Katalog

R PAZAR 2 11/1/07 16:20 Page 1 PAZAR EKİ 2 CMYK 2 14 OCAK 2007 / SAYI 1086 Gerilla Kızlar İstanbul’da Onları başlarına geçirdikleri goril maskeleriyle tanıyor, “Goril Kızlar” ya da “Gerilla Kızlar” diye biliyoruz. Sanatta kadının, erkeğin arkasında kalmasını protesto ediyor, eylemler yapıyorlar… Bu kez eylem yerleri İstanbul. “Türk Kadın Sanatçıların Geleceği” başlıklı posterde gözlerinin dünyanın her yerinde olduğunu gösteriyorlar… Gerilla Kızlar bir de “Kadın Tarihi” hazırladılar… Sakine Çil 1985 yılından beri kadınların, beyaz olmayanların ve Batı sanat dünyasının dışında kalan sanatçıların ayrımcılığa maruz kaldığını; müzelerde, uluslararası sergilerde ve diğer sanat ortamlarında hak ettikleri oranda yer alamadıklarını çeşitli eylemlerle sanat dünyasının yüzüne çarpan Gerilla Kızlar (Guerrilla Girls) İstanbul Modern’de, “Venedikİstanbul/ 51. Uluslararası Venedik Bienali’nden Bir Seçki” başlıklı sergide “sanat dünyasının vicdanı” olma misyonuyla yer alıyor. İstanbul’daki seçki için kahve falından yola çıkarak hazırladıkları “Türk Kadın Sanatçıların Geleceği” başlıklı özel posterde Türkiye’deki plastik sanatlar ortamında kadının yeriyle ilgili gözlemlerini özetleyen Gerilla Kızlar, oldukça iyimser bir tablo çıkarmışlar. Banka galerilerinin sicillerini müzelere göre temiz bulup; İstanbul galerilerinde yapıtları sergilenen sanatçıların yüzde 40’tan fazlasının kadın olduğunu vurgularken; şu sıralar kendi yağlarıyla kavrulmakta olan galerilerin neden kadınlara kaldığını ne yazık ki görememişler! Sitelerinde (www.guerrillagirls.com), erkek üyelerin sayısını soran bir soruyu verdikleri “Erkeklerin parasız çalıştığı nerede görülmüş!” yanıtını biz de Türkiye’deki erkek sanatçılar için kullanalım. Onlar şimdi galerilerde değil donatmakta oldukları otellerde ve iş merkezlerindeler tabii ki! 1985 yılında, Amerika’da açılan uluslararası bir sergide kadınlara, Amerikalı ve Avrupalı sanatçılar dışında kalan diğer sanatçılara yeterince yer verilmemesine tepki olarak bir araya gelen bir grup Amerikalı kadın sanatçı, başlattıkları poster kampanyasından (İstanbul Modern’deki sergide yer alan “Metropolitan Müzesi’ne girebilmek için kadınların çıplak olması mı gerekir?” başlıklı poster) sonra dağılmayıp günümüze kadar eylemleri sürdürdüler. Gerilla taktiği uyguladıkları için kendilerine “Gerilla Kızlar” adını uygun gören grup, kimliklerini saklayarak sanat dünyasındaki gelişmeleri izlemeye başladılar. Basın toplantılarına ve diğer protesto eylemlerine başlarında goril maskesiyle katıldıklarından “Goril Kızlar” diye anıldılar. Kimliklerini gizlemelerinin nedeni, anonim kalmanın yanı sıra dikkat çektikleri konularla (antimilitarizmden insan haklarına, cinsel tacizden namus cinayetlerine, AIDS’bulimiaya kadar birçok konu) gündeme gelme isteğinden kaynaklanıyor. Hayatta olmayan kadın sanatçıların adlarını kullanarak sitelerinde birçok soruya yanıt veren Gerilla Kızlar, eylemlerinde sürekli olarak, sistemin, tarih boyunca beyaz erkeklere yatırım yaptığını vurguluyorlar. BİENALLERDE DE VARLAR Feminist bir perspektiften kaleme aldıkları “The Guerrilla Girls” Bedside Companion to the History of Western Art/Gerilla Kızların Başucu Kitabı: Batı Sanat Tarihi” ve “Bitch, Bimbos and Ballbreakers The Gerilla Kızlar’ın afiş çalışmaları. En üstteki Türkiye için hazırlandı. Guerrilla Girls Illustrated Guide to coğrafyalarındaki toplumların da vicdanı olma görevini Female Streoty pes/Gerilla Kızların üstleniyorlar. Resimli Dişi Klişeler Kılavuzu” adlı Önceleri marjinal bir grup olarak değerlendirilen Gerilla kitaplarıyla da dişi klişelere (fıstık, Kızlar, artık sanat seçkilerinde ve uluslararası bienallerde sarışın bomba, ev kızı vs.) savaş yer alıyorlar. 