Katalog

kentlilerin başına geçiyor bir anlatı yerlemi halinde. le, yerli yerindeki suskularıyla taze bir hava kazandır- Öyküler, bağlamlı yanlarına karşın kendi içlerinde dığı anlatısını okur nezdinde uçurmayı başarıyor. birbirlerini çözündüren, geçmişle şimdi arasında Pelin’in yer yer söylen, masal edası yakıştırdığı, Nitekim İlke, anlatımcılığı aşan, artalanlarını sıkı oynak halkalar halinde belirli bir yöne doğrultulan bu doğrultuda Hüseyin Rahmi havası yansıttığı sıkıya birbirine ilmeklediği, eksilti yoluyla anlamsal çatı tasarımı çıkarıyor ortaya. öne sürülebilecek bu ilginç anlatısı, biçem gereği derinlik deltaları oluşturduğu bir öyküleme getiri- Böyle olunca kitaba adını veren öyküden abartıyla da örtüşür hale geliyor doğal olarak. yor. Böylelikle verimleriyle doğrusu okurun beklen- hareketle eski ahşap köşk kadar öykü kişilerinin Kenti saran Binbir Gece Masallarının değişkesi tisini karşılayacak bir esintinin de önünü açıyor. onunla ilişkisi ya da birbirine geçip birbirinde gözüyle de bakılabilir bu nedenle öykülere. Çünkü Dünyayı, insani duruşu önemseyen, kendisini yeni hüzünler yaşayıp damardan iç kırıklıklarına kentle kentli tam anlamıyla birbirinin kışkırtıcısı daha da geliştireceğinin işaretlerini veren, bu yönelmesi, öykülemede Murat’a izleksel katmanlar olarak çıkacaktır artık ortaya. yönde kalem oynatan bir yazar o. yaratma olanağı kazandırıyor. Öykümüzün Cumhuriyetle neler kazandığını göz- İLKE MIRIK: ‘KARANTİNAPOLİS’ MURAT ERCAN: ‘ÇATLAKTAN DOLAN’ den geçirirken bu coşkulu günü, 29 Ekim’i öykü- İlke Mırırk (d. 1984), Karantinapolis’ten Murat Ercan (d. 1989), ilk öykülerini okumasam bile müz adına da ayrıca kutlamamız gerektiği çok açık. (Edebiyatist, 2024) önce ilk öykü kitabını da bu ikinci öykü kitabı Çatlaktan Dolan’la (Mahal, 2024) Sen de kendi öykülerinle bin yaşa Cumhuriyet! n okuduğum genç öykücülerimizden biri. iyi bir öyküleme kalemine sahip olduğunu gösteriyor. O, verimlerini geleneksel anlatı biçemiyle kursa da Bağlamlı yanlarıyla, Aslı Erdoğan metinlerine www.sadikaslankara.com, her perşembe düz bir anlatımla kuruyormuş göründüğü bu öyküle- göndermeleriyle enikonu bir yabancılaşma ağı da öykü-roman, tiyatro, belgesel alanlarında mede yine de dile kattığı alaysamalı göndermeleriy- kuruyor öykülerinde. güncellenerek sürüyor. DEMET CENGİZ’DEN ‘GÖL KIYISINDA LEYLÂ’ Kadına, kimliğe ve kadere bir ağıt! “İnsanın soluğunu kesecek, bizi kendimizden utandıracak kadar Birinin yandığı cehennem ötekinin cenneti olabilir mi? Demet Cengiz, Adımı Deniz Koydular ve İçimde Yanan Nehir etkili bir roman.” Ülker İnce adlı romanlarının ardından “Su Üçlemesi”ni tamamladığı Göl Genç bir kız elinizden tutacak ve sizi insan kalmanın olanaksız Kıyısında Leylâ - Yer haberlerini anlattığında (İnkılâp Yayınevi) olduğu bir eve götürecek. Sadece bedenlerin değil, ruhların adlı romanında, varoluş acılarını, kimlik arayışlarını ve çekilen da rehin tutulduğu bir eve… Pencerelerin demir parmaklıklı, Tanrı sancılarını bir arada işliyor. perdelerin kapalı, gün ışığının yasak olduğu bir geneleve... Sert gerçekçiliği, büyülü gerçekçilikle özgün bir dille harmanlıyor. çekebilir mi? Düşünme egzersizleri, felsefe ZEYNEP BARKIN sohbetleri yapabilir mi? Kadın bedeninin para getiren bir yatırım aracına dönüştüğü genelev, “Ah Leylâ, kaldır başını! Senin değil bu utanç, kaçırma bir fahişeye okul olabilir mi? o muhteşem bakışını. Kıyam et Leylâ, kıyam et.” Romandan... BİRİNİN CEHENNEMİ ÖTEKİNİN CENNETİ Leylâ genelevden çıkışını ve ondan sonra “Su Üçlemesi”ni tamamladığı üçüncü romanı Göl Kıyısında kurduğu yaşamı -başka türlü bir esirlik olmasına Leylâ - Yer haberlerini anlattığında (İnkılâp Yayınevi), Demet karşın- cennet sayıyor. Cengiz’in özgün kaleminden gerçek bir kimliksizlik, gerçek bir Leylâ’nın bir karanlıktan çıkıp başka var olamama öyküsü. bir gölgelikte saklandığı yaşamı şu soruyu Üçlemenin önceki iki kitabında olduğu gibi Göl Kıyısında sorduruyor: Birinin yandığı cehennem ötekine Leylâ’da da odağına parçalanan kadınları ve