Katalog

14 YAŞAM 11 NlSAN 2004 / SAYI 942 SOFRA Üç paskalya bir Aylin Öney Tan ugün 3 'lii bir Paskalya Yortusu yaşanıyor...SurpZadikErmeni Paskalyası... Süryanilerin, "Kutlu Bayram " anlamına gelen Ido Dakyomtö'sü... Rumların "Pasha Paskalya"sı. Aslında hepsinin kökeninde "Pesah" yatıyor. Yani Yahudilerin Mısır'ı terk etmek zorunda kaldıkları gün. Paskalya, gün ve gecenin eşitlendiği 21 Mart 'ı takip eden ilk dolunaydan sonraki ilk pazar günü kutlanıyor. GenedeGregoryenveJiilyentakvimlerindeki bazı kabullere göre farklı tarihlere denk geliyor. Bu yıl Rum, Ermeni ve Süryani paskalyaları 11 Nisan'dabirleşti. Bir daha aynı tarihte buluşması için 2007 yılının 8 Nisan'ına kadar beklemek gerekecek. B yiyecek, aydınlık ve ferah bir yıl için de beyaz yiyecekler mutlaka sofrada bulunduruluyor. Lebeniye ve sütlaç beyaz yiyeceklerin başmda yer alıyor. Lebeniye bir tür yoğurtlu buğday çorbası; daha çok ayran ya da" tan çorbası" diyebilinen çorbanın bir benzeri. Sofradaki yeri ise sadece rengindenötürüdeğil.îçindeki buğday yeniden doğuşu, hayatın başlayışını temsil ediyor. Ana yemek ise pazar günii bulunabilirse balık oluyor. Et yemek içinse pazartesi gününü beklemek gerekiyor. "DoboKuzu Fırın" ya da "Kaburga Dolması" esas bayram yemeğı olarak nihayet sofrada yerini alıyor. Paskalyadan sonra 15 gün boyunca misafirlere sütlaç, lebeniye, çörek, şeker ikram ediliyor. Pesah yada paskalyayıkutlamasanızbile mahlepli, sakızlı bir paskalya çöreği yanına tereyağı ve haroset ile kendinize keyifli bir çay saati yaratabilirsiniz. Maceracı iseniz tstanbullu Rumların pek rağbet etmediğiama AdalarveYunanistan'daki Rumların geleneksel paskalya çorbası olarak vazgeçmediğiMağiriça'yıdeneyebilir ya da arşiv bilgisi olarak bir kenara kaldırabilirsiniz. Magiritsa (SakatatÇorbası) (Ç'ye fazla vurgu yapmadan, Mağiriça okunuyor) Madam Tasula kendisi yapmadığından güzel yemekleriyle meşhur arkadaşı Sofia'dan bu tarifi aldı: 1 lakım kuzu akag'cr 1 kuzu karaağerin yarısı (tamamı da konulahilir) 1 demettazesoğan 1 çay bardağıpırınç Efsane sofralar "PesahPassover" günii geçen salı (6 Nisan) idi. Pesah gecesi "Seder" sofrası kuruluyor. "Seder"demutlakahaşlanmış yumurta, tuzlu maydanoz, hamursuz "matza", tatlı koşer şarabı ve haroset bulunuyor. Yahudiler, Mısır'ı apar topar terk ettikleri için mayalamadan, su ve hamurdan yapılan ve "Hamursuz" denilen krakerbenzeri "matza" yiyorlar. "Haroset" deyineMısır'lailgilL.Firavunlarınpiramitlerin inşaatında çalıştırdıkları Yahudilerin kullandıkları taş harcını ve bu uğurda harcadıkları emeği simgeleyen bir tür kuru meyve marmelatı... Yeme içme zaten çoğu kültürde simge ve efsane demek. Mardin'in Süryani sofralarında paskalya zamanı, renklı bir yıl geçmesi için renkli ve genellikle salçalı bir 2 tatlıkasığıluz 2 yumurta 1 lımanun suyu 1 demet dereotu Takım akciğeri "ğlikadya" (uykulukkısımlan) ve karaciğer ile birlikte üzerini geçecek kadar su ile yumuşayana kadar haşlayın. Ciğerleri süzün ve suyunu ayırın. Soğuyan ciğerleri ve uykuluğu çok ufak zar gibi doğrayın. Ciğer suyuna çok ince doğranmış soğan, pirinç ve tuzu ekleyin ve pirinçler yumuşayana kadar pişirin. Yumurtaları limon suyu ile iyice çırpın. Yavaş yavaş, çorba suyundan sürekli karıştırarak ekleyin. Ilıştırılmış terbiye, ciğerler ve ince doğranmış dereotunu çorbaya ekleyin. Bu yemeği yapmak isteyenler, tedbiri elden bırakmayıp misafirlerine yemeğin