Katalog

DOĞUMUNUN 100. YILINDA ANISINA SONSUZ SAYGIYLA... İyi ki doğdun İlhan abi! alkışlar ve tezahüratlarla destek verirken “Bunlar Ortadoğu’yu MİYASE İLKNUR yeniden dizayn etmek için Türkiye’ye operasyon çekiyorlar” diyerek tehlikeyi en erken sezen kişiydi. lhan abi ve çağdaşı Cumhuriyet aydınlarının en önemli İlhan abi, Dolmuş ve Kırkbirbuçuk dergilerindeki mizah yazılarını özelliklerinden biri ve belki de en önemlisi de esen rüzgârlara da hesaba katarsak 1949’dan 2010’a kadar yazdı. Hem de her gün. karşı dirençli olmalarıdır. Bir yazarın 60 yıl boyunca en çok okunan ve en çok tartışılan O nedenledir ki sosyalist ve Atatürkçü olmanın bedelini yazar olması büyük hem de çok büyük olay! her dönemde ödemekten yüksünmemiş ve toplumu uyarma İ Marifet uzun yıllar yazmakta değil elbet, uzun yıllar okurun görevlerini yerine getirmişlerdir. ve Türk aydınlarının kutbu olarak kabul edilmekte. İşte o kişinin adıdır İlhan Selçuk. Ergenekon kumpas davasının Türkiye’nin temel kolonlarını balyozla parçaladığı sürece sağcısı, sözüm ona solcusu, liberali İyi ki doğdun İlhan abi. İLHAN ABİ İÇİN MART, BELALAR VE ACILAR Eşi Handan Selçuk’u yine mart ayında yitirdi. Handan BİR YANDA SOĞUK SAVAŞ ŞANSSIZLIĞI AYIDIR! Abla’nın doğum günü 1 Nisan’dı. BİR YANDA ÇAĞDAŞ EĞİTİM ŞANSI! Doğum gününden bir gün önce 31 Mart 2001’de Bu kuşağın şansızlığı, gençlik çağında Soğuk Savaş Her 11 Mart sabahında telefonla doğum gününü aramızdan ayrıldı ve doğum gününde de toprağa verildi. dönemine yakalanmış olmasıdır. Ama bu şanssızlığın kutladığımda hep aynı sözü söylerdi: “Hatırlatmasan Ruh ikizi olan Turhan Selçuk da yine 12 Mart’ta şanslı oldukları yönler de vardı. olmaz mı?” Kendisinin de benim doğum günümü hiç gözaltına alınmış ve işkencede kaburga kemikleri Bunlardan biri Cumhuriyetin ilk yıllarında temeli unutmadan arayıp kutladığını hatırlattığımda ise yine kırılmıştı. Turhan abiyi de ne gariptir ki İlhan abinin atılan çağdaş eğitim sisteminde eğitim görmeleridir. O hep aynı cümle ile verdiği yanıt: “Ahh canım ah! Ben doğum günü olan 2010 yılının 11 Mart günü kaybettik. yılların müfredatı sayesinde analitik ve özgür düşünme, de senin yaşında olsaydım doğum günümü cümle âlem bilim ve aklın ışığında olayları değerlendirme refleksine kutlasın isterdim.” CUMHURİYET KUŞAĞININ ÇİLELİ sahip olmuşlardır. Bu yıl İlhan abi, 100 yaşında (11 Mart 1925 / 21 Haziran YAŞAMINI PAYLAŞTI! İlhan abinin ortaokul ve lise kitaplarını hâlâ saklaması 2010). Bedenen aramızda değil belki ama gerek okurları İlhan abinin yaşamında mart kötü de diğer aylar güllük ve arada bir eline alıp gözden geçirmesi boşuna değildi. gerekse Cumhuriyet ailesi olarak bizim için bu gerçeklik “yok gülistanlık mı geçmiş. Cumhuriyet kuşağı aydınlarının Daha çocukken Hasan Âli Yücel’in Türkçeye çevirttiği hükmünde”. Gazetedeki arkadaşlarla günlük sohbetlerimiz tamamının yaşamöyküsü birbirine benzer aslında. Soğuk dünya klasiklerini okumuştur. sırasında adının geçmediği tek bir gün yok. Savaş döneminin başlamasıyla bu kuşağın çileli yaşamı İlginçtir onun da ilk okuduğu eser benimkiyle aynı: İlhan abi, mart çocuğu. Ancak mart, İlhan abi için belalar da başlamış oluyordu. Victor Hugo’nun Sefiller’i. Lisede Rus ve Fransız ve acılar ayıdır. Başına gelen türlü belalar ve acılar sanki Niyazi Berkes’ten Pertev Naili Boratav’a, Doğan klasikleri, Goethe ve Schiller’in eserleriyle tanışır. yılın başka ayı yokmuş gibi mart ayını beklemiş. Babası Avcıoğlu’ndan Aziz Nesin’e, Rıfat Ilgaz’dan Hasan Kasım Selçuk’u 1964’ün 23 Mart’ında kaybetti. İzzettin Dinamo’ya, Turhan Selçuk’tan İlhami Sosyal’a, EFSANE HOCALAR… 12 Mart’ta iki ayrı davadan aylarca tutuklu kaldı. Bu Mümtaz Sosyal’dan Abidin Dino’ya, Sabahattin Sadece müfredat da değil onları etkileyen. Gerek davalardan biri “Hoşgeldin Tazminat Kafası” yazısı, Eyuboğlu’ndan Orhan Kemal’e, Muammer Aksoy’dan lisede gerekse üniversitede ders veren hocaları da en ikincisi de ordu içinde 9 Mart cuntasıyla ilişkilendirmek Vedat Günyol’a kadar o kuşak 100 yıllık Cumhuriyetin büyük şanslarıydı. için açılan ve o dönemin kumpas davalarından en çileli yıllarında bedel ödemiştir. Ortaokul ve lise yıllarında Reşat Nuri Güntekin, Madanoğlu davasıydı. Kiminin payına mahpusluk kiminin sürgün kimine de Cahit Külebi, Sami Göksu, Arif Nihat Asya’nın öğrencisi İkinci dava nedeniyle Kontrgerillanın işkence merkezi iş kapıları kapanarak açlıkla mücadele etmek düşmüştür. olmuş. İstanbul Hukuk Fakültesi’ndeki, hocaları Ziverbey Köşkü’nde işkenceli sorgudan geçirildi. Kimine ise üçü birden... Nazi zulmünden kaçan Prof. Andreas Bertalan Scwarz, >> 6 Mart 2025 8