5 12. Af4 Vd7 hazırlığın diğer parçasıydı.) d5!? (g2’deki değişme Mihai’nin istediği simetrik bir konum yaratmaya yardım ettiğinden bu hamle şart!) 10. Va4 Ve8!? 11. Ve8 Ke8 12. Fe4 de4 13. Ac2 Ac6 14. Ff4!? Ff6 (14…g5 15. Fe3 Kad8 sonrası taraflar d hattında kale dublesi atarsa siyahın statükoyu bozması zorlaşır.) 15. Kad1 Kad8!? (Bu beyazın istemeyeceği dengesiz konumları getiriyor.) 16. Fc7 Kd7 17. Fe5 Fe5 18. de5 Ked8 19. Kd7 Kd7 20. Ae3 Ae5 21. b3 f5 22. Kd1 Kc7! (Kalelerin değişilmemesi beyazlara daha zorlanacakları bir oyun tarzı sunuyor. İşte burada benim mental hazırlığım bitti. Siyah istediği bir tarz konum elde ederken, beyazın bundan ne kadar rahatsız olduğunu oyunun geri kalan bölümünde göreceksiniz.) 23. h4! Şf7 24. Şg2 h6 25. Kd4?! (25. f3! en doğru hamle. Ama Mihai siyahları bingeç erden kurtarmamak istiyor.) Şf6 26. Ad1?! g5 27. hg5 hg5 28. Ac3? (28. f3! ef3 29. ef3 b5 (29…Kh7 30. Kd8 g4 31. f4 Af3 32. Af2=) son şanstı.) Kh7 29. Kd6 Ag4 30. Şg1 Şe5 31. Kd8 e3 32. f3 Af6 33. Ab5 (33. Kd3 f4 34. g4 a6 35. Şg2 Kc7 36. a4 Kc6 37. Şf1 Kd6 38. Kd6 Şd6 39. Şe1 Şc5 40. Şd1 e5 41. Şc2 e4! kazanır.) Oyun: 3 SA Atak: m Q Doğu ruva koyar boşladık, 7’liyi döndü ası aldık, nasıl oynayalım? DEFANS m Q98 n 43 o K52 p AJ1065 m 106 n KJ o Q1043 p Q9832 B 4n K P D P G 2 2. Ortağın atak markası ve elin sizde kalışı ortağın bir renge çaktığını gösteriyor. Bu renk trefl olmalı. 9’lu trefliyi dönün ortak çakınca sizin kör istediğinizi anlayacaktır. Ruva koyunca dam sizde değil ortak bunu biliyor ya vale körünüz var veya köre çakıyorsunuz, dam kendisindeyse küçük kör ile tekrar size gelebilir dam kendisinde değilse ası çekecektir. Batı Güney m AKJ732 n 85 o A6 p K74 4m Oyun: 4 m Atak: n 2 Ruva koydunuz el sizde kaldı, nasıl defans yapalım? Dilek, öneri ve şikâyetleriniz için eposta adresim: [email protected] C M Y B C MY B m 54 n AQ109762 o J987 p 33…Ah5! (Atı g3’e sokarak e2’nin zayıflığından faydalanmak kazanan fikir.) 34. Şg2 f4 35. g4 Ag3 36. Ac3 a6! (Vezir kanadında açılacak ikinci bir cephe siyah kampa giriş yolu.) 37. a3 Kc7 38. a4 Kc6 39. Kd3 a5?! (39…Kd6 daha kolay kazanır.) 40. Kd8 Kd6 41. Kg8 Kd2 42. Kg5 Şf6 43. Kb5 Kc2! (43… Ae2 44. g5 Şe7 45. Ae2Ke2 46. Şh3 Kd2 47. Şg4 Kd4 48. g6 Ke4!! de kazanır.) 44. c5! bc5! 45. Kc5 Şg6! 46. g5? (Bu gereksiz kalite fedası hemen kaybediyor. 46. Kc4 Ae2 47. Ae2 Ke2 48. Şh3 e5! 49. Ke4 Kf2 50. Ke5 e2! sonrası Kf3e3’e care yok zira 51. Şh4 Kh2 mat eder!) Ae2 47. Ae2 Kc5 48. Af4 Şf5 49. Şg3 e5 50. Ad3 Kc3 51. Ab2 Kc1! Terk 01 G