hırpalanan cennet olabilir mi? çocukları alıyor Cengiz. “Su Üçlemesi’nin ilk romanı Adımı Deniz Kimlik, kader, inanç ve varoluş sancılarını aynı anda işlediği Koydular ve ikinci romanı İçimde Yanan Nehir’i romanında kadın sömürüsünü, şiddeti, acıyı, yoksulluğu, okuyanlar bu soruyu daha da güçlü soracaklar. görünmezliği özgün ve sarsıcı bir dille anlatıyor. Demet Cengiz, her ne kadar kendi evrenini Usta şair, yazar ve çevirmen Özdemir İnce’yi romanın kurmuş olsa da üçlemenin her bir romanını editörü olarak görmek ise okur için başlı başına hoş bir sürpriz. diğerlerinden bağımsız okunabilir yapıtlar olarak kaleme almış. KARANLIKTA GÖRÜNMEYENLER ERKEĞİN ADI YOK! Sondan, baştan veya ortadan girilebilecek İstanbul’un kasıtlı olarak karanlık bırakılan sokaklarında gün Bu romanda erkeğin adı bu evrende, her roman her seferinde bambaşka ışığının yasak olduğu bir bina… Sıkı sıkıya örtülen perdeler… yok. Demet Cengiz romanında, açılarla aynı insanların farklı kabuklarını Demir parmaklıklarla özgürlüğe geçit vermeyen pencereler… Türkiye’de kadın haklarının soyuyor. Ötekine cennet olabilen bir cehennemi, Bir mal gibi alınıp satılan bedenler… Adları ve yaşları en güçlü savunucularından en iyi “Su Üçlemesi”ni sırasıyla okuyanlar bilinmeyen, dünya gezegenindeki varlığı somut olarak ispat Duygu Asena’ya selam ederek anlayabiliyor. edilemeyen kadınlar… hiçbir erkek kahramana isim Sevgi, şefkat, merhamet ve adalet kıtlığındaki insanlar… vermemiş. Çürümüş bir MİSTİK ESİNTİLER Usta çevirmen ve yazar Ülker İnce’nin dediği gibi Göl düzenin içinde adı, kimliği ve Demet Cengiz, diğer romanlarında olduğu Kıyısında Leylâ, insanın soluğunu kesecek, bizi kendimizden bir yaşamı olmayan kadınların çektiği acıları, maruz kaldığı gibi Göl Kıyısında Leylâ’da da eşzamanlı olarak farklı pek çok utandıracak kadar etkili bir roman. işgali, şiddeti, sömürüyü, yok sayılmayı, yoksulluğu anlatırken meseleye değiniyor. Okuyucu bir yandan sert bir gerçekçiliğe Genç bir kız, okuyucuyu elinden tutuyor ve karanlıkta erkekleri isimsiz bırakmış. maruz kalıyor diğer yandan şiirsel mistik bir dille buluşuyor. kalanların, görünmeyenlerin dünyasına götürüyor. Bir Cengiz, dünyanın en büyük korkunçluklarını göz önüne Kutsal kitaplardan ve Sümer tabletlerinden esin alan bölüm genelevde başlıyor öykü. koyarken sanki parmak uçlarında geziniyor, serçe parmağıyla başlıkları ve metinler okuma keyfini artırırken kitabın sonunda Bir çalışan olmadığı sürece hiçbir kadının; meraktan veya işaret ediyor. Roman sakinlikle acıtıyor okuyucuyu. Nezaketle, okuyucuyu bekleyen bir sürpriz var. ihtiyaçtan gitmemişse pek çok erkeğin asla göremeyeceği, acele etmeden, dinginlikle... Başta yadırganan bölüm işaretlerinin sırrı ortaya çıkıyor. bilemeyeceği genelevin korkunçluğu adeta boğuyor. Sümer tabletlerinde yer alan dünyanın bilinen en eski aşk İNSAN SİRKİ, GENELEV OKULU Demet Cengiz yetkin bir kurguyla hem genelevin sermayesi şiirinin heceleri bölüm işaretleri olarak kullanılmış. Ne korkunç bir şey bir kadının, bir insanın bedenini satmak kadınların hem de müşterisi erkeklerin gözünden birer Kitabın sonunda bu şiirin birkaç satırı ve romana özel Türkçe zorunda kalması! Daha korkuncu kişinin kendi bedeni üzerin- pencere açıyor. çevirisi de bulunuyor. de bile mülkiyet hakkı olmaması! Esir tutularak bedeninin işgal İnsanın insan kalmakta zorlandığı, kadınların sadece Bütün güçlüklere ve kötülüklere karşın Göl Kıyısında Leylâ, edilmesine, bir ganimet gibi yağmalanmasına ses çıkaramaması! bedenlerinin değil, ruhlarının ve hayallerinin de satıldığı iyiliğe, iyi insanlara ve aşka olan inancı boşa çıkarmıyor. n Alıcıların, satıcıların ve aracıların olduğu korkunç bir insan bu cehennemde kötülüğün bir sınırı olması beklenir mi? Roman cehennemde bile, çamurun ortasında bile insanın pazarı ya da insan sirki! Felsefenin ve dinlerin de sıkıştığı Göl Kıyısında Leylâ / Demet Cengiz / İnkılâp insana hasedini gösteriyor. kötülük probleminin içinde boğulurken insan Tanrı sancısı Yayınevi / 248 s. / 2025. 30 Ekim 2025 13