içeriğinianlatmasalariyiolur. Ayrıntılan bilmemekte bazen yarar olabilir. Mardin Çöreği (Kliçe) Yedi göbek Mardinli olan Florans ile kenti gezmeyen herhalde Mardin'i görmüş sayılmaz... Ancak ona ayak uydurmak için Mardin'in yokuşlarında, dik merdivenlerindetelefolmakdavar... Florans 'Hemen şurası' diyorsa 'Mardin'in öbür ucuna kadar yürümeniz gerekebilir', 'îkibasamakyukansı'demişise, Mardin'in en tepesindeki Zinciriye'ye kadar tırmanmak zorunda kalabiliyorsunuz... Ama bu meşakkat hiç karşılıksız kalmıyor... Mardin'in taş sokakları arasında dönerken geçmiş yüzyıllardan birini yaşayan taş dükkânlardan alacağınız kişniş, mahlep, anason şekeri, beş türlü karışım, yedi türlü baharat her şeyi unutturabiliyor. Işte size Florans ve kardeşi îkbal Orundaş'ın Mardin usulü bir paskalya çöreği tarifi: 2 50 gram margarın, 2 yemek kastğı sadeyağ, 1 su bardağı süt, 1 küp (40 gr) yas maya, 2 yumurta, 1 su bardağı tozseker ve 1/2 su bardağı üzümpekmezı alabıldığıne un(7 50 gr800 gram arası) 1 'er tatlı kaşığı tarçın, mahlep, şağfıt il acuze(zencefıl), ıbzor(tozrezene), yenibabar, tozkaranfıl, çöreko/u vetuz, 1 paket vanılya, Unu eleyerek leğen gibı geniş bir kap içinekoyıınve tarçın, mahlep, zencefil,rezene, yeni bahar, karanfil, çörek otu, tuz, şeker, vanilya ile harmanlayın... Ortakısmını havuz şeklinde açıp yumurta, maya, süt, pekmez, sadeyağ vemargariniekleyip yoğurun. Butarifegöre "şağfıtil acuze suyu" buaşamadakonuyor. (Birparçakök zencefil 56 saat ılık su veya süt içinde bekletiliyor ve elde edilen özsu toz zencefi] yerinekullanılıyor.) Hamuru kulak memesi kıvamını alıncaya kadar iyice yoğurun. Üzerini kalın bir örtüyle örtün. Hamur iki misli kabarana kadar mayalandırın (yaklaşık 1 saat içinde hamur bir katkabarır) Hamuru istediğiniz çörek tipine göre parçalara ayırın. Genellikle uzunyuvarlanan hamurlarkakeler (burma) şeklinde yapılır ve ortalarına yumurta koyulur. Kalanhamur2 cm. kalınlığında açılıp çörek kalıpları ile basılır. Çöreklerin üstüne yumurta sarısı sürün. Orta hararetli fırında çörekler pembeleşinceyekadarpişirin. tkram sepetine "çörek bezi" yayın ve üzerine çörekleri dizin. Haroset 1 bardak kuru uzum 1 bardak hurma 1 portakaltn ıçı ve kabuğunun rendesi 1 elma, 1 tatlı kaşığı tarçın 1 kadeh tatlı kırmtzt şarap Elmaları ve portakalın içini küp küp doğrayın Portakalın kabuğunu rendeleyin. Hurmayı ufak ufak doğrayın. Üzümleri ve hurmayı tatlı şarap ile bir süre ıslatın. Üzüm, hurma, şarap karışımını robottan geçirin. Elma, portakal parçaları, tarçın ve portakal kabuğu ile karıştırın ve macun kıvamı alana kadar kısık ateşte pişirin. Gerekirse biraz daha şarap ekleyin. Marmelat gibi servis yapın. • Evet, bugün Paskalya. Gelenekselleşmiş üç tarifle bugünü hepimize özel bir hale getirmek mümkün. İşte Magiritsa Çorbası, Mardin Çöreği ve Haroset... LffBİRENT Blrinci kareden itfbaren oklara ve numaralara dikkat ederek espriyi Izlemeye başlaym... 0 da ne? Espri, iki avrı yoldan devam ediyor.. Oklar da iki ayrı yfinO gösteriyor.. Şimdi hangî yolu takip edeceğiz? Eee! Orası artık size kalmış. Hadi buyurun bakalım saylanın labirenllerine.. Sakın kaybolmayın haa!.. HAKAN ÇELİK [email protected]ı .. FAKAT 8UMA PüA G.T CANİKİA ZAfZAC 6eLM£Pı".. UMARiM fef T.. CANAVAK.I /. T A . . TAMAM A6C YA?f.. YoL V6.K 6 e KAPPE., AMtAA HA.'.. r\AD» 0 6 O6LOAA 6 6 (. MlSlN NESİH.'?. KAPLUAABAgA ı\. ANVAN YA!. YAA .'.. fîA>WiVcAK.A» YAYALAftA