51. Venedik Bienali’nin iki kadın açan Gerilla Kızların her iki kitabı küratöründen biri olan Rosa Martinez’in davetini, sisteme da, ABD’de üniversitelerin sanat dahil olmak için değil, sistemi eleştirmek için kabul tarihi ve kadın araştırmaları ettiklerini belirten Gerilla Kızlar, geçen yıl Venedik’te bölümlerinde ders kitabı olarak “Feminist Bienale Hoş Geldiniz!” başlıklı posterde, 102 okutuluyor. yıllık geçmişi olan bienalin, kadın sanatçılar açısından Şu sıralar müzelerin mütevelli bilançosunu çıkardılar. Bienalde yer alan “Avrupalı kadın heyetlerine girip, müze sanatçılar nerede? Erkeklerin altında” başlıklı başka bir koleksiyonlarının oluşmasında söz posterde ise müzelerin depolarında bulunan kadın sahibi olmayı hedefleyen Gerilla sanatçıların yapıtları için özgürlük istediler! “Türk Kadın Kızlar yaptıkları eylemleri “The Sanatçıların Geleceği” adlı posterde aynı duyarlılığı Guerrilla Girls Art MuseumActivity gösteren grup, Pera Müzesi’nde açılan “Türk Resminde Book” adlı kitaplarında derlediler. Dinin Kadın İmgesi” sergisinde sadece iki kadın sanatçının yer kadınlara uygun gördüğü ikincil aldığını da vurguladılar. durumu, her türlü eril bakışı ve Amerikalı Gerilla Kızlar 28 Ocak’a kadar İstanbul’da. Türkiye’deki namus cinayetlerini de Peki Türkiyeliler nerede? Umarım fal baktırmıyorlardır! sürekli olarak sitelerinde gündeme getiren Gerilla Kızlar, sadece sanat sakine.cil@boun.edu.tr dünyasının değil, dünyanın çeşitli Renklendirme: Derya Polat İlk kişisel mizah kütüphanesi Damla Kayayerli rtaokul sıralarındayken karikatür çizmeye başlıyor Kamil Yavuz, çizdiği karikatürleri Oğuz Aral’lı “Gırgır” dergisine gönderiyor ve Gırgır ekibiyle birlikte çalışmaya başlıyor. Daha sonra Çarşaf, Fırt, Çivi gibi dergilerde çiziyor, en sonunda da Cemal Nadir Mizah Kütüphanesi’ni kuruyor. Kütüphane Kadıköy’de. “Çocukluğumdan beri herkes gittiği yerden hikâye ya da roman kitabı alırken, ben karikatür kitabı alırdım. Gittiğim ülkelerden davullar dolusu bunları toplayıp getirirdim. Katıldığım yarışmalardan, sergilerden de etkilendiğim karikatürcülerin karikatür albümlerini satın aldım ya da kendileri verdiler” diyor Yavuz, “Daha sonra ben de karikatür kitabı yaptım. Bu kitaplar eve sığmayınca önceden bire aklımda olan kütüphane fikrini uygulamaya soktum ve çocukluğumdan beri beni etkileyen çağdaş karikatür sanatının öncülerinden Cemal Nadir Güler adıyla, onun doğum günü olan 13 Temmuz’da açtım”. O Dört binden fazla mizah kitabını barındıran kütüphane araştırma yapmak isteyenlerden, üniversite öğrencilerine karikatüre ve mizaha ilgisi olan herkese açık. “Burası karikatür ve mizah sevenlerin buluşma noktası olmaya doğru gidiyor. Kişisel bir karikatür kütüphanesi olma açısından Türkiye’de başka bir örneği yok” diyor Yavuz. Kütüphanede meraklısına karikatür dersleri de veriyor. İlgi yoğun. “Karikatür çizmek isteyen ev hanımı da çalışan kadın da arayıp gelmek istediğini söylüyor. Bu beni çok sevindiriyor. Amacıma ulaşma yolunda ilerlediğimi Adını karikatür üstadı Cemal Nadir Güler’den alan “Cemal Nadir Mizah Kütüphanesi” bir kişisel müze. İçinde Kamil Yavuz’un yönetiminde karikatür atölyesi de var. Atölyede yerli ve yabancı dört binden fazla kitaptan yararlanmak için randevu alın, karikatür dünyasının kapısını aralayın ve içinde kaybolun... hissediyorum” diyor “Bu atölyenin amacı karikatüre ilgi duyan kişilere hizmet vermek. Karikatür nedir, diye soran kişi buradan, en azından, karikatür şudur diye algılayıp gitse o bile bize yeter”. Yavuz’un öğrencilerinden biri Nupel. Dokuz yaşında. “Daha yeni çizmeye başladım, ama karikatür çizimleri yapmaktan çok zevk alıyorum. Zamanın nasıl geçtiğini fark edemiyorum. Genelde çevremde gördüğüm şeyleri çiziyorum” diyor. Kütüphane bünyesinde, mucitler kulübü, animasyon ve fotoğraf atölyesi de var. Bilgisayarla belirli günler çizim ve tasarım yapımı gösteriliyor. Animasyon atölyesinde kameraman ve karikatürist Ekrem Borazan oyun hamurlarıyla çizgi film çalışması yapıyor. Fotoğraf atölyesinde ise karikatürlerin fotoğrafları çekilerek karta basıldıktan sonra boyanıp renklendiriliyor. Mizah ya da karikatüre ilginiz varsa karikatür atölyesi için salı, perşembe ve cuma günleri Mizah Kütüphanesi’ne gidebilirsiniz. Randevu almak için telefon numarası: 0216 345 27 28 www.kamilyavuz.net